تمرکز بر تحول در دیپلماسی اقتصادی و بازتعریف راهبردهای بین‌المللی در اتاق مشهد

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق خراسان رضوی در این نشست، با اشاره به نشست اخیر خود با مدیرکل صداوسیمای استان، پیرامون اجرای تفاهم‌نامه همکاری مشترک سه‌جانبه میان صداوسیما، استانداری و اتاق مشهد اظهار کرد: در چهارچوب تفاهم‌نامه امضا شده، مقرر شده است برنامه‌ای هفتگی با محوریت مسائل اقتصادی استان از سوی صداوسیما تهیه و پخش شود. این رسانه خواستار مشارکت فعال اتاق در معرفی مسائل و دغدغه‌های بخش خصوصی و ارائه راهکارهای کارشناسی شده در این زمینه است.

وی ابراز امیدواری کرد که استمرار این برنامه‌ها بتواند به گره‌گشایی از مشکلات فعالان اقتصادی بینجامد.

اتاق مشهد باید از یک نهاد محلی به بازیگری در عرصه بین‌الملل تبدیل شود

توکلی‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود، بر ضرورت تقویت عملکرد اتاق مشهد در حیطه تحلیل مسائل حوزه تجارت و روابط بین‌الملل تاکید کرد و گفت: در منظومه اقتصادی جهان، کشورها بر پایه مزیت‌های نسبی، ظرفیت‌های صادراتی و نقش‌آفرینی‌شان در عرصه واردات و صادرات، در سطوح مختلف طبقه‌بندی می‌شوند. بر همین اساس، اتاق مشهد باید در تحلیل مسائل حوزه تجارت، با نگاهی هدفمند و آینده‌نگر، گام بردارد.

وی تصریح کرد: جمع‌آوری داده‌ها تنها گام ابتدایی در مسیر شناخت فرصت‌ها و تهدیدهای تجاری است؛ آنچه اهمیت دارد، پرداختن به تحلیل‌های تطبیقی و مقایسه‌ای میان کشورها، مناطق و بازارهای هدف است. این فرآیند، نه‌تنها مسیر تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری را روشن‌تر می‌کند؛ بلکه می‌تواند اتاق مشهد را از یک نهاد محلی، به بازیگری فعال و اثرگذار در سطح منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای تبدیل کند.

توکلی‌زاده یادآور شد: ضروری است مشخص شود که این داده‌ها چه پیامدهایی به همراه دارند و تمرکز بر کدام بخش از صادرات، می‌تواند بازدهی بالاتری برای اقتصاد استان و کشور به دنبال داشته باشد.

توسعه تعاملات منطقه‌ای با هرات و عراق در دستور کار اتاق

در ادامه، علی کبیر، دبیرکل اتاق خراسان رضوی، با اشاره به سفر والی هرات و هیاتی متشکل از ۱۶ مقام دولتی و ۸ فعال بخش خصوصی این ولایت به مشهد گفت: تفاهم‌نامه ششمین اجلاس مشترک مشهد- هرات در جریان این سفر به امضا خواهد رسید که اتاق مشهد در تدوین پیش‌نویس آن نقش داشته است.

وی همچنین به سفر هیاتی از خراسان رضوی به شهرهای نجف و کربلا در تاریخ ۷ و ۸ مردادماه اشاره کرد و گفت: این سفر به درخواست استاندار کربلا انجام می‌شود و از فعالان اقتصادی حوزه خدمات فنی- مهندسی و صنایع غذایی دعوت می‌شود از این فرصت بهره‌مند شوند.

در ادامه نشست، حسین محمدیان، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، با اشاره به روند بازگشت مهاجران افغان از مرز دوغارون گفت: با پیگیری‌های متعدد، استاندار از مرز بازدید کرد و این اقدام منجر به بهبود شرایط و ارائه خدمات مناسب به مهاجران در مسیر بازگشت شد.

وی با انتقاد از انتشار برخی تصاویر در فضای مجازی درباره این موضوع، خاطرنشان کرد: بیش از ۸۰ درصد مهاجرانی که بازمی‌گردند، با خوداظهاری اقدام می‌کنند. باید شرایط بازگشت آنان سامان‌دهی شود. یکی از پیشنهادات این است که افاغنه دارای وکیل قانونی در ایران باشند تا اشتغال آن‌ها به‌صورت کنترل‌شده، امن و ضابطه‌مند انجام گیرد.

محمدیان همچنین با اشاره به تفاهم‌نامه مشترک میان استان‌های خراسان رضوی و هرات، ابراز امیدواری کرد که این توافق، زمینه‌ساز توسعه متقابل اقتصادی دو منطقه شود.

در ادامه، وی با اشاره به مصوبه هیات دولت در دوران پساجنگ، خواستار تشکیل کارگروهی در استان جهت بهره‌برداری حداکثری از تسهیلات تعیین‌شده در حوزه‌هایی چون تامین اجتماعی، مالیات، واردات ماشین‌آلات و خدمات بانکی شد.

او همچنین از روند توسعه تولید برق تجدیدپذیر در استان خبر داد و گفت: اخیراً چند نیروگاه خورشیدی افتتاح شده و کنسرسیومی نیز در شهرک صنعتی بینالود برای راه‌اندازی نیروگاه ۲۰ مگاواتی شکل گرفته است. این اقدام، برق شهرک صنعتی را به‌صورت پایدار تامین خواهد کرد و مراسم کلنگ‌زنی آن نیز به زودی برگزار می‌شود.

اتاق مشهد باید پرچم‌دار فرهنگ‌سازی و مستندسازی در بخش خصوصی باشد

محمدحسین روشنک، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی استان، ضمن تمجید از عملکرد اتاق مشهد و حمایت هیات نمایندگان از مواضع آن، اعلام کرد: بر اساس گزارش‌ها، اتاق مشهد در سطح ملی از کمترین میزان تخلف برخوردار بوده و عملکردی مطلوب داشته است.

وی همچنین به تلاش‌های کانون کارآفرینان استان با همراهی اتاق مشهد جهت تدوین گزارشی از عملکرد بخش خصوصی در «جنگ ۱۲ روزه» اشاره کرد و افزود: مقرر است طی مراسمی، از ایثارگران و کارآفرینان فعال در دوران دفاع مقدس تقدیر شود.

گلایه از رویکرد یکسان برخی دستگاه‌ها نسبت به شرایط عادی و بحرانی

احمد اثنی‌عشری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، با انتقاد از رویکرد برخی دستگاه‌ها در دوران پساجنگ، اظهار کرد: کمیسیون کار و کارگری در استانداری فعالیت دارد و با پیگیری اتاق مشهد، برای نخستین بار، نماینده بخش کارفرمایی نیز در این کمیسیون حضور یافت. این اولین حضور نماینده کارفرمایان در کمیسیون مذکور بود و نکته مهم اینکه عدم حضور نماینده بخش خصوصی در این جلسات در گذشته منجر به اخذ تصمیماتی شده است که به ضرر این بخش تمام گردیده است.

اثنی عشری خاطرنشان کرد: در نشست اخیر نماینده ادارات صمت و کار و تامین اجتماعی از بخش دولتی و یک نماینده از بخش کارگری حضور داشتند و توقعاتی که در آن نشست نسبت به کارفرمایان مطرح گردید، بدون توجه به جنگ 12 روزه عنوان شد.

وی با بیان اینکه ما در اتاق بازرگانی، در تعامل مستمر با دستگاه‌های اجرایی استان، به دنبال رسیدن به راه‌حل‌های عملیاتی برای عبور از شرایط سخت بنگاه‌های اقتصادی هستیم، تصریح کرد: متاسفانه برخی نهادها بدون توجه به شرایط خاص حاکم بر کشور، برخوردی مشابه با وضعیت عادی دارند. در حالی‌که اقتضائات امروز اقتصاد کشور متفاوت از شرایط قبل از جنگ است و انتظار می‌رود دستگاه‌ها با درک این واقعیت، همراهی بیشتری با فعالان اقتصادی داشته باشند.

در ادامه نشست، دستور دوم جلسه با تمرکز بر موضوعات حوزه بین‌الملل در دستور کار قرار گرفت.

در ابتدای این بخش، پیام رشیدی، مدیر امور بین‌الملل اتاق مشهد، گزارشی از اهداف و برنامه‌های پیش‌بینی‌شده این مدیریت ارائه داد و به ترسیم خطوط کلی فعالیت‌های آتی در این حوزه پرداخت.

در ادامه، عماد رجحانی، کارشناس بازار چین، گزارشی از مطالعات انجام‌شده درباره بازار این کشور، به‌ویژه استان سین‌کیانگ، ارائه کرد و ابعاد مختلف فرصت‌های تجاری، پتانسیل‌های مراوده اقتصادی و چالش‌های موجود در این مسیر را مورد بررسی قرار داد.

پس از ارائه این دو گزارش، اعضای هیات نمایندگان به بیان دیدگاه‌ها و نقدهای تخصصی خود در خصوص مسیر توسعه فعالیت‌های بین‌المللی اتاق پرداختند.

اطلاعات تجاری باید عملیاتی و متناسب با نیاز صنایع کوچک باشد

فرهاد سحرخیز، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، بر ضرورت تخصصی‌سازی گزارش‌ها تاکید کرد و گفت: مخاطبان اصلی ما، به‌ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط، نیازمند اطلاعات دقیق، عملیاتی و متناسب با اقتضائات واقعی بازارها هستند. لازم است محتوای گزارش‌های تهیه شده در حوزه بین‌الملل با تجربه‌های میدانی تجار تکمیل شود تا سطح موفقیت فعالان اقتصادی ارتقا یابد.

خام‌فروشی به چین تهدیدی جدی برای اقتصاد کشور است

مجید محمدنژاد، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی استان نیز اظهار کرد: چین کشوری عظیم با نقشی کلیدی در تجارت جهانی است و باید بدانیم در چه بخش‌هایی می‌توانیم سهمی در تعامل با این کشور داشته باشیم. صادرات ما به چین عمدتا خام‌فروشی است؛ این کشور با فرآوری منابع ما، ارزش افزوده بالایی کسب می‌کند و اگر تحریم‌ها برداشته شود، ممکن است چین سلطه بیشتری بر بازار ما بیابد. لذا بایستی با راهکاراندیشی از بروز این وضعیت جلوگیری شود.

وی بر لزوم رویکرد صادرات‌محور در تعامل با چین و پرهیز از واردات صرف تاکید کرد.

تجارت نیازمند تجربه است، نه صرفاً آموزش تئوریک

در ادامه، روشنک، عضو هیات رئیسه اتاق مشهد، با اشاره به اهمیت آموزش تجربی در تجارت گفت: ارائه آموزش‌های تئوریک کافی نیست و در بازارهای واقعی، تجربه نقش محوری ایفا می‌کند.

وی درباره استان سین‌کیانگ چین خاطرنشان کرد: با وجود ظرفیت‌های این منطقه، امکان انعقاد مستقیم توافق تجاری میان آن و استان خراسان رضوی چندان واقع‌بینانه نیست.

روشنک افزود: تولید با آموزش و سرمایه‌گذاری محقق می‌شود، اما تجارت نیازمند تجربه و مهارت عملی است و باید آن را از مسیر آزمون‌های واقعی فرا گرفت.

اولویت‌بندی کشورها باید بر اساس تحلیل تخصصی باشد

غلامرضا نازپرور، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز بر ضرورت تعیین اولویت در تعاملات بین‌المللی بر اساس گزارش‌های کارشناسی تاکید کرد و گفت: اگرچه کشورهای همسایه اهمیت دارند؛ اما نباید از اروپا و سایر بازارهای هدف غافل شویم.

وی خاطرنشان کرد: بخشی از مشکلات فعلی ناشی از تصمیمات نادرست گذشته برخی مسئولان است.

بازارهای آفریقایی در برنامه‌ریزی تجاری استان گنجانده شود

اثنی‌عشری، نایب رئیس اتاق خراسان رضوی نیز در این بخش از نشست، خواستار توجه ویژه به بازارهای آفریقایی شد و پیشنهاد داد از نتایج سفر هیات‌های تجاری سایر اتاق‌ها نیز در برنامه‌ریزی‌های اتاق مشهد در حوزه بین‌الملل، استفاده شود.

امور بین‌الملل باید در پیوند با کمیسیون‌های تخصصی عمل کند

عبدالله یزدان‌بخش، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد، با تاکید بر ارتباط عملکرد امور بین‌الملل با کمیسیون‌های تخصصی، بر شناخت عمیق از ظرفیت‌های اقتصادی استان و ارائه مشاوره‌های هدفمند در این زمینه تاکید کرد.

مراودات تجاری باید از منظر تراز واردات و صادرات ارزیابی شود

سپس، رضا حمیدی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی استان با اشاره به ضرورت بررسی نتایج مراودات بین‌المللی گفت: باید مشخص شود این ارتباطات تا چه میزان بر افزایش یا کاهش واردات و صادرات ما اثرگذار بوده‌اند.

وی همچنین بر لزوم پیش‌بینی بسته‌های حمایتی برای صنایع آسیب‌دیده از جنگ ۱۲ روزه، تسهیل بیمه بیکاری و تسریع در ترخیص ماشین‌آلات از گمرک تاکید کرد.

دیپلماسی اقتصادی نیازمند آسیب‌شناسی و نگاه فناورانه است

علی‌محمد شریعتی‌مقدم، عضو هیات نمایندگان اتاق خراسان رضوی نیز از غفلت‌های گذشته در حوزه روابط بین‌الملل انتقاد کرد و گفت: اگر آسیب‌شناسی در این حوزه زودتر انجام می‌شد، امروز در موقعیت بهتری قرار داشتیم.

وی بر ضرورت تمرکز بر سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری در کنار تجارت سنتی تاکید کرد و افزود: باید مشخص کنیم که با چه کشورهایی می‌توان وارد تعاملات فناورانه شد.

تشکیل شورای راهبردی بین‌الملل یک ضرورت است

در ادامه، محمدیان، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد با اشاره به رشد صادرات استان در سال ۱۴۰۳ نسبت به میانگین کشوری، خواستار مطالعه دقیق دلایل این تفاوت شد و گفت: پیشنهاد می‌شود شورای راهبردی بین‌الملل در اتاق مشهد تشکیل شود تا تصمیم‌گیری‌ها با نگاه تخصصی و اختیارات مشخص دنبال گردد.

کشورهایی را انتخاب کنیم که اقتصادشان مکمل ما باشد

محمود امتی، عضو هیات رئیسه اتاق مشهد نیز بر ضرورت کاهش خام‌فروشی تاکید کرد و افزود: باید به‌صورت دقیق در خصوص صادرات به چین و واردات از این کشور مطالعه شود تا تراز تجاری به نفع کشورمان تغییر کند.

وی تاکید کرد: تمرکز ما باید بر کشورهایی باشد که اقتصادشان مکمل اقتصاد ایران است تا از تعامل با آن‌ها زیان نبینیم.

در پایان جلسه، جیران جلایر، کارشناس امور بین‌الملل اتاق بازرگانی استان، گزارشی از نشست استانداری درباره برنامه‌ریزی برای سفر هیات هرات به خراسان رضوی ارائه کرد.