با گذر زمان و افزایش شکاف درآمدی میان کشورها، این پرسش بوجود آمد که چرا طبق مدل‌های نئوکلاسیک، درآمد سرانه کشورها در طول زمان همگرا نشده است. عجم اغلو، جانسون و رابینسون با استناد به سیر تاریخی کشورها رویکرد نوینی را برای پاسخ‌های کمی و معتبر به این سوال حیاتی معرفی کرده‌اند و برای اولین بار اقتصاددانان «اقتصاد سیاسی جدید» موفق به دریافت جایزه نوبل شدند. آنها با به چالش کشیدن باورهای متعارف، استدلال می‌کنند که موفقیت اقتصادی بلندمدت را نمی توان به عواملی مانند موقعیت جغرافیایی یا منابع تقلیل داد؛ بلکه موفقیت یک کشور در نهادهای آن نهفته است. آنها نشان دادند که یکی از دلایل تفاوت کشورها در دستیابی به رفاه و رونق اقتصادی در بلندمدت ، نهادهای اجتماعی و سیاسی هستند که با اعمال قواعد و محدودیت‌هایی به صورت رسمی و غیر رسمی تعاملات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در سطح جوامع شکل می‌دهند.
به اعتقاد آنها معرفی نهادهای فراگیر در جوامع منافع بلندمدتی برای همه افراد ایجاد می‌کند، اما نهادهای بهره کش دستاوردهای کوتاه‌مدتی را تنها برای صاحبان قدرت فراهم خواهند کرد. عجم اغلو و رابینسون اشاره می‌کنند که نهادهای اقتصادی بهره کش (بد) به دلیل نهادهای سیاسی بهره کش پابرجا هستند. هنگامی که قدرت سیاسی در جامعه تنها در دست عده‌ای کمی است و توزیع قدرت بسیار محدود است، تنها افراد قدرتمند هستند که نهادهای اقتصادی بهره کش را ترجیح می‌دهند، حتی اگر این نهادها به رشد اقتصادی لطمه بزنند.
در مجموع ساختار و قوانین نهادهای بهره کش در جوامع به گونه ای هستند که به جای اینکه به رفاه عمومی و منافع کل جامعه توجه داشته باشند منافع را به سمت اقلیت‌های ثروتمند یا دارای قدرت سوق می دهند و مانع شکل گیری رقابت سالم و ایجاد فرصت های برابر برای تمام افراد جامعه می شوند. این نهادها به دلیل تأثیرات منفی گسترده ای که بر روی توسعه اقتصادی و اجتماعی دارند، جزو موانع اصلی پیشرفت جوامع محسوب می‌شوند و در بلندمدت باعث افزایش فقر و نابرابری خواهند شد. در مقابل نهادهای فراگیر فرصت مشارکت را برای تمام افراد فراهم می کنند، حقوق و آزادی شهروندان را تضمین و به نفع آنها عمل می‌کنند.
به طور کلی نهادهای فراگیر بیشترین رشد و توسعه را در بلندمدت برای جوامع ایجاد می‌کنند، اما کشورهایی که نهادهای بهره کش دارند یا در ایجاد رشد فراگیر شکست می‌خورند یا پس از دوره‌های کوتاه رونق و توسعه اقتصادی، با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد و رشد پایداری را تجربه نخواهند کرد.
