به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «محمدحسین روشنک»، رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان و عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی در این همایش با اشاره به آغاز پروازهای مستقیم به تاجیکستان و شهر دوشنبه، اظهار کرد: یکی از الزامات تحقق توسعه تجارت با تاجیکستان، برقراری پرواز مستقیم با این کشور است. از طرفی، هزینه‌های سفر و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی برای صادرکنندگان چشمگیر است و بر این اساس، اتاق بازرگانی خراسان رضوی در راستای توسعه تجارت، پذیرش بخشی از هزینه برگزاری نمایشگاه و اعزام هیات تجاری به کشور تاجیکستان را پیشنهاد داده است.
وی با تاکید بر قدمت صادرات ایران به تاجیکستان، اظهار داشت: بانک تجارت مستقر در کشور تاجیکستان، آنطور که باید، در راستای توسعه صادرات به تاجیکستان گام برنداشته است. اگر این بانک ارز صادراتی را دریافت و معادل ریالی آن را در کشور تحویل و همزمان تعهد ارزی را انجام دهد، صادرات به تاجیکستان افزایش پیدا می‌کند. بدین منظور پیشنهاد می‌شود نشستی تخصصی در حوزه کاهش هزینه نقل و انتقال پول در تاجیکستان، با مدیران این بانک برگزار و مسئله رفع گردد.
- نوع تجارت با کشورهای آسیای میانه متفاوت است
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با اشاره به تفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد، بیان کرد: تفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد مشکلات زیادی را برای صادرکنندگان در رفع تعهد ارزی ایجاد کرده است. بر همین اساس، از دولت درخواست آزادسازی تجارت داریم. کمبود ارز، بحران‌های اقتصادی و عدم توسعه تجارت جهانی از جمله مشکلات ناشی از تفاوت نرخ ارز و رفع تعهد ارزی است.
روشنک به ارائه مشاوره رایگان در حوزه تجارت با تاجیکستان در اتاق مشترک و اقدامات صورت گرفته در این تشکل به منظور توسعه تجارت با تاجیکستان اشاره کرد و گفت: تجارت با تاجیکستان در گذشته به شیوه سنتی انجام می‌شد؛ اما امروزه استفاده از روش‌های پیشین امکان‌پذیر نیست و باید به روش‌های نوین در تجارت روی آورد.
- رتبه ۲۴۶ تاجیکستان در اقتصاد جهانی
سپس «محمدعلی امیر فخریان»، رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در ارائه گزارشی مبنی بر شاخص‌های اقتصادی کشور تاجیکستان، گفت: تولید ناخالص داخلی کشور تاجیکستان در سال 2020، هشت میلیارد و 647 میلیون دلار بوده است. این کشور در رتبه 246 اقتصاد جهانی است. وی افزود: عمده‌ترین تولیدات کشاورزی تاجیکستان شامل پنبه، انواع میوه، برنج، گندم، صیفی‌جات، تولیدات معدنی شامل طلا، نقره، مس، ذغال سنگ و عمده‌ترین تولیدات صنعتی این کشور آلومینیوم و برق است. تاجیکستان در طی 22 سال اخیر، چهار میلیارد و 600 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی داشته است. همچنین نرخ بیکاری این کشور 20 درصد است.
امیرفخریان در خصوص تجارت خارجی تاجیکستان با کشورهای جهان نیز، گفت: براساس مطالعات صورت گرفته، میزان صادرات و واردات این کشور در سال 2000 به ترتیب 2 هزار و 330 میلیارد دلار و 4 هزار و 280 میلیارد دلار بوده است. از مهم‌ترین کالاهای صادراتی کشور تاجیکستان می‌توان به طلا و کنسانتره فلزات گران‌بها و مس، پنبه، نخ پنبه، آلومینیوم، روی، سرب، برق، آنتی‌موان، سیمان، خشکبار و از مهم‌ترین کالاهای وارداتی این کشور می‌توان به فرآوردههای نفتی، گندم، وسایل نقلیه موتوری، ملزومات الکترونیکی، صنایع چوب، قند و شکر و فرآوردههای غلات اشاره کرد. شرکای تجاری اصلی کشور تاجیکستان، کشورهای سوئیس، ترکیه، قزاقستان، ازبکستان، افغانستان، روسیه، چین، بلژیک، ایتالیا، پاکستان، گرجستان، لتونی، قرقیزستان و ایران هستند. ایران در واردات و صادرات تاجیکستان رتبه 7 و ۸ را دارد.
وی با تاکید بر اینکه سالانه اقلام متعددی در تجارت ایران با تاجیکستان صادرات و واردات می‌شود، عنوان کرد: روابط اقتصادی و تجاری با کشور تاجیکستان به توسعه تجارت ایران کمک شایانی خواهد کرد. گسترش روابط همه‌جانبه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای اسلامی و همسایه، هدف‌گذاری این کشور در راستای رونق تولید و برنامه‌ریزی به منظور ایجاد واحدهای تولیدی در میان مدت، نزدیکی دیدگاه‌های سیاسی ایران و تاجیکستان در مجامع بین‌المللی، داشتن اشتراکات فرهنگی و دینی و زبان مشترک، عدم دسترسی این کشور به آب‌های آزاد و عزم کشورهای منطقه به ایجاد و تقویت مسیر ریلی و جاده‌ای به منظور دسترسی به آب‌های آزاد و…، از جمله دلایل استفاده از ظرفیت‌های تجارت با تاجیکستان است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صمت خراسان رضوی، بخش دیگر سخنانش را به مسائل مهم در تجارت با تاجیکستان اختصاص داد و خاطرنشان کرد: نفوذ سایر رقبا و شرکت‌های فراملیتی و سعی آنان در افزایش سهم بازار تاجیکستان ازطریق ایجاد مزیت‌های رقابتی پایدار، فقدان رایزن بازرگانی برای پیگیری مشکلات تجار ایرانی مقیم تاجیکستان، بازرگانی سنتی و تمایل تجار و شرکت‌های صادراتی ایرانی برای رسیدن به سود و منافع زودگذر و کوتاه مدت، آشنایی اندک صادرکنندگان با بوروکراسی اداری، قوانین و مقررات تجاری و استانداردهای تاجیکستان، مشکلات حمل‌ونقل و هزینه‌های زیاد آن به کشور تاجیکستان، فقدان توازن در میزان مبادلات تجاری این دو کشور و… از موضوعات مهم در تجارت با تاجیکستان است که بایستی در راستای توسعه تبادلات، آن‌ها را مرتفع و حل و فصل کرد.
وی عنوان کرد: براساس مفاد بیانه مشترک امضاء شده بین روسای جمهور دو کشور که در شهریورماه سال جاری صورت گرفت، دو طرف بر لزوم تبادلات اقتصادی و تجاری و ایجاد امکانات و ظرفیت‌سازی جهت افزایش آن تا حجم 220 میلیون دلار در سال‌های آتی، تاکید کردند. همچنین طرفها برتقویت همکاری‌ها درحوزه‌های صنایع، کشاورزی، انرژی و حمل‌ونقل تاکید نموده و ایجاد شورای سرمایه‌گذاری ایران- تاجیکستان و ارتقاء همکاری اتاق‌های بازرگانی دو کشور را مهم ارزیابی کردند.
امیرفخریان تحقق برنامه و توسعه تجارت با تاجیکستان را مستلزم الزامات اقتصادی و سرمایه‌گذاری دانست و خاطرنشان کرد: ارائه تخفیف‌های متقابل و کاهش عوارض تردد، تقویت خطوط پروازی بین دو کشور، فراهم نمودن امکان سیر واگن‌های تولید داخل در کشورهای CIS و تامین واگن به منظور کاهش هزینه‌های صادراتی، تفاهم‌نامه همکاری کشاورزی و کشت فراسرزمینی بین دو کشور، صدور روادید فرودگاهی برای تجار ایرانی، ایجاد کارخانجات مشترک تولید مواد اولیه و محصولات نهایی در صنایع نساجی از جمله تولید پنبه، پشم، پوست و فرش در قلمرو مناطق آزاد اقتصادی و یا در قلمرو کشور تاجیکستان و انتقال تکنولوژی، سرمایه‌گذاری تاجیکستان در بهره‌برداری از بنادر جنوبی ایران و احداث و یا نوسازی صنایع تاجیکستان و… از الزامات اقتصادی و سرمایه‌گذاری برای تحقق برنامه مشترک ایران و تاجیکستان و توسعه تجارت میان این دو کشور است.
- پیشنهاد ایجاد کارگروه ویژه صادرات به تاجیکستان در خراسان رضوی
وی پیشنهاد کرد: کارگروهی ویژه با محوریت اتاق مشترک بازرگانی ایران و تاجیکستان، اتاق بازرگانی خراسان رضوی و اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، به منظور برگزاری جلسات اختصاصی منظم و مستمر با رویکرد تحلیل، پردازش و شناسایی سازوکارهای عملیاتی نمودن برنامه منبعث از بندهای بیانه مشترک و اجلاس کمیسیون مشترک ایران و تاجیکستان راه‌اندازی شود.
- الزامات بازار تاجیکستان برای صادرکنندگان ایرانی
در ادامه «کاظم شیردل»، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با تاکید بر لزوم آگاهی صادرکنندگان از بازار تاجیکستان، بیان کرد: امکان صادرات به صورت سنتی در بازارهای تاجیکستان وجود ندارد. فعالان اقتصادی با برندسازی و ثبت شرکت می‌توانند کالا به تاجیکستان صادر کنند. وی با اشاره به اینکه قدرت خرید در بازارهای تاجیکستان افزایش پیدا کرده است، افزود: باید نگاه به صادرات به‌گونه‌ای باشد که در صورت بروز مشکل، پیوند تجاری دو کشور قطع نگردد. دارو و تجهیزات پزشکی، گردشگری سلامت، توریستی و… از جمله حوزه‌ها در توسعه تجاری دو کشور است. شیردل با اشاره به اینکه فعالان اقتصادی محصولات تخصصی و مورد نیاز تاجیکستان را در نمایشگاه بین‌المللی عرضه کنند، بیان کرد: اختصاص تعرفه ترجیحی برای کالاهای صادراتی از موضوعات مهم و اثرگذار در توسعه تجارت است.
- مدت زمان ارسال کالا به تاجیکستان حدود ۲۰ روز است
شیردل در خصوص مقوله رفع تعهد ارزی و چالش صادرکنندگان در این حوزه نیز خاطرنشان کرد: بانک تجارت مستقر در شهر دوشنبه، ارز صادرکنندگان در کشور تاجیکستان را به عنوان تعهد ارزی دریافت نمی‌کند و صادرکنندگان برای نقل و انتقال پول در تاجیکستان باید از طریق صرافی اقدام کنند. وی با تاکید بر یکسان‌سازی استاندارد ایران و تاجیکستان، عنوان کرد: مدت زمان ارسال کالا یکی موضوعات مهم در صادرات با تاجیکستان است. درحال حاضر؛ ارسال کالا از خراسان رضوی به تاجیکستان و از طریق حمل‌ونقل ریلی، به حدود ۱۵ تا ۲۰ روز زمان نیاز دارد.
- تمایل تاجیکستان به تجارت تهاتری با ایران
سپس «رضا حقیقی»، مدیر بازارچه‌های مرزی استانداری خراسان رضوی عنوان کرد: در سفر آتی رئیس جمهوری کشورمان به شهر دوشنبه، به منظور حذف روادید میان ایران و تاجیکستان مذاکره خواهد شد. همچنین پیگیر استقرار سرکنسولگری تاجیکستان در مشهد هستیم.
وی برگزاری نشست‌های ماهیانه در حوزه تجارت با تاجیکستان با حضور هیئت رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و تاجیکستان و مدیران دولتی را ضرورت دانست و افزود: حضور در نمایشگاه بین‌المللی و اعزام هیئت تجاری به تاجیکستان، نقطه عطف توسعه روابط تجاری با تاجیکستان است.
حقیقی بخش دیگر سخنانش را به تمایل طرف تجاری تاجیک به تهاتر کالا اختصاص داد و عنوان کرد: بایستی حوزه واردات خراسان رضوی از تاجیکستان پررنگ‌تر شود.
- راه‌اندازی واحد تحقیق و توسعه در اتاق مشترک ایران و تاجیکستان
در ادامه «حمید بابازاده»، عضو هیئت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با تاکید بر اینکه بیشترین صادرات ایران به تاجیکستان در حوزه محصولات کشاورزی است، عنوان کرد: فعالان اقتصادی می‌توانند در بخش سرمایه‌گذاری حوزه کشاورزی و صنعتی فعالیت کنند. وی، راه‌اندازی واحد تحقیق و توسعه در اتاق مشترک ایران و تاجیکستان را یک ضرورت مهم در توسعه صادرات دانست و خاطرنشان کرد: بایستی به توازن تجارت با تاجیکستان نزدیک شویم. تراز تجاری تاجیکستان، منفی است.
کشورهای جهان برای ایجاد تراز تجاری مثبت تلاش می‌کنند. کشاورزی، صنعت، تجهیزات پزشکی، تجهیزات و ماشین‌آلات، اکتشاف و شناسایی معادن و… از زمینه‌های مناسب در توسعه تجارت ایران و تاجیکستان است.
سپس «افسانه ضیایی»، دبیر اجرایی هیات تجاری تاجیکستان اطلاعاتی در حوزه نمایشگاه بین‌المللی اخیر تاجیکستان، اعزام هیات تجاری به این کشور و مزیت حضور در بازارهای جهانی ارائه کرد و گفت: هیات تجاری ایران به تاجیکستان، دو روز پیش از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی شهر دوشنبه اعزام خواهند شد. جلسات و نشست‌های متعددی در حوزه دغدغه‌های صادرکنندگان به صورت BTB (گفت‌وگو حضوری) در سالن برگزاری این نمایشگاه برگزار خواهد شد.
همچنین در ادامه این همایش، فعالان اقتصادی حاضر در جلسه به بیان دغدغه‌های خود در حوزه تجارت با تاجیکستان پرداختند که از جمله می‌توان به ارسال کالاهای صادراتی، نوع ارسال، ترانزیت، عدم اطلاعات کافی از نمایشگاه بین‌المللی شهر دوشنبه، اختصاص تعرفه ترجیحی برای تجارت با تاجیکستان، روش‌های رفع تعهد ارزی، سطح علمی دانشگاه‌های این کشور در حوزه فنی و مهندسی و… اشاره کرد.
