لزوم تشکیل شرکت تصفیه پساب با مشارکت بخش خصوصی در استان

به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، عبدالله یزدانبخش، رئیس کمیسیون صنعت اتاق خراسان رضوی در ابتدای این نشست اظهار کرد: همه حوزه‌های اقتصادی از جمله صنعت، آب و محیط زیست باید متناسب با رسالت خود، راهکارهایی برای عبور از چالش‌های کم‌آبی در خراسان رضوی به‌عنوان استانی خشک و نیمه‌خشک ارائه دهند.

وی تاکید کرد: برای مدیریت و عبور از بحران آب، ابتدا باید میزان منابع موجود و حجم مصرف به‌طور دقیق مشخص شود. علاوه بر آن، گردآوری آمارهای مرتبط با فرونشست زمین و تعداد چاه‌های غیرمجاز نیز بایستی صورت پذیرد تا بتوان برنامه‌ای جامع برای خروج از بحران آب تدوین کرد.

لزوم تکمیل تصفیه‌خانه سپتاژ توسط شهرداری مشهد

محمد علایی، رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست بر ضرورت جلب مشارکت مردم در حل بحران آب و راه‌اندازی بازار آب تاکید کرد و گفت: فاضلاب رهاشده در حوزه کشف‌رود قابلیت تصفیه کامل دارد و می‌تواند در صنعت و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد، ضمن آنکه هزینه تصفیه فاضلاب به‌مراتب کمتر از انتقال آب از دریای عمان است.

او یادآور شد: شهرداری مشهد در سال ۱۳۹۸ تعهداتی برای ساماندهی کشف‌رود پذیرفت تا نسبت به ساخت تصفیه‌خانه اقدام کند. بر اساس توافقات، شهرداری متعهد شد نخست از پساب برای آبیاری فضای سبز استفاده کند تا از بهره‌گیری فاضلاب خام در کشاورزی جلوگیری شود و دوم، تصفیه‌خانه سپتاژ را برای مدیریت روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ تانکر فاضلاب احداث نماید.

علایی تصریح کرد: با وجود تخصیص ۸ میلیارد تومان اعتبار عمرانی، تنها نیمی از پروژه پیش رفته و نیمه‌کاره رها شده است؛ بنابراین شهرداری باید هرچه سریع‌تر نسبت به تکمیل آن اقدام کند.

بسته پیشنهادی ۵ بندی برای عبور از بحران آب

مهدی کلاهی، نایب‌رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز با بیان اینکه محیط زیست متعلق به همگان است، تاکید کرد: واحدهای صنعتی باید برای عبور از بحران آب پای کار بیایند و از ظرفیت دانشگاه‌ها، سمن‌های محیط زیستی و اتاق بازرگانی بهره گرفته شود.

وی تشکیل صندوق محیط زیست استان، تدوین بسته جامع آموزش مدیران، طراحی مدل ارزیابی صنایع سبز، تقویت تعامل اتاق با صنعت و دانشگاه و تدوین برنامه‌ای برای جلب مشارکت اجتماعی را از مهم‌ترین راهکارها برای عبور از بحران آب دانست و تاکید کرد که ریشه اصلی این چالش نه در فقدان آگاهی، بلکه در کمبود همکاری است.

پیشنهاد خرید پساب تصفیه‌خانه‌های صنعتی توسط شهرداری

علی امین‌التجار، نایب‌رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست اظهار کرد: صنعت با وجود چالش‌های فراوان، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ساخت تصفیه‌خانه‌ها انجام داده و از آب تصفیه‌شده برای تولید استفاده می‌کند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که لجن این تصفیه‌خانه‌ها نیز قابلیت بهره‌برداری صنعتی دارد.

به گفته وی، شهرداری باید آب مورد نیاز فضای سبز خود را از بخش کشاورزی خریداری کند، چرا که تصفیه‌خانه‌های صنعتی عملکرد مطلوبی دارند و می‌توانند در حوزه کشاورزی و تولید مورد استفاده قرار گیرند.

او افزود: باید از طرح‌های پژوهشی و ظرفیت‌های موجود برای ساماندهی کشف‌رود بهره گرفت و از خروج آب کشور به ترکمنستان جلوگیری کرد.

تاکید بر جایگزینی تصفیه پساب به ‌جای انتقال آب از دریای عمان

در ادامه این نشست، محمدحسین پاپلی یزدی، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، با اشاره به اهمیت مدیریت منابع آب گفت: حوزه آب، صنعتی پرسود به‌شمار می‌رود و پیشنهاد می‌شود در این بخش شرکتی قانونی برای تامین و تولید آب مورد نیاز صنایع ایجاد شود؛ به‌گونه‌ای که فعالان صنعتی سهام‌دار آن باشند.

وی همچنین توصیه کرد: بخشی از اراضی در کنار دریای عمان برای صنایع خراسان رضوی خریداری شود تا صنایع آب‌بَر در این منطقه مستقر شوند.

وی ضمن اعلام مخالفت با انتقال آب از دریای عمان با بودجه دولتی به مشهد گفت: این پروژه هزینه‌های سنگینی در پی خواهد داشت. البته ممکن است برخی صنایع معدنی ناگزیر به انتقال آب باشند، اما حتی این واحدها نیز می‌توانند محصولات خود را در کنار دریا تولید کنند.

پاپلی یزدی ادامه داد: ایران تنها کشوری است که به جای استقرار جمعیت در مجاورت منابع آبی، به دنبال تصفیه آب دریا و انتقال آن به صدها یا حتی هزاران کیلومتر دورتر است. چنین اقدامی ناترازی انرژی را تشدید خواهد کرد و در نهایت به تضعیف صنعت خراسان خواهد انجامید.

سیدعلی کاظمی، مدیر فنی یکی از بنگاه‌های اقتصادی استان در ادامه نشست چالش‌های اصلی منابع آبی کشور را کاهش نزولات جوی و تغییر اقلیم، برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی، مصرف غیر اصولی آب در کشاورزی، ضعف مدیریتی و کمبود سرمایه‌گذاری در بازچرخانی و فناوری‌های نوین دانست.

لزوم انتقال صنایع پرآب به سواحل

وحید تعقیبی، مدیرعامل شرکت صنعتی کاویان فریمان نیز با تاکید بر ضرورت استقرار صنایع آب‌بر در کنار دریا گفت: متاسفانه بخش زیادی از این صنایع از جمله فولاد در شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی مستقر شده‌اند؛ در حالی‌که باید بخشی از آنها به سواحل منتقل شوند و از صدور مجوز جدید برای این صنایع در استان جلوگیری شود.

وی با اشاره به تولید سالانه ۴.۳ میلیارد متر مکعب پساب در کشور، یادآور شد: تنها برای ۱.۲ میلیارد متر مکعب آن برنامه‌ریزی شده و مابقی وارد روان‌آب‌ها می‌شود، در حالی‌که می‌توان این ظرفیت را در مدیریت بحران آب به کار گرفت.

تعقیبی، توسعه بازچرخانی و استفاده از پساب در شهرک‌های صنعتی را ضروری دانست و افزود: پس از واگذاری مدیریت شهرک‌های صنعتی به بخش خصوصی در سال ۱۳۹۲، دولت از تامین زیرساخت‌هایی مانند آب شانه خالی کرده است؛ به‌گونه‌ای که اکنون صنایع مجبورند آب، برق و گاز خود را شخصاً تامین کنند که این امر فلسفه تشکیل شهرک‌های صنعتی را زیر سؤال می‌برد.

ضرورت پیش‌بینی زنجیره ارزش در گیاهان دارویی

احمدرضا رضازاده، رئیس اتاق اصناف کشاورزی خراسان رضوی نیز با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی آب‌های تجدیدپذیر طی سال‌های اخیر گفت: مصرف آب نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز یافته است. آمارها نشان می‌دهد ۵۴ درصد آب دشت مشهد در کشاورزی مصرف می‌شود و باقی آن به سایر بخش‌ها اختصاص دارد.

وی با تاکید بر لزوم پلمب چاه‌های غیرمجاز و جبران خسارت ناشی از برداشت‌های غیرقانونی افزود: احداث سدها موجب تشدید بحران و فرونشست شده است.

رضازاده ادامه داد: حرکت به سمت کشت گیاهان دارویی باید همراه با ایجاد صنایع فرآوری، صادرات و کشت قراردادی باشد، در غیر این صورت موفقیتی حاصل نخواهد شد.

هشدار نسبت به هزینه‌بر بودن تامین آب صنایع

عبدالمجید سقا رضوی، از فعالان اقتصادی استان گفت: تامین آب برای صنایع بسیار هزینه‌بر است و چالش اصلی در کشور، ضعف مدیریت و توزیع منابع آبی است. ادامه روند کنونی می‌تواند زمینه بروز واسطه‌گری و دلالی در حوزه آب، برق و گاز را فراهم کند.

سپس، فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صمت خراسان رضوی اظهار کرد: پیشنهاد می‌شود که هر بخش باید ملزم به صرفه‌جویی ۳۰ درصدی در مصرف آب شود تا مدیریت مصرف صورت پذیرد.

احد جعفریان، عضو هیات رئیسه اتاق اصناف کشاورزی مشهد با اشاره به بند «ز» ماده ۲۹ قانون توزیع عادلانه آب گفت: جیره‌بندی آب از سال ۱۳۶۱ در قانون پیش‌بینی شده اما تاکنون اجرا نشده است. این طرح به‌صورت پایلوت در یکی از دشت‌های تربت‌حیدریه در حال اجراست و نتایج مثبتی به همراه داشته است.

وی بر ضرورت راه‌اندازی بازار آب تاکید کرد و هشدار داد: در صورت فقدان بازار آب، جیره‌بندی نیز اثربخش نخواهد بود.

جلوگیری از صدور مجوز صنایع پرآب‌بر

در ادامه جلسه، محمدرضا اورانی، مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی مشهد اظهار کرد: هر بخش باید به میزان سهم خود در ایجاد بحران آب، در رفع آن نیز مشارکت داشته باشد. تنها در این صورت می‌توان از بحران ناترازی آب عبور کرد.

وی خواستار صدور مصوبه‌ای از سوی استانداری برای توقف اعطای مجوز احداث صنایع پرآب‌بر در بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات شد.

اورانی افزود: برخی کشت‌ها در کشور باید ممنوع اعلام شود و جهاد کشاورزی باید جدی‌تر در این زمینه ورود کند.

ضرورت بازچرخانی آب در صنایع فولاد

محمدعلی قنادزاده، عضو کمیسیون آب و محیط زیست اتاق خراسان رضوی گفت: بازچرخانی آب در صنایع فولاد باید ۱۱ بار انجام شود، در حالی که این عدد در ایران حدود ۳ بار است.

به گفته او، موضوع آب مجازی بسیار مهم اما مغفول مانده است و تا زمانی که بحران آب به دغدغه مشترک تمام بخش‌های اقتصادی بدل نشود، غلبه بر آن ممکن نیست.

لزوم تصفیه پساب توسط دولت

سپس اسماعیل برادران حسینی، رئیس هیات مدیره انجمن دشت آب مشهد گفت: پساب آب جدید نیست و باید توسط دولت تصفیه شود، نه اینکه ایجاد شرکت جدید با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مطرح شود. دولت باید پساب تصفیه‌شده را میان شهرداری و صنایع توزیع کند.

او همچنین تاکید کرد: حل بحران آب نیازمند مطالعات زیربنایی و استفاده از ظرفیت دانشگاهیان است و دولت باید با تکیه بر اعتبارات خود در حوزه پساب سرمایه‌گذاری کند، در غیر این صورت دشت مشهد به نابودی کشیده خواهد شد.

گزارش عملکرد کمیته استاندارد و ارتقا کیفیت

در بخش دیگری از این جلسه، سپیده صرافان، مسئول کمیته استاندارد و ارتقا کیفیت کمیسیون صنعت اتاق مشهد در خصوص دستور کار دوم نشست گفت: در پی هماهنگی با اداره استاندارد خراسان رضوی و مرکز آموزش اتاق بازرگانی مشهد، ۱۸ سرفصل آموزشی مرتبط با استاندارد در حوزه‌های بازرگانی، صنعت، کشاورزی و معدن تا پایان شهریور ۱۴۰۴ تعریف شده است.

او افزود: اداره استاندارد آمادگی دارد در زمینه موانع صادرات کالاهای استاندارد مطابق درخواست بازارهای هدف، با همراهی کمیته استاندارد و ارتقا کیفیت چهارچوب‌های قانونی لازم را برای طرح در شورای گفت‌وگو تعیین کند.

صرافان به چالش‌های موجود از جمله کالاهای تقلبی و فاقد کیفیت، تناقض در نتایج آزمایشگاه‌های همکار، ضعف تخصص در برخی آزمایشگاه‌ها و نبود نظارت کافی بر مقایسه‌های بین‌آزمایشگاهی اشاره کرد و راهکارهای اداره استاندارد را چنین برشمرد: افزایش دوره‌های نظارت از شش‌ماهه به فصلی، امکان درخواست آزمون خارج از استان برای جلوگیری از مهندسی معکوس، سختگیری بیشتر در صنایع غذایی، فعال‌سازی هرچه بیشتر آزمایشگاه‌ها و حضور کارشناسان استاندارد در پروژه‌های ساختمانی.

یزدانبخش، رئیس کمیسیون صنعت اتاق مشهد نیز در جمع‌بندی مباحث این نشست تاکید کرد: حضور فعالان اقتصادی در شرکت پسابی که با سرمایه بخش خصوصی ایجاد خواهد شد برای تامین آب مورد نیازشان ضروری است.

به گفته او، این پیشنهاد به‌عنوان مصوبه جلسه به اتاق بازرگانی و سپس به استاندار خراسان رضوی منعکس خواهد شد.