به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمدرضا توکلی زاده» در دیدار با اعضای اتحادیه صنعت چاپ استان اظهار داشت: صنعت چاپ در استان خراسان رضوی از ظرفیت‌های بالایی برخوردار بوده و شایسته است تا پتانسیل مذکور در پیوند با بازارهای جهانی قرار بگیرد و اقتضای این مهم نیز معرفی ظرفیت‌های این صنعت به بازارهای جهانی است.
وی یکی از شاخص‌ترین مشکلات فعالان صنعت چاپ را که به دفعات مطرح شده، در حوزه رفع تعهدات ارزی دانست و تصریح کرد: البته مسئله پیمان‌سپاری ارزی صادرکنندگان را در تمامی بخش‌ها با چالش مواجه ساخته است. در همین راستا، اتاق ایران با همراهی اتاق‌های بازرگانی استانی در راستای اصلاح این موضوع تلاش خود را به کار گرفته و حتی اخیرا روسای اتاق‌های سراسر کشور در نامه‌ای به سران قوا و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، بازنگری در سیاست تعهد ارزی برای صادرات بخش خصوصی را خواستار شده‌اند.
توکلی‌زاده به تجلی همگرایی بخش خصوصی در اتاق مشهد در چهارچوب فعالیت تشکل‌های تحت پوشش آن و ظرفیت این اتاق برای پیگیری و مطالبه‌گری مشکلات بخش خصوصی در قالب استفاده از توان تخصصی کمیسیون‌ها و ظرفیت شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی اشاره کرد و اعلام آمادگی نمود تا ظرفیت مذکور برای کمک به صنعت چاپ استان نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
توکلی زاده در بخش دیگری از این نشست در خصوص حمایت اتاق از اعضاء خود در زمینه حضور در نمایشگاه‌های خارجی عنوان کرد: قانون داخلی اتاق حاکی از آن است که اعضای اتاق در صورت حضور در نمایشگاه های مورد تایید اتاق، حمایت شوند؛ به طوری که 50درصد هزینه‌های حضور در نمایشگاه و ایجاد غرفه از سوی اتاق ایران تقبل خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: بازارشناسی، بازارسازی و بازارداری، سه گام مهم در عرصه فعالیت اقتصادی و تجاری است و این مباحث در بخش صادرات و بازرگانی خارجی، باید با رویکردی تخصصی‌تر دنبال شوند. اعضای هیات مدیره اتحادیه صنعت چاپ استان که در این حوزه صاحب تجربه و دانش کافی هستند، باید نیازهای بازارهای منطقه‌ای را به صورت ویژه رصد نمایند تا مثلا مشخص شود در کشورهای آسیای میانه، کدام بخش از تولیدات و خدمات این صنعت بازار بهتری دارد. دستیابی به این تحلیل‌ها، تدوین برنامه‌های کلان‌تر، مطالبه‌گری‌های موثرتر و حتی برنامه‌ریزی برای رویدادهای مرتبط (از برگزاری نمایشگاه تا اعزام یا پذیرش هیات‌های تخصصی) را نیز تسهیل نموده و کارآمد می‌سازد.
* صنعت چاپ خراسان و چالش‌های موجود در مسیر رفع تعهدات ارزی
در ادامه، «علی مغانی»، رئیس اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی به مشکلاتی اشاره نموده که در حوزه رفع تعهدات ارزی برای فعالان این بخش ایجاد شده و عنوان کرد: هزینه‌های متعددی که برای صنعت چاپ تعیین می شود، در کنار بهای متغیر مواد اولیه باعث شده تا عملا سود و سرمایه فعالان این حوزه مکرر تحلیل برود.
وی ادامه داد: عمده مبادلات و همکاری‌های تجاری فعالان صنعت چاپ با کشوری همچون افغانستان به صورت ریالی انجام می‌گیرد و همین موضوع ما را در بحث رفع تعهد ارزی با چالش مواجه می‌سازد. مشتریان خارجی حاضر نیستند بسیاری از هزینه‌هایی که به واسطه حقوق دولتی بر روی کالا افزوده می‌شود را متقبل شوند و سراغ رقبای دیگر ما در این بازار می‌روند.
مغانی درخواست کرد تا در بحث اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری، یک نگاه تخصصی تعریف و اعمال شود و تاکید کرد: برای ورود به این حوزه نیازمند متولی هستیم تا پیگیری‌های لازم در این حوزه، جهت معرفی بیشتر پتانسیل‌هایمان صورت بگیرد.
*رشد 213 درصدی صادرات صنعت چاپ خراسان رضوی در سال گذشته
در ادامه، «محمد لطفی»، عضو هیات مدیره شرکت تعاونی صنعت چاپ خراسان با بیان اینکه سال گذشته صنعت چاپ استان 213 درصد رشد صادراتی را تجربه کرده است، عنوان کرد: خوشبختانه ایران در زمینه صنعت چاپ از ظرفیت‌های بالایی برخوردار بوده و کیفیت تولیداتش بسیار بالاتر از کشورهای همجوار است. اما مشکل اینجاست که بخشی از محصولات ایرانی در این بخش بدون هویت صادر می‌شوند و عملا آن برندسازی و هویت‌یابی لازم برای آن‌ها انجام نمی‌گیرد.
او توضیح داد: یعضی مراکز چاپ که از ابزارهای لازم برای عرضه مستقیم محصولات خود به مشتریان خارجی برخوردار نیستند، ناگزیر تولیدات خود را با برند دیگر یا به مدد واسطه‌ها عرضه می‌کنند. در همین راستا تلاش داریم تا این مراکز را در قالب یک شرکت تعاونی تجمیع نماییم و ابزارهای لازم برای فعالیتشان در بازارهای جهانی را از این مسیر تامین کنیم. این اقدام کمک می‌کند تا ارزش افزوده محصولات داخلی ما نصیب تولیدکننده شود.
*فرصت‌های تجاری خوب و ارزش افزوده بالا، به شرط برداشته شدن موانع
«علی اصغر جلیلیان فتاحی»، مدیرعامل شرکت تعاونی صنعت چاپ خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از نشست اظهار داشت: کشور تاجیکستان بسیار راغب است که از محصولات صنعت چاپ ایران استفاده کند؛ چرا که هزینه آن برای این کشور بسیار به صرفه است؛ اما اگر بخواهد همین محصول را از ترکیه تهیه کند باید 2 الی 3 برابر هزینه بپردازد.
وی تاکید کرد: اگر حمایت‌های لازم انجام بگیرد و موانع موجود از پیش پای فعالان این حوزه برداشته شود، صنعت چاپ ما می‌تواند ارزش‌افزوده بالایی را به کشور وارد نماید.
*ظرفیت‌های نخستین شهرک تخصصی چاپ و نشر در خراسان رضوی
در ادامه، «محمودرضا برازش»، مدیركل اسبق چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی تصریح کرد: اولین شهرک تخصصی چاپ و نشر کشور در استان خراسان رضوی مستقر است. این شهرک به تدریج در حال توسعه و رشد بوده و قطعا در آینده نزدیک به یک محوریت دست پیدا می‌کند.
وی اظهار داشت: در ایران قیمت سوخت، انرژی و دستمزد نیروی کار نسبتا پایین است؛ اما قیمت مواد اولیه و ماشین آلات صنعت چاپ با دنیا تفاوتی ندارد؛ چرا که ماشین آلات و عمده مواد اولیه ما وارداتی هستند. با این حال، واردات محصولات صنعت چاپ ایران برای کشورهای همسایه به دلیل توانایی فنی مطلوب و کیفیت خوب و تولید مبتنی بر استاندارد، دارای توجیه اقتصادی و صرفه مصرفی است.
برازش با بیان اینکه تقریبا 45 الی 50 درصد از اقتصاد چاپ خاورمیانه از آن ترکیه است و ایران از لحاظ توان فنی رتبه 4 الی 5 منطقه را دارد، عنوان کرد: در حال حاضر قیمت خرید کاغذ به انضمام هزینه حمل و نقل، مواد اولیه ما را به قیمت بازار آزاد نزدیک می کند.
وی مناقشات منطقه‌ای را یک عامل موثر بر بازار جهانی محصولات چاپی دانست و گفت: هم اکنون کشورهای حوزه آسیای میانه برای تامین نیازهای خود در این بخش، ترجیح می‌دهند تا به کشورهای منطقه مراجعه نمایند و این یک فرصت برای ما به شمار می‌آید. طبیعتا زمانی می‌توانیم از این ظرفیت بهره لازم را ببریم که موانع موجود تا حد زیادی مرتفع کرده باشیم.
• سهم اندک ایران از درآمد جهانی صنعت چاپ
در پایان، «عباس سرابیان تبریزی»، نایب رئیس دوم اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: برای برگزاری نمایشگاه تخصصی بین‌المللی، باید عرضه خدمات و محصولات مرتبط با این بخش را به صورت منسجم برنامه‌ریزی کنیم. تنها در این صورت است که خروجی کارآمدی از این رویداد، حاصل خواهد آمد. در اتحادیه باید بسته ای برای معرفی ظرفیت‌های صنعت چاپ استان خراسان رضوی برای سایر کشورها تهیه و تدوین شود و قطعا این مهم ما را در جذب مشتریان، یباری خواهد رساند.
سرابیان با اشاره به گردش بالای مالی صنعت چاپ در جهان، سهم ایران را از این بازار بزرگ اندک توصیف کرد و متذکر شد: بعضی ضعف‌ها باعث شده تا نتوانیم از پتانسیل این بخش بهره لازم را ببریم.
وی خاطرنشان کرد: صادرات استان ما در بخش فرآوری در سال 1401 در مقایسه با سال 1400 ، 210 درصد رشد را تجربه کرده است. علاوه بر این صادرات در 5 ماه نخست 1402 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 10 درصد افزایش داشته است.
نایب رئیس دوم اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی افزود: خراسان رضوی تنها استانی است که در مقطع فوق لیسانس، رشته صنعت چاپ و نشر داشته و از کنکور سراسری داوطلب پذیرفته است. دوره های تخصصی دکتری نیز با همکاری دانشگاه فردوسی برگزار شده است. بنابراین در صنعت چاپ اقدامات ریشه ای در استان خراسان رضوی انجام شده و امیدواریم موانع و مشکلاتی که در مسیر رشد آن، خصوصا از طریق بازارهای جهانی وجود دارد؛ مرتفع گردد.
