به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «مژگان ثابت تیموری»، رئیس این کمیسیون در ابتدای این نشست، اظهار کرد: خراسان رضوی به خدمات پذیرایی و خدمات بین‌راهی شایسته‌ای برای پذیرایی از گردشگران و زائران در مسیرهای منتهی به استان نیاز دارد.
وی در ادامه در خصوص صدور مجوز فعالیت واحدهای گردشگری توسط سازمان و نهادهای متولی اشاره و تاکید کرد: برای صدور مجوز واحدهای گردشگری و تفریحی مجوز و استعلامات متعددی صادر می‌شود؛ اما پس از شروع فعالیت واحدها، بعضا حاشیه‌های متعددی برای مجموعه‌ها از سوی برخی نهادهای متولی به وجود می‌آید. در این میان، برخی از چالش‌های واحدهای گردشگری و تفریحی به دلیل ایجاد تداخل میان مجوزهاست.
وی خاطرنشان کرد: پیگیری و رفع برخی چالش‌ها از سوی کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد امکان‌پذیر است. برخی موضوعات همانند هزینه جمع‌آوری پسماند، تغییر اینتاکد، مسائل بیمه‌ای، مالیاتی و… در کمیته‌های تخصصی کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد بررسی و پیگیری خواهد شد و در نهایت، این موارد به صورت کلی در بسته پیشنهادی حوزه گردشگری و صنایع دستی به استاندار خراسان رضوی ارائه خواهد شد.
«ناصر غفران»، نایب رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز با تاکید بر اهمیت حوزه گردشگری سلامت اذعان کرد: ضرورت دارد که طرح جامع و کاملی از موضوعات حوزه گردشگری تدوین گردد و پس از آن سند جامع گردشگری نگاشته و پیگیری شود. موضوع گردشگری سلامت نیز در استان ما از اهمیت به سزایی برخوردار است. این حوزه دارای متولیان متعددی است که دارای نقش و تکالیفی هستند. برای بررسی چالش‌ها، نقش و تکالیف ارگان و نهادها در موضوعات مختلف از جمله گردشگری سلامت تلاش‌های زیادی در استان صورت گرفته است.
نگاهی به چالش‌های مراکز رفاهی، تفریحی و گردشگری استان
«امید خدادادی»، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز با اشاره به بررسی چالش‌ها و مسائل مراکز رفاهی، تفریحی و پذیرایی استان، عنوان کرد: مراکز رفاهی و پذیرایی در خراسان رضوی به ویژه در شهرهایی مانند مشهد به دلیل موقعیت ویژه مذهبی، توریستی و اقتصادی خود نقش مهمی در جذب زائران، گردشگران و مسافران داخلی و خارجی دارند. این مراکز شامل رستوران‌ها، هتل‌ها، مهمان‌سراها و سایر امکانات خدماتی هستند که می‌توانند با ارتقای کیفیت خدمات تأثیر مثبتی بر تجربه مسافران بگذارند. با این وجود این مراکز با چالش‌های مختلفی مواجه هستند که بر کیفیت خدمات و میزان رضایت مشتریان تأثیر منفی می‌گذارند.
وی افزود: مشکلات زیرساختی از جمله کمبود فضاهای کافی برای احداث مراکز رفاهی و پذیرایی جدید در مناطقی که بیشترین تقاضا را دارند، ضعف زیرساخت‌های ارتباطی و حملونقل که دسترسی به این مراکز را برای گردشگران داخلی و خارجی دشوار می‌کند، کمبود منابع مالی و سرمایه‌گذاری مراکز رفاهی و پذیرایی به دلیل کمبود بودجه و عدم سرمایه‌گذاری مناسب، عدم امکان به روزرسانی خدمات یا رعایت استانداردهای بین‌المللی به دلیل کمبود بودجه، کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه‌های مدیریت هتلداری، خدمات رستورانی و گردشگری، آموزش ناکافی و عدم به روزرسانی مهارت‌های کارکنان به دلیل نبود دوره‌های آموزشی تخصصی منظم، مشکلات مرتبط با استانداردهای بهداشتی و خدماتی، چالش در رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی به خصوص در دوران پساکرونا و…. از جمله چالش‌های این مراکز در سال‌های اخیر است.
خدادادی تاکید کرد: اختلاف کیفیت خدمات در مراکز مختلف، منجر به نارضایتی گردشگران می‌شود. کشورهای همسایه همانند ترکیه و امارات به دلیل زیرساخت‌های قوی در حوزه گردشگری، شرایط بهتری نسبت به مراکز و مجموعههای گردشگری ایران دارند و این امر، شرایط را برای واحدهای ایران ناعادلانه نموده است. نوسانات اقتصادی و تورم، مشکلات قانونی و مالیاتی پیچیده، نبود تسهیلات مالی و معافیت‌های مالیاتی برای سرمایه گذاری در این بخش، دستورات خلق‌الساعه و… از جمله چالش‌های مراکز رفاهی و تفریحی استان است.
وی در بخش دیگر سخنانش نیز تاکید کرد: جلسات متعددی در خصوص چالش‌های مالیاتی واحدهای گردشگری با اداره کل امور مالیاتی استان و کمیسیون مالیات اتاق بازرگانی مشهد برگزار و تکالیفی تعیین شد و کارگروه تخصصی آژانس‌های هواپیمایی موظف به تنظیم رویه پیشنهادی عملکرد مالی آژانس‌های هواپیمایی جهت رسیدگی مالیاتی ۱۴۰۲ شدند. این کارگروه تخصصی، درخواستی نسبت به استعلام از سازمان امور مالیاتی مبنی بر عدم نیاز به صدور فاکتور توسط آژانس‌های هواپیمایی جهت شرکتهای حقوقی خواهد کرد که دیگر شرکتهای حقوقی، نیازی به صدور فاکتور در سامانه مودیان توسط آژانس‌ها نداشته باشند و تمام مبالغ بلاک شده در ذیحسابی این شرکت‌ها، آزاد شود. همچنین، درخواست دیگری از سوی کمسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد زیر نظر کارگروه تخصصی نسبت به تعدیل ضرایب اینتاکد ارائه گردیده است.
وی در ادامه به برنامه اجرایی برای تحقق شعار سال و همکاری دستگاه‌های دولتی در راستای افزایش جذب زائران داخلی و بین‌المللی و گردشگران ورودی مشهد اشاره کرد و گفت: بر اساس سند نهایی چشم انداز بیست ساله کشورمان، ایران بایستی کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل باشد. در هفت بند از این چشم‌انداز به بخش میراث فرهنگی و گردشگری اشاره شده است. مطابق سند چشم انداز توسعه ۲۰ ساله (۱۴۰۴) ایران باید در بخش گردشگری با جذب ۲۰ میلیون نفر گردشگر خارجی، (۱۵ درصد سهم گردشگران بین المللی) و درآمد ارزی ۲۵ میلیارد دلاری در سال، در حدود ۲ درصد از درآمد جهانی گردشگری را به دست آورد.
خدادادی افزود: برای رسیدن به نقطه مطلوب در صنعت گردشگری و به منظور تحقق بخشیدن به رسالت‌های چشم انداز بیست ساله کشور و برنامه اجرایی راهبردی توسعه گردشگری مشهد، کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی استان بسته پیشنهادی (برنامه اجرایی) را تدوین کرده است. بر همین اساس برنامه اجرایی مذکور با چشم انداز ایجاد یک چهارچوب هماهنگ بین بخشی برای دستیابی به جهش صنعت گردشگری با مشارکت مردم با همکاری دستگاه‌های اجرایی و فعالان بخش خصوصی در کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی استان خراسان رضوی تهیه و تدوین شده و بر عناصر مؤثر بر بخش گردشگری مانند مدیریت گردشگری زیرساخت‌های گردشگری، نیروی انسانی، تبلیغات و بازاریابی متمرکز است.
وی در بخش دیگر سخنانش به تکالیف و چهارچوب‌های تعیین شده برای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در این برنامه اجرایی پرداخت و افزود: تسهیل در صدور مجوز فعالان گردشگری، نظارت دقیق بر عملکرد فعالان گردشگری و ممانعت از فعالیت واحدهای فاقد مجوز، حضور موثر در کمیته‌های هماهنگی گردشگری استانداری و پیگیری رفع چالش‌های گردشگری فعالان استان، تفویض اختیار به انجمن‌ها و جامعه‌های حرفه‌ای بخش خصوصی در صنعت گردشگری در صدور و تمدید مجوز و آموزش، ایجاد میز خدمات تسهیل دسترسی کنسولی برای پاسخگویی کامل به شرکتهای مجوز دار در خصوص رفع مشکلات جذب زائران داخلی و بین‌المللی و گردشگران ورودی، معرفی شرکتهای گردشگری و گردشگری سلامت به نمایندگی وزارت امور خارجه در شرق و شمال شرق برای معرفی به نمایندگی‌های برون مرزی ایران و همکاری در برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در صنعت گردشگری، از تکالیف مشخص شده برای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در این برنامه اجرایی بود.
خدادادی بیان کرد: در بسته پیشنهادی تکالیفی برای نمایندگی وزارت امور خارجه در شرق و شمال شرق نیز تعیین شده که از جمله آن می‌توان به تهیه بسته‌های دیپلماسی گردشگری با ترویج سفر به مشهد در کشورهای بازار هدف گردشگری و استفاده صد درصدی از شرکتهای مجوزدار گردشگری در اعطای انواع ویزاهای گردشگری زیارتی و سلامت برای راهبری گردشگران ورودی در راستای حصول رضایت زائرین داخلی، بین‌الملل و گردشگران ورودی، اشاره کرد.
وی نقش و تکالیف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان را در تهیه بسته‌های فرهنگی تبلیغاتی برای زائران داخلی و بین‌الملل و گردشگران ورودی برای استفاده شرکتهای گردشگری در بازاریابی بین‌الملل، ایجاد هماهنگی بین رایزنان فرهنگی و شرکتهای گردشگری و نمایندگی‌های وزارت خارجه در خارج از کشور در جهت رایزنی گردشگری در سایر کشورها با استفاده از پتانسیل شرکتهای گردشگری و اعلام تقویم برگزاری رویدادها و هفته‌های فرهنگی به نمایندگی‌های وزارت امور خارجه در خارج از کشور به منظور معرفی قابلیت‌های گردشگری ایران، تعریف کرد.
خدادادی خاطرنشان کرد: در بسته پیشنهادی همچنین تکالیف و نقش‌هایی برای اداره کل راه و شهرسازی استان تعیین شده که از جمله آن می‌توان به توسعه و گسترش زیرساخت‌های حملونقل گردشگری استان، رفع مشکلات حملونقل هوایی، زمینی و ریلی به خصوص کمبود ناوگان ریلی، هوایی و اتوبوسی، هماهنگی برای اختصاص فضا به شرکتهای مجوزدار در مبادی مرزی در مرزهای زمینی یا هوایی برای ارائه خدمات به زائران بین‌الملل و گردشگران ورودی و اختصاص زمین‌های مناسب برای تاسیسات گردشگری، اشاره کرد.
وی افزود: همچنین، در این بسته پیشنهادی تکالیف و نقش‌هایی برای اداره کل اطلاعات استان، استانداری خراسان رضوی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، اداره صنعت، معدن و تجارت استان، اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اداره کل امور مالیاتی استان، سازمان صدا و سیما خراسان رضوی، آستان قدس رضوی، فعالان صنعت گردشگری و اتاق بازرگانی مشهد تعریف و پیش بینی شده است.
تاکید بر ضرورت اصلاح ضریب اینتاکد برای واحدهای گردشگری استان
در ادامه این نشست، «علی ایزدی»، رئیس هیئت مدیره جامعه حرفه‌ای مراکز رفاهی، تفریحی و پذیرایی خراسان رضوی در خصوص چالش‌های مراکز رفاهی، تفریحی و گردشگری استان، تاکید کرد: واحدهای پذیرایی نه تنها در گردشگری استان نقش حیاتی را بر عهده دارند؛ بلکه نقش مهمی در اقتصاد و کارآفرینی دارند؛ اما این واحدها همواره با چالش‌هایی برای فعالیت مواجه بوده‌اند.
وی با اشاره به صدور قوانین خلق‌الساعه، بیان کرد: سود واحدهای پذیرایی اندک است. در بهترین وضعیت سود مراکز گردشگری و رفاهی، حدود 10 الی 12 درصد است؛ اما ضریب اینتاکد واحدهای پذیرایی و گردشگری بر اساس ۲۰ درصد سود محاسبه می‌شود؛ لذا ضرورت دارد که این موضوع پیگیری و ضریب مورد نظر اصلاح گردد.
ایزدی در خصوص دریافت مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان، عنوان کرد: اغلب رستوران‌های خراسان رضوی، مالیات بر ارزش افزوده خدمات ارائه شده را دریافت نمی‌کنند. دریافت ارزش افزوده سبب می‌شود که گردشگر و مسافر تمایلی به حضور در این مجموعه نداشته باشد؛ اما متاسفانه در بررسی و تعیین مالیات مجموعه‌ها، بعضا استانداردهای محاسبه مالیاتی رعایت نشده و تعیین مالیات، بر اساس فروش برخی محصولات است.
ایزدی با اشاره به دریافت عوارض از واحدهای پذیرایی ییلاقی، تاکید کرد: واحدهای پذیرایی ییلاقی، عوارض بسیار زیادی پرداخت می‌کنند. شهرداری از آلاچیق و فضای سبز واحدها و همچنین بابت نصب تابلوها از این واحدها عوارض دریافت می‌کند درحالی که این بخش از واحدها مشمول عوارض نیستند.
ایزدی یادآور شد: واحدهای پذیرایی و گردشگری، برای تامین برق در شرایط بحرانی و قطعی با چالش‌های زیادی مواجه هستند. نکته اینکه واحدهای گردشگری ییلاقی از ۵۰ درصد هزینه آب‌بها، برق و گاز معاف هستند؛ اما متاسفانه اداره کل آب منطقه‌ای با این موضوع موافقت نکرده و آب‌بها ررا با نرخ بالاتر از تجاری محاسبه می‌کند.
رفع چالش‌های حوزه گردشگری با همکاری و هم‌افزایی بخش خصوصی امکان‌پذیر است
«سید جواد موسوی»، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز با تاکید بر نقش نهادها و سازمان‌ها در توسعه گردشگری استان، بیان کرد: در حوزه گردشگری، چالش‌های متعددی وجود دارد که ضرورت دارد با هم افزایی و همکاری بخش خصوصی و دولتی این موارد رفع شود. یکی از موارد برنامه ششم و هفتم توسعه، گسترش و توسعه تشکل‌های گردشگری است که در این راستا، برنامه‌ریزی‌های متعددی صورت گرفته است.
وی نبود طرح جامع گردشگری استان را یک مسئله جدی برای خراسان رضوی دانست و بیان کرد: با توجه به پذیرایی سالانه ۳۰ میلیون زائر و گردشگر در مشهد، ضروری است که چالش‌ها در حوزه گردشگری رفع شود تا از فرصت حضور خیل عظیم گردشگران به نفع اقتصاد مردم استان استفاده شود. متاسفانه از ظرفیت‌های استان به درستی استفاده نمی‌شود. با تعامل، همگرایی و همکاری بخش خصوصی و دولتی برخی از چالش‌ها رفع می‌شود. همچنین ضرورت دارد که در تدوین قوانین و پیشنهادات، بازنگری و توجه جدی صورت گیرد.
موسوی افزود: بر اساس برنامه‌های کلان، پیش‌بینی ساخت 500 هتل در حوزه گردشگری در کشور شده، درحالی که تسهیلات لازم در این زمینه ارائه نمی‌شود. درصورتی که تسهیلات ارائه گردد، خراسان رضوی امکان ساخت و بازسازی ۱۰۰ هتل را دارد. متاسفانه، تسهیلات تبصره 18 متناسب با نیاز استان‌ها اختصاص پیدا نمی‌کند.
توسعه گردشگری به زیرساخت نیاز دارد
«محمود مادرشاهیان»، رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی نیز عنوان کرد: حوزه گردشگری اشتغال‌زایی بسیار زیادی برای استان به همراه دارد؛ اما متاسفانه، با علم بر این موضوع باز هم واحدهای گردشگری با چالش‌های متعددی مواجه هستند. سیاست حاکم در استان بر جذب زائر و گردشگر است؛ اما جذب درآمد گردشگری به ارائه خدمات متناسب نیاز دارد. باید واحدهای گردشگری از رونق لازم برخوردار باشند. این در حالی است که متاسفانه در شرایط اقتصادی فعلی، امکان افزایش قیمت تعرفه‌های خدمات گردشگری نیست و بسیاری از واحدها و مجموعههای گردشگری ورشکسته شدند.
«سید احمد باقری»، شهردار شهرستان شاندیز نیز با اشاره به ورود جمعیت شناور به شهرستان طرقبه و شاندیز، عنوان کرد: متاسفانه، فضای سبز شهرستان طرقبه و شاندیز به میزان سرانه مورد نیاز شهروندان آن نیست. شهرداری نیز از منابع مالی برای تامین این شرایط برخوردار نیست. شهرداری شاندیز از محل درآمدهای عمومی طرقبه و شاندیز برای اداره امور، استفاده می‌کند. تامین منابع آب پایدار برای فضای سبز طرقبه و شاندیز، یک نیاز جدی است. حفظ مدیریت محیطی و جاذبه‌های گردشگری به منابع نیاز دارد و درصورتی که نهادها و سازمان‌های متولی به مسئولیت‌های خود عمل نکنند، آسیب‌های جدی به واحدها و مجموعههای گردشگری وارد می‌شود.
«احمد محبی»، شهردار شهرستان طرقبه خاطرنشان کرد: چالش‌های واحدهای گردشگری و تفریحی شاندیز و طرقبه در حوزه شهرداری پیگیری خواهد شد.
«سید جلیل بامشکی»، معاون گردشگری و زیارت شهرداری مشهد نیز خاطرنشان کرد: بیشترین فشار‌ها به مجموعه مدیریت شهری مشهد در حوزه فراهم‌سازی زیرساخت‌هاست؛ اما ایجاد زیرساخت به الزاماتی نیاز دارد که باید فراهم شود. شهرداری مشهد به دنبال متولی‌گری در حوزه گردشگری نیست؛ بلکه به دنبال تسهیل‌گری است. شهرداری مشهد، آمادگی لازم برای ایجاد زیرساخت برای سرمایه گذاری و تسهیل امور را دارد. با برگزاری رویدادهای متنوع گردشگری، ظرفیت جذب گردشگر ایجاد خواهد شد. نکته اینکه توسعه ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز گردشگری به همکاری و هم‌افزایی دستگاه‌های دولتی و خصوصی نیاز دارد.
«محمد نیکو»، رئیس جامعه حرفه‌ای هتل‌آپارتمانداران مشهد نیز عنوان کرد: سرمایه‌گذاران و بخش‌خصوصی به دنبال رفع چالش‌های حوزه کاری خود هستند. رفع چالش‌های سرمایه‌گذاری با همگرایی بخش خصوصی و دولتی امکان‌پذیر است؛ اما متاسفانه حمایت لازم از بخش خصوصی صورت نمی‌گیرد.
