- امروز : شنبه - 6 مرداد - 1403
- برابر با : Saturday - 27 July - 2024
اخبار ویژه
ارزیابی استقرار دفتر نمایندگی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در نیشابور
تبیین نقاط ضعف آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار
خسارت سنگین قطعی‌های برق به صنایع
لزوم انتفاع خراسان رضوی از عواید ناشی از اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان
دلارزدایی از تجارت امکان‌پذیر است؟
چالش‌بازکردن قفل توسعه
دست‌اندازهای مشارکت‌اقتصادی زنان در ایران
ناخالصی در آمار توریسم
#صنعت
نبض صنعت هنگام انتقال
دنیای مدرن ما از بسیاری جهات محصول صنعتی شدن است. این انقلاب صنعتی بود که برای نخستین‌بار باعث رشد پایدار بهرهوری در اروپا و ایالاتمتحده شد و در نتیجه اقتصاد جهان به کشورهای ثروتمند و فقیر تقسیم شد. اقتصاد ایران اما از نظر شاخصهای توسعه صنعتی در چند سال و حتی چند دهه اخیر رتبه قابل دفاعی نداشته است. اکنون بررسی «شامخ» صنایع کشور نشان می‌دهد که بنگاه‌های تولیدی در آستانه تشکیل دولت جدید در وضعیت پرچالش از نظر فروش، قیمت مواد اولیه و پیشبینیپذیری قرار دارند.
صنعت؛ بخش مغفول اقتصاد ایران؟
در طول دودهه منتهی به سال۱۳۹۹، رشد تولید در حدود ۳۶درصد و رشد نقدینگی در حدود ۱۰هزار درصد بوده است. باوجود شرایط اولیه مشابه با ترکیه و آغاز همزمان صنعتی‌سازی، ارزش‌افزوده بخش صنعت در ایران به میزان قابل توجهی پایین‌تر است.
خروج ادامه‌دار شاغلان از بخش کشاورزی
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در سال گذشته، سهم بخش کشاورزی از اشتغال به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته و از بالای 15 درصد به کمتر از 13 درصد رسیده است.
سهم صنایع ارزآور از سبد صادراتی
بررسی صادرات صنعتی کشور حاکی از این است که کالاهای صادراتی ارزان و با قیمت واحد پایین، سهم بالاتری از صادرات صنعتی کشور دارند. در مقابل، صنایع با قیمت واحد بالاتر که دارای ارزش‌افزوده و درآمد ارزی بیشتر برای کشور هستند، سهم اندکی از صادرات صنعتی کشور دارند. بررسی آمار تجارت در ۱۲ماهه ۱۴۰۲ همچنین حاکی از این است که صنعت تنها سهم ۱۵درصدی ارزشی از صادرات کشور دارد و اگرچه صادرات صنعتی کشور در این بازه زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ارزشی ۱۰درصدی و رشد وزنی ۱۳درصدی داشته، اما از لحاظ ارزش واحد ۳درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ کاهش داشته است؛ موضوعی که نشان می‌دهد ارزش‌افزوده کالاهای صنعتی صادراتی همچنان پایین است. این موضوع همچنین به این معناست که صنایعی سهم بالاتری از سبد صادراتی کشور دارند که ارزآوری کمتری دارند. نکته قابل تامل دیگر در این زمینه این است که در صورت سیاستگذاری و اتخاذ استراتژی صنعتی صحیح و تقویت صنایع دارای ارزش‌افزوده بالاتر، این صنایع میتوانند زمینهساز جهش تولید، صادرات و رشد درآمدهای ارزی کشور باشند.
صنایع در تکاپوی مواداولیه
هزینه تامین مواداولیه برای بنگاهها افزایش یافت. بررسی شامخ اسفندماه نشان می‌دهد که موجودی مواد اولیه ۶صنعت، ثابت یا در حال کاهش بوده است. از طرفی، با کاهش موجودی مواداولیه، بنگاهها به دنبال خرید خواهند رفت و قیمت خرید مواد اولیه ۱۱صنعت افزایش داشته و تنها قیمت خرید مواد اولیه یک صنعت بیتغییر بوده است. در اسفندماه، بیشتر صنایع در شاخص میزان صادرات کالا بهبود داشتهاند. همچنین اگرچه تولیدکنندگان در تامین مواداولیه موردنیاز خود با مشکل روبه‌رو هستند، شاخص موجودی مواد اولیه خریداری‌شده (۵۲.۰۳) برای دومین بار طی ۹ماه، بالاتر از ۵۰ قرار گرفته است. با اینحال به‌رغم افزایش شاخص، موجودی در نیمی از فعالیتها کمتر یا در محدوده خنثای ۵۰ قرار دارد.
اعتماد به مردم در اقتصاد و تولید، ثمربخش خواهد بود
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: اگر پشتوانه‌ای از مردم در کنار بخش اقتصاد و تولید قرار بگیرد، با اعتماد به آنها می‌توان به نتایج خوبی دست یافت.
تاوان وابستگی صنعت به واردات
بخش صنعت یکی از ارکان مهم اقتصاد ایران و تاثیرگذار در رشد اقتصادی، با درجات مختلف به زنجیره جهانی ارزش محصولات وابسته است. یکی از وجوه این مساله، وابستگی به واردات نهاده‌های تولید، اعم از مواد اولیه، کالاهای سرمایه‌ای و سایر نهاده‌هاست.
فرمول جهش صنعتی
تحلیلی بر شاخصهای عملکردی صنایع حاکی از این است که بار اصلی صنعت کشور بر دوش صنایع معدن‌پایه است؛ به طوری که بالاترین سهم ارزش‌افزوده (حدود ۴۵درصد) و بالاترین سهم صادرات غیرنفتی (حدود ۷۰درصد) را دارا هستند. این صنایع همچنین بالاترین درجه اتکا به بازارهای صادراتی و کمترین وابستگی وارداتی را دارند. صنایع کشاورزی‌پایه نیز اگرچه توان خلق ارزش‌افزوده مناسبی دارند، درجه اتکای آنها به بازارهای صادراتی محدود است و وابستگی وارداتی بالایی دارند. در مقابل صنایع ساخت‌پایه-علم‌محور نیز سهم نسبتا پایینی از ارزش‌افزوده دارند، ولی توان خلق ارزش‌افزوده بسیار بالایی دارند، این در حالی است که این صنایع در ایران سهم پایینی از صادرات غیرنفتی دارند و در مقابل سهم وارداتشان از ارزش نهاده بسیار بالاست.
