از هرات تا دوغارون؛ نقشه راه اتاق مشهد برای توسعه تجارت منطقه‌ای

افغانستان امروز، کشوری در حال بازسازی و تشنه توسعه است

به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق خراسان رضوی، در خصوص سفر هیات اقتصادی استان به هرات اظهار کرد: افغانستان امروز به‌کلی با گذشته متفاوت است؛ کشوری که با سرعت در مسیر بازسازی قرار دارد و مردمی که با انگیزه، پرتلاش و مشتاق پیشرفت هستند. بسیاری از شاخص‌های یک کشور در حال توسعه را می‌توان در شرایط امروز افغانستان مشاهده کرد و حتی رشد واحد پولی این کشور نیز قابل توجه است.

وی با اشاره به شرایط معیشتی در افغانستان افزود: اگرچه قیمت بنزین و سوخت در این کشور بالاست، اما سایر کالاها با قیمت‌های نسبتا مناسبی عرضه می‌شود. افغانستان اگرچه منابع مالی گسترده‌ای در اختیار ندارد؛ اما همان امکانات موجود به‌درستی مدیریت می‌شود و آثار این رویکرد در سبک زندگی مردم این کشور مشهود است.

توکلی‌زاده با اشاره به نگاه مثبت متقابل ایران و افغانستان تصریح کرد: امروز مهندسان ایرانی متعددی در واحدهای صنعتی و کارخانه‌های افغانستان مشغول به کار هستند. ایران و افغانستان یکدیگر را فرصتی طلایی می‌دانند؛ افغانستان برای مسیر توسعه خود به دانش و نیروی انسانی ایران نیاز دارد و ما نیز می‌توانیم از ظرفیت‌های بازار، نیروی کار و توسعه تجارت با این کشور بهره‌مند شویم. این تعامل، یک رابطه برد- برد است.

چرا با وجود پیگیری‌های متعدد، مرزها همچنان قفل می‌شوند؟

محمود امتی، عضو هیات رئیسه اتاق مشهد، با انتقاد از وضعیت مرز دوغارون گفت: با وجود جلسات متعدد، مکاتبات فراوان، توافقات انجام‌شده و حضور دستگاه‌های مختلف در مرز، همچنان شاهد توقف یک‌هفته‌ای ناوگان در دوغارون هستیم. در مرزهای دریایی نیز با رسوب کالا و توقف کشتی‌ها مواجه‌ایم. پرسش اینجاست که چرا با وجود صرف این حجم از انرژی، مشکلات به‌صورت ریشه‌ای حل نمی‌شود؟

وی افزود: اگر مرز دوغارون حتی برای چهار تا پنج روز به‌صورت شبانه‌روزی فعال باشد، بخش قابل توجهی از این مشکلات قابل رفع است.

توسعه تعاملات با افغانستان نیازمند نگاه همه‌جانبه است

محمدحسین روشنک، عضو هیات رئیسه اتاق خراسان رضوی گفت: هرچند شرایط افغانستان نسبت به گذشته بهبود یافته؛ اما همچنان بخشی از شهروندان این کشور به دنبال حضور در ایران و اخذ اقامت هستند و این موضوعات باید در تحلیل‌ها لحاظ شود. نگاه به افغانستان باید جامع و چندبعدی باشد.

رقابت منطقه‌ای برای حضور در اقتصاد افغانستان جدی است

حسین محمدیان، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، با تاکید بر ضرورت استمرار تعامل میدانی با افغانستان گفت: لازم است سفر دیگری با حضور بخش دیگری از فعالان اقتصادی و مدیران اجرایی به هرات برنامه‌ریزی شود، چراکه مشاهده میدانی نقش مهمی در اصلاح ذهنیت‌ها نسبت به شرایط واقعی افغانستان دارد.

وی افزود: افغانستان از معدود کشورهایی است که فاقد نظام گسترده یارانه‌ای بوده و دارای اقتصادی نسبتا آزاد است. در حال حاضر امنیت در این کشور برقرار است و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی از سوی کشورهایی مانند چین، قطر، عربستان، آمریکا و همچنین ازبکستان در حال انجام است؛ کشوری که امروز به‌عنوان رقیبی جدی برای ایران در افغانستان شناخته می‌شود.

محمدیان تصریح کرد: نگاه جهانی حاکی از آن است که افغانستان در آینده به کشوری تولیدمحور تبدیل خواهد شد. برای توسعه حضور اقتصادی ایران، نیازمند اطلاعات دقیق و مستند درباره مزیت‌ها، رقبا، میزان سرمایه مورد نیاز، حوزه‌های مستعد و سازوکارهای سرمایه‌گذاری در این کشور هستیم. پیشنهاد می‌شود با همکاری اتاق مشترک ایران و افغانستان، یک تیم تحقیق و توسعه در اتاق مشهد تشکیل شود تا مسیر تصمیم‌گیری مبتنی بر داده هموار گردد.

وی همچنین تاکید کرد: نتایج این سفر باید به‌صورت دقیق در هیات نمایندگان بررسی و میزان پیشرفت اجرای تفاهمات و مصوبات مشخص شود.

سخت‌گیری در تاسیس صندوق پژوهش، حاصل تجربه‌های گذشته است

در بخش دیگری از این جلسه، محمدعلی چمنیان، نایب‌رئیس اتاق خراسان رضوی، به تشریح آخرین وضعیت تاسیس صندوق پژوهش و فناوری استان پرداخت و گفت: تجربه بانک‌های خصوصی موجب شده ضوابط شکل‌گیری صندوق‌ها بسیار سخت‌گیرانه باشد. صلاحیت تک‌تک سهامداران، شرکت‌های دارای واحد پژوهش و فناوری، سرمایه ثبتی و سایر شرایط به‌دقت بررسی می‌شود و ممکن است برخی متقاضیان امکان سهامداری نداشته باشند.

وی افزود: دانشگاه امام رضا(ع) نیز تمایل خود را برای مشارکت در این صندوق اعلام کرده است.

علی کبیر، دبیرکل اتاق مشهد نیز با تاکید بر تداوم پیگیری‌ها برای تاسیس این صندوق گفت: فرآیند راه‌اندازی صندوق در حال انجام است و نباید اجازه داد این فرصت مهم از دست برود.

صندوق، امانتی برای آینده صنعت استان است

عبدالله یزدان‌بخش، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، اظهار کرد: صندوق‌ها باید با افق زمانی پنج تا ده ساله طراحی شوند و به‌گونه‌ای نباشد که در سال‌های آینده پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری نسبت به آن‌ها وجود نداشته باشد. این صندوق، امانتی برای آینده است و صیانت از آن اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی در افغانستان و همچنین حوزه‌هایی که امکان شکل‌گیری گروه‌های صنعتی در آن کشور وجود دارد، باید با دقت کارشناسی و بررسی شود و نتایج آن به اطلاع اعضا و فعالان اقتصادی برسد.

صندوق بدون برنامه بلندمدت به نتیجه نمی‌رسد

علی‌محمد شریعتی‌مقدم، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد نیز با اشاره به ضرورت برنامه‌ریزی راهبردی برای صندوق‌ها اظهار کرد: برای شکل‌گیری صندوق مورد نظر، باید برنامه‌ای منسجم و چندساله تدوین شود و مدیریت آن به افراد شناخته‌شده، توانمند و متخصص سپرده شود تا بتوان به نتایج پایدار و اثربخش دست یافت.

احمد اثنی‌عشری، نایب‌رئیس اتاق مشهد نیز در این جلسه به جلسه با رئیس سازمان تامین اجتماعی در مرکز اشاره کرد و گفت: در این نشست، موضوع مشاغل سخت و زیان‌آور و اصلاح عناوین شغلی مورد بررسی و پیگیری قرار گرفت.

منطقه آزاد دوغارون؛ فرصت راهبردی تجارت با افغانستان

در ادامه جلسه، موضوع مشارکت اتاق خراسان رضوی در منطقه آزاد دوغارون مورد بررسی قرار گرفت.

امتی، عضو هیات رئیسه اتاق مشهد در این باره گفت: منطقه آزاد دوغارون با وسعت ۸۷۰۰ هکتار در اختیار شورای عالی مناطق آزاد قرار دارد. این منطقه به‌ویژه در دوران تحریم، ظرفیت مهمی برای تداوم فعالیت‌های اقتصادی فراهم می‌کند.

وی افزود: روزانه بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کامیون سوختی، ترانزیتی و صادراتی از چهار مرز وارد افغانستان می‌شود و اشتیاق طرف افغانستانی برای مراوده اقتصادی بالاست و می‌توان با تکیه بر ظرفیت‌های منطقه آزاد دوغارون، بخش قابل توجهی از مراودات با افغانستان را پوشش داد.

امتی خاطرنشان کرد: اتاق مشهد قرار است نقش مشورتی و نظارتی در این منطقه ایفا کند تا فعالیت‌ها در مسیر درست و مطابق با اهداف تعیین‌شده پیش برود.

توسعه دوغارون باید با استعلام‌های دقیق همراه باشد

روشنک با اشاره به محرومیت‌های منطقه دوغارون گفت: هر اقدامی که اتاق در این منطقه انجام دهد، می‌تواند مفید باشد؛ اما لازم است تمامی استعلام‌ها با دقت انجام شود تا در آینده با چالش حقوقی یا اجرایی مواجه نشویم.

اتاق می‌تواند تسهیل‌گر جذب سرمایه در دوغارون باشد

کبیر نیز اظهار کرد: حتی بدون سرمایه‌گذاری مستقیم نیز اتاق می‌تواند مسئولیت پروژه‌ها را بر عهده گرفته و زمینه جذب سرمایه‌گذاران را فراهم کند.

افغانستان را باید یک فرصت راهبردی دید

غلامرضا نازپرور، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد گفت: باید حداکثر استفاده از ظرفیت منطقه آزاد دوغارون صورت گیرد. افغانستان از نظر اقتصادی برای استان و کشور اهمیت بالایی دارد و حضور قدرتمند در این منطقه یک ضرورت است.

همکاری با افغانستان در حوزه زعفران نیازمند استراتژی جدید است

فرهاد سحرخیز، عضو هیات نمایندگان اتاق خراسان رضوی نیز به لزوم اتخاذ استراتژی مشخص با افغانستان در حوزه زعفران اشاره و اظهار کرد: با توجه به رویکرد جدید در تعامل با افغانستان، لازم است استراتژی مشخصی در حوزه زعفران و گیاهان دارویی تدوین شود تا از ظرفیت همکاری با این کشور به‌درستی استفاده شود.

ارائه گزارش نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری

در بخش پایانی این جلسه، امتی، عضو هیات رئیسه اتاق خراسان رضوی به حضور اتاق مشهد در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری اشاره کرد و گفت: در این نمایشگاه ارتباط مؤثری با مراکز علمی و دانشگاهی استان برقرار شد و امید می‌رود از ظرفیت‌های مطالعاتی اتاق بیش از گذشته استفاده شود.

سمیرا سبزواری، مدیر مرکز مطالعات و بررسی‌های اقتصادی اتاق خراسان رضوی، گزارش بیست‌وششمین نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری مشهد را ارائه کرد و به تشریح جلسات، بازدیدها و خدمات ارائه‌شده توسط بخش‌های مختلف اتاق در این نمایشگاه پرداخت.

در ادامه، نرجس خوش‌زبان، مدیر امور کمیسیون‌های اتاق مشهد، با اشاره به استقرار پاویون سرمایه‌گذاری در غرفه اتاق گفت: این پاویون با استقبال مطلوب بازدیدکنندگان مواجه شد و زمینه معرفی ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری استان را فراهم کرد.