- امروز : پنج شنبه - ۳ فروردین - ۱۴۰۲
- برابر با : Thursday - 23 March - 2023
اخبار ویژه
بزرگترین شرکت‌های فناوری جهان کدامند؟
چگونه می‌توان خودرو ایرانی را نجات داد؟
رشد ۱۰ درصدی ظرفیت تجدیدپذیرهای جهانی
کاهش دوباره قیمت نفت
مهار تورم و حمایت عملی از تولید؛ سیاست بانک مرکزی در سال جدید
قیمت طلای جهانی در مسیر نزولی
چه پیش‌شرط‌هایی برای رشد صنعتی لازم است؟
سال ۱۴۰۲، سال مهار تورم و رشد تولید خواهد بود
مالیات بر عایدی سرمایه
بنبست اصلاحات اقتضایی
دکترموسی غنینژاد * مالیات بر عایدی سرمایه در عرف بین‌المللی امری پذیرفته‌شده است؛ اما در کشور ما به‌دلیل وجود درآمدهای نفتی سرشار و آسان‌یاب برای دولت، متولیان مالیاتی به آن چندان توجهی نداشتند، چنان‌که به‌دلیل «بی‌‌‌نیازی»، در سطح وسیعی معافیت‌‌‌های مالیاتی اغلب بی‌‌‌وجهی را برای برخی فعالیت‌‌‌ها و بنگاه‌‌‌های «نورچشمی» سیاسی اعمال می‌‌‌کردند که اغلب آنها تاکنون ادامه یافته است.
اقتصاد سیاسی مالیات بر عایدی
بررسی طرح مالیات بر عایدی سرمایه از جنبه‌های فنی و اقتصادی بدون توجه به ساختار حل و فصل سیاسی و هزینه‌های اجرای متعاقب آن تنها می‌تواند منتهی به برداشت‌های ساده‌انگارانه از طرح شود و در نتیجه اجرای طرح را به بیراهه هدایت کند. ازآنجا‌که این طرح از نظر اقتصادی و فنی مورد ارزیابی قرار گرفته، لازم است از جنبه اقتصاد سیاسی نیز مورد توجه قرار گیرد تا بتواند چالش‌هایی را که اجرای طرح ممکن است در پی داشته باشد، شناسایی کند. مالیات بر عایدی سرمایه با قدمتی بیش از ۱۰۰سال در کشورهای مختلف اجرا شده و در هر کشور نتایج مختلفی نیز داشته است.
۳ ملاحظه مهم برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه
در اجرای مالیات بر عایدی سرمایه، حتماً باید ملاحظاتی نظیر «تمایز بین عایدی واقعی از عایدی غیرواقعی»، «تورم و عواید سرمایه‌ای بلندمدت و کوتاه‌مدت» و «لحاظ زیان‌های سرمایه‌ای در محاسبه عایدی خالص» را در نظر گرفت.
بیراهه مالیاتی عایدی سرمایه
در روزهای گذشته، مسوولان اقتصادی عنوان کردند که راه مهار نوسان قیمت‌ها، تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه است و سیاستگذار می‌تواند با تصویب این طرح، هم جلوی سوداگری در بازار دارایی‌ها را بگیرد و هم برای بودجه کسب درآمد کند. از نگاه کارشناسان، چند نقد به این نگاه وجود دارد. نخست اینکه در کشورهای دیگر از ابزار مالیاتی برای کسب درآمد از فعالیت سفته‌بازی گروهی از افراد استفاده می‌کنند که توانسته‌اند از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌ها بهره ببرند و در نتیجه بخشی از درآمد واقعی خود از این راه (درآمد اسمی منهای تورم) را به دولت اعطا می‌کنند. حال آنکه افزایش اسمی دارایی‌ها در ایران معلول تورم بوده است و آحاد اقتصادی به‌دلیل حفظ ارزش دارایی به بازارهای دارایی پناه می‌برند. ابهام دیگر این است که آیا سرمایه‌گذاری در بخش واقعی به جای بازارهای دارایی می‌تواند عایدی همسنگ این بازارها را ایجاد کند یا خیر؟ بنابراین به نظر می‌رسد در شرایط تورمی هزینه مالیات بر عایدی سرمایه، در بخش قیمت‌های مصرف‌کننده منعکس می‌شود و به جای نقش بازدارنده خود عاملی برای رشد قیمت‌ها خواهد بود.
کدام مواد طرح مالیات بر عایدی سرمایه به تصویب نمایندگان رسید؟
اگرچه گروهی از نمایندگان خواستار توقف طرح مالیات بر عایدی سرمایه بودند اما با مخالفت اکثریت نمایندگان، این طرح در دستور کار قرار گرفت و نمایندگان با مواد یک، سه، چهار و پنج این طرح موافقت کردند.
مالیات بر عایدی سرمایه دوای درد گرانی‌ها نیست
دولت روند تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه را دنبال می‌کند در صورتی که به اعتقاد تعدادی از نمایندگان مجلس و فعالان اقتصادی همچنان زیرساخت‌های اجرای این قانون فراهم نیست.
نوشداروی مالیاتی مهار دلار
وزیر اقتصاد در نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس، خواستار سرعت‌بخشیدن به تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه شد. هدف از اجرای این طرح، کاهش انگیزه‌های سوداگری در بازارهای طلا و ارز، خودرو و ملک است. از نگاه کارشناسان، بدون درنظر گرفتن اصلاحات اساسی و از بین‌بردن ریسک‌ها، اجرای چنین طرحی نمی‌تواند باعث ثبات بازارها شود.
