ضرورت انتقال تجربه میان نسلی بین فعالان اقتصادی به منظور توسعه کسب‌وکارهای خانوادگی

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «فرهاد سحرخیز»، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق مشهد در این نشست اظهار کرد: مزیت کسب‌وکارهای خانوادگی، برخورداری از پیوندهای خونی، عاطفی و خانوادگی است که آن را از سایر کسب‌وکارها متمایز نموده است و با تشکیل انجمنی متشکل از صاحبان این نوع کسب‌وکارها می‌توان به هم‌افزایی بیشتری در مسیر توسعه هرچه بیشتر و همچنین بقای کسب‌وکارهای خانوادگی رسید.

وی اظهار کرد: از آن جا که بیش از 90 درصد اقتصاد استان در اختیار بخش خصوصی است، کسب‌وکارهای خانوادگی نقش عمده‌ای در این میان دارند و سهم بزرگی از خوشنامی‌کسب‌وکارها مرهون برندهای خانوادگی است.

وی خاطرنشان کرد: معمولا در گذشته سرمایه‌گذاری و تامین مالی در این نوع کسب‌وکارها توسط خود خانواده ها انجام می‌شد و به ندرت از منابع و تسهیلات بانکی استفاده می‌گردید؛ اما امروز اکثر کسب وکارها با مشکلات تامین مالی مواجه هستند که باید از مسیر انتقال تجربیات خود، برای حل این گونه مشکلات استفاده کنیم.

کسب‌وکارهای خانوادگی عامل رشد بسیاری از کشورهاست

در بخش دیگری از نشست، «احمد اثنی عشری»، نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: آنچه مسلم است، کسب‌وکارهای خانوادگی از عوامل کلان رشد کشورها به ویژه آسیای جنوب شرقی بوده است، چنان که در گذشته بیشترین کسب‌وکارهای خانوادگی مربوط به چین  و پس از آن بنگلادش بوده است. ژاپن نیز از نظر قدمت، جایگاه خوبی در کسب‌وکارهای خانوادگی داشته است و امروز این نوع کسب‌وکارها در کشور هندوستان جذابیت زیادی دارد. در واقع، رشد و بهره‌وری در این کشورها مرهون کسب‌وکارهای خانوادگی است.

وی با اشاره به اهمیت و حساسیت مقوله مدیریت در کسب‌وکارهای خانوادگی اذعان کرد: فعالان این حوزه باید به مقوله قانون مداری و آشنایی با قوانین بازار توجه کنند. تشکیل انجمن می‌تواند به آگاهی بخشی صاحبان این کسب‌وکارها در حوزه قوانین و مقررات کمک کند.

تداوم فعالیت کسب‌وکارهای خانوادگی منوط به حفظ کیفیت کالاست

در ادامه، «عبدالله یزدان بخش»، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: حفظ نام یک برند مرهون توجه به اصالت کالا و تولیداتی است که در ذهن پدران ما نقش بسته است؛ به بیان دیگر تعداد زیادی از برندهای اصیل ریشه در خانواده‌های با اصالت دارد؛ حال اگر خانواده مسیر صحیح را بپیماید، نسل بعدی را به دنبال خود همراه می‌کند؛ اما بالعکس، اگر نوآوری را در نسل جدید نهادینه نکرده باشیم، انتقال کسب‌وکار به نسل بعدی بسیار دشوار خواهد بود لذا باید از همان ابتدا به فکر جا انداختن ارزش‌های اقتصادی در خانواده بود.

وی یادآور شد:  اکثر برندهای معتبر  که در قالب کسب‌وکارهای خانوادگی فعالیت دارند و تحت عناوین خانوادگی شناخته می‌شوند به مقوله اطمینان و اعتماد آینده ساز توجه ویژه داشته اند، لذا مسیر فعالیت بدون توجه به ‌این مولفه‌ها دچار خلل و توقف می‌شود. تجربه‌ها حاکی از آن است که بزرگی و شهرت یک برند منوط به داشتن کیفیت کالا و محصول است. حال از آن جا که فعالان اقتصادی همواره دغدغه ماندگاری برند خود را دارند، باید تلاش خود را معطوف به حفظ کیفیت و انتقال آن به نسل بعدی کنند.

چالش‌ها و مزیت های کسب‌وکارهای خانوادگی

در بخش دیگری از نشست، «فرامرزی»، از استادان دانشگاه یادآور شد: اشتراک‌گذاری دانش، ایجاد فرصت‌هایی برای شبکه‌سازی بین صاحبان و مدیران کسب‌وکارهای خانوادگی، ارائه برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌ها و سمینارهای متناسب با نیازهای کسب‌وکارهای خانوادگی، ارائه خدمات مشاوره‌ای و منابع برای حل تعارضات، برنامه‌ریزی استراتژیک و توسعه کسب‌وکار، ترویج به رسمیت شناختن سهم کسب‌وکارهای خانوادگی در اقتصاد و پیشنهاد طرح‌های حمایتی از کسب‌وکارهای خانوادگی از جمله اهدافی است که انجمن‌های کسب‌وکارهای خانوادگی موفق در دنیا دنبال می‌کنند.

وی ادامه داد: برنامه‌ریزی جانشین‌پروری برای رهبری و مدیریت منابع انسانی، ساختارهای حاکمیتی چالش‌های قانونی و حقوقی، مسائل فرهنگی و اخلاقی، مدیریت مالی و دسترسی به سرمایه، نوآوری و انطباق با فناوری بین‌المللی در بازارهای جهانی، رشد و مدیریت استراتژیک، پویایی خانواده و تعارض، از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش روی کسب‌وکارهای خانوادگی است.

فرامرزی یادآور شد: انسجام و تعهد، افزایش پایداری و رشد کسب‌وکار، انتقال ارزش‌ها، فرهنگ سازمانی قوی و مثبت و حمایت عاطفی و همدلی نیز از مهم‌ترین مزایای کسب‌وکارهای خانوادگی است.

تشریح فرآیند درخواست از اتاق بازرگانی برای تشکیل انجمن

در ادامه، «سعید تیزرو»، مدیر امور تشکل‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: بر اساس ماده 5 قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار و بند «ک» ماده 5 قانون اتاق ایران، رسالت ایجاد تشکل‌ها بر عهده اتاق ایران است؛ لذا تقاضا می‌گردد موضوع و هدف به صورت مبسوط از سوی متقاضیان تشکیل انجمن به اتاق توضیح داده شود. در تشکیل انجمن، اساسنامه پیش فرض نیز وجود دارد. پس از توضیح هدف از تشکیل انجمن، درخواست در شورای راهبردی تشکل‌های اتاق مشهد بررسی و عین مستندات به اتاق ایران ارسال می‌شود.

وی ادامه داد: موضوع در اتاق ایران و در شورای راهبردی تشکل‌ها مطرح می‌شود و اگر تشکلی هم‌عرض با تشکل مورد درخواست وجود نداشته باشد، اتاق ایران موافقت اصولی برای ایجاد آن تشکل در شهرستان را صادر می‌کند. از زمان صدور موافقت اصولی تا زمان برگزاری مجمع، بازه زمانی 6 ماهه مدنظر است که در این بازه زمانی، انجمن موظف به برگزاری مجمع موسس خود است. در جلسه مجمع موسس، نماینده اتاق ایران در اتاق استان نیز حضور دارد و 57 ماده اساسنامه را قرائت می‌کند که اعضا می‌توانند نسبت به هر مورد چانه‌زنی کنند. لذا تقاضا می‌شود در انشا موضوع و اساسنامه مطالب با دقت درج شود؛ چرا که ‌این مطالب در مجمع موسس مصوب شده و بر اساس شیوه نامه اتاق ایران، ساختار انجمن را شکل می‌دهد. نکته قابل توجه آن است که ارکان اساسنامه را نمی‌توان تغییر داد، چرا که قانون تجارت این اجازه را نمی‌دهد اما در خصوص سایر بندها می‌توان چانه زنی کرد.

تیزرو با بیان اینکه از زمان صدور موافقت اصولی حیات قانونی آن تشکل و اتحادیه آغاز خواهد شد، یادآور شد: پس از برگزاری مجمع موسس، اعضا و هیات مدیره مرکب از 5 عضو اصلی و  2 نفر عضو علی البدل مشخص می‌شوند البته در صورت زیاد بودن اعضا، هیات مدیره می‌تواند از 7 الی 9 نفر متغیر باشد. تا یک هفته فرصت است تا رئیس، نائب رئیس، خزانه دار، منشی و… مشخص شوند.

در بخش دیگری از نشست، «علی خیاط»، مدیر خدمات اعضا و فعالان اقتصادی اتاق خراسان رضوی نیز خاطرنشان کرد: در بحث کسب‌وکارهای خانوادگی عنوانی در درگاه ملی مجوزها وجود دارد و فعالان اقتصادی به صورت شخصی می‌توانند درخواست مجوز کسب‌وکار داشته باشند که‌ این فرآیند بسیار تسهیل شده است.

وی با اشاره به الزام داشتن کارت عضویت اتاق برای عضویت در انجمن‌های ذیل پارلمان بخش خصوصی تصریح کرد: بخشی از فرآیند صدور کارت عضویت در مشهد و بخش دیگری از آن در اتاق ایران انجام می‌گیرد. عملا می‌توان در فرآیند 3 الی 4 روزه نسبت به صدور کارت عضویت اقدام کرد. کارت عضویت 1 الی 5 ساله صادر می‌شود؛ اما کارت بازرگانی یک ساله بوده و صرفا برای بازرگانان صادر می‌شود.

صداقت و شفافیت اعتباربخشی به یک کسب‌وکار خانوادگی را در پی دارد

«سعید بامشکی»، رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز یادآور شد: اصولا زمانی که از کسب‌وکارهای خانوادگی صحبت به میان می آید مولفه‌هایی مانند صداقت، شفافیت، راستگویی و اعتبار به ذهن خطور می‌کند؛ در واقع این ویژگی ها موجب اعتبار و قدمت آن کسب‌وکار و برند است. تشکیل انجمن و گردهمایی به نوعی از یکسو سبب معرفی و شناساندن بهتر برندها شده و از سوی دیگر، به شناسایی مشکلات و چالش‌های موجود در خصوص این کسب‌وکارها کمک می‌کند.

نشست مشترک کمیسیون اقتصاد کلان و آب و محیط زیست 4 دی ماه

«فیروز ابراهیمی»، رئیس خانه صمت خراسان رضوی با بیان اینکه تشکیل انجمن کسب‌وکارهای خانوادگی در واقع اقدام بدیعی است که می‌توان آن را به فال نیک گرفت، تصریح کرد: این اتفاق و هم زیستی خوب میان فعالان اقتصادی در قالب تشکیل انجمن، مرهون تلاش هیات رئیسه اتاق است که قطعا منجر به نتایج و دستاوردهای خوبی می‌شود.

«یاسر متحدین»، از فعالان اقتصادی استان نیز در ادامه عنوان کرد: تصمیم‌گیری و تصمیم سازی‌های کلان آمیخته با ارزش‌های خانوادگی مبحث مهمی است که نباید از آن غافل شد. نوآوری، بازآفرینی و تدوین چشم اندازهای آتی که مبتنی بر ارتباط صحیح با نسل Zاست باید در کانون توجه قرار گیرد. متاسفانه شاهد اختلاف بسیار فاحشی میان نسل اول و نسل Zهستیم که ‌این تفاوت ها ناشی از فضای دیجیتال است.

وی یادآور شد: دغدغه بسیاری از فعالان اقتصادی آن است چگونه می‌توان اصالت یک برند خانوادگی را به نسل Z منتقل کرد تا ارزش های مبتنی بر برند که با زحمت ایجاد شده، به دیگران نیز انتقال یابد.

بنیانگذار و مدیرعامل موسسه فراکوچ افزود: باید بتوانیم از کشورهای پیشرو در حوزه کسب‌وکارهای خانوادگی به منظور صرفه جویی در وقت و زمان الگو بگیریم. در حقیقیت باید پایلوت هایی که در کشورهای دیگر اجرایی شده را با فرهنگ خودمان تطبیق دهیم تا شاید بتوان در مدت زمان کوتاه‌تری نتایج بهتری عاید کنیم.

«احد هرمزاده»، از فعالان اقتصادی استان اظهار کرد: خوشبختانه طی سالهای اخیر شاهد رویدادهای خوبی هستیم، چنان که برخی از فعالان اقتصادی به‌این مساله واقف شدند که کسب‌وکارهای خانوادگی می‌تواند علاوه بر ارزش افزوده و اعتبار، کارکردهای مطلوبی را برای فعال اقتصادی به دنبال داشته باشد. چنان که برخی از رسانه‌ها در فضای مجازی به معرفی چهره‌های خانوادگی فعال در حوزه اقتصادی، برندهای معتبر و… می پردازند که ‌این مساله می‌تواند به شناساندن و معرفی کسب‌وکارهای خانوادگی به جامعه کمک کند.

«محمدرضا هاشمیان»، یکی دیگر از فعالان اقتصادی استان نیز افزود: شواهد حاکی است که شرکت‌های معتبر و صاحب برند در مشهد اثر بخشی خوبی در مسائل اجتماعی و ایفای مسئولیت های اجتماعی داشته‌اند و به نظر می‌رسد مهم‌ترین اثر این انجمن تاثیرات مثبت آن در نسل دوم و سوم اقتصادی صاحب برند است.