نیاز به سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی در حوزه انرژی تجدیدپذیر

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «احمد سلحشور»، رئیس کمیسیون کشاورزی، دام و طیور و صنایع وابسته اتاق مشهد اظهار کرد: کمبود سرمایه‌گذاری در تولید برق و توزیع انرژی به ویژه در بخش کشاورزی خسارات سنگینی به این حوزه وارد کرده است. این مشکلات، علاوه بر تأثیر منفی بر تولید، اشتغال و امنیت غذایی را نیز تهدید می‌کند.

سلحشور، خواستار مطالعه و بررسی دقیق ظرفیت‌های انرژی تجدیدپذیر در استان شد و پیشنهاد کرد که کنسرسیومی متشکل از بخش خصوصی و تشکل‌های کشاورزی برای تأمین انرژی و سرمایه‌گذاری در این حوزه تشکیل شود.

وی همچنین به اهمیت ایجاد شفافیت در سرمایه‌گذاری‌ها و بهره‌گیری از تجارب کشورهای دیگر در این حوزه اشاره کرد و افزود: کشورهای منطقه، از جمله ترکیه، در حال سرمایه‌گذاری‌های گسترده در این زمینه هستند و ما نیز باید با تدوین برنامه‌ای منسجم، از فرصت‌های موجود بهره ببریم.

سلحشور در پایان با تأکید بر اهمیت آموزش‌های تخصصی در بخش کشاورزی استان، تصریح کرد: باید این آموزش‌ها از حالت پراکنده و غیرمتمرکز خارج شود و در قالب یک ساختار تشکیلاتی کارآمد اجرا گردد.

کشاورزی ایران نیاز به سیاست‌های منسجم و اجرایی دارد

غلامحسین هادی‌زاده، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز نیز در این نشست، با اشاره به نبود یک سیستم منسجم در مدیریت خرید و فروش محصولات کشاورزی، تصریح کرد: متأسفانه امروز کارخانه‌ها بدون نظارت دقیق اقدام به خرید محصولات می‌کنند و این روند باید اصلاح شود.

وی همچنین به اهمیت آگاهی کشاورزان از حقوق خود اشاره کرد و افزود: مسائل حقوقی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تنظیم سیاست‌های کشاورزی است که باید در چهارچوب مشخص و منطبق با سیاست‌های کلان دولت تدوین شود. در این زمینه، وزارت جهاد کشاورزی باید نقش خود را شفاف‌تر ایفا کند و با رفع تعارض منافع، حمایت‌های عملیاتی از کشاورزان را تقویت کند.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، با انتقاد از تناقضات موجود در برخی بخشنامه‌های دولتی، تأکید کرد: سیاست‌های اجرایی باید یکپارچه و هماهنگ باشند. به‌عنوان نمونه، مکانیزاسیون کشاورزی و آموزش‌های مرتبط با آن باید با توجه به نیازهای واقعی کشاورزان تدوین شود، نه بر اساس سیاست‌هایی که در عمل اجرایی نمی‌شوند.

هادی‌زاده با اشاره به تجربیات جهانی در این حوزه، گفت: کشورهای پیشرفته مانند کانادا و حتی کشورهای منطقه همچون عربستان، سیاست‌های روشنی در حمایت از کشاورزی دارند. این در حالی است که در ایران، نبود هماهنگی بین وزارتخانه‌های مختلف، از جمله وزارت امور خارجه و وزارت اقتصاد، مانع از ورود سرمایه‌گذاران کشاورزی در حوزه کشت‌های فراسرزمینی شوند.

وی خواستار تدوین یک سیاست منسجم و عملیاتی در حوزه کشاورزی شد و تاکید کرد: ورود کشاورزان به کشت‌های فراسرزمینی به ویژه در کشور افغانستان، بدون قوانین و تضامین برای سرمایه‌گذاران اشتباه است.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز اظهار کرد: بسیاری از مسائل اقتصادی و موانع موجود نیازمند رفع فوری هستند و نباید روند آن‌ها بدون برنامه‌ریزی دقیق ادامه پیدا کند. در این راستا، تشکیل کمیته‌های تخصصی ضروری است و کمیته‌های مرتبط می‌توانند در حوزه‌هایی مانند انرژی و کشاورزی نقش مؤثری ایفا کنند.

هادی‌زاده با اشاره به ضرورت ارتقای سطح تولید و فناوری گفت: اگر بخواهیم تابع سیاست‌های برنامه هفتم توسعه باشیم، اصلاحات لازم باید در قوانین کمیسیون‌ها لحاظ شود، چرا که برخی سیاست‌های فعلی قابلیت اجرا ندارند. همچنین، در شرایطی که منابع انرژی محدود است، باید مشخص شود که این منابع چگونه تأمین خواهند شد.

کمیته‌های تخصصی کشاورزی باید عملیاتی و نتیجه‌محور باشند

در ادامه، عبدالرضا خزاعی، از فعالان بخش کشاورزی استان اظهار کرد: تشکیل کمیته‌های تخصصی در حوزه کشاورزی زمانی مؤثر خواهد بود که این ساختارها به‌صورت عملیاتی و نتیجه‌محور فعالیت کنند.

وی با تأکید بر اینکه زیرساخت‌های لازم برای توسعه کشاورزی و سرمایه‌گذاری در این بخش باید تقویت شود، افزود: در سفر اخیر هیأتی از بازرگانان ایرانی به ترکیه، شاهد بودیم که فعالان این کشور از زیرساخت‌های بانکی و اقتصادی قدرتمندی برخوردارند، درحالی‌که در کشور ما همچنان مشکلاتی در زمینه تأمین مالی و حمایت‌های دولتی وجود دارد.

خزاعی با اشاره به چالش‌های مربوط به تأمین آب و مدیریت منابع زیرزمینی، تصریح کرد: میزان بارندگی در کشور ما محدود است و بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. در شرایطی که بسیاری از کشورهای پیشرفته توانسته‌اند با مدیریت صحیح منابع آبی، تولید کشاورزی خود را توسعه دهند، ما همچنان درگیر بروکراسی پیچیده و موانع اجرایی هستیم.

وی ضمن انتقاد از فرایندهای اداری زمان‌بر، اظهار داشت: ثبت یک واحد بیوگاز یا اخذ مجوزهای مرتبط با فناوری‌های جدید در بخش کشاورزی، فرایندی طولانی و پرهزینه است. بسیاری از کشاورزان و فعالان اقتصادی برای دریافت مجوزهای لازم با تأخیرهای چندماهه یا حتی چندساله مواجه می‌شوند که این امر، انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.

او گفت: سیاست‌های اقتصادی باید به‌گونه‌ای تدوین شوند که از نوسانات شدید در بازار جلوگیری شود. به‌عنوان نمونه، تغییرات لحظه‌ای در قیمت نهاده‌های کشاورزی و بهره‌های سنگین بانکی، فعالان این حوزه را با بحران‌های جدی مواجه کرده است.

خزاعی با اشاره به نقش تشکل‌های صنفی در حمایت از کشاورزان، تأکید کرد: انجمن‌ها و کمیته‌های کشاورزی باید به‌ عنوان نمایندگان بخش خصوصی، در تعامل با دولت نقش‌آفرینی کنند. در کشورهای پیشرفته، این نهادها با پیگیری مطالبات کشاورزان، سیاست‌گذاری‌های کلان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ما نیز باید به‌ سمت تقویت این ساختارها حرکت کنیم تا بتوانیم از حقوق تولیدکنندگان و کشاورزان به ‌صورت مؤثر دفاع کنیم.

مرکز تحقیقات کشاورزی آمادگی همکاری با بخش خصوصی را دارد

سپس، مسعود نجفی، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی، اظهار کرد: تشکیل کمیته‌های تخصصی در بخش کشاورزی باید با هدف مشخص و اثربخش صورت گیرد تا بتواند نتایج ملموسی برای بهبود وضعیت این حوزه داشته باشد.

وی تأکید کرد: در حال حاضر، ساختارهای تخصصی متعددی در کشور فعال هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به میزهای تخصصی برای محصولات کشاورزی  در جهاد کشاورزی مانند زعفران، چغندرقند و گندم اشاره کرد. این میزها با حضور کارشناسان، کشاورزان خبره و متخصصان اقتصادی تشکیل شده و جلسات متعددی برای بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارها برگزار کرده‌اند.

وی تصریح کرد: ما آمادگی داریم که با محوریت مرکز تحقیقات کشاورزی، نشست‌های علمی و تخصصی را در حوزه‌های مختلف از جمله مدیریت منابع آب، مبارزه با بیماری‌های گیاهی و توسعه فناوری‌های دانش‌بنیان در کشاورزی برگزار کنیم. همکاری میان نهادهای علمی، بخش خصوصی و سازمان‌های اجرایی می‌تواند به بهبود بهره‌وری و کاهش مشکلات موجود در این صنعت کمک کند.

وی با تأکید بر ضرورت به‌روزرسانی دانش فنی در حوزه کشاورزی، خاطرنشان کرد: اخیراً متخصصان برجسته‌ای از سراسر کشور برای بررسی مسائل مرتبط با تولید محصولاتی مانند پسته و گردو به استان‌های مختلف اعزام کرده‌ایم. این اقدامات نشان‌دهنده ظرفیت بالای علمی کشور در حل مشکلات کشاورزی است که متأسفانه گاهی به دلیل عدم اطلاع‌رسانی کافی، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

لزوم تشکیل کمیته‌ها در سه محور اصلی

آرش آوان، مدیر تعاون روستایی استان خراسان رضوی گفت: مدیریت و تصمیم‌گیری کارشناسی‌شده در کمیته‌های مرتبط اهمیت بسیاری دارد. کمیسیون‌ها باید دقت تصمیم‌گیری خود را افزایش داده و روند بررسی‌ها را تسریع کنند. همچنین، هرگونه تصمیم‌گیری نیازمند در نظر گرفتن ابعاد آموزشی، اقتصادی و حقوقی است؛ چرا که آموزش، اقتصاد و حقوق، ذات هر تصمیم‌گیری تأثیرگذار در حوزه کشاورزی هستند.

آوان اذعان کرد: برای افزایش بهره‌وری منابع آب و ارتقای سطح تولید، باید تصمیماتی اتخاذ شود که مبنای کارشناسی داشته باشند. سیاست‌گذاری‌های کلان نیز باید با دقت بیشتری صورت گیرد تا تأثیرگذاری مثبت بر روند توسعه بخش کشاورزی و صنایع وابسته داشته باشد.

مدیر تعاون روستایی استان خراسان رضوی در خصوص تشکیل کمیته‌های تخصصی حوزه کشاورزی در استان اظهار داشت: پیشنهاد می شود سه کمیته با نام‌های زراعت، باغداری و منابع طبیعی، دام، طیور و شیلات و همچنین مدیریت منابع آب و خاک ذیل کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران ایجاد شود و هر یک از مباحث آموزشی، حقوقی، توسعه و… را مرتبط با هر یک از بخش‌ها در این کمیته‌ها پیگیری شود.

هدررفت منابع و حذف ۳۰ درصدی تولیدات کشاورزی پیش از مصرف

علیرضا شریفیان رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان، اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی در بخش کشاورزی کشور، از بین رفتن حدود ۳۰ درصد از تولیدات کشاورزی پیش از مصرف است. این مسأله نه‌تنها منجر به هدررفت منابع می‌شود، بلکه تأثیر منفی بر بهره‌وری و اقتصاد کشاورزان دارد.

وی افزود: یکی از اهداف مهم کمیته‌های تخصصی باید این باشد که ضایعات کشاورزی را به چرخه تولید بازگردانند. این اقدام می‌تواند به افزایش بهره‌وری آب و تأمین خوراک دام کمک کند و در مجموع، تأثیرات مثبتی بر توسعه پایدار کشاورزی داشته باشد.

وی تأکید کرد: با پیگیری‌های انجام‌شده و تلاش کشاورزان، اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته، اما همچنان نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و اجرای سیاست‌های مؤثر برای کاهش ضایعات و بهبود عملکرد در این حوزه وجود دارد.

تاکید بر ضرورت همکاری دانشگاه با کمیسیون کشاورزی

در بخش دیگری از این نشست، علی محمد شریعتی ‌مقدم، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی مشهد، اظهار کرد: می‌توان همکاری‌های مشترکی را با دانشکده‌های کشاورزی در این بخش شکل داد و فرصت‌های موجود را برجسته‌تر کرد. شناسایی فرصت‌ها و پرداختن به آن‌ها در قالب برنامه‌های مشترک، نه‌تنها باعث بهره‌وری بیشتر می‌شود، بلکه به کاهش آسیب‌های موجود در این حوزه نیز کمک می‌کند. اگر صحبت از رشد ۸ درصدی در بخش کشاورزی می‌شود، این هدف تنها در صورتی امکان‌پذیر است که سرمایه‌گذاری در این بخش به شکل مؤثری هدایت شود و منابع مورد نیاز به‌درستی تخصیص یابد.

او تأکید کرد: در برخی موارد، کشاورزی از لحاظ سرمایه‌گذاری حتی پتانسیل بیشتری نسبت به سایر حوزه‌ها دارد. بنابراین، لازم است سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به نحوی باشد که این ظرفیت‌ها به‌درستی مدیریت و استفاده شوند.

گفتنی است؛ در این جلسه پیشنهادات مختلفی در مورد نحوه و تعداد کمیته‌های این کمیسیون ارائه شد که در ادامه افراد به بحث و گفت‌وگو در این خصوص پرداختند تا نتیجه نهایی در جلسات آینده بیان شود.  ایجاد کمیته‌ آموزش در حوزه کشاورزی مورد تأکید  اعضا قرار گرفت و همچنین به مسائلی پیرامون چالش‌های کشت‌ فراسرزمینی اشاره شد.