- امروز : شنبه - 6 مرداد - 1403
- برابر با : Saturday - 27 July - 2024
اخبار ویژه
ارزیابی استقرار دفتر نمایندگی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در نیشابور
تبیین نقاط ضعف آیین‌نامه انتخاب اعضای مراجع حل اختلاف کار
خسارت سنگین قطعی‌های برق به صنایع
لزوم انتفاع خراسان رضوی از عواید ناشی از اجرای ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان
دلارزدایی از تجارت امکان‌پذیر است؟
چالش‌بازکردن قفل توسعه
دست‌اندازهای مشارکت‌اقتصادی زنان در ایران
ناخالصی در آمار توریسم
کسری بودجه
کنترل کسری بودجه؛ مهم‌ترین اولویت دولت چهاردهم
دکتر محمد وصال _ عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف // اقتصاد ایران با چالشهای متنوع عمیقی مواجه است. رفع این چالش‌‌‌ها حتی در شرایط وفور منابع و آمادگی اجتماعی بالا، بسیار دشوار است؛ چه رسد به شرایط فعلی کشور که منابع اندکی در دسترس دولت است و آمادگی اجتماعی در حداقل خود قرار دارد. از این رو دولت چهاردهم و رئیس‌جمهور منتخب، به اولویت‌‌‌بندی دقیق برای مواجهه با این چالش‌‌‌ها نیاز دارند. اولویت‌‌‌بندی اقدامات اصلاحی بر اساس دو معیار اثرگذاری و آمادگی میتواند انجام شود. چالش‌‌‌هایی هستند که رفاه اجتماعی را به میزان زیادی افزایش می‌دهند؛ ولی ممکن است آمادگی لازم برای اجرای اصلاحات موردنیاز وجود نداشته باشد.
ساز مخالف بودجه با تولید
دولت به‌واسطه عدم توفیق در کسب درآمدهای موثر و عملیاتی، ترجیح می‌دهد با استفاده از اهرم مالیات، کسری بودجه خود را تامین کند. تازهترین گزارش بازوی پژوهشی اتاق ایران نشان می‌دهد که دولت با وضع برخی مواد مالیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، فشاری گسترده بر تولید و خلق ارزش‌افزوده در کشور تحمیل کرده است. سیاستگذاریهای کشور در یک‌دهه گذشته بر ارتقای ظرفیت تولید متمرکز بوده و سیاستگذاران بر حمایت از تولید تاکید می‌کنند؛ اما آمارها و بررسی ساده نظرات فعالان اقتصادی نشان می‌دهد که تولید در وضعیت سختی به سر میبرد. یکی از موانع بزرگ رشد تولید، بحث مالیات‌ستانی از بنگاههاست.
خطر اشتغال‌زایی با منابع دولتی
یک پژوهش به بررسی برنامه‌های حمایتی مبتنی بر کار پرداخته است. معمولا شوک‌های اقتصادی بازار کار و اشتغال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب افزایش فقر در جامعه می‌شود. برخی از کشورها برای جلوگیری از وقوع این نتایج، از طرح‌های اشتغال عمومی که شامل اشتغال عمومی موقت، تضمین اشتغال و یارانه دستمزد است، استفاده می‌کنند. در واقع در این طرح‌ها دولت با استفاده از منابع خود سعی می‌کند از بیکار ماندن افراد جلوگیری کرده و آنها را مشغول نگه دارد.
چرخه تهدید ریال
یکی از راه‌های تامین منابع غیرتورمی بودجه، استفاده از درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفتی یا استقراض از بانک مرکزی است. به‌طور طبیعی پیش فرض این است که مردم نیز با افزایش نرخ‌های مالیاتی همراه شوند و سیاستگذار میتواند با پوشش کسری بودجه از منابع مالیاتی، نرخ تورم را کاهش دهد. اما اگر این افزایش نرخ مالیات باعث کاهش انگیزه فعالیت در بخش رسمی باشد، چرخه‌ای تشکیل می‌شود که خود باعث کاهش اعتماد به ریال، افت درآمدهای مالیاتی و به تبع آن کاهش منابع دولت خواهد شد. در این شرایط به سه روش می‌توان جلوی تشکیل این حلقه را گرفت. نخست حذف هزینه‌های غیرضروری بودجه با سیاست‌هایی نظیر اصلاح ناترازی انرژی و کاهش هزینه‌های نهادهای غیرکارآ. دوم، کاهش موانع و چالشهای ورود به بخش رسمی با تسهیل مجوزها و در نهایت اجرای سیاست‌های مناسب برای همراهی اجتماعی با دولت. در بخش سوم شفاف‌سازی درباره هزینه‌کرد منابع مالیاتی برای مردم میتواند یک روش موثر باشد.
