جهش صادراتی در گرو کیفیت‌بخشی به تولیدات تجاری

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، محمدرضا توکلی زاده در این مراسم که با حضور رئیس سازمان توسعه تجارت، استاندار خراسان رضوی و جمعی از صادرکنندگان استان برگزار شد، تاکید کرد: خراسان رضوی استانی است برخوردار از مواهب تولیدی، دانش فنی، موقعیت راهبردی و تجربه‌ای طولانی در عرصه تجارت. اما آن‌چه مسیر آینده ما را از گذشته متفاوت می‌سازد، توجه به ضرورت جهش کیفی در حوزه صادرات است. امری که هم رسالتی بر دوش فعالان اقتصادی و صادرکنندگان ما است و هم ماموریتی برای دستگاه‌های متولی تا برنامه‌ریزی و حمایت‌گری خود را به این مسیر سوق دهند.

رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی خطاب به رئیس سازمان توسعه تجارت اذعان داشت: دوران صادرات صرفاً حجمی و مبتنی بر مواد خام و سنتی رو به پایان است. بازارها بزرگ‌تر، پیچیده‌تر و پرتوقع‌تر شده‌اند. ورود به زنجیره ارزش جهانی، مستلزم استانداردسازی عمیق، توسعه برند ملی، و سرمایه‌گذاری در صادرات محصولات دارای فناوری بالا و دانش‌بنیان است.

وی ادامه داد: استان خراسان رضوی ظرفیت بی‌بدیلی در حوزه‌های تولیدات کشاورزی و گلخانه‌ای، صنایع مختلف نظیر صنعت غذا و دارو، قطعات خودرو، نساجی، صنایع معدنی، خدمات فنی و مهندسی، زیست‌فناوری و فناوری اطلاعات دارد. اما سؤال این‌جاست که آیا زیرساخت‌های صادراتی متناسب با این ظرفیت‌ها، تا چه حد فراهم شده‌اند؟ آیا بانک‌های ما آماده تأمین مالی صادرات فناورانه‌اند؟آیا گمرکات ما توان تشخیص، ارزش‌گذاری و تسهیل صدور محصولات پیچیده و جدید را دارند؟ آیا سازمان توسعه تجارت در سیاست‌های خود، زمینه‌سازی برای رشد صادرات محصولات جدید و دارای فناوری پیشرفته در نظر گرفته است؟ و آیا بازاریابی و شناسایی بازارهای دارای پتانسیل و جدید در راستای برنامه‌های آن سازمان قرار دارد؟

توکلی زاده گفت: این‌ها پرسش‌هایی هستند که فعالان اقتصادی ما با آن درگیرند، و پاسخ آن را در میدان عمل جست‌وجو می‌کنند.

وی در ادامه از چالش‌های فرساینده دیگری سخن گفت که هنوز سایه سنگین‌شان را بر سر صادرات نگه داشته‌اند و اظهار کرد: مسئله ارز و تعهدات ارزی و گره‌های نگشوده متعدد آن، نبود مشوق‌های هدفمند و هوشمند با محوریت بنگاه‌های کوچک و متوسط، ضعف جدی در سامانه‌های تجاری که بخشی از جریان صادرات ما با آن‌ها در پیوند است و فاصله آشکار بین سیاست‌گذاری و واقعیتِ میدانِ صادرات، از جمله این چالش‌هاست.

وی خاطرنشان کرد: مطالبه ما از دولت و سازمان‌های متولی روشن است؛ طراحی و اجرای سیاست‌های پیش‌بینی‌پذیر، شفاف و مشوق‌محور، توسعه زیرساخت‌های صادراتی هوشمند و دیجیتال، تربیت و تجهیز نیروی انسانی متخصص در حوزه توسعه بازارهای تجاری با محوریت بازارهای پیچیده و نهایتاً، حرکت از «نگاه گذرا و کوتاه‌مدت» به «راهبردی بلندمدت و توسعه‌گرا»، از جمله دغدغه‌ها و مطالبات ماست.

تجهیز زیرساخت‌های صادراتی، از اولویت‌های مهم استان

غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی نیز در این مراسم، تجهیز زیرساخت‌های صادراتی را از اولویت‌های مهم استان برشمرد و گفت: با تفویض اختیارات می‌توان مسیر تجهیز و توسعه پایانه‌های صادراتی را سرعت بخشید. تجهیز پایانه‌های صادراتی و تفویض اختیار در این زمینه، توجه ویژه به شبکه حمل‌ و نقل استان، تعیین تکلیف زیرساختهای صادراتی ایستگاه راه‌آهن شهید مطهری مشهد و همچنین منطقه مرزی دوغارون تا ۱۵ اردیبهشت ماه، از موارد مورد تاکید در این زمینه است.

وی با اشاره به وجود حدود ۲۰۰ پرواز در فرودگاه بین‌المللی مشهد، خواستار بهره‌گیری از بخشی از این ظرفیت برای حمل بار و توسعه خدمات فرودگاهی در راستای ارتقای صادرات استان شد.

مظفری از سازمان توسعه تجارت خواست تا با نگاهی دقیق‌تر، طرح‌های استراتژیک صادراتی تدوین کند و با شناسایی محصولات مناسب برای صادرات و بازارهای هدف، از صادرکنندگان حمایت بیشتری به عمل آورد.

استاندار با اشاره به ریسک‌های صادراتی، خواستار حمایت بیشتر صندوق ضمانت صادرات از فعالان این حوزه شد و از عدم تحقق بازگشت اختیارات بانک مرکزی به استان‌ها ابراز تأسف کرد و گفت: از رییس سازمان توسعه تجارت می‌خواهیم موضوع صادرات ریالی به افغانستان را از مراجع مربوطه برای حل مشکل صادرکنندگان استان پیگیری کند.

صادرات نیازمند حمایت واقعی است

محمدحسین روشنک، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این مراسم با اشاره به مطالبات بلاتکلیف صادرکنندگان استان بیان کرد: متأسفانه بیش از دو سال‌ونیم از عدم پرداخت جوایز صادراتی می‌گذرد و صادرکنندگان ناچارند برای دریافت حقوق قانونی خود بارها پیگیری و مکاتبه کنند؛ در حالی‌ که دولت مطالبات خود را بی‌درنگ مطالبه می‌کند.

وی ادامه داد: لازم است آمار دقیق پرداخت تسهیلات صادراتی به اتاق بازرگانی ارائه شود تا مشخص شود آیا واقعاً حمایتی از صادرکنندگان صورت گرفته یا خیر. انتظار داریم دولت با نگاهی مسئولانه‌تر در کنار صادرکنندگان قرار گیرد و از ظرفیت‌های اقتصادی آنان برای توسعه کشور بهره‌مند شود.

روشنک با تاکید بر ضعف ساختاری در سیاست‌گذاری‌های حوزه تجارت، گفت: تجارت کشور در حال حاضر بدون متولی مشخص اداره می‌شود و این بی‌نظمی، نتیجه اقدامات سیاسی در ساختار وزارتخانه‌هاست.

آینده اقتصادی ایران، گره‌خورده با توسعه صادرات است

حامد عسگری، معاون امور بین‌الملل اتاق بازرگانی ایران نیز با تأکید بر جایگاه حیاتی صادرات در اقتصاد کشور گفت: اگر تولید فقط برای مصرف داخلی تعریف شود، با پدیده‌هایی چون انباشت کالا، ایجاد رانت و عقب‌ماندگی فناوری مواجه خواهیم شد. باید پذیرفت که آینده اقتصادی ایران، گره‌خورده با توسعه صادرات است.

وی افزود: برای بقا در بازارهای جهانی و تضمین آینده‌ای بهتر برای نسل‌های بعد، باید یک باور اساسی در ذهن همه ما حک شود و آن توجه ویژه به حوزه صادرات است.

هدف‌گذاری رشد ۵۰ درصدی صادرات خراسان رضوی

کاظم شیردل، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نیز در بخشی از این مراسم، با اشاره به جهش صادراتی استان در سال گذشته، گفت: صادرات خراسان رضوی در سال ۱۴۰۲، با وجود چالش‌ها و محدودیت‌ها، رشدی ۱۹ درصدی را تجربه کرد. این میزان در سال ۱۴۰۳ به ۳۳ درصد افزایش یافت و امیدواریم با تداوم حمایت‌ها، این رقم در سال جاری به ۵۰ درصد برسد.

صادرات خراسان رضوی از مرز ۲ میلیارد دلار گذشت

امیررضا رجبی، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی از ثبت رکورد جدید صادرات در استان خبر داد و گفت: در سال ۱۴۰۳، صادرات استان با عبور از مرز ۲ میلیارد و ۲۵۱ میلیون دلار، به بالاترین میزان در 10 سال اخیر رسید و افغانستان همچنان مقصد نخست صادرات استان محسوب می‌شود و بخش صنعت با سهم ۴۹ درصدی، مهم‌ترین حوزه صادراتی ماست.

وی افزود: صادرات استان عمدتاً بر پایه محصولات صنعتی و کشاورزی است و قصد داریم صادرات لوازم یدکی خودرو و تجهیزات ماشین‌آلات را نیز توسعه دهیم.

ضرورت شناسایی خراسان رضوی به‌عنوان هاب منطقه‌ای صادرات

در ادامه این مراسم، بیانیه اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی توسط حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق خراسان رضوی قرائت شد.

محمدیان در تشریح بخشی از این بیانیه به مشکلات زیرساختی ایستگاه راه‌آهن شهید مطهری و مرز دوغارون اشاره کرد و گفت: متأسفانه ایستگاه راه‌آهن شهید مطهری با چالش‌های جدی در زمینه زیرساخت‌ها مواجه است. عدم به‌روزرسانی زیرساخت‌ها، ناکافی بودن امکانات و نبود دوربین‌های امنیتی برای حفاظت از محموله‌های صادراتی باعث کاهش سرعت در جابه‌جایی و انتقال واگن‌های صادراتی شده است. این موضوع نه‌تنها بر کیفیت خدمات ارائه‌شده تأثیر منفی می‌گذارد بلکه موجب نارضایتی صادرکنندگان نیز شده است.

وی ادامه داد: همچنین در مرز دوغارون، که به‌عنوان شاهراه صادراتی شرق کشور شناخته می‌شود، مشکلات مشابهی وجود دارد. عدم وجود مدیریت واحد مرزی و سخت‌گیری‌های سلیقه‌ای در فرآیندها، به‌ویژه در مباحث امنیتی، از جمله مشکلات اساسی این مرز است که نیازمند توجه و پیگیری عاجل می‌باشد.

درخواست استقرار نماینده ارزی بانک مرکزی در خراسان رضوی، یکی دیگر از موضوعات مطروحه در این بیانیه بود. وی گفت: یکی دیگر از خواسته‌های اساسی صادرکنندگان خراسان رضوی، استقرار یک نماینده ارزی از بانک مرکزی در استان است. این اقدام می‌تواند به تسهیل فرآیندهای ارزی و رفع مشکلات مرتبط با تعهدات ارزی برای صادرات کمک شایانی نماید.

محمدیان در تبیین موضوع پذیرش صادرات ریالی به افغانستان به عنوان یکی دیگر از مباحث مندرج در این بیانیه، اظهار کرد: با توجه به موقعیت ویژه خراسان رضوی و دارا بودن مرز مشترک با افغانستان، خواهشمندیم که پیشنهاد صادرکنندگان مبنی بر پذیرش صادرات ریالی به افغانستان توسط بانک مرکزی پیگیری شود. این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز گسترش روابط تجاری و اقتصادی با همسایگان باشد و به رونق هرچه بیشتر صادرات استان کمک کند.

وی همچنین، خواستار شناسایی خراسان رضوی به‌عنوان هاب منطقه‌ای صادرات شد و گفت: خراسان رضوی با موقعیت جغرافیایی استراتژیک و زیرساخت‌های توسعه‌یافته، نقش کلیدی در تسهیل ارتباطات اقتصادی و فرهنگی میان کشورهای همسایه ایفا می‌نماید. این استان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری، صنعتی و کشاورزی، به مرکز تبادلات تجاری و فرهنگی در سطح منطقه تبدیل شده است و فرصت‌های بی‌نظیری برای سرمایه‌گذاری و همکاری‌های بین‌المللی فراهم می‌آورد. پیشنهاد می‌شود ترتیبی اتخاذ گردد تا خراسان رضوی به‌عنوان هاب صادراتی به کشورهای افغانستان و آسیای میانه شناخته شود.