ارتقای دیپلماسی اقتصادی با همسایگان شرقی از مسیر فناوری و ظرفیت‌های استان‌ها

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، در این نشست، سخنرانان بر لزوم تفویض اختیارات به استان‌ها، گسترش همکاری‌های منطقه‌ای، تسهیل تجارت با افغانستان و پاکستان، توسعه مناطق آزاد مشترک و بهره‌برداری از ظرفیت‌های فناوری و شبکه‌های بین‌المللی تاکید کردند.

اتاق‌های بازرگانی ایران در مسیر پیوند با شبکه جهانی ICC

محمد خزاعی، دبیرکل کمیته ایرانی ICC (اتاق بازرگانی بین‌المللی)، به تشریح روند ارتقای جایگاه بخش خصوصی در اقتصاد داخلی و روابط بین‌المللی پرداخت و گفت: اتاق‌های بازرگانی کشور باید در زمینه‌های حقوقی، علمی و مذاکرات به ویژه در تنظیم تعاملات بین‌المللی، ظرفیت‌های خود را افزایش دهند.

خزاعی افزود: ما در دنیای امروز نیاز داریم تا توان بخش خصوصی را در حوزه‌های مختلف افزایش دهیم. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که در معاملات بین‌المللی با آن مواجه هستیم، عدم توجه به مناسبات حقوقی و قراردادهای تجاری است. این مساله موجب آسیب به بسیاری از قراردادهای اقتصادی و تجاری کشور شده است.

وی با اشاره به نقش مهم ICC در تسهیل مذاکرات بین‌المللی و ایجاد شبکه‌های همکاری میان بازرگانان، ادامه داد: اتاق بازرگانی بین‌المللی، به عنوان یک نهاد مستقل در سطح جهانی، به ایجاد سیستم‌های متحد و استاندارد برای تنظیم قراردادهای حقوقی پرداخته است. بیش از ۴۹ میلیون شخصیت حقوقی در سراسر جهان در این چارچوب فعالیت می‌کنند.

دبیرکل کمیته ایرانی ICC همچنین به تشکیل کمیته حقوقی بین‌المللی در این نهاد اشاره کرد که با حضور ۱۵ عضو حقوقی بین‌المللی، به تقویت توان علمی و مذاکراتی در حوزه‌های تجاری و مالی کمک می‌کند.

وی افزود: اتاق‌های بازرگانی باید به این شبکه‌های بین‌المللی متصل شوند تا بتوانند در یک بستر جهانی و با پلتفرم‌های ای سی سی، توانمندی‌های خود را ارتقا دهند.

خزاعی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط تحریمی، توانمندی‌های اتاق‌های بازرگانی حوزه اتاق بازرگانی بین‌المللی و  ICC، به طور چشمگیری افزایش یافته است و در این زمینه، ۹ اتاق بازرگانی کشور به عنوان اتاق‌های برتر در سطح جهانی توسط ICC شناخته شده‌اند.

صادرات ریالی به افغانستان؛ راهکاری مؤثر برای جلوگیری از خروج ارز از کشور

حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق خراسان رضوی و دبیر این میزگرد نیز در این نشست با اشاره به رشد صادراتی بالغ بر ۳۶ درصدی استان در ۶ ماهه نخست امسال گفت: ایجاد هم‌افزایی در مباحث اقتصادی منطقه‌ای در راستای توسعه صادرات، امری ضروری است.

وی با اشاره به اهمیت تجارت با افغانستان، از اهمیت صادرات ریالی به این کشور سخن گفت و افزود: صادرات ریالی با افغانستان، از خروج ارز از کشور جلوگیری می‌کند و همچنان اثرات مثبت اقتصادی دارد.

وی افزود: مقامات افغانستانی از تمایل شدید خود برای گسترش و توسعه تجارت با ایران سخن گفتند. امیدواریم در آینده نزدیک مصوبه‌ای در این زمینه به تصویب برسد تا روند همکاری‌های اقتصادی ایران و افغانستان تسهیل شود.

محمدیان ابراز امیدواری کرد که مباحث مطرح‌شده در این جلسه به خروجی مثبتی برای اقتصاد سه استان شرقی کشور و کشورمان به‌طور کلی منجر شود و همکاری‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بیشتر در این مناطق تقویت گردد.

دیپلماسی اقتصادی بدون شناخت ظرفیت‌های منطقه‌ای به نتیجه نمی‌رسد

حمید قنبری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه، بر اهمیت برگزاری چنین نشست‌هایی در استان‌های مختلف تاکید کرد و گفت: هدف این برنامه‌ها، ایجاد فضایی برای تبادل نظر میان بخش‌های دولتی و خصوصی و شناسایی مشکلات و فرصت‌های تجارت خارجی است.

وی افزود: با توجه به موقعیت استراتژیک استان‌های خراسان، لازم است به‌طور خاص به ظرفیت‌های این استان‌ها در حوزه تجارت خارجی توجه ویژه‌ای داشته باشیم. این نشست‌ها می‌تواند به‌عنوان نقطه آغازین برای حل چالش‌های موجود و بهره‌برداری از فرصت‌های تجاری در این منطقه باشد.

ارتقای تعاملات اقتصادی ایران با کشورهای همسایه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های پولی دو جانبه

ابوالفضل کوده‌ئی، سرپرست معاونت بین‌الملل بانک مرکزی نیز در این نشست، به تشریح اقدامات بانک مرکزی در حوزه تعاملات مالی و ارزی با کشورهای همسایه، به‌ویژه افغانستان، پرداخت و گفت: یکی از راهکارهایی که در حال پیگیری هستیم، بهره‌گیری از ظرفیت پول‌های ملی دو کشور در تعاملات اقتصادی است. این اقدام می‌تواند از وابستگی به ارزهای خارجی جلوگیری کند.

وی افزود: در برخی از کشورهای همسایه، مانند افغانستان، مدل‌هایی مشابه این طرح در حال اجرا است و امیدواریم که با اجرای پیمان‌های پولی، این مدل‌ها به‌زودی به نتیجه برسد. ما قصد داریم این تجربیات را به سایر کشورهای همسایه نیز گسترش دهیم.

کوده‌ئی همچنین به برنامه‌های بانک مرکزی برای تسهیل مبادلات ارزی اشاره کرد و گفت: هدف ما این است که در تعاملات ارزی، به‌ویژه در صادرات و واردات، جذابیت بیشتری ایجاد کنیم. برای این منظور، تغییراتی در مبنای نرخ‌های تبادل ارز در نظر گرفته شده که می‌تواند برای صادرکنندگان و واردکنندگان کالاها مناسب‌تر و بهینه‌تر باشد.

کوده‌ئی همچنین به ظرفیت‌های نهادهای بین‌المللی مانند بریکس و شانگهای اشاره کرد و گفت: ما قصد داریم از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کنیم، چه به‌صورت چندجانبه و چه از طریق عضویت در برخی از بانک‌های بین‌المللی که می‌تواند در تسهیل تجارت و مبادلات ارزی ایران کمک کند.

تفویض اختیارات به استان‌ها؛ کلید رفع موانع سرمایه‌گذاری و تقویت دیپلماسی استانی

غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی، به اهمیت تفویض اختیارات به استان‌ها در راستای تقویت دیپلماسی استانی و توسعه تجارت فرامرزی اشاره کرد و گفت: تفویض اختیارات به استان‌ها یکی از عوامل اصلی در تقویت دیپلماسی استانی است و فلسفه اصلی برگزاری چنین نشست‌هایی این است که در کنار توسعه ملی، اختیار لازم به مدیران محلی برای تسهیل تجارت بین‌المللی واگذار شود.

وی در ادامه با بیان موفقیت‌های تجاری استان خراسان رضوی افزود: علیرغم شرایط سخت کشور در دوران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، صادرات این استان در نیمه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. این موفقیت نتیجه انسجام، همگرایی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بومی استان بوده است.

استاندار خراسان رضوی همچنین به وابستگی ۹۰ درصدی اقتصاد این استان به بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: بخش خصوصی خراسان رضوی یکی از توانمندترین و فعال‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور است و توانسته در بسیاری از حوزه‌ها به موفقیت‌های چشمگیری دست یابد.پ

لزوم تقویت نقش استان‌های شرقی در دیپلماسی اقتصادی با افغانستان

علیرضا بیگدلی، سرپرست سفارت ایران در افغانستان، هدف اصلی سیاست همسایگی در وزارت امور خارجه را گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه دانست و افزود: متاسفانه در عمل، فعالان اقتصادی و تجاری کشور در نقطه صفر مرزی با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند که نشان‌دهنده ضرورت بازنگری و تقویت هماهنگی میان دستگاه‌های ذی‌ربط است.

بیکدلی با تاکید بر اینکه در برخی وزارتخانه‌ها و نهادهای ملی، عزم جدی نسبت به اجرای سیاست همسایگی مشاهده نمی‌شود، خاطرنشان کرد: باید سرمایه و سیاست کشور را به‌صورت واقعی و مؤثر در مسیر تعاملات منطقه‌ای به‌ویژه با کشورهای همسایه جاری کنیم.

سرپرست سفارت ایران در افغانستان با اشاره به ظرفیت‌های گسترده همکاری میان دو کشور گفت: روابط تهران و کابل در حوزه‌های ریلی، سوخت، بهداشت و درمان، سرمایه‌گذاری و امور مهاجران هنوز در جایگاه واقعی خود قرار نگرفته است، در حالی که دو کشور از اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی عمیقی برخوردارند.

وی در پایان بر ضرورت تقویت نقش استان‌ها در روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه تاکید کرد و افزود: مرزهای دوغارون در خراسان رضوی، ماهیرود در خراسان جنوبی و میلک در سیستان و بلوچستان، دروازه‌های اصلی تعامل ایران و افغانستان به‌شمار می‌آیند و لازم است مدیران اقتصادی این استان‌ها با نگاه راهبردی، ظرفیت‌های موجود را به فرصت‌های عملیاتی تبدیل کنند.

دیوان‌سالاری مانع بخش خصوصی در توسعه روابط اقتصادی ایران و پاکستان

رضا امیری مقدم، سفیر ایران در پاکستان گفت: بخش خصوصی جمهوری اسلامی ایران در هر موقعیتی که توانسته، به معنای واقعی معجزه کرده؛ اما دیوان سالاری و بروکراسی جلوی فعالیت بخش خصوصی را می‌گیرد.

وی با بیان اینکه پاکستان بازاری ۲۴۰ میلیون نفری است، افزود: این کشور ظرفیت مغتنمی برای فعالیت اقتصادی است و بسیاری از اعضای اتاق‌های بازرگانی ایالت‌های پاکستان اذعان می‌کنند کالاهای ایرانی کیفیت بالاتر و قیمت پایین تری نسبت به تولیدات چین دارند.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان ادامه داد: مدیران نمی‌توانند با نشست در پایتخت، مشکلات را حل کنند؛ ما باید در مرزها به صورت میدانی حضور پیدا کنیم و با مسئله‌محوری، چالش‌ها را رفع کنیم.

وی تصریح کرد: مدیریت واحد مرزی، فعالیت ۲۴ ساعته گمرک ها و تسهیل تجارت از مهمترین مسائل در شرق ایران است. هم اکنون فقط یک نهاد در کشور پاکستان برای فعالیت گذرگاه های مرزی تصمیم می گیرد.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان اضافه کرد: پاکستان و افغانستان در جنگ ۱۲ روزه با تمام توان در کنار مردم و کشور ایران ایستادند که این نشان می دهد باید مناسبات تجاری با این کشورها را تسهیل کنیم.

لزوم اعطای اختیارات بیشتر به فعالان بخش خصوصی در تجارت با افغانستان و پاکستان

محمود سیادت، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و افغانستان، با تاکید بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های اقتصادی کشور گفت: امروز باید از تکرار روش‌های اشتباه گذشته پرهیز کنیم و رویکردهای نوین اقتصادی را در دستور کار قرار دهیم.

او افزود: در شرایط کنونی، حفظ سرمایه‌گذاران خارجی از هر اقدامی مهم‌تر است، زیرا انگیزه فعالیت در ایران برای آنان کاهش یافته است.

سیادت تصریح کرد: در بسیاری از کشورها برای سرمایه‌گذاران فرش قرمز پهن می‌کنند، اما در ایران بخش خصوصی در تصمیمات کلان نقشی ندارد.

وی همچنین خواستار اعطای اختیارات بیشتر به فعالان بخش خصوصی در تجارت با افغانستان و پاکستان شد و تاکید کرد: خراسان رضوی آمادگی تامین اقلام اساسی از این کشورها را دارد تا توازن تجاری برقرار شود.

اقتصاد، مبنای دیپلماسی سیاسی است

در ادامه این رویداد، مهدی حیدری، رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، با بیان اینکه «اقتصاد و دیپلماسی سیاسی از یکدیگر جدا نیستند» گفت: کشور نیازمند تحرک جدی در حوزه اقتصاد است.

او با اشاره به وضعیت رشد اقتصادی افزود: در دهه منتهی به سال ۱۴۰۰، رشد اقتصادی کشور متناسب با تولید ناخالص داخلی نبوده و برای دستیابی به رشد ۸ درصدی باید سالانه ۱۲ همت سرمایه‌گذاری صورت گیرد.

حیدری از تدوین برنامه‌ای هشت‌ماده‌ای در سازمان متبوعش خبر داد که شامل گردآوری داده‌ها و اطلاعات پروژه‌های استانی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی است.

وی همچنین تاسیس نمایندگی آژانس‌های سرمایه‌گذاری در خارج از کشور و امکان ورود ارز سرمایه‌گذاران از طریق تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلا را از اقدامات اخیر عنوان کرد.

مناطق آزاد، محور دیپلماسی اقتصادی ایران

حجت‌الله هاشم‌بیگی، مدیرکل دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور گفت: برگزاری نشست‌های مشترک میان بخش خصوصی و دستگاه‌های اجرایی می‌تواند به هماهنگی بین‌بخشی و تقویت همگرایی کمک کند.

وی افزود: هنوز قانون اداره مناطق آزاد در کشور نهادینه نشده و همین امر موجب سردرگمی در جذب سرمایه‌گذار خارجی شده است.

هاشم‌بیگی با تاکید بر ظرفیت مناطق آزاد در توسعه دیپلماسی اقتصادی خاطرنشان کرد: ایجاد مناطق آزاد مشترک میان ایران و کشورهای همسایه در دستور کار دبیرخانه قرار دارد. پیشنهاد می‌شود منطقه ویژه اقتصادی مشترک با افغانستان در شهرستان خواف و با ترکمنستان در قوچان ایجاد شود.

تمرکز بر ظرفیت استان‌ها در توسعه تجارت خارجی

فرزاد پیل‌تن، قائم مقام رئیس سازمان توسعه تجارت ایران نیز با اشاره به انتخاب رایزنان بازرگانی از میان فعالان استان‌های مرزی، این اقدام را گامی در جهت توسعه صادرات دانست.

او افزود: ایجاد پایانه‌های صادراتی مجهز در استان‌ها و واگذاری مجوز برگزاری نمایشگاه‌های مشترک بین‌المللی به استان‌ها، از برنامه‌های جدید سازمان است.

پیل‌تن تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۱۷ نهاد در پایانه‌های مرزی فعالیت دارند که موجب کندی تردد ناوگان‌های تجاری می‌شود و باید مدیریت مرزها به صورت یکپارچه زیر نظر گمرک انجام گیرد.

ضرورت تفویض اختیار به استان‌ها برای تسهیل تجارت مرزی

علیرضا فرامرزی، مشاور اتاق بازرگانی خراسان رضوی در حوزه گمرک، با اشاره به نقش گمرک در تسهیل تجارت گفت: مدیریت واحد مرزی در سال‌های گذشته میان دستگاه‌های مختلف جابه‌جا شده و این امر باعث اختلال در روند تجاری شده است.

وی تاکید کرد: واگذاری اختیارات از مرکز به استان‌ها می‌تواند در تسهیل تجارت مؤثر باشد. یکی از انتظارات بخش خصوصی استان، تعیین تکلیف پروژه شهر فرودگاهی مشهد برای ارائه خدمات گمرکی به واردات خرد است.

راهکارهایی برای بهبود تجارت ایران و افغانستان

در بخش دیگری از این پنل، کاظم شیردل، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی به ارائه راهکارهایی برای بهبود روابط تجاری و صادرات ایران به افغانستان پرداخت و گفت: اگر بتوانیم با همکاری بانک مرکزی، سامانه‌ای برای مدیریت تقاضای صادراتی از افغانستان به ایران و ارزی که توسط این بازرگانان از کشور خارج و یا وارد می‌شود، ایجاد کنیم، می‌توانیم فرآیندهای تجاری را به‌طور مؤثرتر و منظم‌تری پیش ببریم.

وی همچنین پیشنهاد کرد: یک سامانه ثبت صادرات ریالی به‌منظور تسهیل و حمایت از صادرکنندگان ایرانی راه‌اندازی شود. این سامانه می‌تواند به صادرکنندگان کمک کند تا بدون دغدغه‌های ارزی، صادرات خود را انجام دهند و فرآیندهای مالی و بانکی تسهیل شود.

شیردل در ادامه به ظرفیت‌های بانک‌های ایرانی در کشورهای هدف تجارت ایران اشاره کرد و افزود: بانک‌های ایرانی در افغانستان و روسیه می‌توانند در فرایند صادرات و واردات، تسهیل‌کننده باشند. به‌ویژه در شرایط کنونی که صادرکنندگان کشور درگیر مسائل ارزی هستند، این بانک‌ها می‌توانند با مدیریت صحیح نقل و انتقالات ارزی، مشکلات را کاهش دهند.

لزوم ایجاد ارتباط تشکیلاتی بین دستگاه‌های اقتصادی داخل و خارج کشور

سیدحامد حسینی، مدیرکل امور اقتصادی خراسان رضوی نیز، گفت: در حال حاضر ارتباط ساختاری و منسجم میان بخش‌های اقتصادی داخلی و نمایندگی‌های خارجی کشور وجود ندارد.

او تاکید کرد: بخش خصوصی باید با ایجاد نمایندگی در سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های ایران در سایر کشورها، نقش فعال‌تری در جذب سرمایه‌گذاران خارجی ایفا کند تا فرآیندهای سرمایه‌گذاری تسهیل شود.