الزامات تقویت صادرات خدمات فنی- مهندسی ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا

برای بررسی مزایای صدور خدمات فنی و مهندسی ایران پس از اجرای توافق‌نامه با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ابتدا باید این موضوع را تفکیک کنیم که این خدمات در چه حوزه‌هایی (اعم از صنایع عمرانی، خدمات آموزش، سیستم‌های مدیریت و بهبود کیفیت، ساخت، نصب و راه‌اندازی، نیروگاهی، IT، نفت و گاز و غیره) اعمال می‌شوند و چگونه می‌توانند ارزش افزوده برای کشور صادرکننده ایجاد کنند؟

• اگر فرض کنیم که مزایایی از این حیث، رقم بخورد، می‌تواند در چند دسته زیر جای بگیرند:

1. ارتقای ارزآوری و رشد اقتصادی: درآمدهای ارزی کسب شده از صادرات خدمات فنی و مهندسی می‌توانند به اقتصاد کشور کمک کرده و وابستگی به صادرات مواد خام (مانند نفت و گاز) را کاهش دهند.
2. ایجاد اشتغال: توسعه صادرات خدمات مهندسی به معنای افزایش پروژه‌های خارجی و به‌تبع آن ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم در زمینه‌های مختلف مهندسی است.
3. انتقال دانش فنی و فناوری: ارتباط با بازارهای خارجی می‌تواند فرصتی برای دریافت ایده‌ها و استانداردهای جدید و همچنین بومی‌سازی دانش پیشرفته ایجاد کند.
4. تقویت برند ملی: موفقیت در پروژه‌های بین‌المللی باعث بهبود اعتبار و برند مهندسی کشور در سطح بین‌المللی می‌شود که این امر زمینه‌ساز تسهیل دسترسی به پروژه‌های بزرگ‌تر خواهد بود.

در مجموع، با توجه به تنوع بازار و تعدد منابع موجود در کشورهای عضو این اتحادیه، پیوستن به آن یک فرصت قابل توجه برای اقتصاد ایران و صدور خدمات فنی‌ و مهندسی ایجاد می‌کند و آن، تخفیف‌های تعرفه‌ای برای صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خصوصا در زیربخش‌های لوازم و مواد مصرفی به کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیاست که نقشی تعیین‌کننده در رقابتی‌شدن بهای تمام شده پروژه خواهد داشت.

علاوه بر این، از آنجایی که اتحادیه اوراسیا با کاهش استفاده از دلار، سهم پرداخت‌های تجاری با ارز ملی را به ۷۰ درصد افزایش داده، با کاهش استفاده از مبادلات دلاری در صدور خدمات فنی و مهندسی، می‌توان ضریب ریسک انتقال پول و کاهش ارزش مبالغ قراردادها را کاهش داد.

همچنین، نظر به اینکه ایران از اتحادیه اقتصادی اوراسیا امتیازات گمرکی خاصی دریافت کرده و کشورهای این اتحادیه هم این امکان را خواهند داشت تا حجم صادرات خود به ایران را تا ۷۵درصد افزایش دهند، کشورمان می‌تواند با امتیازاتی که دریافت می‌کند، صادرات خدمات فنی و مهندسی مشتمل بر تعمیر و نگهداری، خدمات عمومی، سایر امور فنی، امور تاسیساتی، ساخت ماشین آلات با کاربرد عام، ساخت ماشین‌آلات متالورژی، احداث ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی و زیربنایی، بازیافت، طراحی و ساخت تجهیزات صنعتی و ساختمانی، طراحی و ساخت سایر ماشین‌آلات و تجهیزات، تحقیق و توسعه، فعالیت‌های مشاوره‌ای مربوط به کار و کسب و مدیریت، فعالیت‎‌های معماری و مهندسی و مشاوره فنی در امور مربوط، تجزیه و تحلیل و آزمایش فنی، آموزش، فاضلاب و دفع زباله و بهداشت محیط و سایر فعالیت‌های مشابه و… به پنج کشور اوراسیایی را تا چند برابر افزایش دهد.

یکی از مزایای پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فراهم شدن بستر ارتباطی برای دسترسی به بازاری گسترده با جمعیتی بیش از ۱۸۰ میلیون نفر و ایجاد ظرفیت بالقوه برای گسترش صادرات کشور است.

یکی از ظرفیت‌های مهم و راهبردی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در تسهیل صدور خدمات فنی و مهندسی از ایران، امکان دسترسی به بازارهای بزرگ این منطقه است. بهره‌مندی از این بازار، مزایای متعددی را برای کشور به همراه خواهد داشت که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بازاری گسترده و جدید: اتحادیه اقتصادی اوراسیا با جمعیتی بالغ بر ۱۸۳ میلیون نفر، فرصت مناسبی برای گسترش صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به شمار می‌آید.
• کاهش موانع تجاری: اجرای تجارت آزاد میان ایران و اوراسیا منجر به حذف یا کاهش موانع تجاری از جمله تعرفه‌ها و محدودیت‌های مرزی خواهد شد، که به تسهیل روند صادرات کمک می‌کند.
• افزایش توان رقابتی: همکاری با این اتحادیه زمینه را برای رقابت خدمات فنی و مهندسی ایران با شرکت‌های خارجی فراهم می‌سازد و موجب ارتقای کیفیت و توان فنی شرکت‌های ایرانی می‌شود.
• توسعه خدمات مالی و بانکی: طراحی سازوکارهای مالی مناسب برای مبادلات با اوراسیا، به‌ویژه کاهش وابستگی به دلار، می‌تواند ریسک‌های مالی صادرات خدمات را کاهش داده و نقل‌وانتقال منابع مالی را تسهیل کند.
• تسهیل در تردد و روادید: گسترش همکاری‌ها با کشورهای عضو این اتحادیه اقتصادی می‌تواند زمینه‌ساز سهولت در صدور روادید و رفت‌وآمد کارشناسان فنی باشد که نقش مهمی در اجرای پروژه‌های بین‌المللی ایفا می‌کند.

در مجموع، با تدوین نقشه راهی جامع و اتخاذ استراتژی منطبق بر منافع ملی، همکاری فعال با اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند نقش مهمی در توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران و ارتقاء جایگاه بین‌المللی آن ایفا کند.

ای مادرم ایران زمین

آغاز تو، پایان تویی

بر دشت من، باران تویی

در چشم من، تابان تویی

ایران من ایران من

آن مهر جاویدان تویی…