آیا افسار تورم کشیده شده است؟
در ژوئن ۲۰۲۲ شاخص قیمت مصرفکننده در آمریکا کمی بیشتر از ۹درصد و بیشتر از سال پیش از آن بود. بعد از آن بهسرعت کاهش پیدا کرد و در نوامبر ۲۰۲۲ این شاخص به ۳.۱درصد، کمی بالاتر از هدف ۲درصدی فدرالرزرو رسید. پس آیا تورم کنترل شده است؟ رویکرد خوشبینانه با بررسی قیمت اجاره که یکی از بزرگترین مصارف خانوارهاست شروع میکند. قیمتهای اجارهها با سرعت خیلی کمتری رشد میکند، اما زمان زیادی طول میکشد تا اثرش روی آمار تورم دیده شود؛ چون اکثر مستاجران اجارههای یکساله دارند. اگر اکثر مستاجران به موعد تمدید رسیدند و قیمتها ثابت ماند یا رشد خیلی کمی داشت، میتوان انتظار داشت که شاخص قیمت مصرفکننده باز هم پایینتر بیاید. با این نگرش تقریبا همان است که باید باشد، جای نگرانی نیست و فقط مقداری تاخیر در مشاهده دادهها وجود دارد.
به گفته متیو کلاین، تحلیلگر اقتصادی و نویسنده خبرنامه The Overshoot، بهرغم اخبار بهتر در مورد اجاره، ما هنوز در مورد تورم «کاملا» اطمینان نداریم. عمده افزایش بیش از حد قیمت در سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ به اتفاقات ناگهانی مرتبط با همهگیری، پاسخ به همهگیری و تهاجم روسیه به اوکراین نسبت داده میشود. تاثیر این اتفاقات در میانه ۲۰۲۲ به اوج خود رسیده و بعد از آن رفتهرفته محو شده است. با این حال، تورم کلی کمی بالاتر از سطح پیش از همهگیری میماند؛ چون دستمزدها و هزینهها سریعتر از قبل افزایش مییابند. اگر مخارج اسمی خردهفروشی روی سطح ۷درصد در سال ثبات داشته باشد، سخت است که بتوان تورم را در این مدت به ۲درصد رساند. فدرالرزرو سال ۲۰۲۳ را با یک گزارش امیدبخش به پایان رساند. نهتنها نرخ بهره را ثابت نگه میدارد، بلکه احتمال کاهش نرخ را در سال ۲۰۲۴ نشان میدهد. با این حال، این مسیر از پیش تعیینشده نیست و به گفته میهیر دسایی، استاد امور مالی مدرسه بازرگانی هاروارد و مجری مشترک پادکست after hours، ممکن است همهچیز بهاشتباه پیش برود. او میگوید: «بدون رکود اقتصادی قابلتوجه، نزول نهایی به تورم ۲درصد بیشتر طول میکشد و حرکات نوسانی و چالشهای بیشتری نسبت به آنچه معمولا در نظر گرفته میشود، خواهد داشت.» «به قول معروف، طولانیترین مایل آخرین مایل رسیدن به خانه است.»
آیا بازار کار خوب تاریخی به پایان رسیده است؟
یکی از بزرگترین بحثهای دوسال گذشته این بود که آیا برای کاهش تورم باید بیکاری افزایش یابد یا خیر. خوشبختانه نیازی به افزایش بیشتر نبوده است. کلاین میگوید: «این هنوز یکی از بهترین زمانها در تاریخ ایالاتمتحده برای جستوجوی شغل است.» سهم افراد مشغول در اولین سالهای کاری نزدیک به بالاترین میزانی است که تاکنون بوده است؛ اگرچه هنوز کمتر از اوج در اواخر دهه ۱۹۹۰ است. سهم افرادی که به صورت پارهوقت کار میکنند، در حالی که ترجیح میدهند تماموقت باشند، تقریبا پایینترین حد است. اما روند رشد در بازار کار اندکی در حال سرد شدن است. براساس گزارش لینکدین، تعداد استخدامهای جدید طی سال گذشته به میزان قابلتوجهی کمتر شده و تعداد فرصتهای شغلی برای هر نیروی بیکار کاهش یافته است. با این حال، نرخ بیکاری در ایالاتمتحده هنوز نسبتا پایین است و همانطور که اکونومیست استدلال کرده است، چشمانداز بلندمدت برای کارگران در ایالاتمتحده و اروپا قوی به نظر میرسد.
بازارهای مالی میتوانند از پس نرخ بهره بالاتر برآیند؟
در ماه مارس، FDIC (شرکت بیمه بدهی فدرال) پس از تجربه یک دوره بانکی کلاسیک، بانک سیلیکونولی را پشت سر گذاشت؛ چرا که نرخهای بهره بالاتر سبد اوراق قرضه آن را کمارزش و ترازنامه آن را تهدید کرد و مشتریان را به وحشت انداخت. Signature Bank و First Republic نیز اندکی پس از آن شکست خوردند. نرخهای بهره بالاتر راه خود را در اقتصاد طی کرده است، ترازنامه دارندگان اوراق قرضه را تضعیف میکند و هزینه وام را افزایش میدهد. آیا آنها میتوانند بازارهای مالی را در سال آینده بیثبات کنند؟ دسای میگوید: «تمام تاثیراتی که از نرخهای بهره بالاتر انتظار میرود، در حرکتی آهستهتر نسبت به انتظارات همچنان اتفاق میافتد (و در حال وقوع است)». به این ترتیب، توقف ناگهانی وجود ندارد.
با توجه به فضای محدود مالی و پولی موجود در اختیار سیاستگذاران، این روند کندتر فورا مختلکننده یا قابل تشخیص نیست، اما طولانیتر و مهندسی کردن فرار از آن دشوارتر خواهد بود. ورشکستگی شرکتها در سالجاری در ایالات متحده بهشدت افزایش یافت، اما هنوز هم بسیار پایینتر از اوج دوره بحران مالی بزرگ است. بسیاری از کسبوکارها در معرض بدهی با نرخ شناور قرار دارند و ممکن است در برخی مواقع احساس ضعف کنند. کلاین میگوید: داستانهایی درباره برخی خریدهای اهرمی وجود دارد که با مشکل مواجه هستند. اما تجارب استرالیا، کانادا، اروپا و بریتانیا و دیگر اقتصادهای ثروتمندی که استقراض کوتاهمدت بسیار بیشتری نسبت به ما دارند نشان میدهد که رشد قوی میتواند هزینههای بهره بالاتر را قابل تحمل کند. هرچند برای عدهای دردسر در پیشرو خواهد بود، تاثیر کلی اقتصادی ممکن است آنقدر بزرگ نباشد.»