- امروز : سه شنبه - 20 شهریور - 1403
- برابر با : Tuesday - 10 September - 2024
اخبار ویژه
نگاهی به وضعیت تجارت خارجی خراسان رضوی در بهار امسال
بررسی عوامل چالشساز برای سلامت عمومی در کلانشهر مشهد
حلقه گمشده صنعت
نگاه غیرحرفهای به معدن یکی از عوامل بنیادی ناکامی معدنکاری
پیشنهادات فعالان حوزه ترانزیت استان برای آییننامه اجرایی برنامه هفتم توسعه
شیب نزولی صادرات پسته در سالهای اخیر
معرفی واحدهای تجاری برتر در جنوب شرق آسیا
نگاهی به صنعت حلال ویتنام
خشکسالی
اعتبار آب منجمد شد
باوجود اینکه در بهار امسال کشور بعد از سهسال متوالی از خشکسالی خارج شده و عمده مناطق شرایط ترسالی را با توجه به افزایش بارندگی تجربه کردهاند، اما طبق بررسیهای انجامشده در این فصل اعتبارات بخش آب تخصیص نیافته است. عمده این اعتبارات همانند سالهای گذشته مربوط به برنامههایی مانند آبرسانی، سدسازی، احداث شبکه آبیاری و زهکشی، انتقال آب، ساماندهی رودخانهها، ساخت تونل، ایجاد تاسیسات فاضلاب و مجتمعهای آبرسانی روستایی است. توجه به آب و کمبود آن برای حیات اقتصادی کشور اهمیت بسیاری دارد.
اهمیت نقشآفرینی تشکلهای کشاورزی در بحث مدیریت آب
در هشتمین جلسه کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی، آخرین وضعیت منابع آبی استان با ارائه گزارشی از سوی مدیرعامل شرکت آب منطقهای خراسان بررسی شد. در این جلسه، بر ضرورت تطابق سیاستهای دولت با اصول مدیریت و بهرهوری آب و اصلاح رویکرد کنونی در سیاستگذاریها تاکید شد.
تنش در تامین مصارف آبی
ارتفاع کل ریزشهای جوی کشور از ابتدای سال آبی تا ۲۵ فروردینماه نسبت به میانگین دورههای مشابه درازمدت، ۱۶درصد و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۴درصد کاهش نشان میدهد. براساس این آمار همچنین ۴۰درصد مخازن سدهای کشور خالی است. ذخیره آب مخازن تامینکننده آب شرب استان تهران نیز از ابتدای سال آبی تاکنون نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود ۷درصد کاهش داشته است. از طرفی بررسی شاخصهای مهم هواشناسی در سهماه ابتدایی سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ (اول مهرماه تا انتهای آذرماه سال ١٤٠٢)، اگرچه بیانگر افزایش ٧درصدی بارش نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته است، اما نسبت به میانگین بلندمدت کشور طی این مدت، حدود یکسوم کاهش داشته که با توجه به تداوم خشکسالی، نشاندهنده ادامه چالشهای اساسی مرتبط با تامین منابع آب کشور است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با بررسی وضعیت شاخصهای بخش آب کشور و با توجه به اینکه رودخانههای اصلی کشور دارای منشأ ذوب برفی هستند، عنوان میکند کمآبی و تنش در تامین مصارف مختلف و نیز وقوع تنشهای ثانویه متاثر از آن بهویژه در فصل تابستان ۱۴۰۳، دور از انتظار نخواهد بود و همین امر لزوم تجدیدنظر جدی در برخی سیاستگذاریهای کلان بخش آب و کاهش سهم برداشت از منابع آب به نفع تامین پایدار مصارف اساسی را نشان میدهد.
شرط لازم برای خروج از بحران آب، مشارکت جدی مردم در این عرصه است
روز جهانی آب به ما یادآور میشود برای خروج از بحران آب باید مشارکت کرد؛ مشارکتی از جنس حضور مردم در صحنه. البته مشارکت عامه مردم، شرط لازم برای خروج از بحران است و شرط کافی آن، مدیریت صحیح منابع آب در سطح و زیرزمین است.
اثرات غذایی خشکسالی ۱۴۰۳
دکتر سیروس جعفری، دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان // ایران به دلیل قرار داشتن در عرضهای میانی و اثرات مکنده سیکلونی استوا بر جذب رطوبت از این عرضهای جغرافیایی، جزو مناطق خشک کرهزمین است، به این ترتیب رشد اغلب گیاهان زراعی، بهخصوص در ماههای خشک سال زراعی بهشدت به آبیاری وابسته است. بارندگی منبع اصلی تامین آب در زراعت دیم است. بنابراین نقش این مناطق در تامین مواد غذایی بسیار اندک است. یکی از علل این امر بینظمی بارش است. ممکن است میانگین بارندگی طی یکسال از حد طبیعی سالانه بیشتر باشد، با این حال نبود بارش منظم یا بارش دیرهنگام سبب کاهش اثربخشی بر تولیدات گیاهی خواهد شد. به این ترتیب با وجود وسعت ۴۸درصدی اراضی دیم نسبت به وسعت ۵۲درصدی اراضی آبی، میزان برداشت محصولات زراعی از اراضی آبی ۹۳درصد و از اراضی دیم تنها ۷درصد است. این نتایج برای سال آبی مناسبی مثل سال ۱۴۰۱ است که در اغلب استانهای دیمکار ایران مثل فارس، کردستان، لرستان و آذربایجانها تا آخر فصل رشد شاهد بارندگی مناسبی بودیم. بر این اساس زراعت دیم با وجود وسعت زیاد، نقش مهمی در تولید محصولات زراعی، بهخصوص غلات به عنوان مهمترین تولیدات کشاورزی ندارد.
«آب» اجازه توسعه را نمیدهد
با وجود اینکه آب حتی این روزها برای شرب شهروندان نیز با دغدغه و کمبود همراه شده است اما لایحه برنامه هفتم با نگاهی خوشبینانه درصدد خودکفایی محصولات کشاورزی با ضریب ۹۰ درصد است. خراسان رضوی ٧٠ درصد بارش کمتر از نرمال را در سال آبی اخیر تجربه کرده که بنا بر گفته کارشناسان در طی نیم قرن اخیر بیسابقه بوده و این موضوع حوزه کشاورزی را تحتالشعاع قرار داده است.
امیدها به برنامههفتم برای حل بحران آبی؟
آب، یکی از عناصر اصلی برای توسعه اقتصادی است، به ویژه در ایران که کشاورزی در اقتصاد کشور سهم بزرگی دارد. 26درصد اشتغال کشور و 28درصد اشتغال در خراسان رضوی مربوط به بخش کشاورزی است. 23درصد تولید ناخالص داخلی نیز مربوط به همین بخش است که بعد از خدمات، دومین صنعت بزرگ کشور در تولید ناخالص داخلی به حساب می آید. اما لازمه توسعه کشاورزی و اصلا وجود آن، آب است. این درحالی است که این روزها بحران آب وحشتناک ترین چهره اش را به ما نشان می دهد و بیشتر از هر زمان دیگری ما را می ترساند. این مسئله را می توان در تغییر رویکرد سیاست مداران به موضوع آب در تدوین برنامه هفتم توسعه ببینیم.
حل بحران آب مشهد، نیازمند مدیریت مشارکتی در این عرصه است
پنجمین جلسه کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با دستور کار بحث و گفتوگو در خصوص چگونگی تامین کسری آب شهر مشهد در سال 1403، راهکارهای موجود در این زمینه و تاکید بر مدیریت مشارکتی حوزه آب، برگزار شد.
