واکاوی چالش‌ها و راهکارهای بهبود سامانه جامع گردشگری سلامت

به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، ناصر غفران، نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق خراسان رضوی در ابتدای نشست اظهار کرد: در سال‌های گذشته، شرکت‌ها و آژانس‌های فعال در حوزه گردشگری سلامت ناگزیر به اخذ مجوزهای متعدد از نهادهای مختلف بودند؛ به‌گونه‌ای که در مقطعی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در دوره‌ای دیگر سازمان میراث فرهنگی مرجع صدور مجوز محسوب می‌شد. با پیگیری‌های صورت‌گرفته از سوی کمیسیون گردشگری اتاق مشهد و همکاری وزارتخانه‌های مرتبط، سامانه‌ای با محوریت گردشگری سلامت و تحت نظارت وزارت گردشگری ایجاد شد که مانع صدور مجوزهای موازی گردید.

غفران خاطرنشان کرد: این سامانه به‌منظور تسهیل همکاری میان وزارتخانه‌های گردشگری، بهداشت، امور خارجه، دستگاه‌های نظارتی، شرکت‌های گردشگری و مراکز درمانی راه‌اندازی شد.

وی، چهار رکن اصلی در حوزه راهبری بیماران بین‌المللی را شامل مراکز درمانی، شرکت‌ها و آژانس‌های بین‌المللی، مترجمان و راهنمایان دارای مجوز و پزشکان دانست و تاکید کرد: هدف اصلی این سامانه، ایجاد هم‌افزایی و تعامل سازنده میان مراکز درمانی و شرکت‌های مجوزدار به‌عنوان عاملان اصلی مدیریت بیماران خارجی است.

بررسی موانع موجود در جذب بیماران خارجی

در ادامه نشست، امید خدادادی، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق مشهد با اشاره به جایگاه ویژه خراسان رضوی در حوزه گردشگری سلامت گفت: با وجود ظرفیت‌های بالای استان و موقعیت مشهد به‌عنوان قطب درمانی شرق کشور، سامانه‌های موجود از جمله سامانه IPD وزارت بهداشت، در اجرا با مشکلاتی روبه‌رو هستند که فرآیند جذب بیماران خارجی را دشوار و زمان‌بر کرده است.

وی مهم‌ترین چالش‌های این حوزه را طولانی بودن روند اداری، نبود هماهنگی میان دستگاه‌های ذی‌ربط، ضعف اطلاع‌رسانی و بازاریابی بین‌المللی، تعدد مجوزها و نهادهای متولی، نبود پنجره واحد خدمات، مشکلات ارزی و نقل‌وانتقال پول، کمبود زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ضعف نظارت بر واسطه‌ها و دلالان برشمرد.

به گفته او، این موارد سبب سردرگمی فعالان بخش خصوصی و کاهش اعتبار خدمات رسمی کشور در حوزه گردشگری سلامت شده است.

خدادادی همچنین به مجموعه‌ای از راهکارهای پیشنهادی اشاره کرد و گفت: ایجاد پنجره واحد خدمات گردشگری سلامت، بازطراحی سامانه موجود با رویکرد سهولت کاربری، توسعه بازاریابی دیجیتال چندزبانه، تقویت دیپلماسی سلامت و انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی، ایجاد کانال مالی مطمئن برای نقل‌وانتقال وجوه بیماران خارجی، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای فعالان IPD و الزام ثبت همه بیماران در سامانه رسمی با کد رهگیری، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند مسیر توسعه این حوزه را هموار سازد.

لزوم ثبت هتل‌ها در سامانه گردشگری سلامت

سپس، محمود مادرشاهیان، رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی با تاکید بر ضرورت ثبت تمامی هتل‌های ۲ تا ۵ ستاره در سامانه گردشگری سلامت گفت: این اقدام امکان انتخاب مستقیم هتل توسط گردشگران را فراهم می‌کند.

وی همچنین، بر جلوگیری از فعالیت لیدرهای غیرمجاز تاکید کرد و پیشنهاد داد با همکاری نیروی انتظامی و سازمان‌های امنیتی، این مسئله مدیریت شود.

سامانه گردشگری سلامت؛ ابزاری برای حذف دلالان

حسین نیکونام، رئیس هیات مدیره انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی، با اشاره به راه‌اندازی سامانه گردشگری سلامت از سال ۱۳۹۸، گفت: این سامانه اکوسیستمی است که دست دلالان را از حوزه گردشگری سلامت کوتاه کرده و تعامل میان مراکز درمانی و شرکت‌های مجوزدار را تسهیل می‌کند.

نیکونام افزود: آموزش راهنمایان گردشگری و صدور مجوز منطبق با استانداردهای تعریف‌شده، از دهه ۸۰ در دستور کار بوده و اهمیت آموزش در این حوزه همچنان بالاست.

استفاده بهینه از ظرفیت مترجمان

رضا عسکری، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان، با اشاره به حضور ۲۵ مترجم عرب‌زبان و حدود ۱۴۰ مترجم انگلیسی در استان، بر بهره‌گیری از ظرفیت آنان در گردشگری سلامت تاکید کرد.

وی گفت: این افراد باید تحت نظارت اداره کل فعالیت کنند و صرفاً به‌عنوان مترجم حضور داشته باشند، نه راهنما، تا کیفیت خدمات ارتقا یابد.

برگزاری دوره‌های آموزشی برای تقویت حرفه‌ای‌گری

در ادامه این جلسه سید جعفر زراعتی، رئیس انجمن حرفه‌ای موسسات آموزشی استان، با اشاره به سابقه دو دهه‌ای گردشگری سلامت در مشهد، گفت: آموزش افراد حرفه‌ای، پایه استواری برای صنعت گردشگری و هتلداری است و می‌تواند ارزآوری بالایی برای کشور داشته باشد.

وی افزود: پس از توقف دوره‌های آموزشی به دلیل کرونا، مجدداً از اردیبهشت ۱۴۰۳ تا اردیبهشت ۱۴۰۴، ۶۵۰ مترجم عرب‌زبان در دوره‌های آموزشی متعدد شرکت کردند و گواهینامه مربوطه توسط اداره کل میراث فرهنگی صادر شد. این دوره‌ها شامل آموزش قوانین و مقررات گردشگری، الگوهای رفتاری و مباحث دانشگاه علوم پزشکی بود.

مشهد رتبه نخست گردشگری سلامت کشور را در اختیار دارد

هاشم مجدی، مدیر نظارت و گردشگری دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با اشاره به فعالیت معاونت درمان و معاونت بین‌الملل در حوزه گردشگری سلامت گفت: آمارها نشان می‌دهد مشهد رتبه نخست گردشگری سلامت کشور را دارد و فعالیت آن به طور مثال، ۱۰ برابر استان یزد است. بخشی از این موفقیت به دلیل همجواری با افغانستان است.

مجدی افزود: وجود بارگاه رضوی، تنوع مراکز درمانی، پزشکان برجسته، کادر درمان حرفه‌ای، خدمات مطابق استانداردهای بین‌المللی، زیرساخت‌های حمل‌ونقل و پروازهای مستقیم، وجود کنسولگری‌ها و همزبانی با کشورهای همجوار از عوامل اصلی جذب گردشگر سلامت در مشهد هستند.

وی همچنین بر لزوم مقابله با لیدرهای غیرحرفه‌ای تاکید کرد و پیشنهاد داد: ایجاد مراکز مجازی برای هدایت مستقیم گردشگران به بیمارستان‌ها می‌تواند کیفیت خدمات را افزایش دهد.

پزشکان؛ محور اصلی گردشگری سلامت

سید خسرو شمسیان، نماینده نظام پژشکی مشهد نیز، پزشکان را اصلی‌ترین عنصر در راهبری گردشگری سلامت دانست و پرسید جایگاه نظام پزشکی در این زنجیره کجاست.

وی یادآور شد: بیمارستان‌های خصوصی محور اصلی درمان هستند و تاکنون جایگاهی برای آن‌ها در این زنجیره تعریف نشده است.

او همچنین افزود: مصوبات قبلی در استان برای ساماندهی لیدرها به‌طور کامل اجرایی نشده و بسیاری از گردشگران سلامت توسط راهنمایان ناشی هدایت می‌شوند که تهدیدی جدی برای حوزه گردشگری سلامت است.

لزوم نظام‌مند شدن ارتباط بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و آژانس‌ها

سپس، محمدرضا واحدی جو، رئیس بیمارستان جواد الائمه (ع) طبرسی تصریح کرد: ارتباط میان بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و شرکت‌ها و آژانس‌های مسافرتی باید نظام‌مند شود. هرچند بارگذاری اطلاعات در سامانه دشوار و زمان‌بر است؛ اما طراحی صحیح آن می‌تواند شرکت‌ها را به استفاده ترغیب کند و دست دلالان و واسطه‌ها را از گردشگری سلامت کوتاه کند.

جلوگیری از ارائه خدمات به افراد غیرمجاز

ابراهیم محرابی، مدیر خانه مسافرهای خراسان رضوی، تاکید کرد: ذی‌نفعان باید به سامانه جامع گردشگری اعتماد داشته باشند و از ارائه خدمات به افراد حقیقی و حقوقی غیرمجاز جلوگیری شود.

وی افزود: برخی افراد تنها با تسلط به زبان وارد گردشگری سلامت شده‌اند و با فرآیندها آشنا نیستند؛ کادر درمان باید از پذیرش بیماران هدایت شده توسط دلالان خودداری کند تا این چرخه قطع شود.

ضرورت تامین نیروی انسانی توانمند و امنیت اجتماعی

محمد اسدی، فعال حوزه گردشگری با اشاره به اهمیت نیروی انسانی توانمند در گردشگری سلامت، گفت: کشور ما دارای نخبگان پزشکی برجسته است اما مهاجرت آنان چالشی جدی است.

او بر لزوم ایجاد امنیت اجتماعی و اجماع نخبگان برای رفع موانع جذب توریست‌های سلامت تاکید کرد و یادآور شد: گردشگری سلامت نباید محدود به کشورهای همسایه شود.

محمد صفاران، فعال حوزه گردشگری، تاکید کرد: سامانه باید فرآیندی برای صحت‌سنجی اقامت و ورود توریست‌های سلامت، به ویژه بیماران افغان که اغلب منزل آشنایان خود را برای اقامت انتخاب می‌کنند، پیش‌بینی کند.

محمد علی توسلی، مدیرکل هماهنگی امور رفاهی زائرین استانداری خراسان رضوی نیز در بخشی از این جلسه اظهار کرد: وزارت امور خارجه می‌تواند اطلاع‌رسانی سامانه را در خارج از کشور انجام دهد و وزارت بهداشت نقش اصلی در ارائه خدمات باکیفیت را بر عهده دارد.

هماهنگی و هم‌افزایی میان گردشگران سلامت

مصطفی حسینی‌پور، معاون سیاسی و اقتصادی نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور، تاکید کرد: بسیاری از گردشگران خارجی برای زیارت به مشهد سفر می‌کنند و همزمان خدمات درمانی دریافت می‌کنند.

او افزود: سامانه باید هر چه سریع‌تر به سطح ملی راه‌اندازی شود، هماهنگی میان استان‌ها صورت گیرد و صدای واحدی در حوزه گردشگری سلامت داشته باشیم تا مشکلات رفع شوند.

اتصال سامانه جامع گردشگری سلامت به سامانه جانا

سید جواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز در بخش پایانی این جلسه، با اشاره به پیگیری‌های ۱۰ ساله برای راه‌اندازی سامانه جامع گردشگری سلامت، گفت: نهادینه‌سازی سامانه می‌تواند آمار موثق ارائه دهد و دست دلالان را کوتاه کند.

وی تاکید کرد: کل مراکز و تاسیسات گردشگری باید به سامانه متصل شوند و با ارائه خدمات رایگان در برخی حوزه‌ها، تجربه مثبت برای گردشگران خارجی ایجاد شود.

موسوی افزود: رفع مشکلات ارزی و ساماندهی راهنمایان گردشگری و برگزاری دوره‌های آموزشی از اولویت‌هاست تا تصویر واقعی و حرفه‌ای گردشگری سلامت در ذهن گردشگر خارجی شکل گیرد.