با وجود بحران آب، ۲۱۰ گلخانه در خراسان رضوی غیرفعال هستند

*از برنامه‌ریزی‌ها عقبیم!

«احمد سلحشور»، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، با تایید آمارهای اعلام‌شده به «اتاق اقتصاد» گفت: مجموع گلخانه‌های فعال، غیرفعال و سایبانی در استان حدود ۵۲۰ هکتار است؛ در حالی‌که اصفهان بیش از 4هزار هکتار سطح گلخانه‌ای دارد. این فاصله، محدودیت سرمایه‌گذاری و ضعف اجرای الگوهای موفق را گواهی می‌کند. شاید لازم است یک بررسی تخصصی انجام بگیرد که چرا روند توسعه ما در قواره نیازها و ظرفیت‌هایمان نبوده است؟

وی با بیان اینکه، طبق برنامه هفتم توسعه، سهم تولید گلخانه‌ای استان باید از ۱۰ به ۲۰ درصد برسد و تا پایان این برنامه نیز ۳۵۰ هکتار به گلخانه‌ها و سایبان‌ها افزوده شود، متذکر شد: سهمیه استان در سال ۱۴۰۳، ۵۲ هکتار بود که بنا به آمار وزارت جهاد کشاورزی فقط ۳۵ هکتار آن اجرا شده و باید دید آیا همین واحدها هم عملا به مرحله کشت رسیده‌اند یا خیر؟

وی «فرآیند دشوار صدور مجوز» و «کمبود منابع مالی» را از مهم‌ترین موانع‌ این بخش برشمرد و عنوان کرد: هوشمندسازی صدور مجوز توسط نظام مهندسی کشاورزی، ایجاد خط اعتباری ویژه گلخانه (مشابه مکانیزاسیون سال‌های گذشته)، ارائه مشوق‌های صادراتی و حمایت ویژه استان، می‌تواند برای عبور این بخش از سد مشکلات، کارساز شود.

وی تاکید کرد: قطع برق و گاز و دشواری تامین سوخت جایگزین، سرمایه‌گذاران را برای ورود یا نگهداشت سرمایه در این بخش، بی‌انگیزه می‌کند.

به گفته سلحشور، راهکار حل این مسائل نیز تامین پایدار انرژی در تمام فصول، بازگشت تعرفه گاز گلخانه‌ها به نرخ سابق، تخصیص تسهیلات نوسازی سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی، توسعه کشت قراردادی و ارائه یارانه حامل‌های انرژی برای کاهش هزینه‌های تمام‌شده است.

* بازار بدون بارانداز

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی در بخش دیگری از اظهاراتش به موضوع بازار محصولات گلخانه‌ای و صادرات در این بخش پرداخت و متذکر شد: استان ترمینال صادراتی محصولات گلخانه‌ای ندارد. از طرفی بخش عمده تولید گلخانه‌های استان نیز از نظر کمّی و کیفی، استاندارد صادراتی ندارد.

او ضرورت ایجاد یک بارانداز صادراتی را برای ظرفیت‌سازی در این بخش یادآور شد و گفت: طبیعتا با حمایت از تولید(متناسب با تقاضای مقصد) و آموزش تخصصی صادرات به فعالان این حوزه، می‌توان زمینه‌ای را فراهم نمود تا تولیدات این بخش در آینده نزدیک، روانه بازارهای جهانی شود.

او به بحث «آب مجازی» نیز اشاره کرده و خواستار تعیین‌تکلیف سیاستی وزارت جهاد کشوارزی در این خصوص شد.

*خطر گریز سرمایه از گلخانه‌ها

سلحشور در بخش دیگری از اظهارتش به موضوع بی‌ثباتی قیمت ارز و فشار بانکی پرداخت و بیان کرد: گلخانه‌داران از بی‌ثباتی قیمت ارز و رشد هزینه نهاده‌های وارداتی آسیب می‌بینند. نبود الگوی کشت گلخانه‌ای، ناتوانی در بازپرداخت اقساط و فشار بانک‌ها، برخی را به فروش سازه‌های گلخانه‌ای‌شان و خروج از چرخه تولید واداشته است.

وی ادامه داد: در حال حاضر سازه‌های متعددی در استان به دلیل بدهی بانکی با قیمت پایین عرضه شده‌اند. طبیعتا انباشت واحدهای راکد نیز سرمایه‌گذاران جدید را برای ورود به این حوزه مردد می‌کند.

*مسیر حمایت‌ها، اصلاح شود

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق مشهد در جمع‌بندی این موضوع عنوان کرد: به‌رغم سه دهه سیاست‌گذاری، «صنعت گلخانه» در استان خراسان رضوی هنوز در ابتدای راه است و متاسفانه از تسهیلات مناسب بهره‌مند نیست، البته گاهی تسهیلات ۱۸ درصدی و بالاتر به این بخش اعطا می‌شود که با ریسک بازار و ضعف دانش فنی سازگار نیستند.

سلحشور اضافه کرد: معتقدیم برای برون‌رفت از مشکلات موجود، باید حمایت‌ها در این بخش بازنگری و هدفمند شوند؛ توسعه گلخانه‌ها نسبت به آبیاری تحت فشار، صرفه‌جویی آب و بهره‌وری بالاتری دارد و مستحق ابزارهای مالی ویژه است.

وی خاطر نشان کرد: اگر مولفه‌هایی نظیر مجوز، تأمین مالی، انرژی و بازار به طور هم‌زمان اصلاح نشوند، شکاف میان «نیاز ۵۸۰۰ هکتاری» و «واقعیت ۲۵۴ هکتاری» پابرجا می‌ماند و ۲۱۰ واحد غیرفعال به جای تبدیل‌شدن به پیشران صرفه‌جویی آب، به دارایی‌های راکد بدل خواهند شد.