به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «فرهاد سحرخیز»، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی مشهد در این سمینار اظهار کرد: زعفران زینت بخش صادرات غیرنفتی کشور است. صادرات زعفران از گذشته تاکنون ادامه دارد؛ اما به کارگیری شیوه‌های نوین در صادرات این محصول، آنطور که شایسته این محصول است، صورت نگرفته است. از دهه ۷۰ تاکنون، تنها افراد خاصی در حوزه صادرات زعفران به شیوه‌های نوین فعالیت کرده و اقدام به ادغام مباحث بازار سرمایه‌ای با زعفران کردند. بر همین اساس و با همین هدف، انبارهای زعفران شکل گرفت و ابزارهای آن نیز از سوی بورس کالا تعریف شد.
سحرخیز، شفاف سازی قیمت زعفران را بهترین اتفاق برای این محصول، پس از ورود به بازار بورس دانست و افزود: ضروری است که بخش‌های گمنام زنجیره ارزش زعفران شناسایی و معرفی شود.
وی با تاکید بر ضرورت به‌روزرسانی آموزش بازار سرمایه به فعالان اقتصادی در این حوزه، خاطرنشان کرد: ضرورت دارد که آموزش لازم در بحث بورس زعفران به فعالان این حوزه ارائه گردد تا فضای امن سرمایه‌گذاری برای فعال اقتصادی فراهم شود.
وی بخش دیگر سخنانش را به قابلیت نقدپذیری زعفران در بازار سرمایه اختصاص داد و افزود: بازار سرمایه مکان خوبی برای نقدشوندگی زعفران است. در حوزه زعفران تلاش‌های متعددی برای جذب سرمایه صورت گرفته است. کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی و دفتر سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی مشهد خدمات و اطلاعات مورد نیاز را به فعالان اقتصادی در این حوزه ارائه می‌دهند.
اتاق بازرگانی مشهد می‌تواند رهبر آموزش بورس به فعالان اقتصادی باشد
«مرتضی رحمانی»، رئیس دفتر منطقه‌ای بورس و اوراق بهادار استان‌های خراسان شمالی و رضوی نیز در بخشی از این سمینار، با اشاره به اینکه زعفران کالایی ارزشمند و شناخته شده در کشور است، عنوان کرد: فعالان اقتصادی می‌توانند در محیط شفاف بورس کالا وارد شده و محصول خود را به عرضه و فروش برسانند. امیدواریم، امثال همایش و جشنواره روز ملی زعفران ادامه‌دار باشد تا این محصول بیشتر معرفی گردد. زعفران، کالایی صادراتی است که می‌تواند جایگزین نفت شود و ارزآوری بسیار زیادی برای کشور داشته باشد. با اتحاد فعالان اقتصادی حوزه زعفران خراسان رضوی و جنوبی، اتفاقات خوبی در این عرصه رقم خواهد خورد.
وی افزود: آموزش در بحث استفاده از ظرفیت بورس برای خرید و فروش زعفران، موضوعی است که پیش از آن نیز در اتاق بازرگانی مشهد دنبال می‌شد. از سویی، اتاق بازرگانی و بورس کالا به دنبال کاهش چالش‌ها در این حیطه هستند.
رحمانی ادامه داد: خرید و فروش در بورس اوراق بهادار یک علم است و تنها افراد متخصص امکان فعالیت در این حوزه را دارند. درصورتی که افراد بدون اطلاع و آگاهی وارد بورس شوند، امکان ورشکستگی آنان وجود خواهد داشت. اتاق بازرگانی مشهد می‌تواند رهبر آموزش بازار سرمایه به فعالان اقتصادی باشد.
تشریح روش‌های سرمایه‌گذاری و خرید و فروش زعفران در بورس کالا
«یحیی حیدریان»، فعال حوزه بازار سرمایه و بورس کالای ایران و مدرس این سمینار نیز با اشاره به اینکه پیش از سال ۹۷ در بازار بورس کالا تنها سکه طلا به خرید و فروش می‌رسید، عنوان کرد: نوسانات زیادی در بورس کالا رخ داد. پس از ورود زعفران و برخی کالاهای صادراتی به بازار بورس کالا، فعالان اقتصادی نیز مشارکت بسیار زیادی با این بازار داشتند. پس از آن برخی چالش‌ها در این حوزه رفع و گواهی‌های بورس کالا معامله شد.
وی، چالش‌ها و مشکلات زعفران را راندمان پایین، عدم آموزش و به‌روزرسانی بسته‌بندی، نبود تعاونی‌های موثر، عدم حمایت و تحریم و مشکلات ارزی دانست و افزود: کشاورزان کشورهای اروپایی، به صورت جداگانه اقدام به تولید و صادرات نمی‌کنند بلکه تحت یک شرکت واحد فعالیت می‌کنند. نمونه‌هایی در این زمینه وجود دارد که می‌تواند الگوی کشور قرار گیرد. متاسفانه دولت تنها به اقتصاد نفتی توجه دارد. عدم حمایت دولت سبب ایجاد چالش و مشکلات متعدد در بخش کشاورزی شده است. درصورتی که صادرات زعفران با همکاری، مشارکت و اتحاد بخش خصوصی و دولتی انجام شود، اتفاقات خوبی در این عرصه رقم خواهد خورد.
حیدریان با تاکید بر اینکه بورس اطمینان خاطر برای کشاورزان ایجاد می‌کند، عنوان کرد: بعد از انقلاب صنعتی اول، امکان معامله به صورت گذشته امکان‌پذیر نبود. به همین خاطر، معاملات در دنیا به سمت بازار سرمایه و بورس حرکت کرد. معاملات در بورس جهانی بر مبنای مشتقات صورت می‌گیرد. معامله مشتقه، در جهت برنامه‌ریزی و پیشرفت است. کشاورزان با قرارداد مشتقه، محصول خود را در بورس کالا بیمه می‌کنند. همچنین، فاصله بین تولید و مصرف کم می‌شود. به همین خاطر ضرورت دارد که فعالیت‌ها به صورت شفاف انجام شده و از اجرای رویه‌های سنتی جلوگیری شود. فعالیت کشاورز و تولیدکننده، با شیوه‌های گذشته به نفع هیچ‌کدام آنان نیست. گروه‌های اقتصادی برای صرفه، باید با تغییرات هماهنگ شوند.
حیدریان با اشاره به روش‌های سرمایه‌گذاری و خرید فروش زعفران در بورس کالا، بیان کرد: در بورس اوراق بهادار، سرمایه‌گذاری در حوزه زعفران به صورت گواهی و صندوق‌های زعفران انجام می‌شود. در بورس کالا نیز از طریق قراردادهای اختیار معامله و قراردادهای آتی زعفران، این محصول خرید و فروش می‌شود. ارکان تشکیل‌دهنده بازار سرمایه به پویایی این بازار کمک می‌کنند. بورس کالا مزیت و منافع متعددی برای فعالان زعفران دارد. با قراردادهای مشتقه، محصول، بیمه شده و پوشش ریسک صورت می‌گیرد. گواهی سپرده، مرجع قیمت‌گذاری بوده و زعفران از این طریق به سمت بین‌المللی‌شدن حرکت می‌کند؛ چراکه بین‌المللی‌شدن به مرجع قیمت‌گذاری نیاز دارد.
وی عنوان کرد: کمیت کالا، اصالت و کیفیت کالا، تعهد پرداخت، تضمین تحویل کالا، نوسانات قیمت کالا و زمان تحویل، از پوشش‌های ریسک بورس کالاست. مهم‌ترین وظیفه بورس کالا پوشش نوسانات قیمت کالاست. ابزارهای مشتقه برای فعالان اقتصادی بسیار مفید بوده و صادرکننده می‌تواند محصول را با قیمت ثابت خریداری و ارسال کند.
حیدریان در بخش دیگر سخنانش به جایگاه بورس کالای ایران در بازار سرمایه، اشاره و بیان کرد: در ساختارکلی بازارهای بورس کالای ایران، سه بازار فیزیکی، مشتقه و مالی، وجود دارد. هدف در بازار فیزیکی، مبادله کالا بوده و از شیوه‌های آن می‌توان به قرارداد نقد، قرارداد نسیه، قرارداد کشف و قرارداد سلف، اشاره کرد. در بازار مشتقه، هدف مدیریت ریسک قیمت است که از شیوه‌های آن می‌توان به قراردادهای آتی و قرارداد اختیار معامله، اشاره کرد. در بازار مالی نیز هدف تامین مالی بوده که دارای چهار روش سلف موازی استاندارد، اوراق خرید دین کالایی، گواهی سپرده کالایی و صندوق‌های کالایی است.
نگاهی به کارکردهای بورس کالا
وی کارکردهای بورس کالا را کشف قیمت، انتشار اطلاعات بازار، تضمین اجرای تعهدات، توسعه بازار، تنظیم بازار، بازاریابی، جذب سرمایه‌های سرگردان و… دانست و افزود: گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن مقدار معین کالا است که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به پشتوانه قبض انبار صادره توسط انبارهای مورد تأیید بورس کالا، اقدام به صدور آن می‌کند. گواهی زعفران برای تضمین صندوق درنظر گرفته می‌شود. درصورتی که به عنوان وثیقه بانکی نیز مورد استفاده قرار گیرد، شرایط بهتری برای فعالان اقتصادی رقم خواهد زد. از مشارکت کنندگان در بازار گواهی سپرده زعفران می‌توان به کشاورزان(تولیدکننده)، خریدار زعفران جهت مصارف واسطه‌ای، صادرات و مصرف کننده نهایی(صادرکننده) و فعالان بازار مالی اشاره کرد. گروه‌های ذی‌نفع با آموزش و بهره‌گیری از ابزارهای نوین می‌توانند استفاده لازم را داشته و ریسک این بازار را کاهش دهند.
حیدریان مراحل ورود کالا، معامله و خروج کالا از انبار را دریافت محصول از انبار توسط خریدار، معامله گواهی سپرده کالایی در بورس و پذیرش محصول در انبار، دانست و افزود: از مشخصات پایه گواهی سپرده کالایی نیز می‌توان به استاندارد پذیر بودن کالا و قابلیت تفکیک آن به محموله‌های استاندارد، قابلیت ماندگاری کالا برای یک دوره زمانی قابل قبول، عدم افت قابل توجه کیفیت طی دوره انبارداری، عدم محدودیت و موانع جهت انجام معاملات و کشف نرخ کالا و…، اشاره کرد. فعال اقتصادی با داشتن کد بورسی، ثبت نام در سجام و احراز هویت و ثبت‌نام در کارگزاری بورس، می‌تواند به حوزه گواهی و صندوق‌های زعفران وارد شود. از مزایای معاملات گواهی زعفران در بورس کالا می‌توان به سهولت انجام معاملات، کشف نرخ روزانه، ارتقاء کیفی محصولات داخلی، بهره‌مندی از معاملات آنلاین، معاملات پیوسته روزانه، استانداردسازی کالا، اطمینان از اصالت کالا، انجام معاملات در سطوح خرد و کلان و…. اشاره کرد.
امتیازهای گواهی سپرده کالا نسبت به سایر اوراق بهادار
حیدریان ادامه داد: گواهی سپرده کالا نسبت به سایر اوراق بهادار از ویژگی‌های ممتازی برخوردار است که از جمله آن می‌توان به صدور گواهی سپرده کالایی به پشتوانه کالای موجود در انبار، امکان تحویل گرفتن فیزیکی کالا توسط دارنده گواهی سپرده کالایی تا سررسید، امکان توثیق گواهی سپرده کالایی نزد بانک یا موسسه مالی و اخذ تسهیلات به پشتوانه آن در صورت پذیرش بانک‌ها و موسسات مالی و هزینه انبارداری از ابتدای روز تقویمی پس از روز معامله تا پایان روز تحویل از انبار بر عهده خریدار، اشاره کرد.
سپس وی به فرآیند پذیرش کالا در انبارهای پذیرفته شده نزد بورس کالا اشاره و تاکید کرد: با پرداخت هزینه‌های ورود به انبار بورسی زعفران و دیگر فرآیندهای آن، قبض ورود موقت به انبار صادر می‌شود. پس از صدور قبض گواهی، امکان معامله و دریافت آنی وجه معامله وجود دارد. فعالان اقتصادی در بازار بورس، مکمل یکدیگرند هستند. بورس کالا نوسان‌گیر قیمت کالاست.
در بخش پایانی این سمینار، «وجیهه اصغری»، دبیر کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی مشهد نیز عنوان کرد: آموزش، اولین مرحله از ورود به بورس کالاست و بر همین اساس، دوره‌های تکمیلی توسط اتاق بازرگانی مشهد برگزار خواهد شد. همچنین دوره آموزشی تربیت کارشناس تامین مالی در اتاق خراسان رضوی برگزار می‌شود که علاقه‌مندان می‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند.
