به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «سعید بامشکی»، رئیس این کمیسیون اظهار کرد: اهمیت تجارت با کشور چین بر هیچ کس پوشیده نیست. دسترسی به تکنولوژی و فناوری روز، زنجیره تامین قدرتمند، بازار وسیع مصرف کنندگان و هزینه تولید پایین از مهم‌ترین مزایای اقتصاد کشور چین است که نباید از آن غافل شد.
وی افزود: تسهیل فرآیند تجارت در وهله نخست نیازمند حذف تحریم‌هاست با این حال در حال حاضر باید روش‌های عملیاتی برای مبادلات بین‌المللی و حفظ بازارهای فعلی را مدنظر قرار دهیم.
بامشکی با اشاره به برگزاری نمایشگاه شانگهای چین در دو فصل بهار و پاییز در سه بخش «ماشین آلات، مصالح ساختمانی و تجهیزات روشنایی»، «کالای مصرفی و محصولات خانگی» و «پوشاک، کفش، آرایشی و بهداشتی و…» اظهار کرد: این نمایشگاه بزرگترین نمایشگاه جهان در حوزه صادرات و واردات است که بیش از 200 کشور و 200 هزار خریدار در آن حضور دارند و می‌توان از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کرد. از این رو در خصوص حضور یا عدم حضور و چگونگی شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی نیازمند اظهارنظر اعضای کمیسیون هستیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: تاکنون مدرسین سازمان توسعه تجارت دوره‌های آموزشی خوبی به منظور افزایش حجم مبادلات اقتصادی و تجارت با کشورهای مختلف از جمله چین برگزار کرده‌اند که به نظر می‌رسد این آموزش‌ها به ویژه در اتاق بازرگانی استان باید تداوم داشته باشد تا تجار بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.
ضرورت برگزاری دوره‌های آموزشی برای آشنایی بیشتر با ظرفیت‌های اقتصادی چین
در بخش دیگری از نشست، «مرتضی قندچی»، نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه در حال حاضر شرایط و موانع بسیاری پیش روی واردکنندگان قرار دارد، اظهار کرد: شرایط کشور چین به لحاظ سیاسی، امنیتی و اقتصادی به گونه‌ای است که تجارت با این کشور به امر اجتناب ناپذیری تبدیل شده است از این رو سالهاست با این کشور در حال مبادله اقتصادی هستیم. هر چند که تجارت با این کشور طی سال‌های اخیر دشوار شده است؛ با این حال، نباید از ظرفیت و پتاسیل‌های آن غافل شد. از این رو برگزاری دوره‌های آموزشی به منظور کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با ظرفیت‌های این کشور از ضروریات برای توسعه تجارت به شمار می‌رود.
لزوم استفاده از ظرفیت نمایشگاه بین‌المللی واردات شانگهای چین
در ادامه، «مهلا بهرام زاده»، دبیر کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: نمایشگاه بین‌المللی واردات شانگهای چین در روزهای 14 لغایت 19 آبان ماه برگزار می‌شود. این نمایشگاه یکی از 3 نمایشگاه بزرگ چین و بزرگترین نمایشگاه در حوزه واردات است. در واقع این نمایشگاه بسترساز بحث تعهدات تجاری، مباحث سرمایه‌گذاری، تعاملات فرهنگی و… است که نمی‌توان نسبت به آن بی توجه بود.
وی با بیان اینکه چین دومین اقتصاد بزرگ دنیاست و نقشی کلیدی در اقتصاد جهانی دارد، افزود: این کشور اولین صادرکننده و دومین واردکننده بزرگ دنیا است. چنان که براساس آمار، کل صادرات و واردات دنیا در سال 2023 قریب به 24 تریلیون دلار بوده که در این میان سهم چین در حوزه صادرات حدود 3.4 تریلیون دلار معادل 14 درصد از صادرات کل دنیا بوده است. در حوزه واردات نیز با 2.6 تریلیون دلار، این کشور سهم 11 درصدی از کل واردات دنیا را به خود اختصاص داده است. این مسائل حاکی از آن است که در دهه‌های اخیر نقش چین در اقتصاد دنیا بسیار برجسته بوده است. از این رو نمی‌توان این کشور را نادیده گرفت. در همین راستا، برگزاری دوره آموزشی به منظور آشنایی با روش‌های اعتبارسنجی شرکت‌های چینی در دستور کار کمیسیون قرار گرفته است.
منطقه آزاد سرخس؛ بسترساز افزایش مبادلات اقتصادی
در ادامه، «یاسر نیک پرست»، مدیر سرمايه‌گذاري و مشاركت منطقه ويژه اقتصادي سرخس اظهار کرد: منطقه ویژه اقتصادی سرخس به زودی تبدیل به منطقه آزاد اقتصادی می‌شود؛ قانون منطقه آزاد ابلاغ شده و اساسنامه آن نیز طی روزهای اخیر تدوین و برای تایید به شورای نگهبان ارسال گردیده است.
وی افزود: منطقه ویژه سرخس در مرز ترکمنستان مستقر است و حائز اهمیت بسیاری است چنان که حجم زیادی از صادرات ما به کشورهای حوزه CIS و واردات استان از این منطقه انجام می‌گیرد. ما در مرز سرخس یک منطقه و دهکده لجستیکی به مساحت 250 هکتار داریم که امروز 30 شرکت بین‌المللی و داخلی در آن جا مستقر هستند و سایت‌های لجستیکی شان را در آن جا ایجاد کردند. این زیرساخت لجستیکی به حوزه بازرگانی از مرز سرخس و تسهیل ترانشیپ کمک می‌کند.
نیک پرست اظهار کرد: در منطقه ویژه اقتصادی سرخس زیرساخت ترانشیپ وجود دارد که‌این زیرساخت می‌تواند هزینه جا به جایی بار را به شدت کاهش دهد؛ اما در کنار آن، وجود منطقه ویژه و تسهیلات قانونی از جمله معافیت‌های مالیاتی، معافیت‌های گمرکی به ازای ارزش افزوده، بحث مالکیت 100 درصد خارجی، تسهیل انتقال ارز، ورود کالا به داخل منطقه و… از دیگر مزایای این منطقه است.
مدیر سرمايه‌گذاري و مشاركت منطقه ويژه اقتصادي سرخس یادآور شد: امروز منطقه سرخس با سال‌های گذشته تفاوت بسیاری دارد؛ چرا که این منطقه، گمرکی است. به بیان دیگر، کالا و مواد اولیه از طریق ثبت آماری وارد منطقه شده و با یک ثبت آماری از آن خارج می‌شود. علاوه بر این، انبارهای منطقه ویژه، مشمول متروکه شدن کالا نمی‌شود و قبض انبار تفکیکی برای آن صادر می‌گردد؛ در این صورت فعال اقتصادی می‌تواند کالا را به صورت عمده وارد انبار کرده و به میزان نیاز، آن را ترخیص کند. این مزایا سبب می‌شود سرخس به یک جایگاه خوب برای سرمایه‌گذاری و بازرگانی تبدیل شود.
لزوم توجه به موضوع اعتبارسنجی شرکت‌های چینی
در ادامه، «موسی رسولی راد»، مشاور صادرات و واردات شرکت‌های بین‌المللی اذعان کرد: تاکنون به موضوع اعتبارسنجی شرکت‌های چینی کمتر پرداخته شده است این مبحث پیچیدگی های خاص خود را دارد. متاسفانه شرکت‌های ایرانی به دلیل عدم آگاهی با چین بسیار متضرر می‌شوند این در حالی است که بسیاری از واردات ما از کشور چین است؛ اما به دلیل بعد جغرافیایی، تفاوت‌های فرهنگی و… اطلاعات کافی از شرکت‌های چینی نداریم؛ البته تحریم ها نیز به این موضوع دامن زده و باعث شده است که شرکت‌های ایرانی آسیب و ضررهای بیشتری را به لحاظ ناآگاهی متحمل شوند.
وی با بیان اینکه معمولا پروسه طرح شکایت از طرف قرارداد خارجی بسیار طولانی است، یادآور شد: ایران به غیر از محصولات پتروشیمی، نفتی و مواد معدنی محصول نهایی و تمام شده به چین صادر نمی‌کند، حتی زعفران ایرانی از طریق هنگ کنگ به چین صادرات می‌شود. در خصوص پسته نیز باید عنوان کرد که متاسفانه کشور آمریکا طی سال های اخیر جایگزین ایران شده است. این در حالی است که پسته ایرانی خوش طعم تر از پسته آمریکایی بوده است؛ اما ایران به لحاظ قیمت توان رقابت با آمریکا را ندارد.
«قاسم حیدریان»، از فعالان اقتصادی استان نیز یادآور شد: گمرک چین مقررات و موازینی برای واردات کالا تحت عنوان ریجستری دارد. از این رو به نظر می‌رسد آینده تجارت دست تاجری است که بتواند این ریجستری ها را دریافت کند. در حقیقت تاجر وقتی ریجستری را دریافت می‌کند، از طرف کشور هدف تایید شده و محصولش به راحتی وارد آن کشور می‌شود و با مسائلی مانند تحریم ها، مبادلات مالی و … مواجه نیست.
وی افزود: امروز امکان اخذ ریجستری به صورت مستقیم برای تجار ایرانی وجود دارد؛ اما غفلت در این حوزه سبب شده کالای ایرانی به صورت غیر مستقیم و از طریق دلالان و صرفا با تغییر گواهی به کشور هدف صادر شود. به طوری که در حال حاضر محصول پسته و زعفران به صورت غیرمستقیم وارد کشورهای هدف می‌شوند؛ از این رو، ضروری است که بار دیگر در مدیریت زنجیره تامین بازنگری صورت بگیرد.
حیدریان در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: به نظر می رسد کمیسیون باید تمرکز بیشتری بر حوزه بازرگانی داخلی داشته باشد؛ چرا که اگر به زنجیره تامین و مدیریت بازرگانی داخلی بپردازیم هم واردات و هم صادرات هدفمند می‌شود. اگر زنجیره تامین اصلاح شود و نگاه مان تولید صنفی و تشکیل کنسرسیوم باشد، شاهد اتفاقات فرخنده‌ای در این عرصه خواهیم بود.
وجود روش‌های متنوع تسویه حساب در قراردادهای بین‌المللی
در ادامه، «سیدعلیرضا گرجی نیا»، رئیس کمیته امور ارزی و اجرایی کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی یادآور شد: خوشبختانه در حال حاضر روش‌های متنوعی برای تسویه حساب و پرداخت‌های مالی در دنیا وجود دارد که تجار بدون هیچ گونه نگرانی می‌توانند نسبت به تسویه حساب طرف قرارداد خود اقدام کنند. به بیان دیگر روش‌های متنوع پرداخت مالی و تسویه حساب برای تجار ایرانی وجود دارد که بعضا تنوع آن موجب سردرگمی تجار می‌شود.
وی با بیان اینکه فرآیند بازاریابی را صرفا نمی‌توان با ارائه مباحث تئوری بهبود بخشید، چرا که بسیاری از مباحث را باید در عرصه عمل تجربه کرد، ادامه داد: تجار ایرانی می‌توانند از طرف خارجی مطالبه کنند تا قرارداد فی مابین خود را بیمه کنند. اگر قرارداد بین‌المللی بیمه باشد، تجار ایرانی می‌توانند در صورتی که طرف خارجی کالا را تحویل ندهد و یا در صورت بروز تخلف، از صندوق بیمه تقاضای جبران خسارت کنند.
خودتحریمی‌ها در کنار موانع خارجی سبب کاهش حجم مبادلات اقتصادی شده است
در ادامه، «عباس ملت خواه»، رئیس کمیته بازرگانی داخلی کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: متاسفانه بعضا تجار 4 ماه یا بیش تر در نوبت تخصیص ارز هستند اما در نهایت باید با ارز آزاد نسبت به خرید کالاهای خارجی اقدام کنند تا پس از تخصیص ارز دولتی آن را جایگزین نمایند. بنابراین غیر از موانع خارجی برای وارادات با موانع داخلی و خودتحریمی های بسیاری در داخل مواجه هستیم چنان که تغییر قوانین و مقررات یکی از این چالش‌ها است. حال اگر مقرر باشد فیلتر دیگری بر سر راه واردات قرار بگیرد بیش از پیش شاهد کاهش حجم مبادلات و به تبع آن تعطیلی روند واردات خواهیم بود.
در بخش دیگری از نشست، «عباس قلی زاده»، عضو هیات مدیره سازمان نصر خراسان رضوی یادآور شد: همان گونه که برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی تخصصی است، حوزه مبادلات اقتصادی نیز مبحث تخصصی است. پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای در خصوص برگزاری نمایشگاه تخصصی در رسته خاص تشکیل دهیم. در حال حاضر، چین، عربستان و هند به لحاظ حجم تجارت در عرصه بین‌المللی حرف های زیادی برای گفتن دارند لذا برای افزایش مبادلات اقتصادی با این کشورها باید برنامه ریزی های لازم را در دستور کار قرار داد.
وی افزود: برای برگزاری نمایشگاه در داخل کشور باید کمیته‌ای تشکیل شود و با برگزاری پاویون هزینه‌ها را در این زمینه کاهش داد؛ چرا که معمولا فعال اقتصادی به طور مستقل به لحاظ اقتصادی رغبتی برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی ندارد. تنها در این صورت است که از یکسو مذاکرات هدفمندتر پیش می‌رود و از سوی دیگر دستاوردهای بهتری برای بخش خصوصی عاید می‌شود.
«کاظم شیردل»، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی اظهار کرد: شرکت‌هایی با مقیاس متوسط برای ریجستر شدن مستلزم داشتن شرایطی هستند که فعلا میسر نیست. لذا پیشنهاد می‌شود از طریق اجماع چند شرکت و ایجاد یک شرکت مادر در بحث واردات و صادرات، از این ظرفیت بتوانیم برای بحث ریجستری استفاده کنیم.
بامشکی، رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در جمع بندی مباحث مطرح شده در این جلسه یادآور شد: کمیسیون اقدامات مطلوبی را در حوزه مدیریت بازرگانی داخلی در دستور کار قرار داده چنان که از هفته‌های آتی از اتحادیه‌های مختلف برای حضور در جلسه دعوت به عمل خواهیم آورد تا از نقطه نظرات آنان در این حوزه بهره مند شویم.
