در سمینار هم‌اندیشی «الزامات ورود به بازار سرمایه» با محوریت بنگاه‌های اقتصادی منتخب خراسان رضوی که به همت کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی برگزار شد، شرایط و ضوابط ورود شرکت‌های اقتصادی و تولیدی به بازار بورس تشریح شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «فرهاد سحرخیز»، عضوهیات نمایندگان و رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی استان در ارتباط برخط با این سمینار با اشاره همکاری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته در راستای گسترش حضور و فعالیت شرکت‌های استان در بازار سرمایه، اظهار کرد: امیدواریم بتوانیم با این اقدامات ظرفیتی را فراهم کنیم تا با افزایش دانش و آگاهی شرکت‌ها، سهمی شایسته از بازار سرمایه کشور به دست آوریم.
وی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع تفکیک مدیریت از مالکیت یک شرکت اقتصادی پرداخت و توضیح داد: این موضوع باید برای همه شرکت‌ها روشن شود که ضرورتی ندارد حتما مالک یک شرکت مدیریت آن را نیز بر عهده داشته باشد، این مساله باید در فرآیند آماده شدن شرکت‌ها جهت ورود به بورس تشریح شود.
او به الزامات بورسی شدن یک شرکت پرداخت و قرار گرفتن در این قواره را در معنای ارتقای ظرفیت‌های بنگاه‌های اقتصادی، دانست.
سحرخیز همچنین بر لزوم توجه به موضوع جایگاه برند، در ارزشگذاری یک شرکت تأکید کرد.
*اقتصاد دستوری بازار سهام کشور را به حاشیه برده است
«علی شریعتی‌مقدم»، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در این نشست با اشاره به آسیب‌های اقتصاد دستوری در کشور، توضیح داد: در این شرایط حتی مباحث تامین مالی از بازار سرمایه نیز به حاشیه می‌رود و این ابزار ارزشمند در پی بی‌اعتمادی ایجاد شده ارزش خود را از دست می‌دهد، بنابراین باید تلاش کنیم اعتماد به این بازار را احیا کنیم.
وی ادامه داد: مساله تامین مالی و سرمایه‌گذاری را باید از دو دیدگاه محصول محوری و بنگاه محوری ارزیابی کرد که هرکدام شرایط و پیش‌نیازهای خود را داشته و پیگیری‌های خاص خود را می‌طلبد.
شریعتی‌مقدم همچنین بر لزوم توجه به موضوع آموزش شرکت‌ها در راستای استفاده از ابزارهای متفاوت تامین مالی تأکید کرد و متذکر شد: باید هسته پویاتری در این خصوص در اتاق بازرگانی شکل بگیرد که دارای دبیرخانه بوده و به صورت تخصصی موضوعات مورد نیاز را دنبال کند.
* اقتصاد کشور نیازمند درمانگری مالی است
در بخش دیگر این جلسه،«احسان شجاعی»، نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، با اشاره به تشکیل چهار کمیته ذیل کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، بر لزوم پروژه محور بودن این کمیته‌ها تاکید کرد و گفت: بر این اساس باید در کمیته مربوط به بازار سرمایه، شرکت‌های دارای ظرفیت پذیرش در بورس را شناسایی کرده و با برگزاری جلساتی تخصصی، فرآیند ورود آنان به بورس را پیگیری و تسهیل کنیم.
وی در ادامه بر لزوم توجه به مساله «درمانگری مالی» اشاره کرد و افزود: بخش خصوصی قبول دارد که اقتصاد کشور نیازمند درمانگری مالی است. شرکت‌های خصوصی و نهادهای دولتی نیازمند یک درمانگر مالی برای حل مسائل خود هستند.
نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه عدم دریافت مشاوره در امور اقتصادی از فرهنگ جامعه نشات می‌گیرد، تصریح کرد: واقعیت این است که باید بر اساس شرایط موجود اقتصادی برنامه‌ریزی کرده و فرهنگ‌سازی نماییم تا اعتماد به بازار سهام بازگردد.
*شرحی بر ظرفیت‌های بورس و مزایای پذیرش در آن
«مرتضی رحمانی»، رئیس دفتر منطقه‌ای بورس و اوراق بهادار در استان‌های خراسان شمالی و رضوی که سخنران دیگر این نشست بود، ضمن بیان نکاتی در خصوص بورس و مزایای پذیرش در بازار سرمایه برای شرکت‌ها، اظهار داشت: عمده مردم بورس و بازار سرمایه را با تابلو سبز و قرمزی که در تالار بورس نمایش داده شده، می‌شناسند و این در حالی است که این تابلو همچون نوک کوه یخی بوده که تنها بخش کوچکی از ظرفیت‌های بازار سرمایه را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه در بازار سرمایه ابزارهای تامین مالی بسیار گسترده و متنوعی تعریف شده است، مدعی شد: یک شرکت می‌تواند تمامی نیازهای مالی خود را بدون نیاز به سایر روش‌های تامین مالی از طریق بازار سرمایه تامین کند.
رحمانی مهم‌ترین مزایای بورس اوراق بهادار از ديدگاه اقتصاد کلان و دولت را «جمع‌آوری سرمایه‌های سرگردان و مدیریت این منابع در امر تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی» و «کنترل حجم پول از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های افراد و جلوگیری از تورم در جامعه» برشمرد و افزود: «ورود افراد با هر میزان سرمایه»، «دریافت بازده‌ای بیشتر از بازده بانکی» و «نقدشوندگی بالای دارایی» از جمله مزایای بورس اوراق بهادار از ديدگاه سرمایه‌گذاران است.
وی در ادامه به بیان مزایای ورود یک شرکت به بورس پرداخت و توضیح داد: استفاده از معافیت مالیاتی 10 درصدی در بورس کالا و 20 درصدی در بورس و اوراق بهادار، سهولت افزایش سرمایه به علت تفاوت بین ارزش اسمی و ارزش بازار سهام شرکت‌های بورسی، امکان انتشار اوراق مشارکت، امکان توثیق سهام جهت دریافت تسهیلات بانکی، افزایش اعتبار یک شرکت به واسطه قرار گرفتن در این مسیر، تداوم بقای شرکت، سهولت انتقال مالکیت و تغییر ترکیب سهامداران به صورت آنی در لحظه انجام معامله؛ از جمله مزایای ورود بنگاه‌های به بورس است.
وی همچنین «تعیین ارزش واقعی شرکت پس از پذیرش و عرضه در بورس»، «ایجاد حاشیه امن برای بنگاه اقتصادی در برابر فشارهای بیرونی به علت افزایش تعداد سهامداران»، «سهولت دریافت تسهیلات بانکی» و «تقویت انگیزه کارکنان شرکت‌ها با اجرای طرح‌های واگذاری سهام» و… را از دیگر مزایای این اقدام برشمرد.
رحمانی تصریح کرد: این آمادگی را داریم تا هر شرکتی که حداقل شرایط و ضوابط ورود به بازار سرمایه را دارد ظرف دو ماه به هیات پذیرش منتقل کنیم و شرکت‌ها در این خصوص هیچ‌گونه نگرانی نداشته باشند.
این مقام مسئول در خصوص هزینه‌ها و کارمزدهایی که شرکت‌های مشاور از فعالان اقتصادی برای پذیرش در بازار سرمایه دریافت می‌کنند، توضیح داد: بر اساس قوانین بازار سرمایه هر بنگاه اقتصادی نمی‌تواند به صورت شخصی و با ارائه مدارک نسبت به پذیرش در بورس اقدام کند، بلکه این کار الزاما باید توسط یک شرکت واسط که مجوز پذیرش و عرضه را دارد، صورت بپذیرد.
وی با بیان اینکه همه ارقام به غیر هزینه‌های پرداختی به بورس جهت پذیرش قابل تعدیل و چانه‌زنی است، خاطر نشان کرد: در این میان برخی از شرکت‌ها ارقامی نامتعارف را پیشنهاد می‌کنند که با استعلام قیمت از چند شرکت می‌توان به یک قیمت متناسب دست پیدا کرد.
رحمانی با بیان اینکه مراحل پذیرش در بورس حداکثر 4 ماه زمان می‌طلبد، عنوان کرد: با داشتن حداقل شرایط می‌توان مراحل پذیرش در بورس را آغاز نمود و در ادامه قدم به قدم اقدامات و اصلاحات لازم را انجام داد.
رئیس دفتر منطقه‌ای سازمان بورس و اوراق بهادار در استان‌های خراسان شمالی رضوی بیان کرد: در حال حاضر 10 پرونده ورود به بازار بورس داریم و امیدواریم تا پایان سال حداقل 5 شرکت استان در بورس و اوراق بهادار پذیرش شوند.
وی با تأکید بر لزوم توجه به موضوع «درمانگری مالی» در کشور و ارتقای آگاهی مدیران اقتصادی نسبت به این موضوع، عنوان کرد: اگر شرکتی به درست برنامه‌ریزی کند دچار ضرر و ورشکستگی نمی‌شود. در همین شرایط اقتصادی شرکتی وجود دارد که سالانه 150 میلیارد تومان سودهی دارد و این نتیجه فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت صحیحی است که توسط این شرکت‌ها صورت می‌گیرد.
این مقام مسئول بیان کرد: اگر درمانگری مالی در سطح استان و کشور به خوبی انجام شود ایران به سطح قابل قبولی در حوزه اقتصادی خواهد رسید.
*فرآیند و شرایط پذیرش و عرضه سهام یک شرکت در بورس
در ادامه این جلسه خانم «گازرانی»، کارشناس بورس و اوراق بهادار به بیان گزارشی در خصوص فرآیند و شرایط پذیرش و عرضه سهام یک شرکت در بورس پرداخت.
وی با بیان اینکه فرآیند کلی پذیرش در بورس شامل سه مرحله «پذیرش شرکت»، «درج نماد شرکت» و «عرضه سهام شرکت» است، گفت: بورس و اوراق بهادار شامل یک تالار اصلی و فرعی و همچنین یک تالار دوم است که در این مرحله کف شرایط برای پذیرش در تالار دوم محسوب می‌شود، اگر شرکتی شرایط بهتری داشته باشد می‌تواند در بازار اول و فرعی پذیرش شوند. در واقع هیچ‌گونه تفاوتی میان این بازارها به‌جز تفاوت در دامنه نوسان میان بازار اول و فرعی با بازار دوم وجود ندارد.
وی در ادامه به بیان شرایط عمومی پذیرش در بازار بورس پرداخت و گفت: «سهامی عام بودن شرکت»، «عدم وجود محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال سهام یا اعمال حق رای توسط صاحبان سهام»، «پرداخت تمام بهای اسمی سهام»، «نداشتن زیان انباشته»، «تدوین اساسنامه منطبق بر نمونه تصویب شده توسط سازمان بورس»، «ارائه تعهد به منظور داشتن حداقل یک بازار گردان»، «وجود گزارش حسابرس معتمد سازمان بورس در دو دوره منتهی به پذیرش»، «عدم وجود دعوای حقوقی موثر بر صورت‌های مالی شرکت» از جمله شرایط عمومی پذیرش در بازار بورس است.
این کارشناس با اشاره به فرآیند کلی پذیرش در بازار دوم سرمایه خاطر نشان کرد: ابتدا باید تیم پذیرش در شرکت تشکیل شود، سپس درخواست پذیرش باید به همراه مدارک و مستندات در سایت سازمان بورس بارگذاری شود. در ادامه امکان احراز شرایط پذیرش توسط بورس بررسی شده و گزارشی به عنوان نتیجه از آن ارائه می‌شود، در گام بعد نیز درخواست بنگاه اقتصادی مربوطه در هیات پذیرش بررسی می‌شود. در این مرحله اگر هیات پذیرش رای به پذیرش مشروط دهد شرکت بین 3 تا 6 ماه فرصت دارد تا شرایط خود را اصلاح کند و اگر پذیرش صورت بگیرید نام شرکت در بورس درج شده و در ادامه می‌توانند سهام خود را در بورس عرضه کنند.
وی تصریح کرد: در مرحله درج نیز قیمت‌گذاری سهم انجام می‌شود و نام شرکت در لیست شرکت‌های سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده و کد و نماد به شرکت اختصاص می‌یابد و در نهایت نماد شرکت در بورس و سامانه‌های معاملاتی درج خواهد شد.
او خاطرنشان کرد: در مرحله عرضه مراحلی از جمله «دریافت توکن و افشای اطلاعات در سامانه کدال»، «تهیه گزارش ارزشگذاری توسط متعهد خرید»، «افشای گزارش ارزشگذاری در سامانه کدال»، «طرح پرسش و پاسخ در سامانه عرضه اولیه (ipo.tse.ir) و تدان (tedan.ir)»، «برگزاری جلسه معارفه»، «سپرده گذاری سهام شرکت نزد شرکت سپرده گذاری مرکزی»، «انتشار اطلاعیه عرضه سهام توسط بورس» و «عرضه سهام به عموم» انجام می‌گیرد.
*از اهمیت درمانگری مالی تا ارزش برند
«میرزاپور»، مشاور کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در این سمینار در خصوص درمانگری مالی و ارزش برند نکاتی را بیان کرد و گفت: ما هر مشکلی داشته باشیم باید به متخصص مربوطه مراجعه کرده و مشاوره‌های لازم را پیرامون آن دریافت نماییم، اما متاسفانه در مسائل مهم مالی این اتفاق محقق نمی‌شود. بخش مهم موضوع این است که بخشی از نهادهای مالی نوپا بوده و در جامعه ناشناخته هستند و اطلاع‌رسانی کاملی در خصوص آنان اتفاق نیفتاده است.
وی ادامه داد: در این راستا به منظور حل مسائل و مشکلات مالی و ارائه مشاوره و راهکارهای صحیح باید از درمانگری مالی بهره گرفت. مسئله‌ای که کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق می‌تواند نقش واسط را در اجرای آن ایفا کرده و به حل مسائل و مشکلات مالی صنایع و شرکت‌های استان کمک کند.
میرزاپور همچنین در خصوص مسئله ارزش برند نیز بیان کرد: به استثنای تیم‌های ورزشی و شرکتی، متاسفاته تاکنون برای سایر مجموعه‌ها ارزش برند به رسمیت شناخته نشده و اینگونه استدلال می‌شود که همه ارزش برند در فروش و سود آن نمایان می‌شود.
وی اضافه کرد: هر نظام مالی برای تامین مالی خرد و کلان، به دو بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شود. بازار پول تامین مالی کوتاه مدت نموده و در بازار سرمایه تامین مالی بلند مدت انجام می‌شود. در حال حاضر در وضعیت ویژه‌ای در بازار پول قرار گرفته‌ایم و باید بین نرخ سود و تورم تعادل ایجاد شود در چنین شرایطی ناگزیر تامین مالی به بازار سرمایه منتقل می‌شود، چراکه در آنجا نرخ سود واقعی است.
مشاور کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی متذکر شد: در این فضا باید به سمت بازار سرمایه حرکت کنیم. زمانی سهم بازار سرمایه در اقتصاد کشور کمتر از 5 درصد بود اما امروز برآوردها می‌گوید که این جایگاه به بالای 20 درصد رسیده است و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده حتی به 50 درصد نیز ارتقا پیدا کند. در واقع این سیر تغییر در مسیری ناگزیر قرار گرفته است. در حال حاضر در کشورهای پیشرفته اقتصادی سهم بازار سرمایه در اقتصادشان تا 80 درصد می‌باشد.
گفتنی است؛ در پایان این نشست، مدیران شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی حاضر در جلسه، سوالات و ابهامات خود را پیرامون روند بورسی شدن و بهره‌گیری از ابزارهای تامین مالی از بازار سرمایه، مطرح نمودند و دغدغه ها و نکات خود را پیرامون این موضوعات به مسئولان امر منعکس کردند.
