اقتضائات احداث واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «علی اکبر لبافی»، رئیس این دبیرخانه اظهار کرد: بخش خصوصی تقاضا دارد که واحدهای سیار فرآوری مرکزی احداث شود که در چهارچوب مشخص به صورت چرخشی به واحدهای کوچک و بزرگ معدنی خدمات رسانی کند. این اقدام هزینه های فرآوری را کاهش می دهد اما چالش اصلی در اخذ مجوز برای این واحدها است. بیشترین چالش در این رابطه با اداره کل محیط زیست استان است که مکاتباتی در این رابطه انجام شد و پاسخ هایی نیز به دبیرخانه شورای گفت و گو ارسال گردید. کلیات این مکاتبه حاکی از آن است که اداره کل محیط زیست به صورت شفاف با این موضوع مخالفت خود را اعلام کرده است.
لبافی خاطرنشان کرد: به رغم آن که اداره کل صمت نیز با احداث واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی مخالفتی ندارد؛ اما برای روشن شدن ابعاد موضوع مقرر شد جلسه ای در این رابطه برگزار شود تا این مساله به صورت کارشناسی به شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان منعکس گردد.
لبافی با طرح این سوال که آیا فرآیند صدور مجوز برای واحدهای سیار فرآوری معدنی در استان امکان پذیر است یا خیر؟، یادآور شد: اگر پاسخ منفی است، باید راهکارهایی ارائه شود تا از شرایط موجود گذر کنیم یا با استعلام از مرکز این مساله را حل و فصل کنیم.

اداره کل محیط زیست، الزامات احداث واحدهای سیار فرآوری را اعلام کند

احمدرضا صفار طبسی، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق خراسان رضوی نیز با بیان اینکه  موضوع محیط زیست اهمیت قابل توجهی دارد، تصریح کرد: در حال حاضر 483 معدن غیر فعال در استان وجود دارد که حداقل نیمی از آن ها به دلیل عیار پایین و هزینه های حمل و نقل، فاقد توجیه اقتصادی است. به بیان دیگر حمل این مواد معدنی صرفا تا فاصله 100 کیلومتر توجیه اقتصادی دارد.
وی یادآور شد: حمل مواد معدنی و رساندن آن به واحدهای فرآوری به دلیل ایجاد آلودگی، مصرف بالای گازوئیل، استهلاک وسایل حمل و نقل و… فاقد توجیه است، از این رو تقاضا می شود، اداره کل محیط زیست استان الزامات لازم برای ایجاد واحدهای سیار فرآوری را به بخش خصوصی اعلام کند تا ما بتوانیم براساس این الزامات نسبت به احداث این واحدها اقدام کنیم. اگر بخش خصوصی الزامات را رعایت نکرد، اداره کل محیط زیست می تواند واحد مورد نظر را پلمپ کند.
صفار طبسی خاطرنشان کرد: در حال حاضر یک واحد فرآوری مواد معدنی در اطراف مشهد در حال فعالیت است که هیچ نظارتی بر این واحد صورت نمی گیرد، در واقع این واحد به صورت غیرقانونی فعال است. این در حالی است که ما تقاضا داریم فعالیت مان در چهارچوب ضوابط اداره کل محیط زیست و با نظارت این اداره کل انجام شود.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق خراسان رضوی تصریح کرد: احداث واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی از یکسو برای دولت درآمدزایی و برای مناطق روستایی اشتغالزایی می کند و از سوی دیگر برای معدن دار موجب ایجاد ارزش افزوده می‌شود.
وی یادآور شد: شرکت تولیدکننده و معدن دار به صورت مشترک می توانند تضامین لازم را بابت رعایت الزامات اداره کل محیط زیست ارائه کنند و در صورت تخلف دو طرف باید پاسخگو باشند.

محیط زیست: صدور مجوز برای واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی ممکن نیست
قادر طالب زاده، کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: فرآوری معدن نیازمند ارزیابی است. به بیان دیگر برای انجام فعالیت در هر نقطه باید ارزیابی های لازم توسط اداره کل محیط زیست انجام شود. حال در صورت ایجاد آلودگی چه کسی پاسخگو است؛ واحد فرآوری یا معدن دار؟
وی افزود: اداره کل محیط زیست صرفا مجوزها را برای مکان صادر می کند نه دستگاه. معادن غیرفعال دارای مالک حقوقی یا حقیقی هستند که برای ایجاد واحد فرآوری باید نسبت به اخذ مجوز اقدام کنند. هر کدام از این معادن براساس مراحل قانونی می تواند مجوزهای لازم را اخذ کند. بر این اساس طرف قرارداد اداره محیط زیست نیز شخصیت حقیقی یا حقوقی صاحب مکان است. حال تفاوتی ندارد دستگاه های به کار گرفته مربوط به شرکت باشد یا معدن دار یا واحدهای فرآوری. پس از اخذ پروانه بهره برداری توسط شخصیت حقوقی یا حقیقی یکسری الزامات از سوی اداره کل محیط زیست ابلاغ می شود.
وی یادآور شد: الزامات معادن قوچان و خواف با یکدیگر متفاوت است، چرا که جنس مواد معدنی، موقعیت معدن، جهت وزش باد، نزدیکی به واحدهای مسکونی، آب و…  در الزامات تاثیرگذار است. از این رو ما نمی توانیم به صورت کلی الزامات مشخصی را به معدن دار ابلاغ کنیم. هیچ کس بار حقوقی این مساله را به دوش نخواهد کشید و مسئولیت آن را قبول نخواهد کرد.
طالب زاده تاکید کرد: صدور مجوز برای واحدهای فرآوری سیار امکان ناپذیر است و اگر از تهران نیز استعلام صورت بگیرد قطعا پاسخ منفی خواهد بود، تجربه کاری بنده نیز موید این مطلب است به طوری که تاکنون حتی برای یک واحد سیار فرآوری مواد معدنی مجوز صادر نشده است، چرا که صدور مجوز برای این واحدها در ضوابط اداره کل محیط زیست نبوده است.
طالب زاده با بیان اینکه اقتصاد باید همراه با محیط زیست باشد، افزود: در همین راستا اداره کل محیط زیست در چهارچوب قانون عمل خواهد کرد. بر اساس قانون مجوز باید برای مکان صادر شود نه یک شرکت. شواهد نیز حاکی از آن است که اداره کل صمت نیز تاکنون مجوز سیاری را برای واحدها صادر نکرده است. با این حال، متقاضی احداث واحدهای فرآوری معدن می تواند مستندات خود را ارائه کند تا ما استعلامات لازم را از تهران دریافت کنیم. اداره کل براساس دستورالعمل صادره مجوز را اعطا خواهد کرد؛ البته قطعا تهران ضوابط سختگیرانه تری در این خصوص از استان اعمال خواهد کرد.
کارشناس حفاظت محیط زیست خراسان رضوی یادآور شد: بخش خصوصی می تواند استدلال های خود را در خصوص ایجاد واحدهای فرآوری سیار در شورای گفت و گو مطرح کند و در صورت قانع شدن استاندار، ایشان می توانند حکمی صادر کنند که اداره کل محیط زیست تابع آن باشد.

معیارهای اداره کل محیط زیست برای صدور مجوز منطقی است
در ادامه، مهدی وطن پرست، رئیس گروه تولید استانداری خراسان رضوی تصریح کرد: سازمان محیط زیست نمی تواند براساس فاکتورهای اعلامی، مجوز کلی به یک شرکت برای فعالیت در هر نقطه صادر کند. در واقع این سازمان براساس موقعیت مکانی منطقه تصمیم می گیرد که مجوزی برای آن نقطه صادر کند یا خیر. به نظر می رسد که این معیارها منطقی است و برای تمامی مناطق یکسان نیست.
رئیس گروه تولید استانداری خراسان رضوی خاطرنشان کرد: ضوابط و دستورالعمل های اداره کل محیط زیست اجازه صدور مجوز واحد فرآوری سیار مواد معدنی را نمی دهد. لذا نباید در این رابطه مقاومت کرد.

اداره کل صمت مخالف احداث واحدهای فرآوری سیار مواد معدنی نیست
در ادامه، قاسم کیومرثی، رئیس اداره فلزی اداره کل صمت خراسان رضوی تصریح کرد: اداره کل صمت مخالف احداث واحدهای فرآوری سیار مواد معدنی نیست اما در شرایط فعلی امکان تصمیم گیری کارشناسی در این خصوص وجود ندارد. با این حال معدن دار می تواند برای اخذ مجوز از اداره کل صمت پروانه اخذ کند و در صورت اتمام فرآیند، معدن دار می تواند تقاضای ابطال پروانه و صدور پروانه جدید از سوی صمت داشته باشد که این اقدام مترادف با ایجاد واحد سیار است، ضمن آن که الزامات زیست محیطی نیز در این رابطه رعایت می شود. اداره کل محیط زیست نیز قطعا مخالفتی با این موضوع نخواهد داشت.
رئیس اداره فلزی سازمان صمت خراسان رضوی افزود: برای احداث واحد فرآوری سیار مواد معدنی باید بررسی های کارشناسانه صورت بگیرد تا این مصوبه در شورای گفت و گوی استان مورد توافق قرار بگیرد.
در پایان، لبافی، رئیس دبیرخانه کمیته حمایت از کسب و کار استان تصریح کرد: هر چند که صحبت ها و استدلال های طرفین هریک  قابل اتکا است و لیکن اصل موضوع صدور مجوز فراوری سیار با هدف کاهش هزینه ها و جلوگیری از اسراف در سرمایه گذاری و رقابت پذیر نمودن محصول نهایی یک موضوع غیر قابل انکار و ضرورت اجتناب ناپذیر است   با این حال پیشنهاد می شود که بخش خصوصی طرح توجیهی قدرتمندی در خصوص احداث واحدهای سیار فرآوری مواد معدنی تهیه کند که الزامات زیست محیطی نیز در آن مشخص باشد تا پس از مطالعات کارشناسی، به هیات مقررات زدایی، شورای گفت و گو و شورای عالی معادن منعکس شود و در غایت امر، نتیجه گیری نهایی توسط این نهادها صورت بگیرد.