- امروز : شنبه - ۲۲ شهریور - ۱۴۰۴
- برابر با : Saturday - 13 September - 2025
اخبار ویژه
پیگیری برای جبران خسارت قطعی برق و گاز صنایع توسط دولت
انتقاد صریح بخش خصوصی از قطعی برق، کمبود نقدینگی و قوانین دست‌وپاگیر
احصا ریشه‌ها و راهکارهای پیشگیری از مهاجرت نخبگان حوزه سلامت
تورم در جامعه و اولویت‌های سبد خانوار
چالش ها و راهکارهای حمایت از واحدهای گردشگری خراسان رضوی در راستای توسعه این بخش
واکاوی چالش‌ها و راهکارهای بهبود سامانه جامع گردشگری سلامت
دیپلماسی فعال و اصلاحات داخلی؛ نسخه نجات اقتصاد در شرایط تعلیق
آثار ورود ایران به سومین رکود تورمی
معادن ایران
نقشه گنج ۱۰ تریلیون دلاری
اگر افسانه‌ها واقعی بودند، چه می‌شد؟ اگر جهان به شکلی بود که افسانه رنگ واقعیت می‌گرفت، احتمالا کیمیاگری دیگر یک خیال خام نبود. یا مثلا الدورادو دیگر یک شهرخیالی با کوه‌هایی از طلا نبود. می‌شد با انواع رمز و رازهای کیمیاگران، از خاک سیاه طلای ناب ساخت و همه را ثروتمند کرد. می‌شد شکلی از جهان را خلق کرد که در آن هرکس با فراغ بال در پی ساختن جهانی باشد که در آن منابع بسیار زیاد است. کار معدن و صنایع معدنی همین است. اغراق نیست اگر بگوییم اکتشاف پهنههای معدنی بسیار بزرگ و ثروت‌ساز در ایران می‌تواند افسانه‌ها را واقعی و دنیایی بی‌نهایت بهتر را برای ۸۵ میلیون ایرانی بسازد. اکتشاف امروز آنقدر مهم و حیاتی است که می‌تواند با تبدیل کردن معدن به نفت جدید اقتصاد ایران، «کشور» را از نو به ریل توسعه بازگرداند. چرا؟ پاسخ روشن است.
نگاه غیر‌حرفه‌ای به معدن یکی از عوامل بنیادی ناکامی معدن‌کاری
حوزه معدن همیشه جزو فعالیت‌های اقتصادی پرچالش در کشورمان بوده است. از یک‌طرف مدعی هستیم که حدود ۱۰درصد ذخایر معدنی جهان در ایران قرار گرفته است؛ هرچند به‌دلیل فقر فاحش اکتشافات هیچ‌وقت برای این آمار دلایل کافی ارائه نشده است. اما اگر آن را با مسامحه بپذیریم و حتی به کمتر از آن یعنی ۵درصد هم رضایت دهیم، زمانی که وارد محاسبات اقتصادی می‌شویم، مشاهده می‌کنیم که به‌رغم این پتانسیل، کشور ما نقش قابل‌توجهی در گردش مالی معدن و صنایع فرآوری دنیا ندارد.
موانع توسعه اکتشافات معدنی
وضعیت اکتشاف معادن کشور در مقایسه با سایر کشورهای معدنی، نشاندهنده نیاز کشور به سرمایه‌گذاری در راستای کشف ذخایر جدید است. بخش معدن به‌عنوان بخش مهمی از اقتصاد ملی و همزمان تامینکننده مواد اولیه صنایع، دارای اهمیت ویژهای است. با اینحال وضعیت بخش اکتشاف به‌عنوان اولین مرحله از فعالیت‌های معدنی چندان مناسب نیست و با ادامه روند فعلی در بخش اکتشاف، طی چند سال آینده با کمبود مواد معدنی در کشور مواجه خواهیم بود. به‌عنوان مثال، کشورهای استرالیا و کانادا در سال ٢٠٢٠، بهترتیب حدود ١١میلیون متر و ۳.۶میلیون متر حفاری اکتشافی انجام داده‌اند. میزان حفاری اکتشافی سالانه چین نیز طبق آمار سال ٢٠١٧ برابر ٥میلیون متر بوده است. این در حالی است که متراژ حفاری اکتشافی سالانه انجام‌شده در ایران با این کشورها تفاوت معناداری دارد. بررسی بازوی پژوهشهای مجلس حاکی از این است که فقدان یا عدم‌انتشار دادههای اکتشافی، بلوکه شدن محدودههای معدنی و تعارضات نهادی سازمان‌های مرتبط از چالشهای اصلی توسعه فعالیت‌های اکتشافی است.
قربانیان معدنی تعارض منافع
حدود ۶هزار محدوده معدنی امکان مزایده ندارند. این آماری است که وزیر صنعت، معدن و تجارت در بخش معادن ارائه کرده است. اگر پای صحبت‌‌‌های فعالان معدنی بنشینید، بیشترین دغدغه آنها، نقشه‌‌‌ها و دادههای اکتشافاتی و چالش‌‌‌هایی است که با سازمان‌هایی مانند انرژی اتمی و محیط‌زیست دارند. در واقع، وجود پهنههای معارض میان سازمان زمین‌‌‌شناسی و سازمان انرژی اتمی موجب شده است تا معاون وزیر «صمت» خواستار حمایت نمایندگان مجلس از این حوزه شود.
