به گزارش خبرنگار اتاق مشهد؛ «محمدرضا توکلیزاده»، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی در این جلسه ضمن تاکید بر اهمیت حیاتی حفظ بازارهای صادراتی سنگ استان، خواستار رفع فوری موانع پیشروی این صنعت شد و وی تصریح کرد: بازارهایی که با تلاش فعالان اقتصادی به دست آمدهاند، سرمایهای ارزشمند برای استان هستند و نباید اجازه داد هیچ عامل داخلی موجب کندی یا توقف روند صادرات شود.
وی با اشاره به ظرفیت بالای تولید سنگ در خراسان رضوی، جهتگیری سیاستها را در مسیر افزایش صادرات ضروری دانست و پیشنهاد تشکیل کمیتهای ویژه برای رسیدگی سریع به مشکلات این حوزه را مطرح کرد.
او در عین حال تاکید کرد: رعایت اصول زیستمحیطی باید همزمان در دستور کار تمامی دستگاهها قرار بگیرد تا توسعه صادرات با پایداری محیطی همراه باشد.
رئیس اتاق خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله ضایعات کاغذ پرداخت و اظهار داشت: در حالی که بسیاری از کشورها با فرهنگسازی توانستهاند چرخه جمعآوری و استفاده بهینه از این ضایعات را سامان دهند، در ایران به دلیل اتخاذ راهحلهای مقطعی و موقتی، شرایط به گونهای رقم خورده که از صادرکننده آخال(ضایعات کاغذی) به واردکننده آن تبدیل شدهایم.
وی هشدار داد: تداوم این رویکرد به معنای از دست رفتن فرصتهای ارزشمند در این بخش خواهد بود.
توکلیزاده با بیان اینکه؛ محور اصلی سیاستها باید بر فرهنگسازی و سرمایهگذاری جدی در بازیافت متمرکز باشد، خاطر نشان کرد: مشارکت همه بخشها و برگزاری پویشهای گسترده اجتماعی میتواند مسیر فرهنگسازی در این حوزه را هموار کرده و از هدررفت منابع جلوگیری کند.
* مروری بر دستاوردهای «یکشنبههای اقتصادی»
اما پیش از طرح موضوعات و مشکلات موجود از سوی فعالان اقتصادی، تریبون در اختیار «علی کبیر»، دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی قرار گرفت و وی گزارشی از نتایج برگزاری 13 نشست «یکشنبههای اقتصادی» قرائت کرد: در نشستهای پیشین، مجموعهای متنوع از مسائل کلیدی و راهبردی اقتصاد استان مورد واکاوی قرار گرفته است؛ از چالشهای مرتبط با بعضی شهرکهای صنعتی، صنایع کاشی و سرامیک و تولید قطعات خودرو گرفته تا موضوع حمایت از کارآفرینان جوان. همچنین، مباحث مهمی همچون زعفران، انرژیهای تجدیدپذیر، معدن و صنایع معدنی، مدیریت آب و مسائل کشفرود، تولیدات و تجهیزات پزشکی، بخش دامپروری و کشاورزی و… نیز در دستور کار این جلسات قرار داشته است.
به گفته وی، از مجموع ۱۰۰ مصوبه حاصل از جلسات اخیر، بخش قابل توجهی بهطور کامل اجرایی شده و برخی دیگر در مرحله پیگیری و اجرا قرار دارند.
کبیر عنوان کرد: این مصوبات با هدف تقویت بخشهای مختلف اقتصادی و تحقق توسعه پایدار استان طراحی شده و تاکنون توانستهاند نقش موثری در بهبود روند فعالیتهای تولیدی و تجاری ایفا کنند.
دبیرکل اتاق مشهد در ادامه با تاکید بر اهمیت این نشستهای تخصصی خاطرنشان کرد: «یکشنبههای اقتصادی» با محوریت تعامل میان فعالان اقتصادی، مدیران استانی و کارشناسان بخشهای مرتبط برگزار میشود تا ضمن شناسایی فرصتهای تازه، موانع موجود نیز به شکل عملیاتی و با استفاده از ظرفیتهای داخل استان، برطرف گردد.
وی پیشنهاد داد: برای ارزیابی و پیگیری مصوباتی که تاکنون به سرانجام نهایی نرسیدهاند، نشست ویژهای برگزار شود تا این موارد نیز در مسیر اجرا قرار بگیرند.
*افت صادرات سنگ و نقش کلیدی گرانیت جنوب مشهد
«غلامرضا نازپرور»، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در ادامه این جلسه به تشریح مشکلات فعالان حوزه سنگ در استان پرداخت و گفت: گرانیت جنوب مشهد بهتنهایی ۶۰ درصد صادرات سنگ خراسان رضوی را تامین میکند؛ ظرفیتی کمنظیر که به باور کارشناسان باید بیش از پیش مورد حمایت قرار بگیرد و باید برای استفاده بهینه از این ظرفیت، برنامهریزی داشته باشیم.
وی با تاکید بر جایگاه راهبردی سنگ در اقتصاد استان، هشدار داد: صادرات سنگ به ترکیه که در گذشته از مرز ۳ میلیارد دلار فراتر رفته بود، امروز به حدود ۳۵۰ میلیون دلار تنزل یافته است؛ کاهشی نگرانکننده که آینده این صنعت را با تهدیدی جدی روبهرو میسازد، به ویژه آنکه سایر کشورها با بهرهگیری از این خلاء، جایگاه ایران را در بازارهای جهانی تصاحب کردهاند.
رئیس خانه معدن استان در ادامه به موانع داخلی اشاره کرد و توضیح داد: توسعه حریم شهر مشهد و محدودیتهای محیط زیستی، تمدید پروانه بسیاری از معادن این بخش را دشوار ساخته و این در حالی است که تجربه کشورهایی همچون ایتالیا نشان میدهد معادن حتی در مرکز شهر نیز میتوانند با رعایت استانداردهای زیستمحیطی فعال باشند.
نازپرور با بیان اینکه؛ «این شهرها هستند که به سمت معادن توسعه مییابند، نه معادن به سوی شهر»، خاطرنشان کرد: از دست دادن بازارهای صادراتی خطری جدی است که باید با تدابیری کارآمد از آن پیشگیری نمود.
وی همچنین بر ضرورت ایجاد نمایشگاه دائمی سنگ ساختمانی و مواد معدنی در مشهد تاکید و خاطر نشان کرد: این استان از غنیترین ذخایر سنگ ساختمانی کشور برخوردار است و تجربه اصفهان نشان داده است که ایجاد چنین نمایشگاهی میتواند به تنوعبخشی و توسعه صادرات کمک شایانی نماید.
* سنگ مشهد زیر سایه بیتوجهیها؛ رقبای جهانی جای ایران را میگیرند
«محمد امیری»، رئیس انجمن تخصصی صنایع همگن و تولیدکنندگان سنگ خراسان رضوی با ابراز نگرانی از وضعیت فعلی این صنعت، گفت: اگر توجه شایستهای به صنعت سنگ صورت نگیرد، برند مشهد و حتی ایران در این حوزه به تدریج از بازارهای جهانی حذف خواهد شد. صنعتی که همواره ارزآوری چشمگیر و ظرفیت گسترده اشتغال ایجاد کرده، امروز در حاشیه قرار گرفته است.
وی با اشاره به سهم بالای گرانیت در معادن استان، متذکر شد: بر اساس مصوبه شورای عالی معادن در سال ۱۴۰۱، مدت تمدید پروانه بهرهبرداری از ۱۵ به ۵ سال کاهش یافت و این تصمیم عملاً مانعی در مسیر توسعه صنایع سنگ شد. همچنین فعالان این بخش برای افزایش برداشت، ملزم به پرداخت سه برابر حقوق دولتی شدند.
امیری کاهش قابلتوجه بازارهای صادراتی را از دیگر آسیبهای این بخش دانست و تصریح کرد: در گذشته به ۱۵ کشور صادرات داشتیم، اما امروز این رقم به ۸ کشور محدود شده و نیمی از این صادرات از مشهد انجام میشود. در این میان، سنگ گرانیت نطنز به رقیب جدی محصولات خراسان رضوی تبدیل شده است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در حوزه باطلههای معدنی، اگر امکان تمدید پروانهها تا ۱۰ یا ۱۵ سال فراهم شود، میتوان این مواد را بازآفرینی و مجدداً وارد چرخه تولید کرد. علاوه بر آن، ماشینآلات فرسوده و کندی فرآیند تولید، ضرورت نوسازی تجهیزات و همچنین ایجاد سازوکاری ویژه برای تخصیص بهموقع سوخت را دوچندان کرده است.
امیری به مسائل نیروی انسانی نیز در این بخش پرداخت و افزود: مکانیزه نبودن صنعت سنگ، نیاز گستردهای به نیروی کار ایجاد کرده و بخش زیادی از این نیروها از میان اتباع خارجی تامین میشوند. بنابراین صدور ویزای کار برای کارگران افغانستانی ضرورتی اجتنابناپذیر به شمار میآید.
رئیس انجمن سنگ خراسان رضوی همچنین یادآور شد: از سال 1395 برخی مشاغل از جمله سنگبریها به دلیل آنکه محصول نهایی را مستقیم به دست مصرفکننده نمیرساندند، از ضریب کاهشی مالیات بر ارزش افزوده برخوردار بودند، اما این امتیاز از سال ۱۴۰۰ حذف شد و مشکلات متعددی برای واحدهای مذکور به وجود آورد. در حوزه صادرات نیز موضوع تعهد ارزی موجب شده تا بسیاری از واحدها از این عرصه کنارهگیری کنند.
او در پایان خاطرنشان کرد: با وجود اجرای اقداماتی در حوزه محیط زیستی و ساماندهی پسماند این بخش، روند توسعه همچنان متوقف است. به واحدهای سنگبری در شهرکهای صنعتی زمینی اختصاص نیافته و حتی در محور فریمان، که طبق مصوبه کمیسیون ماده ۵ کاربری صنعتی دارد نیز پروانه صنعتی برای واحدهای مذکور، صادر نمیشود.
*صنعت کاغذ و مقوا در تنگنای تامین مواد اولیه
«عبدالله یزدانبخش»، رئیس کمیسیون صنعت اتاق خراسان رضوی نیز در بخش دوم این جلسه که به بررسی مسائل صنایع سلولزی اختصاص داشت، عنوان کرد: صنعت کاغذ و مقوا در خراسان رضوی این روزها با چالشهای بنیادین دست به گریبان است؛ کمبود مواد اولیه، محدودیتهای واردات، مشکلات انرژی و حتی رقابت برای دسترسی به آخال کاغذ، روند تولید را بهشدت مختل کرده است.
وی اظهار کرد: برای رفع بخشی از این معضلات، لازم است دستگاههایی نظیر شهرداری و آموزش و پرورش نقش فعالتری ایفا کنند تا مسیر تامین آخال برای واحدهای تولیدی استان هموار شود.
وی با تاکید بر اهمیت این صنعت در اشتغال استان، متذکر شد: صنعت کاغذ و مقوا برای بیش از دو هزار و ۵۰۰ نفر فرصت شغلی ایجاد کرده و استمرار فعالیت بنگاههای این بخش، نیازمند حمایت جدی مسئولان و پیگیری مشکلات از سوی نهادهای مرتبط است.
*لزوم بهرهگیری از ظرفیتهای داخلی در شرایط فشار تحریمها
«حسین محمودی خراسانی»، عضو هیات نمایندگان اتاق خراسان رضوی و رئیس انجمن مدیران صنایع استان نیز در همین رابطه بر ضرورت مدیریت صحیح جمعآوری آخال کاغذ تاکید کرد و گفت: این فرآیند باید بهطور کامل توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداریها ساماندهی شود و به هیچوجه نباید بر دوش کودکان کار قرار گیرد.
وی در ادامه با اشاره به شرایط ناشی از فعال شدن مکانیسم ماشه اظهار داشت: آنچه در قالب تحریمها امکانپذیر بوده، تاکنون اجرایی شده است؛ اما میتوان با همافزایی فعالان اقتصادی و اتکای بیشتر به راهکارهای داخلی، اثرات و فشارهای ناشی از این شرایط را کاهش داد.
*افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت کاغذ در یک سال گذشته؛ صنعت در تنگنای تامین آخال
«جواد باقری»، رئیس انجمن همگن کاغذ و کارتن خراسان رضوی نیز در این نشست از جهش چشمگیر قیمت کاغذ طی یک سال اخیر خبر داد و اظهار داشت: بهای این ماده حیاتی بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته و ادامه این روند، تداوم تولید در استان را با تهدید جدی مواجه میسازد.
وی با تاکید بر اینکه حل معضل گرانی کاغذ نیازمند بازنگری در نحوه بازیافت و تامین ماده اولیه از کاغذ باطله است، افزود: در گذشته سطح استحصال کاغذ باطله در کشور به اندازهای بود که حتی صادرات نیز انجام میشد؛ اما امروز شرایط تغییر کرده است.
این فعال صنعتی یادآور شد: پس از تصویب قانون مدیریت پسماند و واگذاری جمعآوری به سازمان پسماند شهرداریها، بخش عمده تامین این ماده اولیه از مسیر سنتی و غیررسمی خارج شد. اکنون بیش از ۵۰ درصد کاغذ باطله مورد نیاز واحدهای تولیدی استان از خارج خراسان رضوی تامین میشود.
باقری عملکرد سازمان پسماند شهرداریها را در مدیریت این حوزه موثر دانست و متذکر شد: کاهش نیروی کار به واسطه خروج اتباع افغانستانی نیز روند جمعآوری را دشوارتر کرده است.
به باور وی، برونسپاری این مسئولیت میتواند تبعاتی همچون افزایش قیمت و محدود شدن رقابت قیمتی در استان را به همراه داشته باشد.
او خاطرنشان کرد: بعید است بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد جمعآوری کاغذ باطله در اختیار سازمان پسماند باشد و عمده این فرآیند توسط انبارهای شخصی صورت میگیرد. در صورت شکلگیری همکاری موثر میان سازمان پسماند و فعالان صنعتی این بخش، امکان بهبود شرایط تامین مواد اولیه و کاهش فشار بر واحدهای تولیدی فراهم خواهد شد.
*لزوم بازگرداندن کاغذ باطله ادارات به تولیدکنندگان استانی
رئیس انجمن همگن کاغذ و کارتن خراسان رضوی در ادامه بر ضرورت بازنگری در روند امحای اوراق اداری دستگاههای دولتی تاکید کرد و گفت: سهلالوصولترین منبع کاغذ باطله در استان، اوراق اداری سازمانهایی است که انباشت بالایی از این موارد را دارند؛ اما بخش قابل توجهی از این اوراق از استان خارج شده و برای امحا به تهران ارسال میشود.
وی تصریح کرد: انتظار میرود استاندار خراسان رضوی دستور اصلاح این روند را صادر کند تا کاغذ باطله به چرخه تولید استانی بازگردد. این در حالی است که بسیاری از سازمانها و ادارات استانی همچنان بدون توجه به ظرفیت تولیدکنندگان محلی، فرآیند امحا را بدون بازگشت مواد اولیه به واحدهای صنعتی دنبال میکنند.
باقری خاطرنشان کرد: بازگرداندن کاغذ باطله به تولیدکنندگان نه تنها ارزش اقتصادی این منابع را حفظ میکند، بلکه امکان بهرهبرداری موثرتر از مواد اولیه و کاهش وابستگی به منابع بیرونی را نیز فراهم میآورد.
*افزایش ۱۳۰ درصدی قیمت کاغذ کارتن بهدلیل کمبود آخال
«علی فغفوری»، مدیر یکی از کارخانجات کارتن خراسان رضوی نیز در این نشست اخیر از رشد بیسابقه قیمت کاغذ کارتن خبر داد و اظهار داشت: طی یک سال گذشته بهای این محصول ۱۳۰ درصد افزایش یافته و به دلیل کمبود مواد اولیه و آخال، احتمال جهش بیشتر قیمتها نیز وجود دارد.
وی با اشاره به سیاستهای وارداتی دولت تصریح کرد: در حال حاضر تنها کارخانههای بزرگ کاغذسازی مجوز واردات ضایعات کاغذ را در اختیار دارند، در حالیکه واحدهای کوچک توان تامین محمولههای سنگین را ندارند. اگر واردات بهصورت متوسط و از طریق تعاونیها مدیریت شود، هم هزینهها کاهش مییابد و هم بازار از انحصار گروهی محدود خارج خواهد شد.
فغفوری همچنین با انتقاد از وابستگی کامل کشور به واردات کاغذ گلاسه خاطرنشان کرد: این نوع کاغذ بهطور صددرصدی از خارج تامین میشود و عملا در اختیار بازرگانان است، نه کارخانجات یا انجمنهای تخصصی. با وجود اخذ ارز ترجیحی، این محصول با قیمتهای بالا به بازار عرضه میشود. بر این اساس تاکید داریم که خرید از مسیر تعاونیها میتواند شفافیت بیشتری ایجاد کرده و مانع انحصار شود.
این فعال صنعتی در ادامه خاطر نشان کرد: بیش از ۹۸ درصد صادرات کاغذ و کارتن ایران به عراق اختصاص داشت، اما این بازار تقریبا به صفر رسیده و اکنون عراق نیاز خود را از چین و ترکیه تامین میکند.
وی هشدار داد: این شرایط در حالی است که ظرفیت تولید واحدهای توانمند استان بیش از دو برابر نیاز داخلی است و در نتیجه، صدور مجوزهای جدید برای افراد غیربومی، به زیان تولیدکنندگان بومی تمام خواهد شد.
*قطعیهای مکرر انرژی، صنعت سلولزی خراسان رضوی را زمینگیر کرده است
«امین ابراهیمزاده»، نایبرئیس اول هیاتمدیره سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران و فعال حوزه صنعت کاغذ در خراسان رضوی، با انتقاد از تداوم ناترازی انرژی، این مسئله را یکی از اصلیترین موانع پیشروی بخش سلولزی استان دانست. وی عنوان کرد: در سال جاری واحدهای تولیدی این حوزه در مجموع ۸۸ روز به دلیل قطعی برق و در سال گذشته ۹۵ روز به سبب کمبود گاز تعطیل بودهاند؛ وضعیتی که نهتنها روند تولید داخلی را مختل ساخته بلکه موجب از دست رفتن مشتریان در بازارهای جهانی به دلیل عدم ارسال بهموقع سفارشها شده است.
او با تاکید بر اینکه تحریمها اگرچه واردات آخال کاغذ را دشوار کردهاند، اما بحران اصلی در نبود تداوم و ثبات در تامین انرژی نهفته است، متذکر شد: در شرایط کنونی، تولیدکنندگان عملا توان برنامهریزی و تطبیق فعالیت خود را ندارند. اگر قطعیها بهصورت منظم و زمانبندیشده اعمال شود، واحدها میتوانند با مدیریت داخلی، اثرات آن را کاهش دهند؛ اما وضعیت غیرقابلپیشبینی فعلی خسارات جبرانناپذیری را بر این صنعت تحمیل میکند.
*کمبود سرمایه در گردش؛ گره اصلی صنعت کارتنسازی خراسان رضوی
«سید امیررضا مفیدی»، مدیرعامل یکی از مجتمعهای سلولزی استان، کمبود سرمایه در گردش را مهمترین مانع بر سر راه توسعه واحدهای کارتنسازی دانست و اظهار داشت: افزایش شدید و مداوم قیمت مواد اولیه، بهویژه آخال کاغذ، فشار سنگینی بر واحدهای کوچک و متوسط وارد کرده و سرمایه در گردش آنها را به شدت محدود ساخته است.
وی تصریح کرد: در شرایط رکود کنونی بسیاری از واحدها امکان خرید نقدی مواد اولیه را ندارند. در حالی که انتظار میرود بانک صنعت و معدن بهعنوان نهاد تخصصی این بخش، حمایت موثری را برای تامین سرمایه در گردش این واحدها ارائه کند، اما فعالان صنعت همچنان با دشواریهای متعدد در تامین منابع مالی مواجهاند.
مفیدی با اشاره به مشکلات مضاعف ناشی از افت گردش حساب واحدها خاطرنشان کرد: وجود نیروی کار متخصص و تجهیزات تولیدی کافی، به دلیل نبود سرمایه در گردش بلااستفاده مانده است. به باور او، این کمبود نهتنها ظرفیت تولید را کاهش داده بلکه امکان رشد و توسعه آتی این صنعت را نیز به شدت تضعیف میکند.
*ضرورت تفویض اختیارات به استانها برای عبور از چالشهای صنعتی
«فیروز ابراهیمی»، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در بخش پایانی این جلسه با تاکید بر ضرورت واگذاری اختیارات بیشتر به استانها اظهار کرد: در شرایطی که با فعال شدن مکانیسم ماشه، انجام امور اقتصادی و صنعتی روز به روز دشوارتر میشود، تمرکز تصمیمگیری در مرکز، پاسخگوی نیازهای جاری نیست.
وی تصریح کرد: حل مسائل پیچیده صنایع و مدیریت کارآمد چالشها تنها با تفویض اختیارات کافی به استانها امکانپذیر است. به باور او، این رویکرد میتواند به تصمیمسازیهای سریعتر، چابکتر و متناسب با شرایط واقعی استانها منجر شود و از بروز اختلال در فعالیتهای تولیدی جلوگیری کند.
*تاکید بر ضرورت مدیریت پسماند و توسعه پایدار صنایع سنگ و کاغذ
اما «غلامحسین مظفری»، استاندار خراسان رضوی، در جمعبندی مطالب مطرح شده در این جلسه، با تاکید بر اهمیت مدیریت بهینه منابع و صنایع، تصریح کرد: مباحث مطرحشده در نشستها پس از جمعبندی، در صورت نبود مخالفت، بهعنوان مصوبات در دستور کار دبیرخانه قرار میگیرد و پیگیری خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: بهرهبرداری از معادن سنگ باید همراه با رعایت استانداردهای محیطزیستی باشد تا ظرفیتها به بهترین شکل مدیریت و به توسعه پایدار منجر شود.
استاندار خراسان رضوی در ادامه با اشاره به چالشهای صنعت کاغذ و کارتن، مدیریت پسماند را ناکافی دانست و اظهار داشت: همانگونه که در حوزه پساب ضعفهای جدی وجود دارد، در زمینه جمعآوری و استفاده مجدد از کاغذ باطله نیز عملکرد مطلوبی دیده نمیشود. این در حالی است که توسعه بازیافت کاغذ علاوه بر مزایای زیستمحیطی، ارزش اقتصادی بالایی دارد و باید با پویشهای مستمر و سیاستگذاری جدی به چرخه تولید بازگردد.
وی همچنین طراحی اپلیکیشنی برای جمعآوری ضایعات و بازیافت را اقدامی ارزشمند دانست و تاکید کرد: ضروری است میزان ضایعاتی که از چرخه خارج مانده، دقیقا مشخص شود.
به گفته او، اقدامات فرهنگی و تبلیغی نیز میتواند نقش بسزایی در ارتقای فرهنگ بازیافت ایفا کند.
مظفری در بخش دیگری از سخنان خود از تشکیل کمیتهای ویژه برای بررسی توسعه و بهرهبرداری صنایع سنگ استان خبر داد و پیشنهاد ایجاد «شهر سنگ» را مطرح کرد.
وی این طرح را فرصتی ارزشمند برای تمرکز فعالیت صنایع سنگ و ارتقای جایگاه صنعتی استان در این بخش دانست و خاطر نشان نمود: مدیریت ظرفیتها و برنامهریزی دقیق در حوزههای مختلف، از سنگ و کاغذ گرفته تا سایر بخشها، شرط اصلی استمرار توسعه پایدار استان است.
ثبت دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰