مسیر توسعه صنعتی استان از طریق تفویض اختیارات و رفع چالشهای شهرکهای صنعتی
چهار ضربه، یک پیام: چگونه مدیران اقتصادی ایران تابآورتر شوند؟
ایرادهای ناپایدار مدل قدیمی کسب و کار
تحویل بار صاحبان کالا در بنادر خشک ارزانتر شد
اقتصاد اروپا در مرز هشدار
صنعتگران خواستار شفافسازی و تسهیل مقررات مالیاتی شدند
لزوم تدوین سند ملی تابآوری گردشگری در شرایط بحرانی
زیرساختهای ضعیف، قوانین مخل و بیتوجهی به نوسازی تجهیزات؛ سه بحران اصلی صنعت خراسان رضوی
*محمدرضا توکلیزاده- رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی// حمله نظامی اخیر رژیم صهیونیستی به ایران و به دنبال آن جنگی که 12روز به طول انجامید، از زوایای متعدد قابل واکاوی است. پیامدهای روانی، اجتماعی و امنیتی این تهاجم بر افکار عمومی و ساختارهای جامعه بیتردید قابل اعتناست، اما جنبههای اقتصادی آن نیز نباید منظر دور بماند.
کمال اطهاری، پژوهشگر ارشد حوزه توسعه // مالیات چقدر میتواند در پیشبینیپذیر بودن یا نبودن سیاست و اقتصاد در ایران، اثرگذار باشد و الگوی توسعه چه میگوید؟ در این مقاله پاسخ را بخوانید.
احمد عطارزاده، کارشناس اقتصاد دیجیتال // اگر در دهه ۱۹۵۰ از کسی میپرسیدید که سرمایه انسانی یعنی چه، حتما شما را به تمسخر میگرفت؛ چرا که از نظر بیشتر مردم، سرمایه یعنی ابزار تولید، زمین، ساختمان و پول. اما در دهه ۱۹۶۰ بود که گری بکر اقتصاددان، مفهوم جدیدی را وارد نظریهپردازی اقتصادی کرد. بکر در مطالعات بررسی رابطه میان آموزش و سطح درآمد پی برد که بین سرمایه فیزیکی و تولید خلأ وجود دارد و در سال ۱۹۶۴ مفهوم سرمایه انسانی را ابداع کرد. بکر بین دو نوع سرمایه انسانی عام و سرمایه انسانی خاص تمایز قائل شد. در نظر بکر شرکتها تمایل چندانی برای پرورش سرمایه انسانی عام ندارند، چراکه باور دارند این نوع سرمایه در هر کسبوکار و سازمانی کاربرد دارد و هزینه کردن برای آن یعنی پرداختن هزینه نیروی انسانی سایر سازمانها از جیب کسبوکار خود. در مقابل، شرکتها با فراغ بال حاضرند برای سرمایه انسانی خاص هزینه کنند؛ چراکه این نوع تخصص فقط در کسبوکار خودشان کاربرد دارد.
دکتر سجاد نامداری، پژوهشگر و فعال بخش معدن // هنگامی که مفهوم معدنکاری هوشمند مطرح میشود، ناخودآگاه تصویرسازی ذهنی، ما را به سمت ماشینآلات معدنی با سیستمهای کنترل از راه دور میبرد که در این تصویر، افراد به دور از خطرات و ریسکهای ناشی از معدنکاری سطحی یا زیرسطحی، مشغول به هدایت ماشینآلات و تجهیزات از راه دور به وسیله کنترل گرهای دیجیتال هستند. حقیقت این است که این تصویر ذهنی، از واقعیت معدنکاری هوشمند فاصله زیادی دارد.
امیررضا انگجی // مطالعات اقتصادی جدید در حوزه فساد شواهد آماری جالبی را نشان میدهد مبنی بر اینکه پس از هر رسوایی مالی یا اختلاس که در روزنامهها منتشر میشود، احتمال دزدی در فروشگاههای مواد غذایی به میزان ۱۶درصد افزایش پیدا میکند. این مطالعات از دادههای دو شهرستان در استان امیلیا-رومانیا در ایتالیا استفاده میکند که به داشتن کارخانههای لامبورگینی و فراری شهرت دارند.
دکتر علینقی مشایخی، استاد مدیریت دانشگاه صنعتی شریف // وضیعت اقتصادی در دو دهه گذشته مناسب نبوده است. اکنون نیز بهرغم تلاش دولت، تورم نزدیک به ۴۰درصد و بیکاری زیاد است؛ قدرت خرید طبقه متوسط و پایین جامعه کم شده است و کاهش آن ادامه دارد؛ سرمایهگذاری ناخالص ملی به قیمت ثابت در دهه گذشته رو به کاهش بوده؛ نرخ ارز افزایش داشته است و خروج سرمایههای مادی و انسانی از کشور زیاد است. در قدم اول برای خروج از این وضعیت باید پذیرفت که شرایط فعلی حاصل سیاستهای اقتصادی، سیاستهای خارجی و سیاستهای داخلی، فرهنگی و اجتماعی طی چند دهه گذشته بوده است. این وضعیت نامطلوب از آسمان به ما نازل نشده، بلکه نتیجه تصمیمات و سیاستهای دولتهاست. بدون پذیرش این واقعیت که شرایط روز نتیجه تصمیمات و سیاستهای گذشته است، دریچه اصلاح و یادگیری برای بهبود شرایط بسته خواهد ماند. شرایط نامطلوب فعلی حاصل سیاستها و تصمیمات در حوزههای مختلف است، ولی این یادداشت بر سیاستهای اقتصادی متمرکز است.
سیاوش محدث // حدود ۵دهه از آنچه بهعنوان انقلاب صنعتی سوم یا اتوماسیون صنعتی نامیده میشود، گذشته است و برخی اقتصاددانان صنعتی با جدیت از پیشرفت سریع انقلاب صنعتی چهارم سخن میگویند. انقلاب جدید در نتیجه گسترش هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)، یادگیری ماشین (Machine Learning)، دیجیتالسازی (Digitalization) و دادهمحوری یا واژه جدید «datafication» گسترش یافته و به نظر زنجیره آخر رابطه مستقیم و فیزیکی انسان و تولید -اینبار در بخش خدمات - به مرور منقطع میشود. ماده اصلی این انقلاب دیگر فولاد و بتن و میز کاری و روبات نیست، بلکه داده و تحلیل داده در بطن انقلاب صنعتی چهارم قرار گرفته است- ماده اولیه تولیدی که موجب مناقشات حقوقی بسیار زیادی شده و با چارچوبهای سیاسی (Industrie ۴.۰ بهعنوان مثال در آلمان) و حقوقی (بهعنوان مثال GDPR در سطح اتحادیه اروپا) معرفی شده چند سال اخیر، اقتصادهای پیشرفته آماده جهش بزرگ دادهمحوری شدهاند.
آینده بسیار سریعتر و پرشتابتر از آنی که تصور و پیشبینی میکنیم نمایان خواهد شد. اما اگر میخواهیم در آینده و فردایی که خیلی زود به امروز تبدیل میشود شاهد کاستن از درد و رنجهای زندگی مردمان سرزمینمان و هموارتر شدن مسیر حرکت و توسعه کشور باشیم، نیازمند تهیه، تدوین و اجرای سیاستها و استراتژیهای جامعتر و مناسبتر در عرصههای گوناگون هستیم. ازجمله مسائل بسیار مهمی که کل جهان در دهههای آتی با آنها بیشتر دست به گریبان خواهد بود، در کنار تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، موضوع مهاجرت (و نیز پناهندگی و آوارگی) است.
دکتر کامران ندری، اقتصاددان // در سال جاری، بانک مرکزی و مجموعه دولت برای مهار تورم حداقل چهار برنامه یا راهکار اساسی را دنبال کرده و تا حدودی توانستهاند در اجرای این برنامهها موفق عمل کنند. این چهار برنامه یا راهکار عبارتند از: ۱- سرکوب دستمزدها برای جلوگیری از افزایش هزینههای تولید در بخش کارگری و ممانعت از افزایش کسری بودجه در بخش کارمندی. ۲- تلاش برای تثبیت نرخ ارز. ۳- کاهش نرخ رشد نقدینگی از طریق سیاست کنترل میزان وامدهی بانکها (کنترل ترازنامه). ۴- پرهیز از شوکهای قیمتی از طریق تداوم تثبیت قیمت حاملهای انرژی و تخصیص ارز ۲۸۵۰۰تومانی برای تامین کالاهای پایه. با این همه، بعید است نرخ تورم در سال۱۴۰۲، چه تورم نقطه به نقطه و چه میانگین سالانه، کمتر از ۴۰درصد باشد و کماکان، هزینههای تورم بالا اقتصاد و بخش عظیمی از مردم را آزار میدهد.