واکاوی طرح اینترنت طبقاتی و اثر آن بر کسب‌وکارهای مجازی

اینترنت طبقاتی، ظلم به جامعه و نقض حقوق انسانی است

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «علی‌محمد شریعتی‌مقدم»، رئیس این کمیسیون، با اشاره به مخالفت افکار عمومی با اجرای طرح اینترنت طبقاتی، اظهار کرد: هدف اصلی از توسعه اقتصاد دیجیتال، افزایش بهره‌وری در جامعه است و این هدف تنها از مسیر توسعه زیرساخت‌ها و گسترش ابزارهای مرتبط محقق می‌شود. در حالی که اجرای طرح‌ اینترنت طبقاتی نه‌تنها زیرساخت‌ها را گسترش نمی‌دهد؛ بلکه با محدودسازی زیرساخت و دسترسی، به مانعی در مسیر رشد اقتصاد دیجیتال کشور بدل خواهد شد.

وی ادامه داد: اجرای این طرح مصداق بارز ظلم و نقض حقوق انسانی شهروندان است. همچنین، محدود کردن زیرساخت‌های ارتباطی و ایجاد تمایز در دسترسی افراد به اینترنت، چرخه فعالیت کسب‌وکارها را با چالش‌های جدی مواجه کرده و مانعی در مسیر فعالیت‌های اقتصادی خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه باید از هرگونه اعمال محدودیت بر اینترنت پرهیز کنیم، خاطرنشان کرد: در مواقع خاص و شرایط اضطراری ممکن است محدودیت‌هایی اعمال شود؛ اما اگر این محدودیت‌ها تبدیل به رویه و بهانه‌ای برای طبقه‌بندی و تمایز در دسترسی به اینترنت شود، نتیجه‌ای جز یأس جوانان، افزایش مهاجرت و بی‌اعتمادی عمومی نخواهد داشت.

اینترنت طبقاتی مصداق نشان‌دار کردن شهروندان است

در ادامه جلسه، «سیدحسن هاشمی»، نایب‌رئیس کمیسیون دانش بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق مشهد نیز با انتقاد از طرح اینترنت طبقاتی، اظهار کرد: ما به‌صراحت اعلام می‌کنیم که مخالف این طرح هستیم. از هر زاویه‌ای به این طرح نگاه کنیم خواهیم دید که اجرای آن به صلاح کشور نیست. حتی از منظر پدافند غیرعامل نیز این طرح به‌نوعی نشان‌دار کردن بخشی از افراد جامعه است و آینده آنان را با خطرات امنیتی جدی رو به رو خواهد کرد.

وی افزود: برخی معتقدند دولت با اقدامات متعددی از جمله محدودسازی اینترنت به کند کردن گردش عملیات اقتصادی در کشور دست‌زده تا از افزایش تورم جلوگیری کرده و با سفته‌بازی مقابله کند؛ اما باید توجه داشت که حتی اگر این اقدامات با چنین اهدافی نیز اجرا شده باشند، در بلندمدت نتیجه‌ای جز از رونق انداختن کسب‌وکارها و کاهش رشد اقتصادی کشور نخواهد داشت.

هاشمی با اشاره به نقش اینترنت در زندگی روزمره جوانان، گفت: تحقیقات نشان می‌دهد کاربران ایرانی به‌طور متوسط روزانه حدود ۴ ساعت از اینترنت استفاده می‌کنند. همچنین طبق آمار، ۶۷ درصد جوانان کشور به اینترنت دسترسی دارند و استفاده از شبکه‌های اجتماعی یکی از مهم‌ترین ابزارهای گذران اوقات فراغت آن‌ها به ویژه در فصل تابستان است. حذف یا محدودسازی این ابزارها عملاً به معنای اخلال در اوقات فراغت و گرفتن امید از نسل جوان کشور است.

وی با تاکید بر نقش مهم اینترنت در تولید محتوای فارسی، گفت: در شرایط فعلی بسیاری از محتوای فارسی از دسترس خارج شده و اگر فضا باز شود می‌توان در موضوعات متنوعی به تولید محتوا پرداخت و به توسعه زبان فارسی در فضای دیجیتال کمک کرد.

نایب رئیس کمیسیون دانش‌بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه کرد: محدودسازی اینترنت به هر شکل و با هر هدفی که اجرا شود امری اشتباه است. با تکنولوژی نمی‌توان مقابله کرد، با این حال متاسفانه مسئولان از تجربیات گذشته خود درس نمی‌گیرند و به جای بهره‌برداری از تکنولوژی به دنبال محدودسازی آن می‌روند و زمانی به فکر استفاده از آن می‌افتند که دیگر بسیار دیر شده است.

وی افزود: در حال حاضر بخشی از شهروندان با اینترنت ماهواره‌ای به اینترنت متصل می‌شوند و به‌زودی اتصال به اینترنت ماهواره‌ای از طریق تلفن‌های همراه نیز فراهم خواهد شد.

هشدار نسبت به تفکیک اینترنت بر مبنای طبقه یا شغل

«سهیل پروازی»، دبیر این کمیسیون نیز تصریح کرد: دسترسی به اینترنت بیش از آنکه جنبه فنی داشته باشد، جنبه حکمرانی پیدا کرده و در این میان باید از چهار منظر سرعت، پهنای باند، کیفیت و دسترسی‌پذیری به آن نگریست و باید دید آیا ایجاد تمایز در سطح دسترسی افراد به اینترنت با توجه به شرایط ما متناسب است یا خیر؟

پروازی یادآور شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از کشورهای بزرگ تنها در مواقع خاص اینترنت را محدود می‌کنند با این حال در هیچ‌یک از کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، تفکیک اینترنت بر اساس طبقه یا شغل، به‌عنوان یک سیاست پایدار به رسمیت شناخته نمی‌شود.

در ادامه این نشست، اعضای کمیسیون، نمایندگان شرکت‌ها و انجمن‌های تخصصی دیدگاه‌های خود را در این خصوص مطرح کردند.

«سبحان صفریان»، رئیس مرکز تحقیقات و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی خیام، با اشاره به تبعات اجرای طرح اینترنت طبقاتی، یادآور شد: یکی از عوامل مهاجرت نخبگان و نیروهای متخصص، محدودیت در دسترسی به اینترنت است. این در حالی است که حتی در کشورهای کوچک شرق اروپا نیز اینترنت به‌قدری سریع است که حتی برنامه‌های تلویزیونی نیز از طریق آن پخش می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: ترویج دانش‌بنیان شدن شرکت‌ها باید در اولویت کار  کمیسیون قرار گیرد، چراکه بسیاری از مدیران نمی‌دانند که چگونه باید به این حوزه ورود کنند.

وی همچنین از فقدان صندوق‌های سرمایه‌گذاری، عدم اجرای طرح اعتبار مالیاتی و عدم دسترسی شرکت‌ها به داده ها به عنوان دیگر مشکلاتی نام برد که باید در اولویت پیگیری‌ها قرار گیرند.

«محمدجعفر عین‌القضات»، عضو هیئت‌مدیره انجمن فنی، مهندسی و مشاوره‌ای خراسان رضوی نیز ضمن مخالفت با اجرای طرح اینترنت طبقاتی، بیان کرد: قطع دسترسی هیچ‌گاه نتیجه‌بخش نبوده و صرفاً باعث گسترش بازار سیاه خواهد شد و تنها با آموزش و افزایش آگاهی عمومی می‌توان به نتیجه رسید.

اجرای اینترنت طبقاتی هزینه‌ شرکت‌های فناور را افزایش می‌دهد

«حمیدرضا زمزمی»، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش انجمن بلاکچین خراسان رضوی، با اشاره به تبعات اقتصادی اجرای طرح اینترنت طبقاتی عنوان کرد: قطع برق باعث افزایش ۲۰ درصدی هزینه‌های شرکت‌های فناور شده است و کندی اینترنت نیز تاثیر مستقیمی بر افزایش هزینه‌ها دارد. اجرای اینترنت طبقاتی هم قطعاً هزینه‌های جاری را افزایش می‌دهد و بر مشکلات شرکت‌ها خواهد افزود.

«فرزانه کمیایی»، رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خراسان رضوی نیز گفت: مشکل اصلی اینجاست که هداف از اجرای طرح اینترنت طبقاتی هنوز مشخص نیست.

وی تاکید کرد: پیش از ارائه هرگونه پیشنهاد ابتدا باید اهداف اجرای این طرح مشخص شود، چراکه نمی‌توان بدون دانستن هدف، سیاست‌گذاری کرد.

«سیدحامد جوادی»، نماینده انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان خراسان رضوی نیز با اشاره به تفویض اختیار دولت به استانداران، اظهار کرد: باید دید چه میزانی از اختیارات به استانداران تفویض شده و آیا می‌شود با توجه به وجود شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در سطح استان استاندار خراسان رضوی را نسبت به رفع برخی از محدویت‌های اینترنتی در سطح استان و شهر مشهد تشویق کرد؟

اما «مهدی حاتمی»، از فعالان حوزه دانش بنیان، با اعلام مخالفت با اجرای طرح اینترنت طبقاتی، افزود: با توجه به تعطیلی کلیه بازارهای مالی در جریان جنگ 12 روزه باید دید آیا اقتصاد کشور تحمل شوک دیگر را دارد؟

«امیرعلی علوی»، عضو کمیسیون دانش‌بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، اظهار کرد: دسترسی به اینترنت نباید از سوی سرویس‌دهنده محدود شود، بلکه باید با آموزش کاربران خود میزان دسترسی خود را انتخاب کنند و اگر قرار است محدودیتی بر دسترسی اعمال شود از سوی خود کاربر انجام گیرد.

بررسی بازخوردهای نشست با استاندار خراسان رضوی

ادامه این نشست، به بررسی بازخوردها و نحوه‌ پیگیری مسائل مطرح شده در نشست اعضای کمیسیون با استاندار خراسان رضوی اختصاص داشت.

شریعتی‌مقدم، رئیس کمیسیون دانش‌بنیان، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، با تاکید بر لزوم اطلاع‌رسانی میزان خسارت وارد آمده به شرکت‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای مجازی استان در جریان جنگ 12 روزه افزود: تشکل‌ها باید در محاسبه  و آگاهی‌رسانی از میزان خسارت شرکت‌ها بیشتر کار کنند و می‌توان از بستر و تریبون موجود در کمیسیون برای اطلاع‌ رسانی بهره جست.

وی با اشاره به کاهش روند دانش‌بنیان شدن بنگاه‌های اقتصادی، بیان کرد: کمیسیون باید مسیر ترویج دانش‌بنیان شدن را برای بنگاه‌های اقتصادی تسهیل کند و با همکاری دستگاه‌های اجرایی استان، بسترهای لازم را فراهم آورد.

هاشمی، نایب رئیس کمیسیون نیز تاکید کرد: تزریق نقدینگی به تنهایی برای حل مشکلات ایجاد شده برای شرکت‌های حوزه ICT و گردشگری کافی نیست. تجربه نشان می‌دهد ارائه تسهیلات و تزریق نقدینگی به شرکت‌ها در صورت تعدیل نکردن نیرو تنها فرار رو به جلوست و در ادامه وضعیت شرکت‌ها را بدتر می‌کند. تجربه شرکت‌های دانش‌بنیان در ورود به بورس نشان داد که این مسیر اگرچه دشوار و زمان‌بر است؛ اما شدنی است و باید برای آن چند سال برنامه‌ریزی کرد. بر این اساس آماده انتقال تجبیات خود در این مسیر به سایر شرکت‌ها هستیم.

در این خصوص پروازی، دبیر کمیسیون اظهار کرد: در جلسه با استاندار، به مجموعه‌ای از چالش‌های جدی شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال استان اشاره شد.

وی گفت: در شرایط بحرانی، اختلال در دسترسی به اینترنت پایدار برای این شرکت‌ها به معضل بزرگی تبدیل شده و در کنار آن، نبود صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر اثربخش نیز توسعه این حوزه را با مانع مواجه کرده است. همچنین پیشنهاد ایجاد منطقه آزاد مجازی در استان و جبران خسارت شرکت‌های اقتصاد دیجیتال به‌دلیل قطعی یا محدودسازی اینترنت در شرایط خاص، از دیگر محورهایی بود که در آن نشست مطرح شد.

پروازی در ادامه، از لزوم پیش‌بینی سیاست‌های حمایتی در حوزه‌های مالیاتی، بانکی و بیمه‌ای برای شرکت‌های دانش‌بنیان در زمان بحران به عنوان یکی دیگر از مباحث مورد اشاره در آن نشست نام برد و افزود: بسیاری از مراکز رشد و واحدهای فناور که خارج از محدوده پارک‌های علم و فناوری فعالیت می‌کنند، از معافیت‌های قانونی محروم‌اند.

وی ادامه داد: کمبود کارگزاران ارزیاب بومی، ضعف نظام مالکیت فکری، نادیده گرفتن دارایی‌های نامشهود شرکت‌ها در فرآیند تامین مالی، عدم بهره‌برداری از ظرفیت فناوری‌های نوین مانند بلاکچین و توکن‌سازی در فرآیند مولدسازی اموال دولت، و دسترسی نابرابر به داده‌های استانی برای پروژه‌های هوش مصنوعی و درخواست تسریع در اجرای طرح فیبر نوری در استان، از دیگر موارد طرح شده در نشست با استاندار بود. همه این موارد نیازمند پیگیری جدی از سوی استانداری برای رفع موانع پیش‌روی زیست‌بوم نوآوری و اقتصاد دیجیتال استان است.

«آرمان هاشم‌زهی»، از فعالان حوزه دانش بنیان استان نیز در بخش دیگری از این نشست،  با اشاره به مقوله ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود، خاطرنشان کرد: در این خصوص هیات وزیران دو مصوبه مهم دارد که شامل به رسمیت شناختن دارایی‌های نامشهود و امکان استفاده از آن‌ها به‌عنوان وثیقه بانکی می‌شود که باید با استناد به این مصوبات نسبت به ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود شرکت‌ها اقدام کرد.

وی ادامه داد: پیشنهاد می‌شود از ارزش‌ دارایی‌های نامشهود برای دریافت تسهیلات جهت جبران خسارات واردشده به شرکت‌های ICT و گردشگری که در جریان جنگ 12 روزه آسیب دیدند، استفاده شود.

وی همچنین، به کاهش نرخ رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در استان خراسان رضوی اشاره کرد و افزود: در این خصوص باید با همکاری با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جهوری به ترویج شرکت‌ها بپردازیم. در حالی که خراسان رضوی همواره جزو استان‌های برتر در این زمینه قرار داشته، اما متاسفانه در حال حاضر نرخ رشد شرکت‌های دانش‌بنیان استان فارس 10 برابر استان خراسان رضوی شده است؛ لذا باید بیش از پیش به ترویج دانش‌بینان شده شرکت‌ها و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازیم.