به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «محسن شرکا» در شانزدهمین جلسه کمیسیون مسئولیتهای اجتماعی اتاق استان گفت: اتاق بازرگانی مشهد دارای بدنه کارشناسی قدرتمندی است و پیشنهاد ما این است که سازمان بازآفرینی شهری در راستای توانمندسازی حاشیه شهر، از این ظرفیت به صورت بهینه استفاده نماید. اتاق و سازمان بازآفرینی باید با تعامل، گفت‌وگو، احترام و درک متقابل به شناخت و تقویت فصل مشترک در ارائه خدمات به مردم هر آنچه در توان دارند به کار برند.
شرکا در بخش دیگری از سخنانش به نقش کمیته امداد اشاره و خاطرنشان کرد: رویکرد کمیته امداد باید از مددجویی به سمت کارآفرین پروری تغییر کند؛ چرا که اگر تعداد کارآفرین ها در یک کشور نسبت به جمعیت زیاد باشد، آن کشور پیشرفته محسوب می شود. در حقیقت با تولید ثروت است که می توان رونق اقتصادی ایجاد کرد.
رئیس کمیسیون مسئولیت های اجتماعی اتاق بازرگانی مشهد، شناسایی افراد، شناسایی علایق و زمینه انجام فعالیت، توانمندسازی و ارائه مدرک، تامین مواد اولیه و تجهیزات و ابزار کار، فروش محصولات، پرداخت درصد تولیدکننده، حضور گروه تحقیقات بازار شامل بازارسازی و… را از مهم ترین گام های اشتغالزایی پایدار دانست.
شرکا با بیان اینکه بیشتر ساکنان حاشیه شهر مشهد از روستاهای اطراف هستند، افزود: در حال حاضر اقداماتی مانند توزیع جهیزیه، لوازم تحریر، خواربار و … در حاشیه شهر صورت می گیرد هر چند این اقدامات مطلوب است؛ اما باید امتیازات را به روستاییان ارائه کرد تا به حاشیه شهر پناه نبرند و اقتصاد روستا را فعال کرد.
وی افزود: جاده سازی و برخورداری از اینترنت، آب، برق و گاز از مهم ترین اقداماتی است که باید در مناطق روستایی به آن توجه شده و چنانچه اقتصاد روستاها فعال شود در این صورت قطعا روستاها آباد خواهد شد و پدیده حاشیه نشینی به شدت کاهش خواهد یافت.
رئیس کمیسیون مسئولیت های اجتماعی اتاق مشهد با بیان اینکه توسعه باید توام با پیشرفت باشد، افزود: خراسان و مشهد توسعه پیدا کرده اما پیشرفت نکرده است، شاهد این مدعا آن است که میانگین درآمد سرانه مردم خراسان از میانگین کشوری بسیار کمتر است.
استفاده از ظرفیت مجمع خیرین شهری به منظور توانمندسازی حاشیه نشینان
در ادامه، علی رضازاده، مدیرعامل سازمان بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری مشهد اظهار کرد: سازمان بازآفرینی فضاهای شهری در شهرداری مشهد متولی 5 محور عملیاتی است، محور نخست بحث سکونتگاه های غیررسمی است که به اسم حاشیه شهر شناخته می شود. متاسفانه سکونتگاه های غیررسمی 11 منطقه از 13 منطقه شهرداری را در برگرفته است و بیش از یک سوم جمعیت شهری را به خود اختصاص داده است. در واقع به طور رسمی 1 میلیون و 350 هزار نفر و به صورت غیررسمی بیش از 1 میلیون و 500 هزار نفر در این مناطق زندگی می کنند و 20 درصد مساحت شهری مربوط به سکونتگاه های غیررسمی است.
وی افزود: محور دوم فعالیت سازمان بازآفرینی، بحث بافت های فرسوده است. از آن جا که شهر به سمت پیر شدن پیش می رود، ما ناگزیر از نوسازی و بهسازی فضاهای شهری هستیم تا بتوانیم نسبت به نوسازی بافت ها اقدام کنیم. در این حوزه 4 بافت فعال داریم و برای مابقی بافت های فرسوده نیز برنامه هایی در دستور کار است. میدان شهدا، آبکو، عامل و انتهای بلوار وکیل آباد در دستور کار نوسازی است. نوسازی 3 الی 4 بافت دیگر در دست اقدام است که به دنبال تامین منابع مالی دولتی هستیم.
رضازاده خاطرنشان کرد: بحث سوم، بافت های تاریخی است نه از آن جهت که بخواهیم در حوزه فعالیت میراث فرهنگی دخل و تصرف داشته باشیم. بلکه قانون گذار فرصتی را برای بازآفرینی قائل شده است که با تغییر کاربری بتوانیم مالکین و سرمایه گذاران را ترغیب نماییم تا نسبت به احیا و مرمت املاک خود اقدام کنند.
مدیرعامل سازمان بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری مشهد افزود: رسیدگی به موضوع بافت های ناهمگون محور دیگر فعالیت سازمان بازآفرینی است. پلاک‌های بزرگ مقیاسی که در بافت شهری قرار گرفته اما کاربری شهری ندارد مثل تمامی پادگان ها، کارخانجات، راه آهن، زندان و… مربوط به این حوزه می شود.
وی تصریح کرد: بحث دیگر مربوط به تمام بافت هایی است که در طرح تفصیلی به شهر ادغام شدند. به طوری که در این دوره مدیریت شهری، 16 روستا در بلوار توس به شهر ادغام شدند. به همین دلیل ضرورت دارد که ما در این حوزه به دنبال توانمندسازی مناطق فرسوده ورود جدی داشته باشیم. در واقع توانایی ساکنین را باید افزایش دهیم.
رضازاده افزود: ایجاد مراکز رویش یکی دیگر از مهمترین اقدامات ما در جهت توانمندسازی مردم بود. این مراکز کاملا مردم محور است و با همکاری پیشران های تولید محلی ایجاد شده اند.
رضازاده از پیش بینی «نقشه فرصت»، به عنوان اقدامی دیگر در جهت توانمندسازی مناطق حاشیه شهر نام برد و گفت: در مناطق هدف فرصت های بسیار خوبی به صورت بومی وجود دارد؛ به طور مثال، محلات مختلف در تولید کالاهای متنوعی مانند جارو، سنگ تراشی، پوشاک، شیرینی و… فعالند. برای هر یک از این محلات اراضی لازم را تعریف می کنیم و از ظرفیت های موجود برای بیان توانمندی های این مناطق استفاده خواهیم نمود.
مدیرعامل سازمان بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری مشهد افزود: از آن جا که شهر مشهد مهاجرپذیر است. اقوام زیادی در نقاط مختلف شهر ساکن هستند که بیشترین این اقوام در مناطق هدف ما سکنی دارند. به طوری که کلونی سیستانی‌ها، عرب ها، ترکمن ها، افغان ها و پاکستانی ها در شهر مشهد وجود دارد. این اقوام هر یک دارای آداب و رسومی هستند و صنایع دستی مختلفی دارند که این موارد می تواند جذابیت های بالایی داشته باشد. در کل دنیا این فضا به اسم گردشگری شهری شناخته می شود، مرسوم است.
وی با اشاره به اقدامات خیرین در بحث آموزش، خدمات شهری، درمانی و فضای سبز حاشیه شهر مشهد گفت: با کمک مجمع خیرین شهری توانستیم برای توانمندسازی مردم مناطق حاشیه ای اقدام نماییم و بدین طریق کمبود سرانه ها در مناطق حاشیه شهر کاهش پیدا کرد.
استفاده از ظرفیت شورای گفت‌وگو به منظور ترسیم نقشه راه مشترک سازمان بازآفرینی و اتاق بازرگانی
در بخش دیگری از نشست، شهرام عیدی زاده، سرپرست مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: اگر بخواهیم نقشه راهی برای آینده و همکاری مشترک سازمان بازآفرینی و اتاق بازرگانی در نظر بگیریم، در وهله نخست باید از ظرفیت شورای گفت و گو استفاده کنیم. چنان که در گذشته بسیاری از مسائل و مشکلاتی که در حوزه شهرداری مطرح بود در شورای گفت و گو حل و فصل شد، لذا تقاضا داریم که این همکاری و حضور پررنگ همچنان تداوم داشته باشد.
عیدی زاده با اشاره به اینکه سازمان بازآفرینی می تواند از ظرفیت کمیسیون سرمایه گذاری و کمیسیون گردشگری به منظور توانمندسازی حاشیه شهر استفاده کند، افزود: استفاده از ماده 16 قانون بهبود محیط کسب و کار مصوب سال 1390 و آیین نامه اجرایی آن مصوب سال 1394 ظرفیت دیگری است که باید از آن به نحو احسن استفاده کرد. به طوری که براساس آن شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی مکلفند محل هایی را در اختیار تولیدکنندگان خرد و متوسط قرار دهند تا کالاهای ایرانی را معرفی کنند. این مکان ها می تواند به صورت روزانه، ساعتی یا هفتگی در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.
سرپرست مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی مشهد یادآور شد: اتاق بازرگانی در کلونی های متنوع در مناطق مختلف شهرداری می تواند در زمینه ایجاد تشکل اقدام کند. در این خصوص می توان از ظرفیت های قانونی بهره گرفت. به طوری که ماده 5 قانون محیط بهبود مستمر محیط کسب و کار این اختیار را به اتاق های اصناف، تعاون و بازرگانی داده تا کلونی هایی را که در حوزه صنعت، تجارت و خدمات فعالیت دارند، در قالب یک تشکل ساماندهی کنند.
در پایان، برخی از کارشناسان دفاتر توسعه محلات حاشیه شهر مشهد به بیان دغدغه ها و مطالبات خود پرداختند. ارتقاء فرهنگ حاشیه نشینان، تغییر رویکرد توانمندسازی از ارائه تسهیلات به ارائه تجهیزات و وسایل کار به ساکنین حاشیه شهر، بازاریابی، شناسایی و معرفی افراد مستعد به کارخانجات و شرکت های تولیدی، عدم موازی کاری سازمان های بهزیستی، کمیته امداد و خیریه ها در جهت شناسایی افراد محروم، تغییر رویکرد نیروی کار ارزان و خدماتی به رویکرد نیروی کار فعال و خلاق در حاشیه شهر، شناسایی افراد نیازمند واقعی در حاشیه شهر و هدایت و نظارت بر تسهیلات پرداختی در مسیر اشتغالزایی و کار مولد از مهمترین این مطالبات و دغدغه ها بود.
سهیل پروازی، دبیر کمیسیون مسئولیتهای اجتماعی اتاق استان نیز، از مهمترین وظایف این کمیسیون را توجه به آسیب هایی از جنس مشکلات مناطق محروم و حاشیه شهر برشمرد و افزود: ناهنجاری های حاصل از این حاشیه نشینی صرفاً متعلق به همان مناطق نیست و در کل شهر تسری پیدا می کند و توجه به این موضوع از مهمترین مسئولیت های اجتماعی مردم و نهادها به شمار می رود.
پروازی در پایان بر برگزاری جلسات منظم و دعوت از سایر ذی نفعان در حوزه های اجتماعی تاکید کرد و گفت: به زودی نشست دیگری در این زمینه برگزار خواهد شد.
