به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «محمدرضا توکلی‌زاده»، رئیس پارلمان بخش خصوصی استان در این جلسه به مشکلات صنعت گردشگری استان در حوزه زیرساختی اشاره و عنوان کرد: بخش گردشگری نقش مهم و انکارناپذیری در اقتصاد خراسان رضوی ایفا می‌کند و ضرورت دارد تا دستگاههای اجرایی و نهادهای متولی نسبت به رفع چالشهای زیرساختی این بخش همت نمایند تا ثمرات و اثرات این امر بر توسعه گردشگری و اقتصاد این استان بیش از گذشته مشهود باشد.
تاکید بر سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری بر اساس نیاز و ضرورت
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری قابل توجه بخش خصوصی در بخش گردشگری مشهد و خراسان رضوی عنوان کرد: هدایت سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش گردشگری مشهد و استان به سمت ایجاد زیرساخت‌ها یا ظرفیت‌هایی که تامین آسایش و رفاه بیشتر مسافران را در پی دارد و توامان انتفاع مادی و معنوی سرمایه‌گذار را نیز رقم می‌زند، امری ضروری است.
توکلی‌زاده در ادامه از مشکلاتی سخن گفت که اگرچه خرد به نظر می‌آیند اما تاثیر مهمی بر کسب و کارهای حوزه گردشگری بر جای می‌گذارند و تصریح کرد: نصب تابلوهای دوزبانه در مراکز گردشگری و اقامتی و به ویژه هتل‌ها، در راستای جذب مسافران خارجی یک ضرورت و الزام است و جلوگیری از نصب این تابلوها (به واسطه بعضی محدودیت‌های قانونی) و عدم صدور مجوز نصب تابلوی دوزبانه از سوی شهرداری در ورودی هتل‌ها، برای این مراکز و توأمان برای گردشگران مشکل‌ساز است. تقاضای بخش خصوصی، حل و فصل این جنس مسائل است تا میزبانی شایسته‌ای برای مسافران رقم بخورد.
ضرورت اعمال مشوق‌هایی برای کاهش هزینه‌های سفر به مشهد
«مژگان ثابت تیموری»، رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز با اشاره به اینکه در بسته پیشنهادی کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد، به دغدغه‌ها و چالشهای فعالان حوزه گردشگری پرداخته‌ایم، عنوان کرد: برخی از چالشهای حوزه گردشگری در طی سال‌های گذشته بسیار پیگیری شده و حتی در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان نیز دارای مصوبه است؛ اما متاسفانه دستگاه و نهادهای متولی به تکالیف و وظایف خود عمل نمی‌کنند.
وی با تاکید بر ضرورت کاهش هزینه‌های سفر به مشهد به عنوان یکی از اقتضائات توسعه گردشگری استان، عنوان کرد: سفر ارزان به مشهد و استان، نیاز به حمایت دولت دارد. با انجام برخی اقدامات و لحاظ نمودن مشوق‌ها برای مراکز گردشگری و اقامتی، هزینه‌های سفر زائر و گردشگر کاهش پیدا کرده و حجم مسافر افزایش پیدا می‌کند. همانطور که استان یزد و اصفهان با معاف کردن مراکز گردشگری و اقامتی خود از مالیات و عدم مطالبه هزینه برای تابلوهای دوزبانه، سبب رونق گردشگری خود شدند.
وی در بخش دیگر سخنانش به ضرورت ایجاد دبیرخانه ثبت آمار گردشگری استان اشاره و تاکید کرد: با ایجاد دبیرخانه ثبت آمار گردشگری، می‌توان به مدیریت سرمایه‌های سرگردان در حوزه گردشگری کمک نمود.
ثابت تیموری از اهمیت حضور نماینده اتاق بازرگانی در جلسه ستاد تسهیل سفر استان، پیگیری تخصیص بودجه زیارت به استان از مسیر کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی، پیگیری تمامی موضوعات در حوزه گردشگری خراسان رضوی از مجرای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و… به عنوان برخی از اقتضائات حل مسائل بخش گردشگری نام برد.
وی افزود: دو سال از درخواست اتاق بازرگانی مشهد برای برقراری پرواز مستقیم از مشهد به کشورهای آسیای میانه می‌گذرد. ایرلاین‌های ایرانی موافقت لازم برای برقراری پرواز مستقیم نداشته اما ایرلاین‌های خارجی تمایل به ارتباط مستقیم دارند. با برقراری پرواز مستقیم، هزینه‌های سفر کاهش پیدا کرده و گردشگری خارجی استان رونق پیدا می‌کند.
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق مشهد، ناترازی انرژی را چالش اساسی در انجام پروژه‌های گردشگری خواند و بیان کرد: بحران ناترازی انرژی در پروژه‌های گردشگری و اقامتی باید رفع گردد. قطع برق مراکز گردشگری و اقامتی استان، این مراکز را با چالش مواجه کرده است. نکته اینکه اگر قطار برقی مشهد به تهران راه اندازی شود؛ اما زیرساخت انرژی برای آن فراهم نشود، مسافران سرگردان خواهند شد.
لزوم جبران عقب‌ماندگی‌های استان در بحث امکانات زیرساختی
«محمدحسین روشنک»، عضو هیات رئیسه بازرگانی مشهد نیز با تاکید بر اینکه بسته پیشنهادی کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد حاصل جمع‌بندی نظرات کارشناسان در جلسات متعدد است، بیان کرد: چالشهای اساسی در حوزه گردشگری وجود دارد که ضروری است برای رفع آن‌ها چاره‌جویی شود. این بخش در حال حاضر با مشکلات زیرساختی روبه‌روست. خراسان رضوی از وضعیت مناسبی در زمینه تعداد هتل‌های 5، 4 و 3 ستاره نسبت به سایر استان‌های کشور برخوردار است؛ اما متاسفانه در بخش امکانات زیرساختی برای سفر، چالشهای متعددی همانند کمبود هواپیما و قطار وجود دارد و از شروع پروژه قطار سریع‌السیر تهران به مشهد نیز سالها می‌گذرد و هنوز شاهد تکمیل آن نیستیم. از طرفی، خراسان رضوی سهم اندکی از آزادراه‌های کشور دارد و لازم است کمبودها و عقب‌ماندگی‌ها در این زمینه جبران گردد.
روشنک، یکی از مشکلات اساسی در حوزه گردشگری مشهد را، عدم اجرای طرح‌های نوسازی بافت پیرامونی حرم امام‌رضا(ع) دانست و گفت: طرح نوسازی بافت پیرامون حرم امام رضا(ع) 25 سال پیش مطرح و تصویب شد. زمان‌بندی اجرای این پروژه 10 ساله در نظر گرفته شد و وزارت راه و شهرسازی نیز متولی اصلی طرح بود؛ اما پس از گذشت 25 سال هنوز این طرح به اتمام نرسیده است و زائران در اطراف حرم امام رضا(ع) با خیابان‌های نامرتب مواجه می‌شوند.
وی بخش دیگر سخنانش را به سهم استان از تسهیلات گردشگری اختصاص داد و تاکید کرد: در برنامه هفتم توسعه، ساخت 500 هتل 5 ستاره در کشور درنظر گرفته شده است که ضرورت دارد حداقل 50 درصد آن سهم خراسان رضوی با این حجم از مسافر و گردشگر باشد و وزیر گردشگری و صنایع دستی باید مطالبه‌گر تسهیلات برای ساخت مراکز گردشگری و اقامتی باشد.
لزوم ایجاد منطقه آزاد زیارت و گردشگری
سپس، «علی عسگری»، سرپرست معاونت فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت. وی بر لزوم ایجاد منطقه آزاد زیارت و گردشگری تاکید کرد و گفت: طرح مدیریت مسافر از مبدا به مبدا (گردشگری خارجی) از وزارت امور خارجه پیگیری خواهد شد؛ اما نکته مهم این است که افزایش میزان ورودی گردشگر خارجی به افزایش ناوگان هوایی نیاز دارد. ناوگان هوایی کشور فرسوده و اغلب دارای مشکلات فنی است.
علی عسگری در بخش دیگر سخنانش به برقراری پرواز مستقیم از مشهد به کشورهای اوراسیا اشاره و تاکید کرد: اجلاس اکو به زودی در مشهد برگزار می‌شود و ایجاد پرواز مستقیم یکی از مطالبه‌های جدی ما در این اجلاس است.
«حسن نوری‌زاده»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در بخش دیگر این نشست، با اشاره به اجرای فاز اول پروژه قطار برقی مشهد به تهران با همت فعالان اقتصادی استان، بیان کرد: پروژه قطار سریع‌السیر مشهد به تهران به 20 میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد. در نشست استانداری با فعالین اقتصادی استان، این موضوع مطرح گردید. برقی کردن قطار تهران مشهد اولین گام این پروژه است که به ۲ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد. فعالان اقتصادی چون به صورت تخصصی و علمی کار می کنند قطعا می توانند کمک زیادی به رشد و پیشرفت گردشگری استان داشته باشند.
تدوین برنامه پیشنهادی توسعه گردشگری با رویکرد افزایش جذب گردشگر
در ادامه «ناصر غفران»، نایب رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق خراسان رضوی تاکید کرد: برنامه پیشنهادی برای محقق کردن جهش تولید با مشارکت مردم و همکاری دستگاههای دولتی در حوزه گردشگری استان، با رویکرد افزایش جذب زائران داخلی و بین‌المللی و گردشگران ورودی تهیه شده و تکالیف و نقش‌های فعالان اقتصادی و ادارات در آن مشخص و تعیین شده است.
برای استانداری، اتاق بازرگانی مشهد، نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، اداره کل راه و شهرسازی استان، صداوسیما، نیروی انتظامی، اداره کل آموزش و پرورش استان و… تکالیفی در این بسته پیشنهادی در نظر گرفته شده است.
غفران تاکید کرد: حجم زیادی از بودجه کشور صرف ساخت اقامتگاه‌های دولتی (زائرسرای ارگانی) می‌شود. در بسته پیشنهادی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی درخواست شده از اختصاص بودجه به این حوزه جلوگیری و از ظرفیت اقامتگاه‌های استان برای اسکان مهمان‌ها استفاده کنند. این امر سبب کاهش هزینه‌ها خواهد شد. همچنین، معرفی بسته های گردشگری سلامت و در اختیار قراردادن اطلاعات مرتبط با گردشگری سلامت به شرکت‌های گردشگری از تکالیف تعیین شده برای دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. ارائه بسته‌های تشویقی به فعالان اقتصادی استان با جذب گردشگر ورودی نیز از تکالیف تعیین شده برای اداره کل امور مالیاتی استان است. همچنین، اتاق بازرگانی مشهد تسهیلگر فعالیت‌های فعالان گردشگری بوده و چالشهای آنان را پس از بررسی در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی مطرح خواهد کرد.
سپس، «امید خدادادی»، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد، چالشهای حوزه گردشگری استان را ضعف زیرساخت‌های گردشگری، مشکلات بازاریابی و تبلیغات، موانع قانونی و اداری، مشکلات زیست محیطی و پسماند، نوسانات اقتصادی، کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی استان دانست و افزود: توسعه زیرساخت‌های گردشگری با حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تدوین برنامه بازاریابی جامع با تمرکز بر بازارهای هدف بین‌المللی، تسهیل فرآیندهای اداری و رفع موانع قانونی برای جذب سرمایه‌گذاران و گردشگران، ایجاد برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی نیروی انسانی در حوزه گردشگری، تخصیص بودجه کافی برای حفظ و احیای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، طراحی و اجرای برنامه‌های مدیریت پسماند و توسعه پایدار در مناطق گردشگری و ارتقاء همکاری‌های بین‌المللی برای معرفی ظرفیت‌های استان و تبادل گردشگران، از راهکارهای پیشنهادی برای رفع چالشهای حوزه گردشگری استان است.
«محمدعلی توسلی»، مدیرکل هماهنگی امور رفاهی زائرین استانداری خراسان رضوی نیز تصریح کرد: ضرورت دارد در ایام پیک گردشگری به حوزه هتلداری کمک شده و از ظرفیت مدارس و فرهنگیان استفاده شود. در زمان پیک حضور گردشگر، درصورتی که از ظرفیت ادارات دولتی استان برای اقامت زائران استفاده نشود، بحران ایجاد خواهد شد. ضرورت دارد از ظرفیت نهادهای دولتی و بخش خصوصی برای رفع چالش‌ها استفاده شود.
«مهدی شجاع»، مدیرکل حج و زیارت استان نیز تاکید کرد: اقتصاد زیارت از نکات مغفول مانده در ساماندهی زائران است. شبکه‌ای از تخصص و استعداد شرکت‌های زیارتی در مشهد وجود دارد که می‌توان از ظرفیت آنان استفاده کرد. فرهنگ‌سازی در حوزه زیارت و گردشگری نیز امری ضروری است. همچنین امکان استفاده از ابزار رسانه در این حوزه وجود دارد. باید جذابیت‌های مالی و معنوی این فعالیت نیز درنظر گرفته شود. اداره کل حج و زیارت استان در کنار بخش خصوصی و دیگر نهادهای متولی حوزه گردشگر و زائر به انجام تکالیف خود می‌پردازد.
پیشنهاد تخفیف مالیاتی برای مراکز اقامتی در قبال ارائه تخت به زائران کم برخوردار
در ادامه، «سید جواد موسوی»، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، پیشنهاد اعمال تخفیف مالیاتی برای مراکز اقامتگاهی استان در قبال ارائه تخت به زائران کم برخوردار را ارائه و تاکید کرد: چالشهای بسیار زیادی در حوزه گردشگری وجود دارد. براساس قانون، تعرفه آب تاسیسات گردشگری، همانند صنعت محاسبه می‌شود که این امر چالشهای زیادی را ایجاد کرده است. درصورتی که قانون‌گذاری درستی صورت نگیرد، صنعت گردشگری دچار رکود خواهد شد.
وی در بخش دیگر سخنانش به عدم اجرای طرح نوسازی بافت پیرامونی حرم مطهر اشاره و تاکید کرد: به دلیل عدم اجرای صحیح طرح‌های اطراف حرم امام رضا، امکان ساخت هتل‌های خوب در این منطقه وجود ندارد.
موسوی عنوان کرد: متاسفانه سال گذشته، سهم استان از تسهیلات تبصره 18 قانون بودجه، 59 میلیارد تومان بود. این میزان تسهیلات برای ساخت هتل‌های پنج ستاره کافی نیست و ضرورت دارد باتوجه به شرایط استان تسهیلات بیشتری اختصاص پیدا کند.
«علیرضا صداقت»، نماینده وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور نیز با تاکید بر گردشکری داخلی و خارجی، عنوان کرد: خراسان رضوی از ظرفیت‌های متعددی در حوزه گردشگری خارجی برخوردار است. با برقراری روابط دیپلماتیک با کشورهای خارجی و ایجاد زیرساخت، زمینه برای ورود گردشگر خارجی به استان فراهم می‌شود. وزارت امور خارجه با برخی کشورهای هدف گردشگری تفاهم‌نامه امضا کرده است اما عدم برقراری پرواز مستقیم اجرای تفاهم‌نامه را به تعویق انداخته است. با برقراری پرواز مستقیم، هزینه سفر گردشگر کاهش پیدا می‌کند. ضرورت دارد در این حوزه رسیدگی و بازنگری صورت گیرد.
سپس تریبون در اختیار فعالان اقتصادی و تشکل‌های حوزه گردشگری قرارگرفت. «محمود مادرشاهیان»، رئیس جامعه هتلداران مشهد نیز با تاکید بر رفع چالشهای حوزه گردشگری، عنوان کرد: یکی از چالشهای مراکز اقامتی، نصب تابلوهای دو زبانه است که در این زمینه با موانعی رو به رو هستیم. گردشگر خارجی، اطلاعاتی از زبان فارسی ندارد و ضرورت دارد تابلوهای دوزبانه نصب گردد. گردشگر و زائر در شرایط فعلی به سختی جذب می‌شوند و برخی موضوعات سبب دفع آنان می‌شود.
سپس «محمد نیکو» رئیس جامعه هتل آپارتمان‌داران مشهد با تاکید بر طرح چالشهای حوزه گردشگری به صورت مداوم به دستگاههای دولتی، بیان کرد: تاکسی‌های فرودگاه از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند و شرایط ارائه خدمات به گردشگر خارجی را ندارند. ضرورت دارد برخی از چالش‌ها در حوزه‌های زیرساختی گردشگری برطرف گردد.
«محمدحسن حسین پور»، رئیس هیئت مدیره جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان نیز با تاکید بر اینکه پایه و اساس بوم‌گردی، روستاها هستند، عنوان کرد: خراسان رضوی دارای 185 اقامتگاه بوم‌گردی فعال است اما متاسفانه ۴۰ درصد آنان به دلیل مشکلات اقتصادی تمایلی به تمدید پروانه ندارند. توسعه شبکه و ارائه تسهیلات به اقامتگاه بوم‌گردی به افزایش اشتغال در روستاها و بازگشت جمعیت از روستا به شهر کمک می‌کند.
سپس «مهدی حشمتی»، کارشناس مالیاتی انجمن دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی به تشریح معضلات مالیاتی آژانس‌های هواپیمایی پرداخت و گفت: در سامانه مودیان به صنعت گردشگری پرداخته نشده است. برخی از دستورالعمل‌های صادر شده فعالیت آژانس‌های هواپیمایی را به چالش کشیده است. یکی از دستورالعمل‌های صادر شده، ممنوعیت واریز وجه به نفر سوم است. در فعالیت‌های صنعت گردشگری، واریزی به نفر سوم و چهارم نیز بدیهی است و این ممنوعیت از سوی دولت، فعالیت آژانس‌های مسافرتی را به چالش می‌کشد. همچنین، شرکت‌های زیارتی از مالیات معاف هستند؛ اما به دلیل داشتن درآمد، اداره کل امور مالیاتی از این شرکت‌ها طلب مالیات می‌کند.
«علی ایزدی»، رئیس هیئت مدیره جامعه حرفه‌ای مراکز رفاهی، تفریحی و پذیرایی خراسان رضوی نیز با اشاره به چالشهای مراکز رفاهی، تفریحی و گردشگری استان، تاکید کرد: متاسفانه، اقدامی از سوی ادارات دولتی برای رفع چالش‌ها صورت نمی‌گیرد. دولت سفر را گران و فعالان حوزه گردشگری را با چالش مواجه کرده است.
«سعید ولی‌زاده»، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان نیز خاطرنشان کرد: مسافر و گردشگر ورودی به کشور امارات الزام رزرو اجباری هتل دارد. درصورتی که این سیستم در مسافر و گردشگر ورودی استان نیز پیاده سازی شود، نظارت کافی صورت گرفته و چرخ گردشگری استان خواهد چرخید.
«پروین دلیری»، رئیس کمیته گردشگری مبتنی بر طبیعت کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد، اظهار کرد: متاسفانه راهنمایان تورها با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند. علت اصلی آن برخی افراد مداخله‌گر در تورهاست. پیشنهاد می‌شود قوانین لازم در این حوزه تصویب شده و فرهنگ‌سازی نسبت به فعالیت تورهای رسمی صورت گیرد.
«مهدی آجیلیان»، عضو کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد تاکید کرد: بسیاری از پروژه‌های سرمایه‌گذاری در مشهد نیمه‌کاره مانده است. ضرورت دارد پیش از تعیین پروژه‌های سرمایه‌گذاری در شهر، پروژه‌های پیشین تعیین تکلیف شود.
«صادق کاظمیان» دیگر عضو کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز اظهار کرد: پیشنهاد می شود مرکز رفاهی کارکنان دولتی استانداری نیز برای ارائه خدمات به کارکنان خود، از ظرفیت اقامتگاه‌های بوم گردی و هتل‌های استان استفاده کند تا باعث رونق در این حوزه شود.
