آندرو مایکل آنگ در جمع خبرنگاران و در حاشیه سمینار و کارگاه‌های آموزشی برندسازی زعفران اظهار کرد: سازمان جهانی مالکیت فکری یکی از آژانس‌های خدماتی سازمان ملل متحد بوده و هدف ما از برگزاری این سمینار تقدیر از فعالان حوزه تولید محصول زعفران است.
وی با اشاره به اینکه زعفران دارای فرهنگ بسیار غنی است، بیان کرد: در این نشست که با همکاری سازمان آی پی سی مالکیت فکری برگزار شد سعی کردیم که تمام بازیگران زنجیره ارزش و ذی نفعان صنعت زعفران را گرد هم آوریم تا بتوانیم زعفران ایران را در سطح بین المللی تبدیل به برند کنیم.
تولید ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران
وی با اشاره به اینکه ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود، بیان کرد: این ادویه در محصولات غذایی و دارویی بسیاری از کشورها استفاده می‌شود که اگر این محصولات رهگیری شوند ردپای زعفران آن به مشهد باز می‌گردد. حال باید بتوان از طریق مالکیت فکری به عنوان یک ابزار استفاده کرد تا صنعت زعفران به اهداف خود در چند سال آینده دست یابد.
آنگ درخصوص ضرورت جلوگیری از خام‌فروشی زعفران یادآور شد: شورای ملی زعفران با همکاری وایپو و آی پی سی به دنبال جلوگیری از خام فروشی زعفران است. زمانی که به صورت عمده و فله‌ای یک محصول را در عرصه بین‌المللی عرضه می‌کنیم، عملا تمایز گذاشتن بین زعفران‌های مختلف امکان‌پذیر نیست که می‌توان بر این مشکل با برندینگ صحیح غلبه کرد.
وی خاطرنشان کرد: بازیگران مختلف صنعت متوجه این قضیه شدند که خام‌فروشی باعث ایجاد مسائلی نظیر صادرات موازی، قاچاق و غیره می‌شود. به همین جهت با برندینگ و داشتن استراتژی صحیح در این حوزه می‌توان مانع از قاچاق شد. البته با برندسازی، مصرف کننده از این موضوع آگاه می‌شود که این محصول ایرانی و دارای تاییدیه است، چراکه مصرف کننده باید بر این مهم واقف باشد که محصولات ایرانی از لحاظ بو، مزه و کیفیت کاملا متمایز هستند. ما باید بتوانیم از طریق توسعه برندینگ به مصرف‌کننده در این زمینه آموزش دهیم.
برندینگ بین‌المللی محصول زعفران در بازه زمانی ۳ ساله
مدیر آسیا و اقیانوسیه سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) اظهار کرد: هدف ما از سفر به مشهد صرفا برگزاری یک رویداد چند روزه نیست، چراکه وایپو سازمانی است که کشورها و دولت‌های مختلف مالک آن هستند. ما معتقدیم اگر بخواهیم به صنعت ایران خدمت کنیم باید به صنعت بزرگ زعفران ارج نهیم و قاعدتا در این راستا جلسات آنلاین زیادی برگزار خواهیم کرد. ما باید بتوانیم با ثبت یک برند جمعی هویت زعفران ایرانی را در سطح بین‌المللی تثبیت کرده و از برند جمعی به عنوان یک ابزار به عنوان مالکیت فکری قوی برای صنعت زعفران استفاده کنیم.
آنگ یادآور شد: پیش‌بینی می‌کنم تا سال ۲۰۲۵ توسعه برندیگ ایران در حوزه زعفران را در پیش داشته باشیم و قطعا راه ما ادامه پیدا خواهد کرد، اما هدف اولیه ما ۳ ساله است.
لزوم برندسازی و ورود به عرصه بازاریابی مدرن
در ادامه، سیامک اسلامی، سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور عنوان کرد: مالکیت معنوی مربوط به تمام دارایی‌های ناملموس (حاصل فن) است که معمولا در قالب اختراع، علایم تجاری، برندها، طرح‌های صنعتی، سیستم‌های بسته‌بندی و حوزه نشانه‌های جغرافیایی ظاهر می‌شود. عملا تمام این موارد دارایی‌های فکری هستند و هر روز سهم دارایی‌های فکری در سبد دارایی اشخاص حقیقی و حقوقی در حال افزایش است.
اسلامی یادآور شد: مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد کشور تلاش دارد که در راستای فرهنگ سازی و آگاهی بخشی عمومی در این مسیر گام بردارد. به بیان دیگر از آنجا که ما نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان جهانی مالکیت فکری به عنوان یکی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل هستیم قطعا در حوزه پیگیری معاهدات بین‌المللی این حوزه و تامین منافع ملی کشورمان فعال خواهیم بود.
سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور افزود: ما دستور کار مشترکی با وایپو تحت عنوان توانمندسازی نشانه‌های جغرافیای ایران برای سه محصول استراتژیک فرش، زعفران و پسته را در دستور کار قرار دادیم. البته برندسازی محصولات دیگری مانند خرما، زیلو، کشمش و زرشک را نیز در دستور کار قرار خواهیم داد.
وی عنوان کرد: در نهایت پس از اتمام پروژه ما به چند هدف اصلی دست خواهیم یافت. نخست ما یک علامت جمعی تحت عنوان زعفران ایرانی را در فاز ملی ثبت کرده و ثبت جهانی آن را نیز با کمک وایپو انجام خواهیم داد که این مساله سبب می‌شود کشاورزان، صادرکنندگان و تمام فعالان این چرخه شناسنامه‌دار شوند و مصرف‌کنندگان جهانی دچار گمراهی نشوند. علاوه بر این استانداردهای بالای زعفران ایرانی نیز مورد خدشه قرار نمی گیرد و این محصول می‌تواند وارد بازار و بازاریابی مدرن این حوزه شود.
سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با تاکید بر اینکه گام بعدی توسعه بازارهای بین‌المللی این محصول است، افزود: ما متوجه شدیم که کشورمان در حوزه‌هایی که مزیت رقابتی بالایی در جهان دارد، کمترین سود را به دست می‌آورد، چراکه ما بیشتر بر حوزه تولید تمرکز کردیم که زحمت زیادی دارد اما سود اصلی عاید توزیع‌کنندگان بین‌المللی می‌شود که الزاما ممکن است ارتباطی با کشور ما نداشته باشند. این مساله بسیار مهمی است که بتوانیم چرخشی داشته باشیم تا عملا به آن خوبی که در حوزه تولید ظاهر می‌شویم در زمینه توزیع و اشاعه آن نیز موفق ورود کنیم.
سرپرست مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تصریح کرد: قطعا موفقیت در این حوزه، سایر حوزه‌ها را به تکاپو واخواهد داشت؛ چنانکه محصولات بسیاری مانند گز اصفهان، سوهان قم، آبگینه تهران، فرش ابریشمی قم و غیره در کشور وجود دارند که باید در راستای برندسازی آنان تلاش شود. نکته قابل توجه آن است که بخشی‌هایی از مدل‌های طراحی شده اختصاصی و بخش عمده‌ای از آن عمومی و میان محصولات دیگر مشترک است، به بیان دیگر می‌توان مدل زعفران را در خصوص محصول خرما نیز پیاده کرد. این نکته را باید مدنظر داشت که ما این جریان را از مشهد آغاز کرده و به کل کشور اشاعه خواهیم داد.
وی اظهار کرد: رسالت ما به عنوان بخش دولتی و وایپو به عنوان سازمان بین‌المللی، ایجاد هماهنگی و راه‌اندازی این جریان است تا نیروی بخش دولتی و بین‌المللی در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد؛ اما هدایت مستمر این فرآیند طی دهه‌های آینده بر عهده بخش خصوصی خواهد بود که امیدواریم این مسیر پویا و پایدار باشد.
در بخش دیگری از نشست محسن احتشام، رئیس شورای ملی زعفران اظهار کرد: ایران قرن‌هاست که تولیدکننده بهترین و بیشترین زعفران در دنیا است و ما این افتخار را داریم که بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا توسط کشاورزان ایرانی تولید می‌شود، لذا نیاز است که زنجیره ارزش زعفران را برای جلوگیری از خام‌فروشی ایجاد کنیم تا در وهله نخست منافع بیشتری را از آن کشاورزان نماییم.
وی ادامه داد: جفا است که بهترین و با کیفیت زعفران توسط ایران تولید شود ولی زعفران ما در دنیا به نام کشورهای دیگر عرضه شود. با این حال ما در کشور صنایع بزرگی را در صنعت فرآوری، بسته‌بندی و صادرات زعفران ایجاد کردیم تا گامی در این مسیر برداریم.
احتشام تصریح کرد: تاکنون اقدامات خوبی با کمک سازمان مالکیت فکری و مالکیت صنعتی طی ۳ سال گذشته انجام شده و در این راستا سمینار بزرگی را به جهت برندسازی زعفران برگزار کردیم. برند جمعی تحت عنوان برند ملی را در سال ۹۸ برای زعفران ایران ثبت کردیم که این برند بر تمام زعفران‌های صادراتی درج شود تا زعفران خالص ایرانی از تمام زعفران‌هایی که به نام ایران در دنیا به فروش می‌رسد، متمایز شود.
رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه امیدواریم با ثبت جهانی برند زعفران در وایپو در آینده نزدیک شاهد مدیریت بهتر زنجیره ارزش زعفران باشیم، گفت: ما می‌خواهیم زعفران را با نام ایران در جهان پرآوازه کنیم، تحقق این مهم چشم‌اندازی است که در شورای ملی زعفران ایران تعریف شده است.
وی اظهار کرد: استقبال از همایش برگزار شده نیز حاکی از آن بود که ایجاد زنجیره ارزش یک نیاز است که باید به آن پاسخ داده شود و به سمتی حرکتی کنیم تا در بحث برندسازی بر مفاهیم علم مدیریت بازار و بازاریابی تکیه و وارد چرخه ایجاد ارزش افزوده شویم تا محصول زعفران بتواند ارزش اقتصادی بیشتری را به وجود بیاورد.
احتشام یادآور شد: انتظار داریم با همکاری و هم‌افزایی خوبی که میان بخش خصوصی و دولتی ایجاد شده است در آینده به سمتی حرکت کنیم که یک برنامه استراتژیک تدوین شود و درآمد محصول زعفران را وارد چرخه اقتصاد کلان کنیم.
