به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «حمید اراضی»، استاد تمام فیزیولوژی ورزشی دانشگاه فردوسی مشهد در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه جسم و روح سالم فعال اقتصادی موجب اثرات مثبت بر زندگی نیروی انسانی، جامعه و خانواده وی می‌شود، اظهار کرد: کیفیت اقتصادی زندگی افراد به میزان معاش، درآمد، سطح ارتباطات، کسب درآمد، تجربه‌ها و… بستگی دارد؛ اما کارآفرینی افراد بدون توجه به سلامت جسم و روح، اثرات مخربی بر بدن وی و در نتیجه بر کل جامعه دارد؛ لذا حفظ سلامت جسم و روح کارآفرین به مانند سایر افراد جامعه بسیار پر اهمیت بوده و باید نسبت به آن اهتمام ورزیده شود.
وی افزود: از سال 1960 تا 2020 شعارهای سلامتی و معیارهای آن دستخوش تغییرات بوده است. به دلیل تغییر شعارهای سلامتی، چاقی، فشارخون بالا، دیابت نوع دو، چربی خون و… گریبان‌گیر بشر شده است.
اراضی با طرح این پرسش که سلامت در توسعه پایدار چه نقشی دارد؟ عنوان کرد: توسعه پایدار بلندمدت، وابسته و نیازمند به فعالیت بدنی است. با فعالیت بدنی، بهره‌وری نیز در جامعه نمایان می‌گردد. توسعه پایدار بلندمدت با بهره‌گیری از فعالیت بدنی موجب افزایش بهره‌وری در زندگی شخصی و شغلی، افزایش کیفیت زندگی در تمامی ابعاد مختلف، کاهش هزینه‌های بهداشتی و مراقبتی،کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، ایجاد هوای پاک، بازگشت سرمایه مازاد و… می‌شود.
وی ادامه داد: در برنامه راهبردی جهانی نیز بر اهمیت سلامت جسم و روح و پرهیز از، زوال آن در ازای بهره‌وری بیشتر در جامعه نکاتی مطرح شده است. در برنامه راهبردی جهانی برای افرایش فعالیت بدنی در جهان ۱۴۰۹ – ۱۳۹۷ (۲۰۳۰-۲۰۱۸)، برنامه‌هایی درنظر گرفته شده تا با بهره‌گیری از آن،۱۵ درصد از بی‌تحرکی در هر کشور کاهش پیدا کند.
توسعه پایدار بدون ورزش محقق نخواهد شد
این استاد دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه در اهداف بلند مدت جوامع باید ورزش مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد: در پایان برنامه راهبردی جهانی برای فعالیت بدنی در سال 2030، هدف کاهش ۱۵ درصدی کم‌تحرکی درنظر گرفته شده؛ درحالی که در ایران این برنامه اجرایی نمی‌شود. درصورتی که ورزش و فعالیت بدنی در جوامع صورت نگیرد، توسعه پایدار محقق نخواهد شد.
اراضی، راهکاری برای افزایش تحرک بدنی نیروی انسانی همراه با بهره‌وری ارائه کرد و گفت: کارآفرینان و فعالان اقتصادی برای نیروی انسانی مجموعه خود در کنار زمان تغذیه، زمان فعالیت بدنی روزانه و تحرک نیز در نظر گیرند. این امر سبب بروز و ظهور فعالیت و اقدامات بهتر از سوی کارکنان مجموعه خواهد شد.
ایران از برنامه جهانی کاهش بی‌تحرکی عقب مانده است
وی، ایجاد فرهنگ ورزش در کنار فعالیت اقتصادی و روزمره زندگی جوامع را نیازمند صرف زمان زیادی دانست و افزود: ایران از برنامه جهانی راهبردی برای افزایش فعالیت بدنی و کاهش کم تحرکی بسیار عقب مانده است. وضعیت فعالیت بدنی و ورزشی در جامعه کنونی بسیار نامطلوب است. از هر سه نفر بزرگسال در جامعه تنها یک نفر فعالیت بدنی دارد و از هر چهار نفر نوجوان نیز سه نفر از کم تحرکی و عدم فعالیت بدنی رنج می‌برد. تغییر الگوهای حمل‌ونقلی و استفاده از فناوری و شهرنشینی سبب افزایش میانگین کم‌تحرکی در جامعه شده است. میانگین کم‌تحرکی در ایران به حدود 70 درصد رسیده است.
اراضی، فعالیت بدنی نظام‌مند و غیرنظام‌مند را برای سلامت جامعه مفید دانست و عنوان کرد: سطح سلامت افراد با کوچک‌ترین اقدامات ورزشی و تحرک، افزایش پیدا می‌کند. درصورت عدم تحرک، آسیب‌های جدی اقتصادی و سلامتی به افراد تحمیل می‌شود. از جمله هزینه‌های تحمیلی بی‌تحرکی و فعالیت بدنی ناکافی براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، ۵۴ میلیارد دلار خسارت در بخش مراقبت‌های بهداشتی مستقیم است. همچنین بی‌تحرکی، بیش از 14 میلیارد دلار کاهش بهره‌وری در جهان در پی خواهد داشت و هزینه‌های ملی مراقبت‌های بهداشتی حدود سه درصد افزایش پیدا می‌کند. همچنین، هزینه‌های سلامت روان و ناهنجاری‌های عضلانی-اسکلتی متعددی را به دنبال دارد.
بیش از ۶۰ درصد جامعه جهانی دارای اضافه وزن و چاقی هستند
وی با اشاره به بار اقتصادی بی‌تحرکی در جهان، بیان کرد: کم‌تحرکی سبب کاهش بقا و تحلیل عضلات، کاهش فعالیت‌های عادی، کاهش توان و تاب‌آوری نسبت به مسائل و… می‌شود. در پی شیوع رفتارهای بی‌تحرک در جهان و افزایش مصرف کالری زیاد میان افراد جوامع، بیماری‌های مزمن غیرواگیر از جمله چاقی و اضافه وزن، پرفشاری خون، دیابت شیرین (دیابت نوع ۲)، پوکی استخوان، اختلالات روانی افسردگی، اضطراب و … شیوع پیدا کرده که از پیامدهای نامطلوب آن می‌توان به ضعف‌های جسمانی، انزوای اجتماعی، مشکلات روانی، اعتماد به نفس اندک،برخی آسیب‌های اجتماعی، کاهش طول عمر خانواده و… اشاره کرد.
اراضی با طرح این پرسش که به چه کسانی چاق گفته می‌شود؟ خاطرنشان کرد: به طور کلی به افزایش بیش از حد چربی نسبت به وزن بدون چربی، چاقی می‌گویند. از نظر پزشکی اگر فرد بزرگسال بیش از ١٤ کیلوگرم اضافه وزن داشته یا محیط کمر آن بیش از ۱۵ سانتی‌متر باشد، چاق محسوب می‌شود. BMI بالای ۳۰ یا فرد دارای BMI بالای ۲۵ همراه با سابقه خانوادگی چاقی یا پیامدهای مرتبط با چاقی نیز در دسته بندی افراد چاق قرار می‌گیرد. بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع دو و… از بیمارهای حاصل از چاقی است. در کنار عدم فعالیت بدنی و بی‌تحرکی، غذای افراد نیز افزایش پیدا کرده است. بیش از ۶۰ درصد جامعه جهانی دارای اضافه وزن و چاقی هستند. تنها ۳۳ درصد از شروع چاقی افراد در کودکی و اوایل بلوغ است. افزایش وزن بیش از ۲۰ درصد نسبت به وزن مطلوب بدن احتمال بروز مشکلات تندرستی، بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، کاهش طول عمر و… را افزایش می‌دهد.
فشارخون بالا عامل اصلی مرگ و میردرجهان است
وی با اشاره به خطر فشار خون بالا خاطرنشان کرد: فشارخون بالا اغلب هیچ علامت یا نشانه‌ای ندارد و بنابراین تشخیص داده نمی‌شود. فشارخون بالا،زمانی رخ می‌دهدکه فشارخون شما به سطوح ناسالم افزایش پیدامی‌کند. یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر در جهان دارای فشار خون بالا هستند. از هر پنج نفر تنها ۱ نفر فشار خون خود را چک و کنترل می‌کند. فشار خون بالا، عامل اصلی مرگ و میر در جهان است. فشار خون بالا می‌تواند منجر به عوارض شدید سلامتی شده و خطر ابتلا به بیماری‌های جدی را افزایش دهد. نارسایی قلبی، بیماری عروق، بیماری مزمن کلیوی، بیماری شریانی محیطی، سکته، دمانس عروقی و… از جمله بیماری‌هایی است که به سبب فشار خون بالا به افراد تحمیل می‌شود. کاهش و کنترل فشار خون و کاهش خطر بیماری قلبی باید علاوه بر مدیریت وزن و تمرینات منظم، نیازمند کاهش استرس و رژیم غذایی سالم است. کاهش مصرف سیگار، الکل، سدیم و… از دیگر راهکارهای کاهش ابتلا به فشار خون بالاست. فشار خون بالا یک اپیدمی جهانی است.
این استاد دانشگاه فردوسی در بخش دیگر سخنانش به دیابت نوع ۲ اشاره و عنوان کرد: از 8 میلیارد نفر جمعیت جهان، 500 میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع دوم هستند. از هر 6 ثانیه یک نفر جان خود را به خاطر دیابت از دست می‌دهد. 75 درصد از جمعیت کشورهای ضعیف و متوسط به دلیل تغذیه غلط، مبتلا به دیابت نوع دو هستند. پروتئین‌ها بسیار گران بوده و مصرف و دسترسی آنان به این ماده غذایی اندک است. بحران جهانی چاقی و گرسنگی سبب شده که افراد پروتئین کمتری دریافت کنند. از علائم دیابت نوع ۲ می‌توان به احساس گرسنگی حتی هنگام غذا خوردن، تشنگی شدید، تکرر ادرار، بریدگی‌هایی که دیر التیام پیدا می‌کنند، بی‌حسی در دست و پا و… اشاره کرد. بیش از 30 میلیون بزرگسال در ایالات متحده به دیابت مبتلا هستند. سالانه ۶۷۳ میلیارد دلار هزینه‌های مراقبت بهداشتی به دلیل ابتلا به دیابت نوع دو افزایش پیدا می‌کند.
آمار شکستگی و پوکی استخوان تا سال ۲۰۵۰ افزایش پیدا خواهد کرد
وی با تاکید بر اینکه پوکی استخوان به دلیل کم‌تحرکی افراد رخ می‌دهد، گفت: بر اثر بی‌تحرکی افراد، استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شود. در هر سه ثانیه یک نفر در جهان استخوان‌هایش می‌شکند. از هر سه زن، یک نفر و از هر پنج مرد یک نفر دچار پوکی استخوان است. آمار شکستگی و پوکی استخوان تا سال ۲۰۵۰ افزایش پیداخواهدکرد. پوکی استخوان و شکستگی یک بحران جهانی است. تاپایان سال ۲۰۴۰، آمار مبتلایان به پوکی استخوان ۳۱۹ میلیون نفر خواهد بود. هزینه‌های هنگفتی برای مراقبت‌های بهداشتی به دلیل پوکی استخوان باید پرداخت شود. یکی از راهکارهای کاهش پوکی استخوان، فعالیت بدنی و تحرک است. همچنین با اصلاح تغذیه نیز ریسک ابتلا به این بیماری کاهش پیدا می‌کند. پوکی استخوان جزو بیماری‌های خاموش محسوب می‌شود. در سلامت استخوان‌ها، مصرف پروتئین و کلسیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کم‌تحرکی سبب تحلیل رفتن عضلات می‌شود
اراضی، فعالیت بدنی را شکافی میان قدرت و طول عمر دانست و اظهار کرد: اگر از کودکی بر روی ورزش سرمایه‌گذاری شود، افراد عضلات بهتری در جوانی و میانسالی خواهند داشت. کم‌تحرکی سبب تحلیل رفتن عضلات و کوچک‌تر شدن آن می‌شود. درصورتی که فرد ورزش یا فعالیت بدنی بیشتری در طول هفته انجام دهد، از بهره‌وری بالایی برخوردار خواهد بود.
وی تاکید کرد: کاهش وزن موثر و افزایش قدرت و استقامت عضلانی، بهبود کنترل عصبی-عضلانی، افزایش تراکم استخوانی، افزایش آمادگی قلبی تنفسی، بهبود ترکیب بدنی، کاهش چربی خون، کاهش خطر آسیب‌های عضلانی اسکلتی، بهبود وضعیت روان شناختی، نگرش مثبت به تداوم فعالیت جسمانی در طول عمر، پیشگیری و کنترل بیماری‌های مزمن و… از دیگر فواید فعالیت بدنی و ورزش است.
اراضی تاکید کرد: متخصصان، تداوم فعالیت‌های هوازی و قدرتی را به مردم پیشنهاد می‌‌دهند. این دو فعالیت به بهبود عملکرد قلب و تنفس کمک می‌کند. اگر افراد به صورت منسجم فعالیت‌های هوازی، ایروبیک و فعالیت مقاومتی انجام دهند،عضلات بهتری خواهند داشت. بافعالیت قدرتی،حساسیت انسولین موجود در خون افزایش پیدامی‌کند. درصورتیکه کیفیت خواب نیز افزایش پیدا کند،سلامتی بیشتری کسب خواهدشد. عضله باتمامی اندام‌ها در ارتباط است. با تمرینات منظم زوال عقلی و آلزایمر کاهش پیدا می‌کند. همچنین میکروب‌های مفید معده باریک را نیز تحت تاثیر فعالیت‌های بدنی قرار داده و هضم و جذب بهتری خواهد داشت. ریسک مرگ و میر با ورزش کاهش می‌یابد.
وی افزود: یک فعال اقتصادی با زندگی سالم اثرگذاری بالایی بر سلامت جامعه می‌گذارد. فردی که فیزیک بهتری دارد، در مراودات اجتماعی نیز اثرگذار است. توصیه‌های ورزشی سازمان جهانی بهداشت برای فعالیت ورزشی به دو دسته هوازی و مقاومتی تقسیم بندی می‌شود. برای جامعه سالم و بهره‌وری بالا، 150 الی 300 دقیقه تمرین هوازی و استقامتی در هفته باید انجام شود. درصورت عدم توانایی فرد بزرگسال، روزانه۱۵ فعالیت بدنی با شدت بالا صورت گیرد. فعالیت بدنی درهرشرایطی برای افراد مفید است. درصورتیکه توصیه‌های بهداشت جهانی رعایت شود، 70 درصد نرخ مرگ ومیرکاهش پیدا می‌کند. همچنین درصورتیکه هرفرد بزرگسال روزانه یک کیلومترگام بردارد،ریسک مرگ ومیر این فرد ۱۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. این میزان معادل ۷ الی ۱۲ هزار قدم استاندارد است.
وی گفت: درصورتیکه فرد،یکساعت درهفته تمرین قدرتی انجام داده و عضلات خودرادرگیرکند،خطرمرگ ومیرآن تا 30 درصدکاهش پیدامی‌کند. اگربین 5 تا 10 ساعت تمرین هوازی آرام یا شدید انجام شود، 40 درصد خطرمرگ ومیرکاهش پیدا کرده و از حداکثر بهره‌وری برخوردارخواهدشد. در این زمینه،امکان استفاده از دستگاه ثابت خانگی(تردمیل ودوچرخه ثابت) نیز وجود دارد.
