طی فصل بهار سال جاری نیز، در شرایطی که کسری تراز تجاری کشور به 793 میلیون دلار رسید، تراز تجاری استان خراسان رضوی نه تنها منفی نبوده، بلکه مثبت 300 میلیون دلار بوده است.
بر اساس داده‌های گمرک، در 3 ماهه نخست سال جاری، 796هزار تن کالا به ارزش 438 میلیون دلار از خراسان رضوی صادر شده است که بیش از 70 درصد از این میزان، از گمرک مشهد صادر گردیده است. با این تفاسیر، استان خراسان رضوی در بهار امسال، سهمی 3.24 درصدی از کل صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.
اما گریزی به آمار کالاهای صادراتی استان حکایت از آن دارد که محصولاتی همچون: زعفران، پسته، کامپاند پلی اتیلن، سیب تازه، کفپوش غیرمخملی، میله‌های آهنی، روغن‌های سبک، تخم خوراکی پرندگان، سیمان سفید، پلی‌استیرن، شیرخشک صنعتی، پرتقال، مخمرهای فعال، شمش آهن و فولاد، سیب زمینی، رب گوجه فرنگی، رنگ و رزین و کره بسته بندی، عمده کالاهای صادراتی خراسان رضوی را به خود اختصاص داده‌اند.
در صدر کشورهای هدف صادراتی این استان نیز، همانطور که پیش‌بینی می‌شود، کشور افغانستان قرار دارد. همسایه شرقی به سان سنوات گذشته، سهم قابل توجهی در میزان صادرات خراسان رضوی داشته است. در بهار امسال، حدود 336هزار تن کالا به ارزش 183.63 میلیون دلار به این کشور صادر شده است.
پس از افغانستان، کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، پاکستان، عراق، قزاقستان، امارات متحده عربی و چین، بازارهای هدف صادراتی اصلی خراسان رضوی در سه ماهه نخست سال جاری بوده‌اند.
اما نکته مهمی که نباید آن را نادیده گرفت این است که با وجود تراز تجاری مثبت خراسان رضوی نسبت به کل کشور در سال گذشته و بهار امسال، پایه صادرات اصلی این استان محصولات پتروشیمی و نفتی نبوده است؛ در واقع، پایه سبد صادراتی این خطه را تولیدات صنعتی و کشاورزی اختصاص داده که ارزش افزوده چندان زیادی را در پی نداشته است.
بررسی صادرات «کامپاند پلی اتیلن»؛ یکی از اقلام عمده صادراتی خراسان رضوی
نگاهی موشکافانه به اقلام صادراتی خراسان رضوی نشان می‌دهد که «کامپاند پلی اتیلن»، در دو سال اخیر، در رده‌های نخست جدول صادراتی استان بوده است. میزان صادرات این محصول در سال گذشته57.47 میلیون دلار و در بهار امسال 29.43 میلیون دلار بوده است. کامپاندها نوعی از محصولات پلیمری پرکاربرد در صنایع مختلف هستند که در ساخت و تولید انواع محصولات پلاستیکی از آن‌ها استفاده می‌شود. انواع مختلفی از کامپاندها وجود دارد که یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها کامپاند پلی اتیلن است. این محصول که از مواد نفتی تولید شده و مقاومت بالایی نیز دارد، در صنایع مختلفی مانند ساخت انواع لوله‌ها و فیلم دمشی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما کامپاند پلی اتیلن ویژه روکش سیم و کابل، عمده محصول صادراتی خراسان رضوی است؛ ارزش دلاری صادرات این کالا تا قبل از سال 1401 بسیار کم (حداکثر 6.5 میلیون دلار) بوده است؛ اما از سال 1401 این محصول در زمره 10 کالای عمده صادراتی استان قرار گرفته است و میزان صادرات آن در سال 1402 رقمی حدود 56.5 میلیون دلار بوده و طبق آمار گمرک، تنها در سه ماهه نخست سال 1403 صادرات این محصول معادل 29 میلیون دلار بوده است.
در بررسی وضعیت تجارت استان در بهار امسال، نگاهی نیز به چندوچون واردات این خطه در بازه زمانی مزبور خواهیم داشت؛ بر اساس آمار گمرک، در بهار امسال 68 هزار تن کالا به ارزش 134 میلیون دلار واردات به خراسان رضوی صورت گرفته است که از نظر ارزش دلاری، 0.93 درصد از کل واردات کشور را شامل می‌شد.
عمده شرکای تجاری واردات به استان نیز، کشورهای امارات متحده عربی با 45.22 میلیون دلار، تاجیکستان 14.06 میلیون دلار، ازبکستان12.50 میلیون دلار، چین 12.39 میلیون دلار و ترکیه 9.59 میلیون دلار بوده‌اند و پس از آن، کشورهای قزاقستان، هلند، پاکستان، کره جنوبی و روسیه در زمره شرکای تجاری استان در بحث واردات بوده‌اند. در این مدت، عمده کالاهای وارداتی به استان شامل: پنبه، گوشی تلفن همراه، نخ و طلا به اشکال خام، برنج و روغن آفتاب گردان بوده است.
