سایه‌روشن‌های کارنامه تجاری استان

به گزارش خراسان رضوی، گمرک کشور، داده‌های پنج ماهه صادرات و واردات کشور را منتشر کرد که بر اساس آن وضعیت تجارت خارجی استان از طریق پنج مرکز گمرکی مشخص شده است.

این داده‌ها نشان می‌دهد مجموع صادرات صورت گرفته از درگاه‌های گمرکی استان در این مدت معادل 453 میلیون دلار بوده و به لحاظ وزنی حدود 820 هزار تن کالا در این مدت از مرزهای استان صادرشده است. مجموع واردات استان در پنج ماهه نخست امسال نیز بر اساس داده‌های گمرک کشور معادل 249 میلیون دلار و به لحاظ وزنی حدود 127 هزار تن بوده است. بدین ترتیب تراز تجاری استان در پنج ماهه نخست امسال حدود 204 میلیون دلار بود.

اما مقایسه کارنامه تجاری استان در پنج ماهه نخست امسال با مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد در حوزه صادرات، حجم کل صادرات استان از حدود 571 میلیون دلار به 453 میلیون دلار کاهش یافته، یعنی صادرات استان در این مدت 26 درصد کاهش پیدا کرده است. به لحاظ وزنی نیز بیش از 416 تن از صادرات استان در این مدت کاهش پیدا کرده است که دلیل اصلی آن کاهش صادرات به مقصد کشور افغانستان است.

آمارها نشان می‌دهد حجم صادرات به مقصد کشور افغانستان در پنج ماهه نخست امسال حدود 172 میلیون دلار بوده، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته صادرات به مقصد افغانستان بیش از 271 میلیون دلار بوده است. بدین ترتیب در پنج ماهه امسال صادرات به افغانستان حدود 100 میلیون دلار کاهش پیداکرده که دلیل اصلی آن تغییرات سیاسی و روی کار آمدن دولت جدید در افغانستان و برهم خوردن برخی تعاملات تجاری به خصوص در حوزه مرز است.

داده‌های گمرک کشور نشان می‌دهد، میزان واردات پنج ماهه ثبت‌شده در گمرکات استان خراسان رضوی نسبت به سال گذشته افزایش داشته است، به طوری که ارزش کالاهای وارداتی به استان از حدود 209 میلیون دلار در پنج ماهه سال گذشته به حدود 249 میلیون دلار در پنج ماهه امسال رسیده است. از سوی دیگر حجم واردات استان در این مدت از حدود 79 هزار تن در سال گذشته به حدود 127 هزار تن در پنج ماهه امسال رسیده است.

برای تحلیل دقیق‌تر وضعیت تجارت خارجی استان نگاه به متوسط ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی نشان می‌دهد؛ متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی در پنج ماهه امسال به 560 دلار رسیده درحالی‌که متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی استان در مدت مشابه سال گذشته حدود 465 دلار بوده که این موضوع نشان‌دهنده ارزشمندتر شدن کالاهای صادراتی استان است. البته به همان نسبت تناژ کالاهای صادراتی استان باکاهشی قابل‌توجه به حدود 415 هزار تن رسیده است. بخشی از این  کاهش به دلیل نصف شدن حجم کالاهای صادراتی به افغانستان است.

ریز داده‌های کالاهای صادراتی نشان می‌دهد، عمده کالاهای صادراتی استان به مقصد افغانستان مواد معدنی مانند سیمان و فلزات بوده، علاوه بر این، مجموع صادرات تناژی استان کاهش داشته که می‌توان دو دلیل عمده برای آن در نظر گرفت؛ یکی بحرانی شدن وضعیت صادرات به افغانستان و دومی کاهش ثبت کالاهای صادراتی در گمرکات استان به دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل که این موضوع باعث شده حجم کالاهای صادراتی از بندرهای شمال و جنوب کشور رشد داشته باشد. از سوی دیگر، تدوین مقررات جدید گمرکی و سخت‌گیری‌ها را هم می‌توان به‌عنوان عامل دیگر کاهش تناژی صادرات استان در نظر گرفت.

اما این را که ارزش تناژی کالاهای صادراتی نسبت به سال گذشته رشد حدود 100 دلاری داشته، می‌توان نشانه مثبتی از جلوگیری از خام فروشی و صادرات موادخام از کشور دانست. هرچند وقتی ارزش ریالی کالاهای صادراتی را ارزیابی می‌کنیم، این نکته قابل تأمل است که متوسط مبنایی ارزش ریالی هر دلار کالای صادراتی استان در پنج ماهه سال گذشته کمتر از 22 هزار تومان بوده و در پنج ماهه امسال به حدود 25 هزار تومان رسیده است.

داده‌های گمرک کشور نشان می‌دهد، علاوه بر رشد تناژی و دلاری واردات استان در پنج ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ارزش هر تن کالای وارداتی که در پنج گمرک استان ثبت‌شده حدود 1962 دلار بوده، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته، ارزش هر تن کالای وارداتی به استان حدود 2665 دلار بوده است. این کاهش ارزش کالاهای وارداتی به کشور در پنج ماهه امسال متأثر از چند عامل است؛ اول این که بخش عمده کالاهای وارداتی استان در این مدت کالاهای اساسی و ماشین‌آلات سنگین بوده است. دوم این که مبنای ارزش هر دلار کالای وارداتی در پنج ماهه سال گذشته 4200 تومان بوده ولی ارزش متوسط هر دلار کالای وارداتی در پنج ماهه امسال حدود 13 هزار تومان برآورد شده است.

اما نکته مثبتی که می‌توان در صادرات و واردات  استان علاوه بر کاهش کالاهای سنگین مانند موادمعدنی مشاهده کرد، کاهش حجم صادرات محصولات آب بر است، به طوری که حجم صادرات هندوانه در پنج ماهه امسال به کمتر از دو میلیون دلار رسیده درحالی‌که در مدت مشابه سال گذشته حدود سه میلیون دلار بوده است.

مهم‌ترین کالاهای صادراتی استان در پنج ماهه نخست امسال همچنان محصولات کشاورزی است به طوری که زعفران، سیب تازه و پسته و دیگر میوه‌ها در صدر هستند البته تولیدات صنعتی مانند پریفورم و کف‌پوش‌ها نیز جزو کالاهای عمده صادراتی استان بوده است.

داده‌های گمرک کشور نشان می‌دهد، ارزش کل گوشی‌های وارد و ثبت‌شده در گمرکات استان در پنج ماهه نخست امسال، حدود 45 میلیون دلار و در مدت مشابه سال گذشته ارزش کل گوشی‌های واردشده به استان حدود 62 میلیون دلار بوده است. علاوه بر این در پنج ماهه نخست امسال نیز حدود 14 میلیون دلار واردات گندم به استان صورت گرفته در حالی که در مدت مشابه سال گذشته هیچ داده‌ای مبنی بر واردات گندم و ثبت آن در گمرکات استان وجود ندارد.