ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به تولید رنگ‌های ترافیکی، حلقه مفقوده ارتقای کیفیت معابر

ضعف کیفیت اجرا و لزوم بازنگری در قراردادها

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، عباس غیب‌دوست، نایب‌رئیس کمیسیون خدمات فنی، مهندسی، مشاوره‌ای و عمران اتاق خراسان رضوی، در ابتدای این نشست با اشاره به مشکلات موجود در خط‌کشی معابر شهری گفت: کیفیت پایین مواد مصرفی، آماده‌سازی ناقص سطح معابر، ضعف در نظارت و اجرای غیر‌استاندارد، از عوامل اصلی کاهش عمر خطوط است.

رئیس هیات‌مدیره انجمن مهندسین مشاور خراسان رضوی افزود: شرایط جوی نامناسب، زمان‌بندی غلط، نبود آزمایشگاه‌های کنترل کیفی و فقدان برنامه منظم نگهداری نیز بر این مشکل دامن زده است. این در حالی است که آیین‌نامه‌ها شاخص‌هایی مانند مقاومت سایشی رنگ، بازتاب نور، ضخامت و چسبندگی مناسب به آسفالت را به‌طور شفاف مشخص کرده‌اند.

غیب‌دوست با اشاره به ضرورت استفاده از رنگ‌های مقاوم‌تر در معابر پرتردد گفت: در برخی پروژه‌ها شاهد به‌کارگیری رنگ‌های نامرغوب یا اجرا با ضخامت ناکافی هستیم که ماندگاری خطوط را به‌شدت کاهش می‌دهد.

وی پیشنهاد کرد قراردادهای خط‌کشی از حالت کوتاه‌مدت و صرفاً اجرایی خارج شده و به شکل بلندمدت و عملکردمحور منعقد شوند؛ به نحوی که پیمانکار علاوه بر اجرا، مسئولیت نگهداری خطوط را نیز بپذیرد.

به گفته او، طراحی یک سامانه گزارش‌گیری مردمی و تشکیل کارگروه تخصصی با محوریت کمیسیون خدمات فنی، مهندسی اتاق مشهد می‌تواند در بهبود نظارت و ارتقای کیفیت مؤثر باشد.

استفاده از رنگ‌های دو جزئی و قراردادهای عملکردمحور در مشهد

مهدی عظیمی، رئیس اداره امور اجرایی سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل و نقل شهرداری مشهد نیز در این نشست با اشاره به اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر گفت: استفاده از رنگ‌های مقاوم‌تر، بهره‌گیری از آزمایشگاه‌های معتمد و انعقاد قراردادهای عملکردمحور، از مهم‌ترین رویکردهای جدید برای ارتقای کیفیت خط‌کشی معابر است.

او اظهار کرد: از سال ۱۳۹۶ استفاده از رنگ‌های گرم متوقف و عمدتا رنگ‌های سرد و دو جزئی جایگزین شده‌اند. رنگ سرد به دلیل هزینه کمتر در معابر کم‌ترافیک استفاده می‌شود و رنگ‌های دو جزئی با ماندگاری بالاتر، در محورهای پرتردد به‌کار می‌روند. ضخامت این رنگ‌ها با دستگاه‌های استاندارد بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میکرون تعیین می‌شود و در صورت عدم رعایت، پیمانکار جریمه خواهد شد.

عظیمی به نمونه‌هایی از ماندگاری بالای خط‌کشی‌های دو جزئی اشاره کرد و گفت: در برخی محورها مانند بلوار امام خمینی(ره)، این خطوط بیش از هشت سال دوام داشته‌اند. از سال ۱۴۰۱ نیز شست‌وشوی خطوط برای حفظ بازتاب نور در شب در دستور کار قرار گرفته است.

وی افزود: در قراردادهای جدید، پیمانکار علاوه بر اجرا، موظف به نگهداری و ترمیم خطوط نیز هست و در صورت کاهش ماندگاری زیر ۵۰ درصد در دوره گارانتی، ملزم به اجرای مجدد خواهد بود.

رئیس اداره امور اجرایی سازمان مدیریت و مهندسی شبکه مشهد تصریح کرد: رعایت بازه دمایی ۱۰ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد و شرایط بدون بارندگی و باد از الزامات اجرای صحیح خط‌کشی است.

او تاکید کرد: با وجود محدودیت منابع مالی، تلاش داریم با استفاده از رنگ‌های دو جزئی و فناوری‌های جدید، کیفیت و ایمنی خطوط ترافیکی مشهد را ارتقا دهیم تا هم شهروندان و هم زائران از آن بهره‌مند شوند.

ضرورت ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به تولید رنگ‌های ترافیکی نوین

عباس خلجی، فعال صنعت رنگ، با اشاره به ظرفیت‌های فنی و علمی موجود در کشور گفت: مشکلات مالی شهرداری‌ها مانع اصلی استفاده گسترده از رنگ‌های باکیفیت در خط‌کشی معابر است، در حالی‌که تولیدکنندگان داخلی و مراکز پژوهشی توان تولید محصولات نوین را دارند.

وی افزود: اگرچه ایران از نظر دانش و فناوری تولید رنگ‌های ترافیکی مشکلی ندارد، اما به‌دلیل محدودیت منابع مالی، اغلب به رنگ‌های کم‌دوام و ارزان‌تر روی می‌آوریم که عمر مفید خطوط را کاهش می‌دهد.

خلجی با بیان اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته رنگ‌های هشداردهنده و خودتمیزشونده به‌کار گرفته می‌شود، گفت: این فناوری‌ها قابل بومی‌سازی هستند و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با هزینه کمتر آن‌ها را تولید کنند.

او تشکیل یک کارگروه تخصصی با محوریت کمیسیون‌های فنی و مهندسی را برای پیگیری عملی این موضوع ضروری دانست.

به گفته وی، در حالی‌که دنیا به سمت استفاده از رنگ‌های با قابلیت بازتاب نور، جذب انرژی خورشیدی و فناوری‌های نوین حرکت کرده است، ما هنوز درگیر انتخاب میان رنگ‌های تک‌جزئی و دوجزئی هستیم.

او تاکید کرد: راهکار اساسی، ورود جدی شرکت‌های دانش‌بنیان و همکاری شهرداری‌ها و بخش خصوصی برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌هاست.

ضرورت بازنگری در قراردادهای عملکردمحور و تقویت رویکرد علمی

شهریار زهدی، دبیر کمیسیون خدمات فنی، مهندسی، مشاوره‌ای و عمران اتاق مشهد با اشاره به فقدان مطالعات عمیق و قراردادهای غیراستاندارد در حوزه رنگ‌های ترافیکی گفت: بسیاری از پروژه‌ها به دلیل عدم انطباق مواد مصرفی با شرایط اجرایی، پس از مدت کوتاهی دچار آسیب می‌شوند و نیازمند ترمیم‌های مکرر هستند.

وی با تاکید بر اینکه قراردادهای موجود کیفیت خروجی را تضمین نمی‌کند، افزود: در کشورهای پیشرفته پرداخت‌ها و قراردادها بر اساس عملکرد واقعی و ماندگاری پروژه‌ها تنظیم می‌شود، در حالی‌که در کشور ما چنین رویکردی وجود ندارد.

ایجاد مرکز نوآوری برای تعامل صنعت و دانشگاه

در ادامه نشست، طرحی برای ایجاد مرکز نوآوری با هدف تقویت ارتباط میان دانشگاه و صنعت ارائه شد. اعضای کمیسیون با تاکید بر ضرورت کاهش شکاف مهارت میان دانشگاه و بازار کار اشاره کردند که این مرکز قرار است راهبردی علمی و عملی برای ارتقای توانمندی دانشجویان و کاهش بیکاری فارغ‌التحصیلان باشد.

به گفته آنان، تمرکز اولیه این مرکز بر تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد است تا دانشجویان علاوه بر آموزش تئوری، با مسائل عملی پروژه‌های عمرانی نیز آشنا شوند. همچنین توسعه فناوری‌های نوین، پایش و مدیریت پروژه‌های زیرساختی هوشمند و ارتقای ظرفیت علمی برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته از دیگر اهداف این مرکز خواهد بود.

همچنین، برنامه‌ریزی برای بهبود فرآیند کارآموزی و برگزاری بازدیدهای علمی از محورهای اصلی این طرح است تا دانشجویان در کنار آموزش‌های دانشگاهی، تجربه حضور در محیط واقعی کار را نیز کسب کنند.

احیای طرح‌های کارآموزی و بازدیدهای علمی برای تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه

در بخش دیگری از این نشست و در بررسی دستور کار دوم، غیب‌دوست، نایب‌رئیس کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و مشاوره‌ای اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: اگرچه سال‌هاست موضوع ارتباط صنعت و دانشگاه مطرح می‌شود، اما همچنان به نتیجه عملی نرسیده است. ایجاد مرکز نوآوری در این حوزه اقدامی ضروری است، اما باید برای آن سازوکار اجرایی دقیق طراحی شود.

وی افزود: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ با همکاری دانشگاه فردوسی طرح موفقی برای کارآموزی دانشجویان مهندسی اجرا شد که بسیاری از آنان پس از کارآموزی جذب شرکت‌ها شدند. این طرح تنها به دلیل شیوع کرونا متوقف شد و احیای آن می‌تواند به ارتقای مهارت عملی دانشجویان کمک کند.

غیب‌دوست تاکید کرد: بازدیدهای علمی، دوره‌های آموزشی کاربردی و تعریف دروس متناسب با نیاز صنعت باید در دستور کار دانشگاه‌ها قرار گیرد.

نگرانی صنایع از سرقت اطلاعات فنی؛ مانع اصلی همکاری با دانشگاه‌ها

رضا ایرانی، عضو کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و مشاوره‌ای اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: با وجود آنکه بیش از نیم‌قرن است بر لزوم ارتباط صنعت و دانشگاه تاکید می‌شود، تحقق این هدف به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است.

وی افزود: یکی از موانع اصلی، نگرانی صنایع از انتقال یا سوءاستفاده از اطلاعات فنی و دارایی‌های فکری است. بسیاری از واحدهای صنعتی به دلیل این دغدغه حاضر به همکاری گسترده با دانشگاه‌ها نیستند و لازم است سازوکاری برای تضمین امنیت اطلاعات و دانش فنی صنایع در تعامل با دانشگاه‌ها ایجاد شود.

برگزاری بوت‌کمپ‌های تخصصی؛ تجربه موفق انتقال دانش

علی کیوانلو، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: یکی از مدل‌های موفق جهانی برای پر کردن فاصله صنعت و دانشگاه، برگزاری بوت‌کمپ‌های تخصصی است. این روش می‌تواند به‌صورت موقت اما کارآمد زمینه انتقال دانش و تجربه را فراهم کند.

وی افزود: طی سه سال گذشته بوت‌کمپ‌های مشابهی در مشهد برگزار شد که حتی به‌صورت رایگان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت و با استقبال گسترده خانواده‌ها همراه بود. به گفته او، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند بسیاری از موانع و دوباره‌کاری‌ها را در تعامل صنعت و دانشگاه برطرف کند.

بازدیدهای علمی با طراحی تخصصی و رویکرد تجاری

محمدامیر محرری، عضو کمیسیون خدمات فنی، مهندسی و مشاوره‌ای اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: بازدیدهای علمی و تخصصی زمانی اثربخش خواهند بود که جامعه هدف به‌درستی شناسایی شود.

وی تاکید کرد: این بازدیدها باید در قالبی جذاب و غیرخسته‌کننده طراحی شوند و ترکیبی از گردشگری علمی و تخصصی باشند.

او افزود: اگر این برنامه‌ها با ساختار منسجم و نگاه تجاری- بازرگانی اجرا شوند، خروجی آن‌ها برای انتقال تجربه و ارتقای دانش بسیار مؤثر خواهد بود.

تجربه هفت‌ساله طرح پیوند صنعت و دانشگاه در دانشگاه فردوسی

حسینعلی اخلاقی امیری، رئیس دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اجرای طرح «پیوند صنعت و دانشگاه» گفت: در این طرح دانشجویان یک سال تحصیل را متوقف کرده و در پروژه‌های صنعتی مشارکت می‌کنند و در پایان، پس از تایید صنعت، گواهی معتبر دریافت می‌نمایند.

وی افزود: علاوه بر این، بازدیدهای علمی و دوره‌های آموزشی کاربردی نیز در دانشکده‌ها تعریف شده که توسعه آن‌ها نیازمند حمایت مالی صنایع است.

او همچنین از همکاری صنعت در تامین استاد و تعریف پایان‌نامه‌های مشترک یاد کرد و گفت: فرصت مطالعاتی اساتید در صنعت و استفاده از مشوق‌های مالیاتی می‌تواند ظرفیت‌های تازه‌ای برای این تعامل ایجاد کند.

تربیت نیروی فنی؛ چالش اصلی نظام آموزشی ایران

حمیدرضا همت‌آبادی، پژوهشگر حوزه آموزش، با اشاره به اهمیت تربیت نیروی فنی گفت: در ایران، تصمیم‌گیران حوزه فنی خود رویکردی فنی دارند، در حالی‌که مسئله اصلی، تربیتی است. کشورهایی مانند آلمان، ژاپن و انگلستان هر یک الگوهای موفقی در آموزش فنی و حرفه‌ای دارند، اما در ایران ارتباط نظام آموزشی و بخش صنعت ضعیف است.
وی تاکید کرد: اقداماتی مانند بازدید علمی یا تشکیل دفاتر ارتباط با صنعت کافی نیست و برای تربیت نیروی فنی باید اتحادیه‌ها و نهادهای بازرگانی به‌طور مستقیم در همکاری با سیستم آموزشی نقش ایفا کنند؛ مشابه مدلی که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد.

گردش اطلاعات و اعتماد متقابل، کلید توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه

حسینعلی اخلاقی، رئیس دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد، با تاکید بر ضرورت تقویت پیوند صنعت و دانشگاه گفت: ارتباط میان این دو بخش یکی از الزامات جدی کشور است و خوشبختانه موضوع در قالب کارگروه «آسیب‌شناسی ارتباط صنعت و دانشگاه و زیست‌بوم نوآوری و فناوری» ذیل اتاق بازرگانی خراسان رضوی در دست بررسی قرار گرفته است.

به گفته او، نتایج این جلسات می‌تواند مسیر همکاری‌ها را روشن‌تر سازد.

وی مهم‌ترین مانع در این زمینه را فقدان گردش اطلاعات دانست و افزود: به دلیل ناآشنایی صنایع و دانشگاه‌ها با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های یکدیگر، برخی صنایع به تخصص دانشگاهی اعتماد ندارند؛ در حالی که تجربه اجرای پروژه‌های چند ده میلیاردی و چند میلیون یورویی توسط دانشگاه و حضور اساتید با سابقه صنعتی، نشان داده که دانشگاه‌ها توانایی پاسخگویی به مسائل واقعی صنعت را دارند.

اخلاقی به تجربه‌های موفق دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی اشاره کرد و گفت: در قالب برخی طرح‌ها، دانشجویان کارشناسی برای یک سال در صنعت مستقر شده‌اند و این تجربه عملی هم برای دانشجو و هم برای صنعت ارزشمند بوده است.

او همچنین ظرفیت قانون جهش تولید دانش‌بنیان و استفاده از اعتبار مالیاتی را فرصت بزرگی برای توسعه همکاری‌ها دانست که تاکنون به شکل کامل مورد استفاده قرار نگرفته است.

وی ادامه داد: ارتباط مستمر و شاخص‌گذاری نیازهای صنعت باید در دستور کار قرار گیرد و اساتید دارای تجربه صنعتی می‌توانند به عنوان اعضای افتخاری دانشگاه در پروژه‌ها، تدریس و جلسات گروهی مشارکت داشته باشند.

نشست فوری با سه تشکل مرجع؛ ضرورت ایجاد فونداسیون همکاری بلندمدت

فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با تاکید بر ضرورت تقویت تعامل صنعت و دانشگاه گفت: با وجود تلاش‌های سالیان اخیر، همچنان فاصله قابل توجهی میان دو بخش وجود دارد. طی سه تا چهار سال گذشته نگاه مشترک به اهمیت همکاری میان صنعت و دانشگاه ایجاد شده و این باور باید به یک بنیان بلندمدت تبدیل شود.

وی با اشاره به تجربه موفق دوره‌های کارورزی خاطرنشان کرد: تورهای صنعتی که هم‌اکنون به‌طور پراکنده برگزار می‌شوند، باید نظام‌مند شوند تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند.

رئیس خانه صمت خراسان رضوی همچنین به اهمیت استفاده بهینه از منابع مالی اشاره کرد و گفت: سال گذشته بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان از محل ارزش افزوده شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به حوزه خدمات عمرانی نظیر خط‌کشی معابر اختصاص یافت، اما بخش عمده آن اثر ملموسی برای مردم نداشت. از این رو بازنگری در شیوه هزینه‌کرد منابع ضروری است تا بیشترین منفعت به جامعه برسد.

ابراهیمی تاکید کرد: ایجاد نشست فوری میان دانشگاه فردوسی و تشکل‌های مرجع مهندسی می‌تواند گامی اساسی برای ساماندهی روابط صنعت و دانشگاه باشد و باید با پیگیری عملیاتی به نتیجه برسد.