یک نمونه بارز آن هم سفرهای چندصدکیلومتری کامیون‌ها و یدککشهای حمل گاز مایع برای رسیدن به پایتخت است تا در پایتخت فقط یک معاینه بصری انجام دهند و مجوز تخلیه و بارگیری دریافت کنند.
هزینه‌ای که از بابت این تردد تا تهران به کامیون‌ها و یدککشهای حمل گاز مایع تحمیل می‌شود، بنا به گفته فعالان این حوزه، تا حتی صد میلیون تومان در هر بار رفت و برگشت برآورد می‌شود. این موضوع چندی پیش حتی در دستور کار کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز قرار گرفت و درخواست بخش خصوصی مرتبط، واگذاری این مرحله از بازرسی‌ها (که به بازدید بصری خلاصه می‌شود) به استان بود.
درخواست تفویض اختیار در زمینه مجوز تخلیه و بارگیری مخزن حمل گاز مایع (بازرسی شده)، به استان‌ها
«احمد زمانیان یزدی»، رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی خراسان رضوی در همین باره می‌گوید: 35 درصد ظرفیت شرکت‌های حملونقل استان در حوزه حمل سوخت فعال هستند و بیش از 3هزار یدک‌کش حمل گاز مایع LPG در استان وجود دارند.
او با ذکر این توضیح که بخشی از این بازرسی‌ها در داخل استان انجام می‌شود اما یک مرحله مهم آن باید با صرف زمان و هزینه در تهران صورت بگیرد، بیان می‌کند: درخواست ما این است که باتوجه به حجم چشمگیر صدور مجوز تخلیه و بارگیری توسط شرکت نفت ایران سرمایه‌گذاری و ظرفیت خراسان رضوی در حوزه حمل و نقل جاده‌ای خصوصا در موضوع یدککشهای حمل گاز مایع LPG ، باید یک مرکز بازدید، آزمایش و تست دوره‌ای برای آن‌ها در همین استان ایجاد شود. هماکنون از بابت هر مرحله سفر این یدککشها به پایتخت، هزینه‌های سنگینی به شرکت‌ها تحمیل می‌شود.
امکان انجام این مرحله از بررسی‌های نظارتی در استان خودمان وجود دارد
اما «حسین مومنی»، نماینده شرکت پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی نیز در همین باره بیان می کند: عمده فعالیت شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی در حوزه سوخت مایع اعم از بنزین، نفت گاز و نفت سفید است که در این بخش موضوع اندازه‌گیری و کالیبره نمودن مخازن تانکری در کارگاه‌های اندازه‌گیری مستقر در مناطق و استان‌ها انجام می‌گیرد و مشکلی بابت نفتکش‌های جاده‌پیما نیست. اما در مورد مخازن گاز مایع وضع فرق می کند و تنها یک واحد کارگاهی جهت اندازه گیری در منطقه تهران برای ارائه این خدمت، فعالیت دارد.
وی ادامه می دهد: با برقراری و افزایش صادرات گاز مایع و ورود بخش زیادی از ناوگان شرکت‌های حملونقل بین‌المللی به این عرصه، به ویژه در استان خراسان رضوی و به تبع آن ضرورت صدور گواهینامه اندازه‌گیری و مجوز بارگیری برای این تعداد از گازکش‌ها (که عملا خارج از توان کارگاه منطقه تهران است)، ترافیک کاری و نارضایتی در این زمینه ایجاد شده است.
وی یادآور شد: بازدید بصری در مواقع تعویض پلاک یا تغییر کشنده در گذشته توسط انبارهای گاز مایع در استان‌ها انجام می‌شد اما مطابق با آخرین اصلاحیه استاندارد 841 (پیوست ج) ابلاغی سازمان استاندارد این موضوع می بایست توسط شرکت‌های فنی دارای صلاحیت انجام شود. حالا اگر این استاندارد اصلاح شود، موضوع واگذاری کار به شرکت‌های استانی ممکن می‌شود.
هزینه‌های سنگین یک بازدید
اما میزان هزینه‌ای که صاحبان ناوگان و یدککشهای حمل گاز مایع باید بابت هر بار معاینه بصری در پایتخت صرف کنند، چقدر است؟
به گفته «محمدرضا قربانی»، یکی از فعالان حوزه حملونقل استان ، معاینه در اصطلاح «بصری» یک نیمه یدک‌کش در تهران، با احتساب هزینه‌های رفت و برگشت و توقف سرمایه به مدت ۳ هفته به منظور انجام معاینه مذکور، چیزی حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان هزینه روی دست شرکت‌های صاحب ناوگان می‌گذارد.
او توضیح می‌دهد: آلودگی زیست‌محیطی، استهلاک ماشین، اتلاف سوخت، هدررفت منابع و زمان و… از جمله مشکلات ناشی از این رویه غلط است. برای انجام این معاینه، سه هفته زمان باید صرف شود چون این بازه برای اخذ نوبت نیاز بوده و در این مدت نیز در اصطلاح «خواب سرمایه» رخ می‌دهد.
او معتقد است که با ایجاد شعبی در مبادی بارگیری گاز مایع (که نظیر آن قبلا در استان خراسان رضوی وجود داشته)، بسیاری از این مشکلات برای فعالان حوزه حمل و نقل استان رفع خواهد شد.
او تاکید می‌کند: ایجاد چنین زیرساختی هزینه زیادی در پی ندارد و پیش از این هم شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان، معاینه بصری نیمه یدککشهای استان را انجام می‌داده‌اند. در آن دوران، تعداد نیمه‌یدک‌کش‌های فعال در استان بسیار کمتر بوده اما پس از مدتی، معاینه بصری به تهران انتقال یافت و ما را به چالش دچار کرد.
رئیس کمیته سوخت کمیسیون حملونقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی مشهد یادآور می‌شود: گاهی نیمه‌یدک‌کش‌ها برای دریافت این گواهی، ۳ ماه در صف انتظار نوبت‌دهی هستند؛ زیرا پیش از معاینه بصری در تهران، باید برخی آزمایش‌ها هم در شرکت‌های آزمایشگاهی دیگر انجام بگیرد. در استان خراسان رضوی، یک شرکت این مرحله را به انجام می‌رساند و سپس، نیمه‌یدک‌کش برای انجام معاینه بصری باید به تهران منتقل شود تا در نهایت گواهینامه بارگیری در پالایشگاه برای آن صادر شود.
«تورج پورعلی»، یکی دیگر از فعالان حوزه حمل گاز مایع در خصوص میزان هزینه‌ای که از بابت طی شدن مراحل معاینه بصری به شرکت‌های فعال در این بخش تحمیل می‌شود، می‌گوید: تنها هزینه رفت و برگشت یک نیمه‌یدک‌کش به تهران، بیش از ۳۵ میلیون تومان است و اگر هزینه‌های مازاد دیگر و خواب سرمایه را هم مدنظر قرار بدهیم، این رقم رشدی چندبرابری دارد.
وی توضیح می‌دهد: نکته مهم، توقف چیزی حدود ۱۰ میلیارد تومان سرمایه، از یک هفته تا یک ماه برای انجام یک معاینه بصری است. معتقدم که سرمایه‌گذاران در استان خراسان رضوی از امکان لازم برای ایجاد مکانی برای اجرای این مرحله از بازدیدها برخوردار بوده و پای کار خواهند آمد.
او با بیان اینکه تست و آزمایشهای لازم و ادواری نیمه‌یدک‌کش‌ها در شرکت‌های بازرسی طرف قرارداد اداره کل استاندارد خراسان رضوی انجام می‌شود، تصریح می کند: این آزمایش‌ها به یک هفته زمان نیاز دارد و پس از اتمام آن، گواهی صلاحیت از شرکت مربوطه اخذ و سپس نیمه‌یدک‌کش‌ها به تهران منتقل می‌شوند تا نماینده شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، نتایج آزمایش‌ها و تست‌های مربوطه را چک کرده و وضعیت تانکر نیمه‌یدک‌کش را مشاهده کند و تأییدات مربوطه را در سامانه ثبت نماید.
وی خاطرنشان کرد: در حوالی مشهد، تاسیسات ذخیره‌سازی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی وجود دارد که با استقرار کارشناس مربوطه در این مکان، زمینه انجام معاینه بصری در استان وجود خواهد داشت.
پورعلی با اشاره به اینکه هم اکنون تست بصری کامیون‌های کشنده چهار نوع از کالاها در استان و در انبار نفت مشهد انجام می‌شود، خاطرنشان می‌کند: با معاینه بصری نیمه یدککشها در استان، کاهش توقف ناوگان، حذف هزینه‌های سنگین حملونقل، کاهش آلودگی‌های محیط‌زیستی، افزایش سرعت کار، حفظ سرمایه و… رقم خواهد خورد.
