تبیین پیش‌نیاز‌های تحول دیجیتال در صنعت

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «مسعود مظلوم»، بنیانگذار و مدیرعامل مرکز نوآوری علم داده و هوش مصنوعی ICDS در ابتدای این سمینار اظهار کرد: تحول دیجیتال امروزه به موضوع اصلی صنعت نسل 4 تبدیل شده است. تحول دیجیتال امروزه برجسته شده و دلیل اصلی آن نیز اهمیتی است که داده و تکنولوژی‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی پیدا کرده‌اند. در این سمینار قصد داریم به تحول دیجیتال از دید داده‌محوری بپردازیم.

وی ادامه داد: تحول دیجیتال یعنی فرآیندهایی که قصد ایجاد تکنولوژی‌های داده‌محور و خلق ارزش‌های جدید از جنس داده در صنعت را دارد. تحول دیجیتال یعنی از دل داده‌هایی که در صنعت و سازمان خود وجود دارد، توسط تکنولوژی‌های داده‌محوری چون هوش مصنوعی خلق ارزش داشته باشیم.

به گفته مظلوم، هدف اصلی تحول دیجیتال، خلق ارزش برای جامعه است. صنایع و سازمان‌ها نقش اصلی در جامعه را ایفا می‌کنند و موفقیت کسب‌و‌کار‌ها به صد‌ها معجزه نیازمند بوده و این معجزه چیزی جز تکنولوژی نیست که باعث کارایی بیشتر با زحمت کمتر می‌شود و برنامه دنیا، صنایع و سازمان‌ها را عوض می‌کند.

او خاطرنشان کرد: برای دستیابی به تحول دیجیتال باید تفکر خود را تغییر دهیم و تکنولوژی‌های جدید را در فرآيند تولید به کار ببریم. در تمامی تکنولوژی‌های جدید و نوظهور، وجود «داده» مهم‌ترین موضوع است. بدون داده تحول دیجیتال رخ نخواهد داد. با مدیریت داده می‌توان از آن خلق ارزش کرد.

وی با اشاره به چالش‌های تحقق تحول دیجیتال در صنعت تصریح کرد: یک دسته از چالش‌ها، مروط به معضلات فرهنگی از جمله مقاومت در برابر تغییر، تحول فرهنگی و فاصله مهارت‌ها است. دسته دوم چالش‌ها مربوط به داده‌ها است که کیفیت داده، یکپارچگی داده‌ها و امنیت داده‌ها در این دسته از چالش‌ها قرار می‌گیرند. دسته سوم این چالش‌ها مربوط به تکنولوژی بوده و بازگشت سرمایه‌گذاری و محدودیت‌های مالی از جمله این چالش‌ها است.

بنیانگذار و مدیرعامل مرکز نوآوری علم داده و هوش مصنوعی با بیان اینکه مسیر تحول دیجیتال دارای سه فاز است، گفت: فاز اول این تحول، فرهنگ‌سازی سازمانی و داده‌محور است. مدیران و روسای صنایع و سازمان‌ها در این فاز باید درک و فهم داده‌ای پیدا کرده و بدانند چرا بر روی داده سرمایه‌گذاری می‌کنند. فاز دوم تحول دیجیتال، استراتژی داده‌ای و استقرار حکمرانی داده است. فاز سوم در تحول دیجیتال، استراتژی این تکنولوژی و تبدیل داده به ارزش است.

مظلوم در خصوص فرهنگ سازمانی داده‌محور بیان کرد: اگر قرار است داده را به عنوان ارزش جدید خود قلمداد کرده و مسائل سازمان خود را داده‌محور ببینیم، باید ذهنیت داده‌محور داشته باشیم. ذهنیت داده‌محور یعنی ذهنیتی که می‌خواهد ما را به سمت مجموعه‌ای از رفتار‌ها و نگرش‌ها ببرد تا سازمان و صنعت ما از داده و تکنولوژی‌های داده‌محور برای خلق ارزش استفاده کند.

وی ادامه داد: دو نوع خلق ارزش از داده وجود دارد؛ نوع اول، استفاده از داده در صنعت و سازمان خود و نوع دوم، فروش داده‌ها است. سازمان‌ها و صنایع به یک تغییر تفکر بنیادین نیاز دارند و آن نیز ذهنیت داده‌محور است. با وجود ذهنیت داده‌ای، همواره دنبال منابع داده‌ای در سازمان و شرکت خود می‌گردیم و این محرک اصلی کسب‌و‌کار است که می‌گوید چه داده‌ای کنترل شود.

نقش حکمرانی داده در تحول دیجیتال

مظلوم از اعضای تیم حکمرانی به عنوان یکی از محور‌های اصلی حکمرانی داده نام برد و گفت: حکمرانی داده یک چهارچوب نرم‌افزاری بوده و باید پیاده شود و هدف اصلی آن این است که تضمین کند داده ما قابل اعتماد است و این اتفاق زمانی رقم می‌خورد که داده از استانداردهایی از جمله امنیت و کیفیت برخوردار باشد.

وی اضافه کرد: یکی از دلایل اصلی حرکت صنایع به سمت حکمرانی داده، افزایش درآمد از داده است. حکمرانی داده به این دلیل اهمیت زیادی دارد که میزان داده‌ها، افراد با دسترسی به آن، روش‌های جمع‌آوری آن و انواع داده افزایش داشته و استفاده از آن گسترش پیدا کرده است. مهمترین هدف حکمرانی داده تضمین شفافیت فرآیند‌های داده‌ای است. ما هنوز از حکمرانی داده برخوردار نیستیم و داده‌های ما به خوبی مدیریت نشده‌اند و حرف زدن از هوش مصنوعی با این شرایط زود است.

بنیانگذار و مدیرعامل مرکز نوآوری علم داده و هوش مصنوعی با بیان اینکه حکمرانی داده دارای 6 شاخصه اصلی است، یادآور شد: کیفیت داده، طبقه‌بندی داده، اصول اصلی داده‌ای، دستیابی به داده، چرخه وجود داده و افرادی که از داده استفاده می‌کنند از جمله این شاخصه‌ها هستند. برای انجام حکمرانی داده باید تیمی تشکیل داد اما پیش از آن باید هدف از این حکمرانی و ذی‌نفعان اصلی حکمرانی داده مشخص شده و پشتیبانی مالی وجود داشته باشد. تیم حکمرانی داده شامل افراد تصمیم‌گیر سازمان است و ربطی به بخش IT ندارد. پس از حکمرانی داده وارد فاز سوم تحول دیجیتال یعنی تبدیل داده به ارزش از طریق تکنولوژی‌های داده‌محور می‌شویم. هوش مصنوعی نیازمند داده بوده و در حضور داده با کیفیت می‌توانیم این انتظار را داشته باشیم که محصولات داده‌محور جذاب برای ما تولید کند. بین داده و هوش مصنوعی یک رابطه وجود داشته و زمانی کارکرد هوش مصنوعی بالا است که تنوع، کیفیت و تعداد داده بالا باشد.

وی تصریح کرد: تحول دیجیتال در حال حاضر برای صنعت جذاب شده؛ زیرا هوش مصنوعی طی سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. فهم متنی و تصویری هوش مصنوعی در سال‌های اخیر افزایش زیادی داشته و موجودات هوشمند می‌توانند با حضور دیتا در صنعت تحول ایجاد کنند. امروزه در تحول دیجیتال اصطلاح جدیدی با عنوان «تحول دیجیتال با هوش مصنوعی مولد» داریم که مثال آن ماشین‌های هوشمند است.