- امروز : سه شنبه - ۴ آذر - ۱۴۰۴
- برابر با : Tuesday - 25 November - 2025
اخبار ویژه
لزوم واکاوی علل تعطیلی برخی معادن خراسان رضوی
تداوم چالش‌های بیمه کارگران ساختمانی؛ از ابهامات قانونی تا فشارهای مالی
تحقیق و توسعه؛ کلید افزایش تاب‌آوری و ماندگاری نیروی کار در صنایع
از ضرورت اصلاح تخصیص سهمیه ارزی تا تسریع اجرای فاز دوم جاده حسن‌آباد
شرق کشور بر مدار توسعه؛ از شناسایی موانع تا راهکارهای عملی
حمایت از واردات قانونی؛ گامی برای تقویت اقتصاد و کاهش قاچاق
رشد تجارت محصولات غذایی ایران بدون افزایش ارزش | چرا تجارت غذایی ایران جهش نمی‌کند؟
تاب آوری و تعادل، کلید موفقیت و کارآفرینی پایدار
#صنعت
نیمخیز تورم تولید
شاخص مدیران خرید (شامخ) برای ماه دی به‌روز شد و شواهد موجود از فراگیر شدن ابعاد رکود حکایت دارد. گرچه در این ماه وضعیت بخش صنعت بهبود اندکی داشته و تولید اندکی جان گرفته، اما رکود در سه بخش ساختمان، کشاورزی و خدمات شدت گرفته است. گزارش شامخ دی‌ماه با جمعآوری دیدگاه‌های بیش از ۲۰۰۰بنگاه تهیه شده است و نشان می‌دهد همزمان با اوج‌گیری هزینه تولید محصول و گرانی مواد اولیه، استخدام نیروی کار در بنگاههای داخلی به کمترین میزان تنزل پیدا کرده است.
هشت اسکن تولید صنعتی
برای رکود بخش تولید شاهد جدیدی پیدا شده است. گزارش آذرماه پژوهشکده پولی بانک مرکزی نشان می‌دهد، تولید صنعتی کشور در دو فصل پیاپی با افت مواجه بوده است. رشد شاخص تولیدات صنعتی شرکت‌های بورسی در آذر۱۴۰۳ درحالی منفی ۴.۶درصد بوده که در دو فصل تابستان و پاییز این رقم منفی ۲درصد گزارش شده است. این روند کاهشی که از اواسط سال۱۴۰۲ شروع شده تا انتهای آذر۱۴۰۳ تداوم یافته است. مقصر اصلی وضعیت فعلی را می‌توان کمبود گاز و برق دانست که ابعاد آن پیوسته رو به فزونی است. در عین حال در ردیف‌های بعدی نیز متهمانی همچون تنش‌های منطقه‌ای، چالش‌های ارزی، کاهش تقاضای مصرفی و مشکلات در صادرات در زمره عوامل اثرگذار بر کاهش سطح تولید صنایع داخلی به شمار می‌روند. لازم به یادآوری است افزایش بیش از ۹۰درصدی تعداد شرکت‌های زیان‌ده در آذرماه نسبت به مدت مشابه سال قبل از کاهش انگیزه تولید در سطح وسیعی از صنایع خبر می‌دهد.
کوچ صنعتگران به سمت بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران
بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز امسال سهم خدمات و کشاورزی از اشتغال افزایش یافته و سهم صنعت کاهش داشته است.
روزی ۸ همت ضرر خاموشی
بحران ناترازی، وزن زیان را در بخش صنعتی ایران بالاتر برده است. درحالی‌که به واسطه نااطمینانی بالا، تحریم و نوسانات اقتصاد کلان سود سرمایه‌گذاری در بخش صنعت کشور کمتر از میانگین منطقه‌ای و جهانی است، ناترازی برق و کاهش دسترسی فراگیر به برق موجب شده است زیان بیشتری به صنایع ایران تحمیل شود. برآورد کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد روزانه در نتیجه قطع برق کارخانه‌ها، چیزی نزدیک به ۸هزار میلیارد تومان زیان به بخش تولید کشور وارد می‌شود.
صنعت پشت دروازههای صادرات
تراز تجاری بخش صنعت، به میزان بیش از ۲۰میلیارد دلار از لحاظ ارزشی منفی است. آمار هفت‌ماهه تجارت خارجی در سال ۱۴۰۳، بیانگر این است که بنگاههای صنعتی ایران همچنان در ابتدای راه صادرات هستند. در هفت‌ماهه امسال در حالی کشور ۴.۸میلیارد دلار صادرات صنعتی داشته که در همین بازه زمانی بیش از ۲۵میلیارد دلار واردات صنعتی به ثبت رسیده است.
اجرای ناکام حمایت از صنعت
ارزیابی عملکرد احکام قوانین بودجه مرتبط با بخش صنعت در پنجسال اخیر (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲) حاکی از آن است که اگرچه احکام بودجه‌‌‌ای هم‌‌‌پوشانی مناسبی با اهداف اسناد بالادستی در بخش صنعت دارند، ولی بسیاری از بندها و تبصره‌ها یا به‌‌‌کلی اجرا نشده‌اند یا به‌‌‌صورت ناقص اجرا شده‌اند. همچنین عدم تامین مالی به‌‌‌رغم تصویب در قانون، طولانی شدن فرآیند اجرا به‌‌‌دلیل بوروکراسی پیچیده یا اختلاف در تفسیر قانون، کم توجهی به زمینه اصلی مشکلات مربوط به بخش صنعت و وجود مشکلات زمینه‌‌‌ای در فضای کلی اقتصاد کشور سبب شده است تا بسیاری از این احکام حتی در صورت اجرا نیز نتوانند زمینه‌‌‌ساز ایجاد تحرک جدی در بخش صنعت کشور شوند. بخش صنعت یکی از ارکان مهم اقتصاد ایران و همچنین یکی از بخشهای تاثیرگذار بر رشد اقتصادی است.
حلقه وابستگی صنعت به واردات
تولید در ایران تا حدود زیادی وابسته به واردات است. این وابستگی در مورد تولیدات صنعتی به‌مراتب بیشتر است. اما وابستگی صنعت به واردات از چند جنبه قابل بررسی است و دارای جوانب مثبت و منفی متعددی است. براساس آمار سه‌ماهه تجارت خارجی در سال ۱۴۰۳، صنعت سهم ۶۴درصدی از واردات کشور دارد. همچنین آمار نشان می‌دهد که کالاهای واسطه‌‌‌ای و سرمایه‌‌‌ای در مجموع سهم بیش از ۸۵درصدی از ارزش واردات کشور دارند. براساس این آمار به نظر می‌رسد صنعت برای ارتقای تولید، ایجاد ارزش‌افزوده و همچنین افزایش بهره‌‌‌وری وابستگی زیادی به واردات دارد.
بوروکراسی، انرژی را میبلعد
در عصر حاضر که جهان با بحران‌های زیستمحیطی و تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کند، انرژیهای تجدیدپذیر به‌عنوان راهکاری امیدبخش برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حفظ محیط‌زیست مطرح شده‌اند. ایران، کشوری با پتانسیل عظیم در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر، در مسیر گذار به سمت این منابع پاک انرژی قرار گرفته است. با این حال، چالش‌های متعددی پیش‌روی این مسیر قرار دارد که نیازمند توجه جدی و برنامهریزی دقیق است.
