- امروز : جمعه - 5 مرداد - 1403
- برابر با : Friday - 26 July - 2024
اخبار ویژه
ارزیابی استقرار دفتر نمایندگی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در نیشابور
تبیین نقاط ضعف آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار
خسارت سنگین قطعی‌های برق به صنایع
لزوم انتفاع خراسان رضوی از عواید ناشی از اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان
دلارزدایی از تجارت امکان‌پذیر است؟
چالش‌بازکردن قفل توسعه
دست‌اندازهای مشارکت‌اقتصادی زنان در ایران
ناخالصی در آمار توریسم
سیاست خارجی
ایران و پیامدهای ژئوپلیتیک «شانگهای»
سینا عضدی ـ استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جورج واشنگتن // فرزین زندی ـ پژوهشگر ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی // «ما به اندازه‌ای که در تامین امنیت در منطقه نقش داریم، در حوزه اقتصاد نقش‌آفرینی‌نکرده‌ایم.» این نظر مرحوم ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور فقید ایران درباره هدف از پیوستن به سازمان همکاری شانگهای بوده است. جمله‌ای که به روشنی نشان می‌دهد ایران همزمان دو چشم‌انداز کلی را در پیوستن به شانگهای پیگیری می‌کند؛ امنیت و اقتصاد. ایران به‌عنوان کشوری که حدود ۲دهه تحت شدیدترین تحریم‌های بین‌المللی قرار داشته، در چند سال اخیر اما وضعیت سخت‌تری را تجربه کرده است. ناامیدی از برجام و ناکارآمدی دولت‌ها در عرصه اقتصاد که تاثیر منفی بر سیاست خارجی هم گذاشته، وضعیت پیچیده‌تری را برای ایران به‌همراه آورده است. این وضعیت، در کنار تشدید فشار سیاسی فزاینده غرب بر ایران، مقامات کشور را بر آن داشته است که ایران را در یکی از دو بلوک شرق و غرب (اگرچه جنگ سرد تمام شده است، اما ظاهرا هنوز این دسته‌بندی کار می‌کند) جانمایی کنند.
سیاست خارجی دولت چهاردهم؛ تعامل‌گرایی و کنش سازنده
دکتر ابراهیم متقی ـ استاد دانشگاه تهران // محور اصلی سیاست خارجی دولت چهاردهم را به‌گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر، تعامل‌گرایی شکل خواهد داد. ایران در دوران موجود امنیت‌سازی در حوزه بین‌المللی و سیاست منطقه‌ای نیازمند بهینه‌سازی قدرت برای بقا و اثربخشی در محیط منطقه‌ای خواهد بود. نقش‌یابی ایران در محیط منطقه‌ای بدون توجه به ضرورت‌های سیاست بین‌الملل حاصل نمی‌شود. هر دولتی در ایران بدون توجه به گرایش سیاسی و الگوی کنش اجتماعی باید اهداف سیاست خارجی کشور را براساس اصول عزت، حکمت و مصلحت پیگیری کند. چنین رویکردی را باید مبانی اساسی امنیت و سیاست خارجی ایران در دوران آینده دانست.
علل استمرار سیاست‌های اقتصادی اشتباه
دکتر علینقی مشایخی، استاد مدیریت دانشگاه صنعتی شریف // وضیعت اقتصادی در دو دهه گذشته مناسب نبوده است. اکنون نیز به‌رغم تلاش دولت، تورم نزدیک به ۴۰درصد و بیکاری زیاد است؛ قدرت خرید طبقه متوسط و پایین جامعه کم شده است و کاهش آن ادامه دارد؛ سرمایه‌گذاری ناخالص ملی به قیمت ثابت در دهه گذشته رو به کاهش بوده؛ نرخ ارز افزایش داشته است و خروج سرمایه‌های مادی و انسانی از کشور زیاد است. در قدم اول برای خروج از این وضعیت باید پذیرفت که شرایط فعلی حاصل سیاست‌های اقتصادی، سیاست‌های خارجی و سیاست‌های داخلی، فرهنگی و اجتماعی طی چند دهه گذشته بوده است. این وضعیت نامطلوب از آسمان به ما نازل نشده، بلکه نتیجه تصمیمات و سیاست‌های دولت‌هاست. بدون پذیرش این واقعیت که شرایط روز نتیجه تصمیمات و سیاست‌های گذشته است، دریچه اصلاح و یادگیری برای بهبود شرایط بسته خواهد ماند. شرایط نامطلوب فعلی حاصل سیاست‌ها و تصمیمات در حوزه‌های مختلف است، ولی این یادداشت بر سیاست‌های اقتصادی متمرکز است.
سیاست همسایگی و هزار راه نرفته
توسعه روابط با همسایگان و فعال کردن دیپلماسی اقتصادی سیاستی است که با کمرنگ شدن امیدها نسبت به احیای برجام، این روزها با قدرت و قوت بیشتری توسط دولت پیگیری می‌شود. رییس جمهور بارها با تاکید بر پیشبرد سیاست خارجی متوازن و پویا بر این موضوع تاکید کرده که تعامل با همسایگان و گسترش همکاری‌های سیاسی و اقتصادی با آنها در اولویت قرار دارد و به نظر می رسد یکی از راهکارهای جدی دولت سیزدهم در موضوع خنثی کردن تحریم‌ها افزایش تعاملات اقتصادی و بازرگانی با همسایگان است. وقایعی همچون جنگ روسیه و اوکراین، تغییر حکومت در پاکستان و روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تحولات سیاسی هستند که اثرگذاری مستقیمی بر متغیرهای اقتصادی دارند.
