چگونگی توسعه مراودات تجاری با آفریقا

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی «محمدحسین روشنک»، رئیس کمیسیون تجارت اتاق استان، در این نشست با اشاره به ظرفیت های موجود در کشور برای گسترش مبادلات تجاری با قاره آفریقا عنوان کرد: در حال حاضر زیرساخت های لازم برای توسعه تجارت با این قاره بزرگ مهیاست و برنامه ریزی خواهیم کرد تا در قالب یک هیات تجاری، از ظرفیت های موجود در این قاره بازدید کنیم.

روشنک، همچنین از برنامه ریزی سازمان توسعه تجارت برای کمک به برگزاری نمایشگاه های بین المللی تجاری در دیگر کشورها گفت و اذعان داشت: ظاهرا قرار است از سال آینده 50 درصد هزینه های هیات های تجاری و برگزاری نمایشگاه ها توسط سازمان توسعه تجارت تامین و پرداخت شود. همچنین مقرر شده عوارضی برای واردات برخی کالاهای غیر نفتی توسط بخش خصوصی تعیین شود و این عوارض به بخش خصوصی (و نه شرکت های خصولتی) برای جبران تعهدات ارزی صادرکنندگان اختصاص یابد.

درخواست راه‌اندازی یک میز آفریقا در اتاق بازرگانی خراسان رضوی

در ادامه این نشست، تریبون در اختیار محمد فلاح نژاد، رئیس اداره شرق آفریقای سازمان توسعه تجارت قرار گرفت و او در تشریح حجم صادرات ایران به کشورهای آفریقایی طی پنج ماه نخست امسال اظهار کرد: ارزش صادرات در این مدت حدود 700 میلیون دلار بوده که به مقصد 9 کشور آفریقایی انجام شده است. همچنین، میزان واردات کشورمان از آفریقا 44 میلیون دلار با 241 قلم کالا از 34 کشور بوده است. بر اساس آمارها، حجم کل صادرات استان خراسان رضوی در این مدت 453 میلیون دلار بوده است و میزان صادرات خراسان رضوی به آفریقا در این مدت 500 هزار دلار بوده است که این رقم بسیار ناچیز است.

وی اضافه کرد: بهتر است برای توسعه تجارت خراسان رضوی با آفریقا یک میز آفریقا در اتاق بازرگانی این استان راه اندازی شود تا با سازمان توسعه تجارت ارتباط بهتری برقرار کند. همچنین پیشنهاد می شود یک کنسرسیوم صادراتی در بخش های مختلف اقتصادی استان تشکیل شود. مطمئنا از این طریق می توان اقدامات زیادی برای توسعه تجارت با آفریقایی ها انجام داد.

پس از وی، مهرداد امانی، رئیس مرکز تجاری ایران در کنیا نیز با اشاره به گلایه های صادرکنندگان از وضعیت برگزاری نمایشگاه های تجاری در عرصه بین المللی خاطرنشان کرد: متاسفانه برخی کارگزاران نمایشگاه ها صرفا به برگزاری نمایشگاه اهمیت می‌دهند و به برخی مسائل توجهی ندارند. بخش خصوصی باید در تربیت و پرورش کارگزاران نمایشگاهی به ما کمک کند.

وی اضافه کرد: پیگیری تفاهمات منعقد شده با دیگر کشورها نیز باید توسط اتاق های بازرگانی صورت گیرد. به عنوان نمونه در پی برگزاری نمایشگاه های تجاری در کشور ونزوئلا، 60 تفاهم نامه منعقد شد و هم اکنون تیم مستقلی برای پیگیری آن تشکیل شده است.

اوگاندا مناقصات زیادی در حوزه خدمات فنی- مهندسی دارد

محمدعلی موسوی، رئیس مرکز تجاری جمهوری اسلامی ایران در اوگاندا نیز با اشاره به فعالیت های این مرکز عنوان کرد: این مرکز از 21 سال پیش در اوگاندا راه اندازی شده و ظرف مدت حدود سه سال اخیر توانسته ایم در مناقصات فنی- مهندسی این کشور به ارزش 100 میلیون دلار برنده شویم و تاکنون برق رسانی به 500 روستای اوگاندا توسط ایرانیان انجام شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر اوگاندا مناقصات زیادی در حوزه خدمات فنی- مهندسی دارد و بسترهای خوبی هم برای فعالیت در این زمینه فراهم است. باید توجه داشت آفریقایی ها پول نقد ندارند؛ ولی امکان تهاتر معادن آن وجود دارد. سه ماه پیش اوگاندا صادرکننده 3.7 میلیارد دلار طلا در سال بود. همچنین، این کشور 12 میلیون هکتار اراضی بدون کشاورزی دارد که می توان از آن برای کشت فراسرزمینی بهره برد. این کشور همیشه از آب و هوایی بهاری برخوردار است و از این جهت ظرفیت خوبی برای کشاورزی نیز در اختیار دارد.

رئیس مرکز تجاری ایران در اوگاندا با اشاره به راه اندازی بزرگترین توتستان جهان توسط ایرانیان در کشور اوگاندا خاطرنشان کرد: در حال حاضر ما با بیش از 10 میلیون اصله درخت توت در این کشور، بزرگترین توتستان جهان را راه اندازی کرده ایم.

موسوی با اشاره به گردش اقتصادی 2 تریلیون دلاری قاره آفریقا، گفت: حدود 1.2 تریلیون دلار از این میزان، مربوط به حوزه صادرات و واردات است و اگر بتوانیم تنها یک درصد از این حجم را در اختیار بگیریم، در حوزه تجارت به رشد خوبی دست می یابیم.

بازار افغانستان و عراق مهم‌تر است یا آفریقا؟

در ادامه نشست، حسن حسینی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، با بیان اینکه بخش خصوصی کشورمان به خوبی دنیا را می شناسد، تصریح کرد: این موضوع به تنهایی کافی نیست. در حال حاضر ما شناخت خوبی از کشورهای همسایه داریم ولی تا چه حد در این کشورها کار کرده ایم؟ آیا همانقدر که رایزن فرهنگی به این کشورها فرستاده ایم، رایزن اقتصادی هم اعزام کرده ایم؟

حسینی با گلایه از محدودیت‌های بانکی در دیگر کشورها و تاثیر آن بر تجارت خارجی خاطرنشان کرد: مگر در دنیای امروز می شود بدون کمک بانک با دنیا تجارت کرد؟ در شرایط تحریم کنونی یک تاجر چگونه می تواند پول حاصل از تجارت خویش را به کشور بازگرداند؟ تاجر نیازمند روابط بانکی با دنیاست.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به مساله تجارت با قاره آفریقا عنوان کرد: در حال حاضر حجم تجارت دنیا با این قاره بیش از 1100 میلیارد دلار است اما سهم کشور ما از این تجارت یک هزارم درصد است.

حسینی تاکید کرد: امروز قطعی اینترنت در کشور، ضربه سهمگینی بر پیکره کسب و کارها وارد می کند و در چنین شرایطی و با چنین زیرساخت‌هایی چگونه می‌توان با آفریقا تجارت کرد؟ ما بازار افغانستان و عراق را نتوانسته ایم برای خود حفظ کنیم؛ حال چگونه می خواهیم سراغ آفریقا برویم؟

تعهدات ارزی، مهم‌ترین مساله صادرکنندگان

در  ادامه این نشست، احمدرضا صفار طبسی، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه در حال حاضر بزرگترین مشکل صادرکنندگان مساله تعهدات ارزی است، گفت: سوال مهم این روزها که توسط فعالان اقتصادی مطرح می شود، این است که چرا باید دلار را 2000 تومان ارزان تر از بازار آزاد وارد کشور کنیم؟

وی اضافه کرد: مساله دیگر هزینه شرکت و برگزاری نمایشگاه های تجاری بین المللی است که حتی با کمک 50 درصدی سازمان توسعه تجارت هم حضور در آنها، فاقد صرفه اقتصادی است. سوال این است که چه نظارتی بر این موضوع وجود دارد؟ آیا جامعه هدف در نمایشگاه ها شناسایی شده یا صرفا به برگزاری نمایشگاه ها اکتفا می شود؟

صفار طبسی یکی از دیگر از مسائل مربوط به تجارت با آفریقا را مساله گذر موقت واردات مواد اولیه عنوان کرد و افزود: اگر به عنوان مثال، تاجری سنگ آهن از آفریقا وارد و فرآوری کند، آیا این واردات مشمول گذر موقت می شود یا خیر؟ سازمان توسعه تجارت باید به این مسائل توجه نماید.

مشارکت در حوزه معادن آفریقا، نیازمند برنامه‌ای دقیق‌تر است

راضیه علیرضایی، قائم مقام شرکت کالاک نیز به ظرفیت ارتباطات معدنی با قاره آفریقا اشاره و ابراز کرد: در حال حاضر 60 درصد از بخش تولید اقتصاد ایران، حول محور معادن می چرخد و ما از ظرفیت تعداد زیادی از کارشناسان اکتشاف در کشور برخوردار هستیم که در اکتشافات اولیه قاره سیاه می توانند فعالیت کنند. یکی از پیشنهادات ما برای توسعه تجارت با کشورهای آفریقایی در حوزه معادن و صنایع معدنی، استقرار یک تیم ساخت تجهیزات معدنی در کشورهای هدف است.

علیرضایی، توانمندی های کشورمان در ساخت تجهیزات برقی مورد استفاده در معادن را یکی دیگر از ظرفیت های توسعه تجارت با کشورهای قاره آفریقا خواند و افزود: البته هیچکدام از این صنایع به تنهایی نمی تواند در آفریقا فعالیت کند. از همین رو، پیشنهاد می شود به جای حمایت از راه اندازی نمایشگاه ها، از ایجاد یک هولدینگ ساخت تجهیزات معدنی در محل اکتشاف پشتیبانی کرد.

عضو کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق مشهد با تاکید بر اینکه مشارکت در حوزه معادن و صنایع معدنی در آفریقا نیازمند برنامه دقیق تری است، گفت: کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی استان آمادگی دارد یک طرح آزمایشی با سازمان توسعه تجارت پیرامون توسعه فعالیت های معدنی از مرحله اکتشاف تا فرآوری تدوین نماید. سازمان توسعه تجارت می تواند این طرح را برای مدت چند ماه بررسی برنامه ریزی کند و در انتها، ایرادات طرح را رفع کند و ما نیز توانمندی های خود را برای همکاری بیشتر تقویت می کنیم.

حسین خانی زاده، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز گفت: در حال حاضر 100 کشور دنیا با قاره آفریقا تعامل داشته و در آن مشغول فعالیت هستند که یکی از این 100 کشور ما هستیم. قطعا اگر زیرساخت های لازم برای تجارت با آفریقا فراهم شود، بخش خصوصی آماده همکاری در این زمینه است.

ابوالقاسم اسحاق آبادی، مدیرعامل صنایع پخت مشهد، با اشاره به اینکه تکنولوژی پخت نان ایران امکان صادرات به بسیاری از کشورها را دارد، عنوان کرد: بهتر است از مدل های موفق در زمینه برگزاری نمایشگاه های تجاری استفاده کرد. موضوع دیگر تسهیل در برقراری ارتباط با کارشناسان و رایزنان اقتصادی سازمان توسعه تجارت است که بتوان اطلاعات مفیدی از بازار هدف و کشورهای مقصد بدست آورد.

ضرورت اصلاح نحوه رفتار با فعالان اقتصادی

در بخش دیگری از این نشست، حسین محمدیان، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی، با گلایه از وضعیت تامین مواد اولیه از طریق بورس کالا و تاثیر آن بر صادرات کشور گفت: قیمت برخی کالاها در بورس کالا به قدری رقابتی می شود که تاثیری منفی بر بخش صادرات می‌گذارد؛ لذا ضروری است برای تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدات صادرات محور، تفاوت هایی قائل شد.

وی با اشاره به تسهیلات سازمان توسعه تجارت برای فعالان اقتصادی جهت برگزاری نمایشگاه های بین المللی تجاری نیز گفت: حقیقتا از این کمک ها چیزی عاید بخش خصوصی نمی شود؛ چرا که در بسیاری از موقعیت هایی که لازم است کمکی به بخش خصوصی شود، این کمک ها حذف گردیده و ریالی به فعالان اقتصادی پرداخت نشده است.

در صورت لغو تحریم‌ها، بخش خصوصی راه توسعه تجارت را پیدا می کند

حمید بابازاده، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی- مهندسی خراسان رضوی نیز در بخشی از این نشست، با اشاره به ظرفیت‌های کشور در عرصه صادرات خدمات فنی- مهندسی، خاطرنشان کرد: تا زمانی که تحریم ها برداشته و مراودات بانکی اصلاح نشود، هر تلاشی برای صادرات این خدمات ناموفق خواهد بود.

وی ادامه داد: از سال 1390 که دور دوم تحریم های بانکی کشورمان کلید خورد، صادرات خدمات فنی- مهندسی روندی نزولی پیدا کرد و عمده شرکت های فعال در این حوزه، در حال حاضر خصولتی هستند و برخی دیگر از شرکت ها که می توانند صادرات داشته باشند، برای خود هویت های خارجی ایجاد کرده اند. دور زدن تحریم ها آسیب فراوانی به اقتصاد کشور زده است. اگر مسئولان برای رفع تحریمها تلاش نمایند؛ بخش خصوصی راه خود را برای توسعه تجارت پیدا می کند.

بابازاده با بیان اینکه آفریقا فضای خوبی برای فعالیت شرکت های ایرانی دارد، تصریح کرد: بدون امنیت نمی توان به این قاره ورود کرد. به عنوان نمونه ساخت 2 دانشگاه در این قاره به ما پیشنهاد شد ولی نبود امنیت اجازه نمی داد کار پیش رود. باید توجه داشت خدمات فنی- مهندسی کالا نیست که بتوان آن را صادر و پولش را به هر ترتیبی وارد کشور کرد.

جمشیدی، رئیس انجمن معدن استان نیز تاکید کرد: در حال حاضر در مقوله تجارت با کشورهای آفریقایی، تعرفه های واردات مساله مهمی است. حذف این تعرفه ها در کشت فراسرزمینی مشاهده می شود و می توان از این سیاست برای واردات مواد خام معدنی نیز بهره برد.

هادی نبی زاده، رئیس هیات مدیره اتاق مشترک ایران و افغانستان- شعبه مشهد نیز، با اشاره به اینکه فعالان اقتصادی در تجارت با کشورهای آسیای میانه و افغانستان، ریسک زیادی می‌کنند، یادآور شد: مگر می توان با کشورهای دیگر بدون پشتوانه، ال سی و بیمه همکاری کرد؟

فاطمه جمیلی، عضو هیات رئیسه کانون کارآفرینان استان نیز به توانمندی های استان و کشور در زمینه تکنولوژی پوشاک و صنعت نساجی اشاره و از آن به عنوان یکی از ظرفیت های مناسب برای توسعه تجارت با کشورهای آفریقایی یاد کرد.

محمود کیانی، یکی دیگر از فعالان اقتصادی حاضر در این جلسه نیز عنوان کرد: در گذشته، سه درصد جایزه صادراتی به صادرکنندگان اهدا می شد؛ اما در حال حاضر صادرکننده نه تنها مشوقی دریافت نمی‌کند؛ بلکه برای رفع تعهد ارزی بایستی مبالغی هم بپردازد به طوریکه بین 2400 تا 4200 تومان بابت تسویه هر دلار می‌پردازد.