به گزارش شهرآرانیوز، اگر نگاهی به صادرات استان در ۶ماه نخست سال جاری به بهانه ۲۹ مهرماه روز ملی صادرات داشته باشیم، در ۶ ماه نخست سال جاری حجم تجارت خارجی خراسان رضوی با کشور‌های عضو بریکس ۸۴میلیون دلار بوده که ۴۷میلیون دلار مربوط به صادرات و ۳۷میلیون دلار نیز مربوط به واردات است.
رشد صادرات و کاهش واردات استان
طبق آمار دریافت شده از سازمان توسعه و تجارت ایران، صادرات خراسان رضوی در ۶ماه نخست سال جاری ۷۲۸میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۰درصد رشد داشته و واردات استان نیز ۳۲۴میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۵درصد کاهش داشته است.
در مجموع حجم تجارت خارجی استان با بیش از یک میلیارد و ۵۲میلیون دلار، رشدی بیش از ۱۷درصدی نسبت به سال گذشته را به خود اختصاص داده است.
تراز تجاری استان در ۶ماه ابتدای سال جاری مثبت و معادل ۴۰۴میلیون دلار بوده است. در سال جاری از لحاظ وزنی یک میلیون و ۲۵۲هزار تن کالا از استان خارج شده و حدود ۱۰۷هزار و ۳۸۰تن کالا به استان وارد شده است. در مجموع ارزش هر تن کالای صادراتی استان ۵۸۲دلار است.
سهم صادرات استان حدود ۳درصد صادرات کشور عنوان شده و در این مدت به ترتیب بیشترین صادرات زعفران با حدودا ۶۹میلیون دلار، پسته ۳۱میلیون دلار، تخم مرغ ۳۱میلیون دلار، کامپاند پلی اتیلن ۲۲میلیون دلار، کفپوش غیرمخملی ۲۰میلیون دلار، روغن‌های سبک ۱۹میلیون دلار، پلی‌استیرن ۱۴میلیون دلار، میله‌های آهنی ۱۳میلیون دلار، کیسه‌های کوچک ۱۱میلیون دلار، سیب زمینی ۱۱میلیون دلار، سیمان ۱۰میلیون دلار، شیرخشک اطفال ۱۰میلیون دلار، سیب تازه ۱۰میلیون دلار، فروکروم ۱۰میلیون دلار، رنگ ورنی ۱۰میلیون دلار، رب گوجه فرنگی ۹میلیون دلار، پریفرم ۸میلیون دلار، دوغ، شیر و خامه ۸میلیون دلار، صابون ۸میلیون دلار و کاشی و سرامیک ۷میلیون دلار از استان صورت گرفته است.
از خراسان رضوی به افغانستان بیش از ۲۷۶میلیون دلار با رشد ۳۸درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ترکمنستان ۷۶.۵میلیون دلار با رشد ۱۰درصدی، تاجیکستان ۶۸میلیون دلار با رشد ۹.۳درصدی، ازبکستان ۵۵میلیون دلار با رشد ۷.۵درصدی، عراق حدود ۵۰میلیون دلار با رشد ۷درصدی، پاکستان بیش از ۳۸میلیون دلار با رشد بیش از ۵درصدی، چین ۲۹میلیون دلار با رشد حدود ۴درصدی، امارات ۲۵میلیون دلار با رشد ۳.۴درصدی و قرقیزستان بیش از ۲۳میلیون دلار با رشد بیش از ۳درصدی صادر شده است.
به گفته کارشناسان صادرات یک کشور از آن جهت که منجر به تولید هدفمند و استاندارد محور شود اهمیت دارد. مسلماً صادرات باید در محصولاتی صورت بگیرد که برای آن منطقه مزیت محور و صرفه تولید داشته باشد. صادرات کشور اکنون با یک سری چالش‌ها و موانع همراه است که مسلماً اگر این چالش‌ها برطرف شود صادرات به ویژه برای محصولاتی که در کشور ارزآوری بیشتری دارد رشد خواهد کرد.
صادرات مزیت محور
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز درباره مقوله صادرات می‌گوید: وضعیت صادرات استان تابع نواسانات فصلی هم هست اگرچه صادرات در شرایط کنونی روند ایده‌الی ندارد، اما با توجه به شرایط موجود در حال انجام است.
«محمدرضا توکلی‌زاده» در ادامه گفت: ما شرایطمان در حال حاضر شرایط عادی و معمولی برای تجارت جهانی نیست. نمی‌توان عنوان کرد هم اندازه تجارت جهانی از ظرفیت‌های موجود استفاده شده است. مشکلات در حوزه انتقالات پول و تحریم‌ها باعث شده نتوانیم از همه ظرفیت‌های استانی استفاده کنیم.
وی افزود: برای مثال در بخش کشاورزی به‌خصوص غیرگلخانه‌ای آب مجازی را صادر میکنیم که مسلماً با توجه به اینکه در شرایط کم آبی به سر می‌بریم کاری منطقی نیست چراکه آب در آینده به نقطه‌ای خواهد رسید که همانند طلا با ارزش است. یا باید روش تولید را به سمتی ببریم که آب مصرفی به حداقل خودش برسد و چیزی که در نهایت صادر میشود همسو، هم اندازه و هم ارزش وجهی باشد که دریافت میکنیم و درشرایط کنونی وجهی که دریافت میکنیم خیلی کم ارزش‌تر از محصولی است که صادر میکنیم. اگر بتوانیم در محصولاتمان از خام فروشی پرهیز کنیم و به‌صورت فراوری شده صادر کنیم این به عنوان یک مزیت صادراتی مطرح است.
دستورالعمل‌های خلق‌الساعه در حوزه صادرات
رئیس کمیسیون کار و تأمین اجتماعی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی عدم امکان تدوین استراتژی‌های توسعه بازار را یکی از جدی‌ترین مشکلات حوزه صادرات در کشور می‌داند و به گفته او این مساله به دلیل تغییرات مستمری که در قوانین و دستورالعمل‌ها صورت می‌گیرد امکان تبلیغات جهت رقابت با کشور‌های قدرتمند رقیب در کشور‌های هدف صادراتی را از تجار ایرانی سلب کرده است و موجب از دست رفتن بازار‌های صادراتی میشود.
جواد نیشابوری، رفع تعهد ارزی را یکی از مهمترین چالش‌های صادرکنندگان دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه مواد اولیه مورد استفاده در صنایع عمدتا با نرخ ارز آزاد قیمت‌گذاری و خریداری میشود؛ این مساله در قیمت تمام شده بنگاه‌های تولیدی تاثیر گذاشته و آن‌ها مجبور به قیمت‌گذاری با نرخ ارز آزاد برای فروش کالا‌های خود می‌شوند.
وی افزود: در این شرایط وقتی که دولت درخواست تحویل ارز صادرکننده را با قیمت‌هایی کمتر از قیمت واقعی بازار دارد، عملا دیگر توان صادرات از تولیدکننده سلب میشود.
محصولات صادراتی که در دل آن یارانه‌ها نهفته است
همچنین استاد دانشگاه شیریف تهران و رئیس انجمن‌های علمی انرژی در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز در آستانه روز صادرات تصریح کرد: یکی از مشکلات صادرت غیر نفتی ما این است که ما فقط به عدد و ارقام نگاه میکنیم، ما در سال حدود ۴۰ میلیارد صادرات غیر نفتی داشتیم که بخش اعظمی از این صادرات را صنایع فلزی و صنایع انرژی بر تشکیل می‌دهد و با توجه به اینکه یارانه بسیار زیادی در این بخش نهادینه شده است ما در واقع انرژی رابه قیمت ارزان صادر میکنیم.
پروفسور هاشم اورعی تصریح کرد: صادرات وقتی معنای واقعی پیدا میکند که ارزش افزوده واقعی داشته باشد اگر محصولی مثل هندوانه صادر میکنیم هر کیلو هندوانه ۴۰۰ لیتر آب مصرف میکند آن آب ارزشش که توسط کشاورز پرداخت نمی‌شود، آبی که کشاورز با کلی مصرف برق مجانی از اعماق ۲۰۰ متری خارج کرده تولید محصول میکند. محصولی که ضایعات هم به همراه دارد. صادراتی که در این محصول انجام میشود اگر انجام نشود به مراتب بیشتر به نفع کشور است.
وی افزود: متاسفانه در خیلی از محصولات صادراتی ما اگر اگرقیمت‌ها را واقعی نگاه کنیم بهتر است که صادر نکنیم. چون ما به دنبال بخش‌هایی که مزیت داریم نرفتیم. برای مثال ما در کشور باد زیاد و خورشید داریم. ما اگر صنعت تجدید پذیر در این منطقه راه بیاندازیم اگر بخش خصوصی بیاید و بهره وری در حد مطلوب باشد میتوانیم از امکانات اقلیمی بهره ببریم، برق تجدید پذیر تولید کنیم و به کشور‌های همسایه بفروشیم و ارز وارد کشور کنیم.
تهاتر کالا با کشور‌های همسایه
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز گفت: زمینه صادرات در ابتدا بر تولید یک محصول پایه ریزی میشود درکنار تولید بخش صنعت اصل حرف را می‌زند، در کنار صنعت بحث کیفیت مطرح است و برای رسیدن یک کیفیت مناسب زیر ساخت مالی ارزی، ماشین الات و تکنولوژی نیاز است.
عبدالله یزدان بخش افزود: مبادلات ارزی در بحث صادرات که یکی از بزرگترین معضلات شده است میتوان درشرایط موجود به صورت تهاتری به خصوص با کشور‌های همسایه مبادلات انجام شود. مهم اینکه کالا‌های ایرانی با کیفیت و بر اساس نیاز و موقعیتی که کشور مصرف کننده دارد تولید شود و شرط آن اینکه این کیفیت در کشور خودمان تایید شود.
به گفته وی، صادرات یک مفهوم با ارزش بین المللی و جهانی دارد، درابتدا ما باید کشور خودمان موفق باشیم و برای مصرف کننده داخلی هم مفید باشیم و برمبنای آن برای کشور‌های هدف تولید داشته باشیم.
واردات نهاده دانی به استان به ازای صادرات زعفران و پسته خراسان رضوی
معاون جهاد کشاورزی استان یادآور شد: ۷۵ درصد هزینه‌ها در زیر بخش دام و طیور متعلق به جیره‌ها و برنامه غذایی است. بعضی از این نهاده‌ها مثل سویا، ذرت دانی، کنجاله‌های کلزا تا ۹۰ درصد وابسته به خارج از کشور هستند. پیشنهاد داریم با صادرات پسته و زعفران استان میتوان نیاز بخش دام را حل کرد.
به گفته «غلامحسین ساربان»، اثرات همسایگی و مجاورات زیر بخش‌های کشاورزی از جمله موضوعاتی است که به شکلی به تهاتر محصولات مزیتی هر منطقه اشاره دارد. در استان میتوانیم زعفران و پسته را صادر و نهاده دانی دریافت کنیم.
وی گفت: قطعا زعفران و پسته با میزان آب کمتری تولید میشود. اگر برنامه ریزی شود میتوانیم با ۵۰ هزار تن پسته که با ۲۵۰ میلی متر مکعب اب تهیه میشود، یک میلیون تن نهاده دانی که نیاز به یک و نیم میلیارد متر مکعب آب میخواهد را وارد کنیم. مسلما استانی که آب ندارد باید محصولی تولید کند که به آب وابسته نباشد.
