برقراری دیپلماسی اقتصادی، خواسته بخش خصوصی از متولیان سیاست خارجی

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، در این نشست که با حضور اعضای مجمع نمایندگان استان برگزار گردید، اعضای هیات رئیسه اتاق مشهد از دغدغه‌های فعالان اقتصادی در حوزه تجارت خارجی سخن گفتند و معاون وزارت امور خارجه و اعضای مجمع نمایندگان استان به بیان نکاتی در خصوص اقتضائات بهبود در این حوزه پرداختند.

لازمه تحقق رشد 8درصدی اقتصاد، رفع موانع پیش روی بخش خصوصی است

«وحید جلال زاده»، معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه در این نشست، از برنامه‌ریزی این وزارتخانه برای حوزه دیپلماسی اقتصادی سخن گفت و اظهار داشت: هم اکنون ۳۰ دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان‌های کشور وجود دارد که برنامه جدی در حوزه دیپلماسی اقتصادی را با توجه به نظر وزیر دنبال می کنند.

وی افزود: بر این باوریم که تحقق هشت درصد رشد اقتصادی در صورت برداشتن موانع از مسیر فعالیت بخش خصوصی و فعالان اقتصادی قابل تحقق خواهد بود. وزارت امور خارجه وظیفه خود می‌داند که مسئولیتش را در حوزه اقتصادی به سرانجام برساند، هرچند این وزارتخانه ساختار سیاسی دارد؛ اما چند سالی است که ورود جدی به مسائل اقتصادی داشته و در تلاش است تا فراز و نشیب‌های این بخش را به نحوی مدیریت کند.

جلال زاده، دفتر وزارت امور خارجه شمال شرق کشور مستقر در مشهد را بزرگترین نمایندگی وزارت امور خارجه در داخل و خارج از کشور دانست و سپس به برخی از ظرفیت‌های خراسان رضوی اشاره کرد و گفت: فرودگاه مشهد بعد از تهران بیشترین پروازهای بین المللی را دارد و خراسان رضوی به سبب مرزی و زیارتی بودن آن و داشتن ذخایر معدنی، از ظرفیت‌های اقتصادی بالقوه‌ای برخوردار است.

معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه به وجود 8 نمایندگی امور خارجه و کنسول‌گری کشورهای همسایه در مشهد اشاره کرد و گفت: نمایندگی و کنسول‌گری‌های کشورهای ترکیه، ترکمنستان، عراق، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، عربستان و نمایندگی کمیساریای سازمان ملل در مشهد مستقر هستند. طی نشستی که با این نمایندگی‌ها و کنسول‌گری‌ها داشتم، دریافتم که آنان بسیار علاقه مند به توسعه روابط با ایران هستند و به طور قطع فعالان اقتصادی نیز باید نسبت به توسعه این روابط اهتمام داشته باشند.

وی تاکید کرد: وزیر امور خارجه در دولت چهاردهم درصدد است تا حوزه اقتصادی این وزارتخانه را با کمک اتاق های بازرگانی و مشترک، متحول کند و این نشان دهنده اهمیت اتاق‌هاست.

جلال زاده در بخش دیگری از سخنانش به ضرورت ایجاد مرکز همایش‌های بین‌المللی مجهز و درخوری در مشهد اشاره کرد و گفت: حیف است که در مشهد با توجه به جایگاهی که در کشور دارد، مرکز همایش‌های بین‌المللی بزرگی وجود نداشته باشد، این شهر برای برگزاری همایش وزیران امور خارجه کشورهای عضو اکو دچار مشکل شده بود. مشهد بیشترین پروازهای خارجی کشور و دفاتر نمایندگی خارجه و کنسول‌گری‌ها را بعد از تهران در خود جای داده است و برازنده این شهر نیست که مرکز آبرومندی برای برگزاری همایش‌های بین المللی و حضور وزیران و نمایندگان امور خارجه کشورهای دیگر نداشته باشد.

وی در پاسخ به دغدغه فعالان اقتصادی خراسان رضوی در خصوص توسعه روابط خارجی با کشورهای دیگر گفت: به زودی یک نشست منطقه‌ای با حضور سفیران و استانداران و نمایندگان مجامع بین‌المللی کشورهای مرزی ایران به میزبانی مشهد برگزار خواهد شد که در آن مباحث اقتصادی و چالش‎‌های مرتبط با این حوزه بررسی می‌شود.

معاون وزیر امور خارجه از اتاق بازرگانی خراسان رضوی خواست تا پیگیری ایجاد مراکز تجاری در کشورهای پیرامونی این استان را در دستور کار قرار دهد و در این زمینه در خصوص فراهم کردن بستر و همراهی وزارت امور خارجه قول مساعدت داد.

جلال زاده همچنین، از فعال بودن نمایشگاه مشهد در حوزه بین‌المللی اظهار خرسندی کرد و گفت: یک نشست محدود از سفرای ایران در 40 کشور دیگر به میزبانی مشهد برگزار خواهد شد که فرصت طرح مسائل اقتصادی استان را با آنان و پیدا کردن راهکارهای موثر در این زمینه فراهم می‌کند.

تاکید بر عقد پیمان‌های دوجانبه با کشورهای مختلف

«محمدعلی چمنیان»، نایب رئیس اتاق بازرگانی مشهد نیز در بخش دیگر این جلسه، از اهمیت حمایت وزارت امور خارجه و کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران از بخش خصوصی سخن گفت و اذعان کرد: یکی از شرکت‌های استان، سال گذشته صادرکننده نمونه ملی در حوزه هایتک و ملی شد. این شرکت در نمایشگاه باکو حضور داشته و با برخی شرکت‌های بین‌المللی قرارداد منعقد کرد؛ اما متاسفانه حمایت لازم از آن از سوی سفیر ایران در کشور باکو صورت نگرفت. این در حالی است که اینگونه حمایت‌ها در غایت امر به نفع اقتصاد کشورمان است.

وی بخش دیگر سخنانش را به اهمیت پذیرش   FATFبرای توسعه تجاری ایران اختصاص داد و تاکید کرد: با پذیرش FATF و بازگشایی حساب بانکی در کشورهای هدف، مراودات مالی و پولی ایران با دیگر کشورها امکان‌پذیر می‌گردد و زمینه همکاری‌های تجاری و اقتصادی افزایش پیدا می‌کند. خواسته مهم بخش خصوصی کشور، تلاش برای تحقق این امر از سوی متولیان است.

چمنیان با ذکر این نکته که عقد پیمان‌های دوجانبه با کشورها سبب کاهش و حذف تعرفه‌های گمرکی و در نهایت توسعه تعاملات تجاری می‌شود، افزود: عقد این‌گونه پیمان‌ها باید افزایش پیدا کند. کشورهای منطقه همانند عمان، امارات، عربستان و… ظرفیت بالایی برای توسعه همکاری دارند و با عقد پیمان‌های منطقه‌ای با این کشورها شرایط بهتری برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی کشورمان فراهم می‌شود.

وی در ادامه به امنیت سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی در کشورهای منطقه اشاره و بیان کرد: با بروز تحولات سیاسی در کشور سوریه، سرمایه‌گذاری‌های فعالان اقتصادی ایرانی در این کشور دچار چالش شده است. ضرورت دارد که کنسولگری ایران در سوریه و وزارت امور خارجه ایران، با بخش خصوصی همکاری کاملی داشته باشند.

ضرورت تلاش برای ارتقای جایگاه ایرانیان در خارج از کشور

«احمد اثنی‌عشری»، نایب رئیس اتاق بازرگانی مشهد نیز در بخش دیگر این نشست با تاکید بر ضرورت افزایش عزت ایرانیان در دنیا، اظهار کرد: ایران در دنیا به دنبال عزت و سربلندی است؛ اما متاسفانه بعضا شهروندان ایرانی با ورود به کشورهای دنیا درمی‌یابند که عزت و جایگاهی ندارند. این امر در سفرهای خارجی شهروندان ایرانی به وضوح روشن و نمایان است؛ حتی افرادی با سطح رفاهی و درآمدی بالا بعد از ورود به کشورهای مختلف (و حتی کشورهای همسایه) چالش‌های متعددی را تجربه کرده و احترام چندانی دریافت نمی‌کنند.

وی در بخش دیگر سخنانش به موضوع افزایش تعطیلات پایان هفته و دغدغه بخش خصوصی در این حوزه اشاره و بیان کرد: از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست می‌شود که از تعطیلی رسمی روز پنجشنبه جلوگیری کرده و با تعطیلی روز شنبه موافقت کنند. درصورتی که پنجشنبه به عنوان روز دوم تعطیلی در تقویم کشور تصویب شود، ایران چهار روز از دنیا عقب مانده و تجارت خارجی کشور دچار چالش می‌شود.

ضرورت توجه به جایگاه اتاق‌های بازرگانی مشترک از سوی وزارت خارجه

«محمدحسین روشنک»، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی مشهد نیز بر ضرورت توجه به جایگاه اتاق‌های بازرگانی مشترک از سوی وزارت خارجه تاکید و اظهار کرد: باتوجه به جایگاه اتاق‌های بازرگانی مشترک، از سفارتخانه‌ها انتظار می‌رود که خدمات و توجه بیشتری به این اتاق‌ها داشته باشند. مشهد مقر اتاق‌های بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان و ایران و افغانستان و نیز، دفتر کمیته مشترک بازرگانی ایران و قرقیزستان در این شهر قرار دارد. این بدان معناست که ظرفیت برای افزایش همکاری و برگزاری اجلاسی با حضور سفیران ایران در کشورهای پیرامونی فراهم است. با برگزاری این اجلاس، بخش خصوصی می‌تواند درخواست‌های خود را با نمایندگان ایران در کشورهای اطراف در میان بگذارد.

وی در ادامه اظهار کرد: متاسفانه سفارتخانه‌های ایران در کشورهای هدف خود را مسئول در حوزه‌های اقتصادی و رفع چالش‌های تاجران نمی‌دانند؛ این در حالی است که باید حس مسئولیت برای پیگیری امور اقتصادی در سفیران ایران وجود داشته باشد. وزارت امور خارجه باید از سفیران خود درخواست افزایش ارتباطات و تعاملات اقتصادی  داشته باشد. البته در سال‌های اخیر سفرای ایران در کشورهای همسایه به مشهد سفر کردند و هماهنگی لازم برای افزایش ارتباطات و همکاری با بخش خصوصی با آنها صورت گرفت که امیدواریم اقدامات در این حوزه کم‌رنگ نشود.

وی افزود: در کشور تاجیکستان روابط سیاسی و اجتماعی خوبی برقرار است؛ اما از منظر روابط تجاری و اقتصادی، چالش‌هایی در حوزه حمل‌ونقل وجود دارد. استقبال خوبی از محصولات ایرانی در بازارهای تاجیکستان صورت می‌گیرد و در صورت همراهی نمایندگان وزارت امور خارجه با بخش خصوصی در این کشور، شاهد بهبود روابط تجاری خواهیم بود.

درخواست حمایت کنسولگری‌های ایران از فعالان بخش حمل و نقل بین‌المللی

در ادامه این نشست، «محمود امتی»، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشهد به دغدغه‌ها و چالش‌های فعالان حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی اشاره و بیان کرد: 80 درصد حمل‌ونقل بین‌المللی کشور از طریق شرکت‌های حمل‌ونقلی خراسان رضوی انجام می‌شود. شرکت‌های خراسانی با ظرفیت 12 هزار ناوگان بین‌المللی تحت پوشش، وظیفه ارسال محصولات ایرانی به کشورهای پیرامونی را دارند. یکی از درخواست‌های فعالان حوزه حمل‌ونقل ایران، حمایت کنسولگری‌های ایران در افغانستان، تاجیکستان و پاکستان برای افزایش مراودات تجاری است. ضرورت دارد که حمل‌ونقل بین‌المللی ایران دارای پشتوانه و حمایت کافی از سوی وزارت امور خارجه کشور باشد.

وی با اشاره به حمایت‌گری بیشتر و بهتر سفارتخانه‌های ایران در کشورهای همسایه برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی دو کشور، افزود: ایران روابط تجاری عمیقی با کشور افغانستان دارد. از تمامی مرزهای مشترک ایران و افغانستان محصولات ایرانی به این کشور صادر می‌شود و سهولت صدور ویزا برای تجار افغانستانی، توسعه تعاملات با این کشور را ممکن می‌سازد.

تاکید بر حضور پررنگ بخش خصوصی استان در نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورهای همسایه 

«احمد معصومی‌فر»، رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور نیز در بخشی از این نشست، به سفرهای استاندار خراسان رضوی به کشورهای همسایه به اتفاق بخش خصوصی و فعالان اقتصادی استان در جهت توسعه همکاری‌های تجاری اشاره و تاکید کرد: ازبکستان، لاهور (پاکستان) و چین از مقاصد سفری استاندار خراسان رضوی در جهت توسعه همکاری‌های استان با این کشورهاست. بخش خصوصی و فعالان اقتصادی نیز در این سفرها حضور خواهند داشت تا زمینه همکاری میان فعالان اقتصادی دو کشور افزایش پیدا کند.

معصومی‌فر با اشاره به حضور دیپلمات‌های خارجی مقیم مشهد در تورهای گردشگری و اقتصادی با هدف آشنایی با ظرفیت‎‌‌های استان، بیان کرد: جشنواره بین‌المللی زعفران که به همت اتاق بازرگانی مشهد برگزار شد یکی از اقدامات موثر در این حوزه بود.

وی با اعلام این خبر که به زودی جلسه ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی به ریاست معاون اقتصادی وزارت امور خارجه کشور در مشهد برگزار خواهد شد، تاکید کرد: ضرورت دارد که برای آشنایی بیشتر هیات‌های تجاری و خارجی با ظرفیت‌های استان، نمایشگاه دائمی از این ظرفیت‌ها ایجاد شود تا با تمامی ظرفیت‌های فرهنگی، اقتصادی، گردشگری، خدمات، مهندسی و… استان آشنا شوند. همچنین باید شرکت‌های استانی به صورت فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورهای همسایه حضور پیدا کنند. حضور بخش خصوصی در نمایشگاه‌های بین‌المللی ضعیف و کم‌رنگ شده است. ضمن اینکه در نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورهای همسایه محور شرکت‌های حضور یافته از ایران باید خراسان رضوی باشد.

تسهیل صدور ویزا برای تجار خارجی

«عباس حمیدی»، مسئول روادید تجاری و بازرگانی وزارت امور خارجه ایران نیز در بخش دیگر این نشست، تاکید کرد: وزارت امور خارجه ایران، شرایط صدور روادید برای تجار خارجی را تسهیل کرده است. همچنین، درصورتی که تجار ایرانی برای سفر به کشورها و دریافت ویزا دچار چالش شوند، وزارت امورخارجه کشور حمایت و اقدامات لازم برای رفع چالش‌ آنان را انجام خواهد داد.

وی با اشاره به تسهیل صدور روادید برای رانندگان کامیون‌های خارجی در سفر به ایران، بیان کرد: وزارت امور خارجه کشور در جهت تسهیل فعالیت‌های تجاری به دنبال لغو روادید است. در سال گذشته، ویزای ایران برای 28 کشور دنیا به صورت یک‌طرفه لغو شد تا زمینه تجارت خارجی توسعه پیدا کند. حذف برچسب روادید از پاسپورت، گامی در جهت صدور ویزای الکترونیکی و اقدامی دیگر در زمینه افزایش روابط تجاری کشور است. حذف مهر ورودی و خروجی فیزیکی از پاسپورت برای تجار خارجی نیز اجرایی شده تا تاثیر منفی در روابط تجاری آنان نگذارد.

تاکید بر برقراری پرواز مستقیم میان مشهد با کشورهای همسایه و منطقه

«سید جواد موسوی»، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان نیز در بخش دیگری از این جلسه، اظهار کرد: برای توسعه گردشگری استان ضرورت دارد که پروازهای مستقیم میان مشهد و کشورهای همسایه و منطقه برقرار و وزارت امور خارجه و کنسولگری‌‌های ایران در این کشورها از این امر حمایت کنند. همچنین میز یا اتاق تخصصی در فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد برای ایجاد شرایط پرواز مستقیم تعبیه شود.

پیشنهادات بخش خصوصی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی استان با کشورهای همسایه و آسیای میانه

«جیران جلایر»، کارشناس امور بین‌الملل اتاق بازرگانی مشهد نیز در این نشست، بخشی از پیشنهادات بخش خصوصی در راستای توسعه روابط تجاری و اقتصادی استان با کشورهای همسایه را مطرح کرد و گفت: استقرار کنسولگری کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان در مشهد، لغو روادید از مشهد به کلیه کشورهای آسیای میانه و عضو اکو، برقراری پرواز مستقیم از مشهد به بیشکک و تاشکند، همکاری و تسهیل در ایجاد منطقه آزاد اقتصادی میان ایران و ترکمنستان، پیگیری حق‌آبه رود هیرمند و ایجاد اتاق VIP در محلی از بازارچه مشترک ایران و ترکمنستان برای فعالان اقتصادی برای پیگیری رفع مشکلات تجار ایرانی، ایجاد مناطق مشترک تجاری و انبارهای منطقه‌ای، تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری منطقه ای برای حمایت از پروژه های زیرساختی و تجاری، از جمله پیشنهادات بخش خصوصی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی استان با کشورهای همسایه و آسیای میانه است.

در بخش دیگری از این نشست، تریبون در اختیار اعضای مجمع نمایندگان استان قرار گرفت.

سفارت‌خانه‌های ایران در خارج از کشور به نوک پیکان جنگ اقتصادی تبدیل شوند

«محسن زنگنه»، رئیس مجمع نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی در بخشی از این جلسه اظهار کرد: از وزارت امور خارجه تقاضا داریم سفارتخانه‌ها را به نوک پیکان جنگ اقتصادی تبدیل کند تا شاهد نقش‌آفرینی بیشتر این وزارتخانه در عرصه اقتصاد و تجارت خارجی باشیم. همچنین، درخواست داریم نمایشگاه دائمی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خراسان رضوی در مشهد با کمک بخش خصوصی و وزارت امور خارجه ایجاد شود.

زنگنه در خصوص جذب دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های استان نیز گفت: دانشگاه‌های زیادی در سطح استان وجود دارد که می‌توانند در جذب دانشجویان خارجی موثر باشند. این امر در رفع مشکلات اقتصادی این دانشگاه‌ها نیز می‌تواند موثر واقع شود.

«هادی محمدپور»، نماینده مردم گناباد و بجستان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به مشکلات رانندگان ایرانی در کشور‌های همسایه اظهار کرد: سند دوزبلاغ و هزینه‌های ناشی از آن، از جمله مشکلات رانندگان و شرکت‌های حمل‌و‌نقل بین‌المللی است.

در ادامه «احسان عظیمی‌راد»، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس عنوان کرد: طی سفر وزیر امور خارجه به مشهد پیشنهاد شد که نمایشگاه دستاورد‌های محصولات دانش‌بنیان و صنعتی در کشور افغانستان با محوریت خراسان رضوی برگزار شود.

«عثمان سالاری»، نماینده مردم تایباد، تربت‌جام، باخرز و صالح‌آباد در مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از این جلسه گفت: بیشترین حجم تجارت خراسان رضوی با افغانستان است و در عین حال، مشکلات زیادی برای فعالان اقتصادی و راننده‌های ایرانی در تجارت با این کشور ایجاد شده؛ اما تاکنون نقش اثربخش و تاثیرگذاری از وزارت امور خارجه دررفع این مسائل ندیده‌ایم.

وی اضافه کرد: منطقه آزاد اقتصادی دوغارون می‌تواند به عنوان یکی از قطب‌های تاثیرگذار یک تحول و دگردیسی در اقتصاد استان و کشور ایجاد کند که مستلزم همکاری بخش‌های مختلف است.

لزوم افزایش همکاری‌های تجاری با تاجیکستان

سپس «حسین امامی‌راد»، نماینده مردم چناران و طرقبه-شاندیز در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در راستای توسعه دیپلماسی اقتصادی پیوستن به پیمان‌های شانگهای، اوراسیا و بریکس از جمله اتفاقات خوب بود. از ظرفیت همسایگان در توسعه تعاملات تجاری نباید غافل شویم. مسیر دیپلماسی اقتصادی باید پیش برود و همکاری‌ها با تاجیکستان که چند وجه مشترک از جمله زبان، دین، تاریخ و فرهنگ با ایران دارد، افزایش پیدا کند.

سپس «سید احسان قاضی‌زاده هاشمی»، نماینده مردم سرخس و فریمان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در سفر‌های هیئت‌های تجاری به کشور‌های دیگر باید از ظرفیت بخش خصوصی استفاده شود. امیدواریم نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور از ظرفیت نمایندگان خراسان رضوی در مجلس برای پیگیری امور این بخش از کشور در حوزه تجارت خارجی استفاده کند.

«بهروز محبی نجم‌آبادی»، نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی در بخشی از این نشست با بیان اینکه کشور ترکیه 120 رایزن بازرگانی داشته و تعداد رایزنان ایران نیز باید افزایش پیدا کند، افزود: پیشنهاد می‌شود با محوریت اتاق بازرگانی خراسان رضوی، مشکلات فعالان اقتصادی شهرستان‌ها احصا شود و با وزارت امور خارجه در میان گذاشته شود تا این وزارتخانه برای حل مسائل به صورت جدی و سیستماتیک عمل کند.

گزارش تصویری نشست مشترک اعضای هیات رئیسه اتاق مشهد با معاون کنسولی وزارت امور خارجه