به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، «حسین محمدیان»، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق خراسان رضوی در این نشست با اشاره به نشست اخیر هیات نمایندگان اتاق ایران، اظهار کرد: در نشست اخیر کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، نمایندگان بانک مرکزی به معرفی سامانه‌ای پرداختند که تعداد بسیار زیادی از صادرکنندگان حاضر در این کمیسیون با سامانه مخالفت صددرصدی داشتند؛ اما نمایندگان بانک مرکزی ضمن تایید همه دغدغه‌های صادرکنندگان، مطرح کردند که با این سامانه قرار است به صادرکنندگان کمک کنیم و دغدغه همیشگی واقعی نبودن نرخ ارز را از طریق این سامانه پوشش دهیم.
محمدیان تاکید کرد: صادرکننده برای ادامه فعالیت خود بایستی نسبت به بازگشت ارز به چرخه اقتصادی خود اقدام نماید؛ اما باید بررسی کارشناسی صورت بگیرد که آیا ایجاد سامانه‌های متعدد از سال ۹۷ به تحقق اهداف دولت در برگشت ارز و رونق صادرات کمک کرده است؟
وی افزود: موضوع دیگری نیز که در بحث ارز در آن نشست مطرح شد، مربوط به زنجیره فولاد و فلزات رنگین بود. امکان استفاده توافقی از ارز صادرکنندگان این زنجیره در همین زنجیره وجود دارد و ممکن است با در پیش گرفتن این رویه، شاهد خروج صادرکنندگان فولاد و فلزات رنگین از بحران ارزی باشیم.
شیوه رفع تعهد ارزی در سامانه معاملات ارزی
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق خراسان رضوی در ادامه این نشست در خصوص سامانه معاملات ارزی که قرار است در آینده توسط بانک مرکزی رونمایی شود، گفت: در این سامانه خریداران (واردکنندگان) ارز صادرکنندگان را به قیمت توافقی خریداری می‌کنند و ظرف 48 ساعت، مبلغ توافق شده به حساب ریالی صادرکننده واریز می‌گردد. اگر صادرکننده نتوانست ارز را به قیمتی که درنظر دارد، به فروش برساند، فرصت این را دارد که در روز بعد، به ارائه آن بپردازد. نکته اینکه، سیستم در ساعت مشخصی از روز بسته می‌شود. واردکنندگانی که وارد این سامانه می‌شوند، وجه ریالی را به حساب بانک واریز و ارز را خریداری می‌کنند و ادامه مباحث در حوزه ثبت سفارش و خروج ارز و … مربوط به کارگزار گمرکی است و واردکننده دیگر نقشی در این زمینه ندارد. صادرکننده نیز وجه خود را دریافت می‌کند و زمانی که ارز فروخته شد، رفع تعهد ارزی صورت می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: مصوبات گذشته بانک مرکزی و عدم اجرای آن‌ها باعث کاهش اعتماد تجار به اقدامات این بانک در مباحث ارزی شده است؛ با این حال، به صادرکنندگان توصیه می‌کنیم، از سامانه دیدن کنند و نکات لازم در خصوص آن را به ما ارائه نمایند تا ظرف 10 روز آینده نکات را به متولیان امر منتقل کنیم.
وی با بیان اینکه ضروری است به نقش اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی در هنگام اخذ تصمیمات درباره سامانه‌های ارزی توجه شود، تصریح کرد: اگر قرار است ناظری بر سامانه‌ها تعیین شود، باید به اتاق بازرگانی به عنوان یکی از ناظران بر این حوزه نقشی اختصاص یابد و اولین درخواست ما این است که راه‌اندازی این سامانه به تاخیر بیفتد تا کارشناسی بیشتری در خصوص آن صورت بگیرد.
«مرتضی آقامیرزاده»، نایب رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ادامه نشست به بیان پرسشی در این زمینه پرداخت و گفت: سوالی که درباره سامانه معاملات ارزی مطرح است اینکه این سامانه فقط برای توافقات ارزی بین فعالان اقتصادی بخش خصوصی است یا شرکت‌های دولتی نیز امکان استفاده از این سامانه را دارند؛ چرا که حضور شرکت‌های دولتی ممکن است چالش‌هایی را در بحث نرخ ارز ایجاد کند.
محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق خراسان رضوی در پاسخ اظهار کرد: این سامانه برای بخش خصوصی و صادرات غیرنفتی است و پیش‌بینی می‌شود حدود 10 تا 12 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشیم که تبادلات ارزی حاصل از آن در این سامانه انجام خواهد شد.
تک نرخی شدن ارز، مهم‌ترین خواسته و دغدغه فعالان حوزه تجارت
«محمدحسین روشنک»، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست گفت: در حل مسائل ارزی تجار، سامانه‌ها هیچ خاصیتی نداشته و نخواهند داشت؛ چرا باید بخش خصوصی کشور ارزی که از صادرات به دست آورده، به کمتر از قیمت بازار به واردات کالاهایی که کنترل قیمت مصرف کننده غیر ممکن است، واگذار کند؟
وی اظهار کرد: نکته دیگر اینکه وقتی واردکننده می‌تواند با بانک مرکزی در ارتباط باشد و مستقیما ارز نیمایی برای واردات اخذ کند، چه دلیلی دارد از صادرکننده ارز خریداری کند؟ سالها تاکید کرده‌ام راهکار اصلی برون رفت از مشکلات فعلی اقتصاد به ویژه صادرات کشور و صادرکنندگان و واردکنندگان فقط و فقط تک نرخی شدن ارز در بازار است.
بررسی مصوبه کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات
در ادامه نشست «مهلا بهرام‌زاده»، دبیر کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد به بیان دستور کار اول جلسه پرداخت و گفت: اولین دستور کار، بررسی مصوبه اخیر کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات است که این مصوبه در مورد کاهش میزان رفع تعهد ارزی برای بعضی از کالاها و افزایش مهلت بازگشت ارز است. صادرکنندگان همیشه با چالش‌های مختلفی برای بازگشت ارز مواجه بوده‌اند و بایستی ببینیم این مصوبه چه اثری در کاهش مشکلات این حوزه خواهد داشت.
وی گفت: بر اساس مصوبه اخیر کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات، رفع تعهد ارزی برای 163 کد تعرفه، به میزان 10 درصد کاهش یافت. مهلت بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز برای برخی از این کد تعرفه‌ها از 8 ماه به 12 تا 15 ماه افزایش یافته است. این اقدام در راستای تسهیل شرایط برای صادرکنندگان بوده است.
وی خاطرنشان کرد: ما در کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد، برخی از چالش‌هایی که در موضوع رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان مطرح است را احصا کردیم که عبارت است از: نوسانات نرخ ارز، نبود مشوق‌های مناسب، مهلت بازگشت ارز، مشکلات انتقال ارز و ریسک‌های بالا برای صادرات.
قوانین خلق‌الساعه و ضررهای صادرکنندگان
در ادامه نشست «نجمه انوری»، عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد به بیان نکاتی درباره سامانه معاملات ارزی پرداخت و گفت: در بحث توافق خرید و فروش ارز، مدت زمان انجام پروسه بسیار اهمیت دارد و باید ببینیم صادرکنندگان حاضرند طی بازه زمانی 48 ساعته، ارز خود را زیر قیمت بازار در سامانه به فروش برسانند؟ ضمن اینکه واریز ارز توسط مشتریان صادرکننده به حسابهای تراستی بانک با ریسک بالا و پیچیدگی های زیادی همراه است.
وی ادامه داد: مساله بعدی این است که در صورت ورود ارز صادرکننده به سامانه و عدم خریداری توسط واردکننده، ارز در سامانه باقی می‌ماند و این مسئله با نوسانات روزانهای که نرخ ارز دارد، چطور مدیریت می‌شود؟ از طرفی نیز تلنبار شدن ارز صادراتی در این سامانه منجر به کاهش نرخ ارز می‌شود. بایستی ابتدا توافق بر سر نرخ و نوع عرضه صورت گیرد و سپس جابجایی قطعی ارز انجام شود. مساله بعدی، هزینه‌های جابجایی ارز است، یکی از هزینه‌های سنگین برای صادرکننده، کارمزدهاست. در این مساله چه کنترلی وجود دارد که مجدداً هزینه‌ای به صادرکننده تحمیل نشود یا هزینهها حداقل باشد؟
مانع‌تراشی برای صادرکنندگان و تسهیل قاچاق
«غلامرضا میری»، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران استان نیز در بخش دیگری از این نشست به بیان مشکلات سامانه معاملات ارزی برای صادرکنندگان پرداخت و گفت: صادرکننده وقتی می‌تواند ارز را در سامانه به فروش بگذارد که دولت ارز نیمایی به واردکننده اختصاص ندهد؛ مادامی که روال کنونی ادامه داشته باشد، این سامانه عملیاتی نخواهد بود و صادرکنندگان را سرگردان می‌کند.
وی با اشاره به کاهش صادرات زعفران ایران گفت: صادرات 325 تنی زعفران ایران هم اکنون به حدود 121 تن رسیده است؛ در حالی که مصرف دنیا کم نشده و به تولیدات ما هم اضافه شده است. زمانی که 325 تن صادرات داشتیم 47 کشور، هدف صادراتی ما بودند و در حال حاضر، 67 کشور، زعفران ایران را وارد می‌کنند. در واقع، کاهش صادرات ما به دلیل افزایش قاچاق این محصول است. قاچاق زعفران، کیفیت محصول ایران در بازار جهانی و جایگاه زعفران را خدشه دار می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: رفع مشکلات صادرکنندگان در مباحث ارزی در گروی تک نرخی شدن ارز است.
میری همچنین با اشاره به لزوم استرداد به موقع ارزش افزوده صادرات گفت: صادرکننده تمام تلاش خود را برای رفع تعهد ارزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات می کند اما ضروری است در مقابل، دولت نیز در استرداد مالیات ارزش افزوده صادرات به موقع عمل نماید.
افزایش مهلت ایفای تعهدات ارزی در مصوبات اخیر
«محمدعلی امیرفخریان» رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در ادامه این نشست به برخی از مباحث مندرج در مصوبه کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات اشاره کرد و گفت: در بخشنامه دیگری که به بحث ایفای تعهد ارزی صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال‌های 1398 تا 1401 مربوط است، چهار ماه دیگر برای ایفای تعهدات ارزی مهلت داده است. مسئله افزایش مهلت رفع تعهد ارزی برای صادرات فرش هم به مدت یکسال درنظر گرفته شده است.
امیرفخریان بیان کرد: مبحث امکان واردات از محل صادرات در ماشین آلات یا اقلامی که تولیدکنندگان صادرات محور نیاز دارند، از جمله موضوعاتی است که باید از مرکز پیگیری کنیم؛ تولیدکننده صادرات محور می‌خواهد با ارز خود، ماشین آلاتی وارد کند که قطعا به دنبال آن، صادراتش افزایش خواهد یافت.
وی افزود: رفع محدودیت سقف صادرات برای صادرکنندگان مطرح و با سابقه نیز یکی دیگر از مسائلی است که باید پیگیری شود. از سوی دیگر، بایستی پیگیر حل مشکل کسانی باشیم که نتوانستهاند تعهد ارزی خود را ایفا نمایند و کارت بازرگانی‌شان بلاتکلیف مانده و نه امکان واردات دارند و نه امکان واگذاری دارند.
اکسپو مشهد، فرصتی برای صادرکنندگان
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در ادامه خاطرنشان کرد: رویداد اکسپو مشهد در ابتدای آبان با هدف صادرات به آسیای میانه، افغانستان و روسیه برگزار خواهد شد که جنبه ملی دارد و سازمان توسعه تجارت ایران، در این رویداد بر مسئله صادرات به این کشورها با محوریت خراسان رضوی تمرکز نموده است؛ لذا انتظار داریم صادرکنندگان استان در این زمینه پای کار بیایند.
رشد 23 درصدی صادرات در 6 ماه نخست امسال
در ادامه این نشست، «امیررضا رجبی»، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در خصوص آمار تجارت استان در نیمه نخست امسال گفت: در6 ماهه نخست امسال، 824 میلیون دلار صادرات از مرزهای استان صورت گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 23درصد افزایش صادرات داشته‌ایم. ترانزیت هم 48 درصد رشد داشته و واردات در این 6 ماهه نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی بوده است. اگر محدودیت‌ها نبود، میزان افزایش صادرات بیش از 50 درصد بود و امیدواریم در نیمه دوم سال، میزان صادرات افزایش قابل توجهی داشته باشد.
«نجاریان»، رئیس کمیته مقررات صادرات و امور گمرکی کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد نیز در خصوص مصوبه اخیر کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات گفت: بحث کاهش میزان بازگشت ارز و نیز، افزایش مهلت بازگشت ارز در این مصوبه خبر خوبی است و در گذشته، مطالبه ما اجرایی شدن این مقوله بود که در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز به آن اشاره شده بود. در ماده 8 آیین نامه اجرایی تبصره 6 بند (ح) ماده 2 مکرر قانون مذکور نیز آمده است که کلیه صادرکنندگان کالاهای پتروشیمی و پالایشی و فولادی باید 100 درصد و سایر صادرکنندگان موظفند 90درصد رفع تعهد کنند و البته ذکر شده بود که امکان کاهش 10واحد درصد برای صادرکنندگان دسته دوم وجود دارد که مصوبه کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز بر همین مبنا بوده است.
وی افزود: از بند ۵ ماده ۱۵ قانون مذکور نیز می‌توان برای کاهش بیشتر میزان بازگشت ارز صادرکنندگان به ویژه صادرات ریالی به افغانستان و عراق نیز استفاده کرد. همچنین طبق قانون، واحدهای تولیدی که قصد واردات مواد اولیه دارند و قبلا صادرات داشته‌اند، می‌توانند از ارز ناشی از صادرات خود استفاده کنند و از طریق شورای گفت‌وگو می‌توانیم پیگیر اجرای این قانون باشیم تا بخشی از مشکلات صادرکنندگان مرتفع گردد.
گفتنی است؛ در بخش دیگری از این نشست، محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس و با اشاره به حضور«حسین ثنایی نژاد»، استاد دانشگاه فردوسی و نویسنده کتاب «نه برای جنگ» به عنوان میهمان ویژه این نشست، گفت: این کتاب بازخوردهای بسیار خوبی داشت و چون به واقعیت جنگ نزدیک بود، از ایشان در این جلسه دعوت کردیم.
ثنایی نژاد، نویسنده کتاب «نه برای جنگ» نیز به ارائه توضیحاتی درباره سبک روایت و زاویه دیدی که نسبت به موضوع جنگ در این کتاب داشته است، پرداخت و در ادامه گفت: به نظر من فرهیختگانی که در بخش صادرات فعالیت می‌کنند، کسانی هستند که جنگ را به خوبی می‌توانند درک کنند؛ زیرا آنان به درستی معنی مرز را می‌دانند و آگاهند که جنگ در دو طرف این خط فرضی، چه فجایعی را به بار می‌آورد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود افزود: نان و آب و لباس و ملزومات زندگی انسان‌ها در دو طرف مرزها به هم وابسته است و شما بهتر از هر کسی تاثیر جنگ را بر اقتصاد احساس می‌کنید.
در ادامه روشنک، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی با گرامیداشت یاد و خاطره رزمندگان و روزهای دفاع مقدس، ضمن قدردانی از حضور این نویسنده و همرزم قدیمی‌‌اش در این نشست بیان کرد: هر چقدر فیلم درباره دفاع مقدس دیده‌اید و کتاب در اینباره خوانده‌اید، باز هم لحظه‌ای نمی‌توانید آن دوران را درک کنید. آنجا نه پول و مقام و وسوسه‌ای بود و نه عامل تفرقه‌ای وجود داشت. همه در پاسداری از کشور و دفاع از مرزها، یکدل و یک‌زبان بودند.
