به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، «محمدرضا توکلی زاده»، در نشست با اعضای ارشد هیات تجاری افغانستان، سه موضوع سرمایه‌گذاری، ترانزیت و صادرات را از جمله مسائل اساسی در بحث مراودات دو کشور برشمرد و اظهار داشت: فعالان بخش خصوصی خراسان رضوی در جلسه‌ای که سال گذشته با رئیس کل بانک مرکزی داشتند، مسائل مربوط به رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات به افغانستان را مطرح نموده و قول مساعد گرفتند تا با با تعریف ساز و کاری تحت عنوان ریال آفشور بانک مرکزی، مشکلاتی که در این زمینه‌ها وجود دارد برطرف شود. امیدواریم این موضوع عملیاتی گردد تا شاهد توسعه تجارت با افغانستان باشیم.
وی با تاکید بر نقش کلیدی بندر چابهار در ایجاد دسترسی افغانستان به آب‌های آزاد و کاهش وابستگی این کشور به مسیرهای ترانزیتی دیگر، تصریح کرد: ظرفیت مذکور باید مغتنم شمرده شود و بحث تردد ناوگان حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیتی تا حد امکان در این مسیر تسهیل شود.
وی در پایان خواستار تعریف سازوکارهای مشترک و تقویت همکاری‌های دوجانبه، برای به رفع موانع موجود و تسهیل روابط تجاری فی‌مابین شد.
ضرورت تسهیل عبور و مرور در مرزهای ایران و افغانستان
در ادامه این جلسه «محمود امتی»، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: رابطه تنگاتنگ و روزانه ای بین بخش خصوصی دو کشور افغانستان و ایران برقرار بوده و اگر به این مزیت اهمیت داده شود، می‌توان خروجی خوبی از آن گرفت.
امتی با اشاره به مشکلات موجود در زمینه حمل و نقل، بیان کرد: در حوزه حمل و نقل، دو چالش اساسی وجود دارد که به طور قابل توجهی هزینه‌های حمل و نقل را افزایش داده است. اولاً، نگاه صنفی برخی رانندگان در مرز اسلام قلعه، منجر به توقف‌های غیرضروری و افزایش زمان انتظار کامیون‌ها شده است. ثانیاً، نبود تسهیلات لازم در مرزهای دوغارون، ماهی‌رود، میلک و مزار شریف، باعث کندی تشریفات گمرکی و افزایش هزینه‌های حمل و نقل برای تجار شده است. افزایش هزینه‌های حمل و نقل نه تنها به تولیدکنندگان و تجار آسیب می‌رساند، بلکه به طور مستقیم بر قیمت تمام شده کالاها برای مصرف‌کننده نیز تأثیرگذار است. برای رفع این مشکلات، پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای مشترک بین ایران و افغانستان تشکیل شود تا با بررسی دقیق مسائل موجود، راهکارهای عملیاتی مانند استفاده از فناوری‌های نوین و آموزش رانندگان را ارائه دهد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به مشکلات ناشی از روند فعلی دریافت روادید عبوری (road pass)، تصریح کرد: سیستم کنونی دریافت روادید عبوری در کنسولگری و سفارت، علاوه بر اتلاف وقت قابل توجه، زمینه ساز فساد و افزایش هزینه‌های حمل و نقل شده است. اکنون 450 دلار جهت عبور کامیون از یک نقطه از مرز و خروج آن گرفته می‌شود؛ اما چرا این مبلغ باید در داخل کنسولگری و سفارت دریافت شود؟ درخواست ما به عنوان بخش خصوصی و حملونقل، دریافت این مبلغ در خود مرز‌ها است.
برقراری راه ارتباطی بین کشورهای مختلف با راه‌اندازی «کریدور واخان» در افغانستان
در ادامه «محمدیونس مهمند»، نایب رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان با تاکید بر تقویت ارتباطات میان بخش خصوصی دو کشور ایران و افغانستان، اظهار کرد: برای رسیدن به راه حل بهتر ابتدا باید مشکلات کوچک را حل کرده و سپس به سراغ مسائل بزرگ برویم.
وی با اشاره به مشکلات ترانزیتی افغانستان در بندر چابهار، بیان کرد: به دلیل اخذ مابه‌التفاوت قیمت سوخت، ظرفیت حملونقل در این بندر به شدت محدود شده است. ایران کشوری پیشرفته با سامانه‌های کارآمد است؛ اما الزام به بررسی تمام کارتن‌های بار میوه که به سادگی با استفاده از اسکنر قابل انجام است، مشکلات عدیده‌ای را برای تجار افغانستانی ایجاد کرده است.
مهمند با اشاره به ضرورت تسهیل تردد تجار افغانستانی به ایران، افزود: در خصوص روادید عبور(road pass) شکایات متعددی مطرح شده است. در صورت ارائه مستندات، به طور جدی به این مشکلات رسیدگی خواهیم کرد؛ چراکه امنیت در افغانستان برقرار بوده و مبارزه با فساد به صورت جدی در حال انجام است. با این حال، ظرفیت‌های افغانستان به طور کامل شکوفا نشده است که با بهره‌برداری مناسب از این ظرفیت‌ها، هر دو کشور می‌توانند به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابند.
رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری کابل در ادامه کریدور واخان را یکی از فرصت‌های اقتصادی افغانستان برشمرد و گفت: اگر کنسرسیوم راه‌سازی جهت پرداختن به زیرساخت‌های این کریدور را ایجاد کنیم، می‌توانیم کشورهای زیادی را به یکدیگر متصل کنیم.
مهمند در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر ضرورت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه تجارت در بندر چابهار، بیان کرد: برای جذب بیشتر فعالان اقتصادی، پیشنهاد می‌شود یک نمایشگاه دائمی تخصصی در یکی از مناطق آزاد ایجاد گردد تا فرصتی برای معرفی محصولات و خدمات ایرانی و منطقه‌ای فراهم شود. همچنین، پیشنهاد ما به مسئولان کشورمان، ایجاد کنسرسیومی بین‌المللی به منظور راه‌اندازی کریدور تجاری واخان است. این کریدور می‌تواند نقش مهمی در تسهیل ترانزیت کالا و افزایش ارتباطات تجاری بین آسیای مرکزی و جنوب آسیا ایفا کند. خوشبختانه، کشورهای قطر و امارات نیز آمادگی خود را برای مشارکت در این پروژه استراتژیک اعلام کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: با اتصال محور شرق به غرب و راه‌اندازی کریدور واخان، بسیاری از هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و افغانستان و ایران باید از فرصت‌های خود استفاده کنند.
لزوم سرعت بخشی به اعتبارسنجی خریداران افغانستانی توسط صندوق ضمانت صادرات
«محمود سیادت»، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در ادامه این جلسه با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی صادرات به کشورهای آسیای میانه و افغانستان اظهار کرد: برگزاری این نمایشگاه در مشهد همان EXPO است که سازمان توسعه تجارت تصمیم گرفت آن را در بین استان‌های مرزی تقسیم کند که در برخی استان‌ها خیلی موفق نبود و امید داریم این نمایشگاه در استان توفیقات خوبی داشته باشد.
سیادت تصریح کرد: آمادگی برای همکاری ایران و افغانستان در حوزه اقتصادی حس می‌شود. تلاش برای جذب سرمایه‌گذار در افغانستان آشکار بوده و در حال حاضر امنیت به طور کامل در این کشور برقرار است.
سیادت با اشاره به لزوم فعال شدن صندوق ضمانت صادرات، بیان کرد: علی‌رغم ادعای صندوق ضمانت صادرات جهت فعالیت در بازار‌های پرریسک، متاسفانه اعتبارسنجی خریدار افغانستانی با سرعت مطلوبی پیش نمی‌رود.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با تاکید بر توسعه پذیرش و اعزام هیئت‌های تجاری به افغانستان بیان کرد: تاکنون با استان‌ها و ولایت‌های بسیار محدودی در افغانستان ارتباط برقرار شده اما در یک ماه گذشته با ولایت نیمروز، هلمند و بسیاری از ولایت‌های دیگر ارتباط خوبی برقرار شده است.
وی با بیان اینکه در مرز دوغارون هر دو طرف افغانستانی و ایرانی مشکلاتی دارند، گفت: برنامه‌ای جدی برای ساماندهی و فعال‌سازی دوغارون و اسلام‌قلعه داریم و اگر این منطقه به عنوان منطقه آزاد شناخته شود، باید از فرصت‌های آن به درستی استفاده کنیم. در ماه آینده نیز هیات اقتصادی هرات به ایران سفر خواهند کرد تا مشکلات در حوزه‌های مختلف را حل کنیم.
تعدیل 20 درصدی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران منطقی نیست
سپس «میراجان سلیمان خیل»، رئیس اتاق مشترک بازرگانی افغانستان و ایران با اشاره به پتانسیل‌های همکاری بین دو کشور در زمینه‌های صادرات، سرمایه‌گذاری و ترانزیت، بر ضرورت رفع موانع موجود جهت گسترش همکاری‌ها تاکید کرد.
وی افزود: اگر مشکل ارز نیمایی حل نشود، ایران در جلب سرمایه‌گذار خارجی موفق نخواهد بود؛ چراکه تعدیل 20 درصدی سرمایه یک سرمایه‌گذار خارجی منطقی و به صرفه نیست و ارز نیمایی مشکل اول سرمایه‌گذاران خارجی در ایران است.
سلیمان‌خیل، بازگشت ارز را از دیگر مشکلات صادراتی ایران برشمرد و گفت: ارتباطات بانکی با جمهوری اسلامی ایران به دلیل تحریم‌ها قطع بوده و خروج دلار به صورت نقدی از افغانستان جرم است.
وی با تأکید بر اهمیت استراتژیک بندر چابهار در توسعه تجارت منطقه‌ای، اظهار داشت: در حال حاضر، تمام نگاه‌ها به بندر چابهار دوخته شده است. برای رفع موانع موجود و فعال‌سازی این کریدور مهم، نیاز به یک بررسی جامع و دقیق است. مشکلات زیرساختی، کمبود سرمایه و پیچیدگی‌های تشریفات گمرکی از جمله چالش‌هایی هستند که توسعه بندر چابهار را با کندی مواجه کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران برای تحقق پتانسیل‌های عظیم این بندر، باید با تخصیص بودجه کافی و ایجاد تسهیلات لازم، از بخش خصوصی حمایت کند.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی افغانستان و ایران با اشاره به اخذ مابه التفاوت قیمت سوخت از خودروهای ترانزیتی افغانستانی، این اقدام را مانعی بزرگ در مسیر توسعه ترانزیت کالا از طریق بندر چابهار دانست و افزود: این سیاست نه تنها باعث افزایش قابل توجه هزینه‌های حمل و نقل شده و رقابتی بودن این مسیر را کاهش داده، بلکه به حجم تجارت بین دو کشور نیز آسیب زده است. برای رفع این مشکل، پیشنهاد می‌شود مکانیسمی برای تأمین سوخت مورد نیاز خودروهای ترانزیتی به قیمت مناسب در نظر گرفته شود و همچنین، با کاهش عوارض گمرکی و تسهیل تشریفات گمرکی، شرایط برای ترانزیت کالا از طریق چابهار بهبود یابد. بدون شک، حل این مشکل نه تنها به نفع تجار دو کشور است، بلکه به تقویت روابط اقتصادی و تجاری بین ایران و افغانستان نیز کمک شایانی خواهد کرد.
در ادامه «بصیری»، رایزن تجارتی کنسولگری افغانستان در مشهد به آمادگی دانشمندان و متخصصان ایرانی برای انتقال دانش و فناوری به افغانستان اشاره کرد و گفت: اراده قوی برای همکاری از سوی هر دو طرف وجود دارد و ما امیدواریم با رفع موانع موجود، شاهد گسترش روزافزون روابط دو کشور باشیم.
افغانستان، آماده صادرات محصولات کشاورزی به ایران است
«بادری»، رئیس اتاق زراعت ولایت هرات افغانستان در بخش دیگری از این جلسه، با اشاره به ظرفیت‌های کشاورزی این کشور، اظهار کرد: افغانستان با داشتن زمین‌های حاصلخیز، آب فراوان و نیروی کار ارزان، پتانسیل بالایی برای توسعه کشاورزی دارد. تنوع محصولات کشاورزی، به‌ویژه انگور و کشمش، و اجرای پروژه‌های آبیاری مدرن، این پتانسیل را دوچندان کرده است.
وی ادامه داد: ما آمادگی داریم تا با همکاری با کشورهای همسایه، از جمله ایران، در زمینه کشت فراسرزمینی و صادرات محصولات کشاورزی همکاری کنیم. برای مثال، استان هرات به تنهایی قادر به تولید بیش از 200 هزار تن کشمش در سال است که این میزان می‌تواند نیاز بخش قابل توجهی از بازار ایران را تأمین کند.
«بهناز سلجوقی»، رئیس اتاق زنان حوزه غرب ولایت هرات در ادامه این جلسه خاطرنشان کرد: طی سه سال گذشته اتاق تجارت زنان رشد و پیشرفت زیادی داشته و حدود 800 زن تاجر در حال حاضر در ولایت هرات حضور دارند که در سطوح مختلف فعالیت می‌کنند. در گذشته 27 زن تاجر در این ولایت حضور داشتند و آمار فعلی نشان دهنده این است که 80 درصد از این افراد به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.
در ادامه «عبدالهادی صفا»، دبیر اتاق تجارت مشترک افغانستان و ایران عنوان کرد: اتاق مشترک دو کشور آمادگی دارد تا مشکلات حوزه صادرات و تجارت بین دو کشور را رفع کند. پیشرفت‌های چشمگیری در این حوزه از جمله نمایشگاه صادرات به آسیای میانه و افغانستان صورت گرفته است. پیگیری مشکلات و موضوعات مطرح شده اهمیت زیادی دارد و پیشنهاد می‌شود مدت زمانی مشخص برای به نتیجه رسیدن موضوعات تعیین شود.
سپس «داوودی»، مسئول کمیسیون ماشین‌آلات اتاق مشترک ایران و افغانستان عنوان کرد: ظرفیت‌های خوبی در حوزه صنعت بسته‌بندی در ایران وجود دارد و در افغانستان نیز برخی محصولات کشاورزی به صورت خام صادر می‌شود. با ماشین‌آلات بسته‌بندی می‌توان برای این محصولات ارزش افزوده ایجاد کرد و صادرات بهتری انجام داد.
