به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «سیدمرتضی عظیم‌زاده»، استادیار دانشگاه فردوسی مشهد در این نشست آموزشی با بیان اینکه باید عمارت کسب وکار خود را بر اساس سه راهبرد «اولین بودن»، «تنهاترین بودن» و «متفاوت‌ترین بودن» بسازید، گفت: پایه و اساس ایجاد کسبوکار، ادبیات کسبوکار و بازار است که اگر با آن‌ها آشنا نباشید، بیشترین خسران به خودتان وارد می‌شود؛ چراکه اعتبار، هزینه و وقت خود را از دست می‌دهید و چه خوب است که پیش از آغاز یک کسبوکار با این مباحث آشنا شوید.
کسبوکار بدون برند همچون سربازی بدون زره است
عظیم زاده ادامه داد: اگر کسی پیش از آغاز یک کار، مبناهای ایجاد یک کسبوکار موفق را شناخته باشد باید در راستای برندسازی کسبوکار گام بردارد، چراکه کسبوکار بدون برند همچون سربازی است که بدون زره به داخل میدان فرستاده شود. از زمانی که کار خود را به صورت عمومی آغاز می‌کنید رقبا، شما را یک تهدید فرض کرده و به رقابت با شما می‌پردازند.
وی افزود: یک کسبوکار هنگامی باید وارد بازار شود که پایه و مبنای خود را ایجاد کرده باشد. یکی از مهم‌ترین مبناهای ایجاد یک کسبوکار، نیروی انسانی است. مادامی که نیروی انسانی لازم را برای پیشبرد کسبوکار خود نداشته باشید، در بازار دچار مشکل می‌شوید.
این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: کسبوکار نوپا مثل کودکی تازه متولد شده است. تعجب می‌کنم برخی افراد از کسبوکار که تازه متولد شده انتظار دارند که به سرعت بازاریابی کند. این خطاست. هنگامی که کسبوکار شما تازه به دنیا آمده چگونه می‌توان آن را تبلیغ و بازاریابی کرد؟ حتی گاهی لازم است کسی نداند که این کسبوکار وجود دارد. کسبوکار خود زندگی است. از کودکی رشد می‌کند، بزرگ می‌شود، در دوره‌های آموزشی و مدرسه و دانشگاه شرکت می‌کند. هنگامی که یک کسبوکار به بلوغ می‌رسد اهدافش باید مشخص باشد.
وی خاطرنشان کرد: کسبوکار مانند خانواده انسجام دارد. همکار شما هم خانواده شما می‌شود و شما به عنوان مدیر این کسبوکار همچون پدر یا مادر مدیریت خانواده را به دست گرفته و باید مانند آن‌ها با یک نگرش به همه اعضای خانواده بنگرید.
تشریح سه دسته کسبوکار
عظیم‌زاده در ادامه به سه دسته کسبوکار اشاره کرد و افزود: یک دسته از افراد و کسبوکارها فرصت‌ساز هستند. به این معنا که به دنبال ایجاد فرصت هستند. آدم‌ها و کسب‌وکارهای فرصت‌ساز پر از ریسک، خلاقیت و نگاه عمیق هستند. اگر کسی روحیه و منش فرصت‌سازی داشته باشد نگران مرگ کسبوکار خود نیست و حتی می‌تواند از نابودی کسبوکار خود فرصت ایجاد کند. برای این افراد بن‌بست وجود ندارد، چراکه بن‌بست باعث رشد آن‌ها می‌شود. به این نوع کسبوکارها، شرکت‌های رهبر گفته می‌شود.
وی ادامه داد: دسته دیگر، افراد و کسب‌وکارهای فرصت‌جو هستند. فرصت‌جویی نیز خصیصه خوبی است که بدانید کجا فرصت وجود دارد و آن را شکار کنید. آدم‌های فرصت‌جو زیرک و سریع هستند. در واقع فرصت‌جوها پشت سر فرصت‌سازها حرکت می‌کنند. به این نوع کسبوکارها، شرکت‌های پیرو گفته می‌شود.
این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: دسته سوم فرصت‌سوزها هستند. فرصت‌سوزی در انسان‌های «فردایی» اتفاق می‌افتد. افرادی که همواره می‌گویند فردایی وجود دارد. افراد فردایی بی‌حرکت، بی‌اقدام و بی‌برنامه و با رویاهای پوچ در انتظار فردا نشسته‌اند. آنقدر این فرایند ادامه پیدا می‌کند که با خود فکر می‌کنند فرد پوچی هستند. برای رهایی از این شرایط، باید بهترین ایده خود را انتخاب کرده و به آن عمل کنید؛ اما در بسیاری از افراد ترس از شکست مانع حرکت و آغاز کار می‌شود.
عبرت‌آموزی از شکست‌ها
وی با تأکید بر اینکه در کارآفرینی نباید از شکست ترسید، یادآور شد: در کارآفرینی شکست و موفقیت در یک مسیرند؛ چراکه کارآفرینی یعنی شکست و شکست نخوردن یک کارآفرین بی‌معناست. هنگامی که این را بدانید از شکست فرار نمی‌کنید، بلکه به دنبال آن می‌روید که در صورت شکست، چگونه عمل کنید که کمترین آسیب را ببینید. در واقع، باید با پذیرش به‌هنگام شکست، از آن بازار خارج شده و خود را برای ادامه کار آماده کنید.
چگونه و با چه افرادی شراکت کنیم؟
عظیم‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع شراکت و ایجاد تیم در یک کسبوکار پرداخت و این موضوع را پاشنه آشیل بسیاری از کسبوکارها عنوان کرد و افزود: بر این اساس شراکت‌ها را به سه دسته تقسیم کرده‌ایم. «شراکت سبز» که در آن افراد به درستی در کنار هم قرار گرفته‌اند. شراکتی که در آن افراد دست به دست هم داده و در کنار هم باهم قدم بر می‌دارند. در شراکت سبز کسی برای کسی پله نمی‌شود و کسی بر روی دوش کسی قرار نمی‌گیرد. شراکت سبز شراکت افراد متخصص و متبحر بوده و سراسر رشد و پویایی است.
وی «شراکت خاکستری» را نوع دیگری از شراکت برشمرد که در آن افراد به غلط در کنار هم قرار گرفته‌اند. به گفته عظیم‌زاده در شراکت خاکستری آدم‌های غیر حرفه‌ای، کارنابلد و کم‌متخصص در کنار شما قرار می‌گیرند که قرار است در کنار شما کار یاد بگیرند. این نوع شراکت در تعارف و تکلفات شکل می‌گیرد و پس از مدتی میان شرکا کشمکش ایجاد می‌شود. در شراکت خاکستری با افراد قرارداد همکاری ندارید، شرایط کاری و وظایف هر یک از افراد مشخص نیست و نمی‌دانید چقدر باید به هر فرد پول پرداخت کنید.
این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد «شراکت قرمز» را دسته‌ای دیگر از شراکت در کسب و کارها نامید و افزود: این نوع شراکت با افرادی متخصص، اما فاقد ویژگی‌های صحیح شخصیتی و رفتاری شکل می‌گیرد. اگر به شراکت خاکستری به درستی پرداخته نشود وارد شراکت قرمز می‌شود و برای پایان دادن به آن یا باید به شورای حل اختلاف و دادگاه بروید یا از فرد سومی بخواهید که اختلافات شما را حل کند.
عظیم‌زاده بیان کرد: شراکت یک نعمت است. چون به واسطه شراکت کسب و کار پایدارتر و مستحکم‌تر می‌شود. شراکت یک هنر و فرصت است و اگر کسی به شما پیشنهاد همکاری داد و آن را به سرعت رد کردید، یک فرد فرصت‌سوز هستید؛ چراکه فرصت اینکه بتوانید با افراد دیگر، شبکه‌ای ایجاد کنید را از بین برده‌اید. با این حال ایجاد شراکت و در کنار هم قرار گرفتن افراد اصولی دارد و اگر این شراکت به خوبی آغاز شود، نتایج و دستاوردهای مطلوبی در پی خواهد داشت.
چه زمانی شریک بگیریم؟
وی خاطرنشان کرد: زمانی باید در کسب و کار خود شریک بگیرید که از لحاظ مالی، زمانی و مکانی اشباع شده باشید. در این حالت دعوت کردن یک فرد جدید به آن کسبوکار معنادار می‌شود و شما نیز در ارتباطات خود با آن فرد بسیار محتاطانه رفتار می‌کنید.
این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: برای همکاری و شریک شدن با افراد باید اصل حرفه‌ای بودن را مدنظر قرار دهید و افرادی را به کار دعوت کنید که در کار خود حرفه‌ای و متخصص باشند و در این مسیر از حرفه‌ای‌نماها دوری کنید. آدم‌های حرفه‌ای گران هستند؛ اما آدم‌های غیر حرفه‌ای برای شما هزینه‌ساز می‌شوند.
سه رکن اصلی انتخاب تیم
وی در ادامه، ویژگی‌های مهم افراد یک تیم کاری را تشریح کرد و گفت: تلاش و سخت‌کوشی، زیرکی و باهوشی و صداقت سه رکن اصلی انتخاب افراد یک تیم کاری است. در این میان صداقت مهم‌ترین فاکتور است و تنها چیزی است که با اکتساب به دست نمی‌آید، چراکه صداقت در ذات، منش و بینش آدم‌هاست.
این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد گفت: افراد تیم همانند انگشتان یک دست هستند. ویژگی‌های متفاوتی دارند، اما هنگامی که با هم کار می‌کنند بسیار کاربردی هستند. بنابراین لازم است یک تیم یک دست ایجاد کنید، نه تیمی یک شکل.
عظیم‌زاده در پایان توصیه کرد: کار بزرگ را با آدم بزرگ انجام دهید. پیدا کردن آدم‌های بزرگ و در کنار آن‌ها بودن سخت است. برای اینکه آدم‌های بزرگ در کنار ما بیایند باید خودمان بزرگ باشیم؛ منظور، بزرگ شدن از درون است؛ نه از بیرون. بزرگی ما بزرگان را جذب می‌کند. پس تلاش کنیم با این تفکر و بینش دروازه کسبوکار خود را باز کنیم.
