- امروز : سه شنبه - ۳۰ اردیبهشت - ۱۴۰۴
- برابر با : Tuesday - 20 May - 2025
اخبار ویژه
راهنمایی کارکنان: از دستور تا همکاری موثر
هشدار فعالان اقتصادی نسبت به فشار مضاعف بخشنامه‌های تأمین اجتماعی بر تولید
اعلام کالاهای مشمول تعرفه صفر از ایران به اتحادیه اقتصادی اورآسیا
۱۰ صنعت پیشتاز در ۲۰۲۵
لزوم بهره‌گیری از ظرفیت نمایشگاه اینوکس- فاینکس برای تامین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام استان
رونق صنعت گردشگری مشهد؛ نیازمند انرژی، سرمایه و بازاریابی نوین
توسعه شرق و تقویت بازار سرمایه، دو محور اصلی نمایشگاه مشهد اینوکس-فاینکس
بندهای سیاستی آزادی اقتصادی
خشکسالی
اثرات غذایی خشکسالی ۱۴۰۳
دکتر سیروس جعفری، دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان // ایران به دلیل قرار داشتن در عرض‌های میانی و اثرات مکنده سیکلونی استوا بر جذب رطوبت از این عرض‌های جغرافیایی، جزو مناطق خشک کره‌زمین است، به این ترتیب رشد اغلب گیاهان زراعی، به‌خصوص در ماه‌های خشک سال زراعی به‌شدت به آبیاری وابسته است. بارندگی منبع اصلی تامین آب در زراعت دیم است. بنابراین نقش این مناطق در تامین مواد غذایی بسیار اندک است. یکی از علل این امر بی‌نظمی بارش است. ممکن است میانگین بارندگی طی یک‌سال از حد طبیعی سالانه بیشتر باشد، با این حال نبود بارش منظم یا بارش دیرهنگام سبب کاهش اثربخشی بر تولیدات گیاهی خواهد شد. به این ترتیب با وجود وسعت ۴۸درصدی اراضی دیم نسبت به وسعت ۵۲درصدی اراضی آبی، میزان برداشت محصولات زراعی از اراضی آبی ۹۳درصد و از اراضی دیم تنها ۷درصد است. این نتایج برای سال آبی مناسبی مثل سال ۱۴۰۱ است که در اغلب استان‌های دیم‌کار ایران مثل فارس، کردستان، لرستان و آذربایجان‌ها تا آخر فصل رشد شاهد بارندگی مناسبی بودیم. بر این اساس زراعت دیم با وجود وسعت زیاد، نقش مهمی در تولید محصولات زراعی، به‌خصوص غلات به عنوان مهم‌ترین تولیدات کشاورزی ندارد.
«آب» اجازه توسعه را نمی‌دهد
با وجود اینکه آب حتی این روزها برای شرب شهروندان نیز با دغدغه و کمبود همراه شده است اما لایحه برنامه هفتم با نگاهی خوشبینانه درصدد خودکفایی محصولات کشاورزی با ضریب ۹۰ درصد است. خراسان رضوی ٧٠ درصد بارش کمتر از نرمال را در سال آبی اخیر تجربه کرده که بنا بر گفته کارشناسان در طی نیم قرن اخیر بی‌سابقه بوده و این موضوع حوزه کشاورزی را تحت‌الشعاع قرار داده است.
امیدها به برنامه‌هفتم برای حل بحران آبی؟
آب، یکی از عناصر اصلی برای توسعه اقتصادی است، به ویژه در ایران که کشاورزی در اقتصاد کشور سهم بزرگی دارد. 26درصد اشتغال کشور و 28درصد اشتغال در خراسان رضوی مربوط به بخش کشاورزی است. 23درصد تولید ناخالص داخلی نیز مربوط به همین بخش است که بعد از خدمات، دومین صنعت بزرگ کشور در تولید ناخالص داخلی به حساب می آید. اما لازمه توسعه کشاورزی و اصلا وجود آن، آب است. این درحالی است که این روزها بحران آب وحشتناک ترین چهره اش را به ما نشان می دهد و بیشتر از هر زمان دیگری ما را می ترساند. این مسئله را می توان در تغییر رویکرد سیاست مداران به موضوع آب در تدوین برنامه هفتم توسعه ببینیم.
حل بحران آب مشهد، نیازمند مدیریت مشارکتی در این عرصه است
پنجمین جلسه کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با دستور کار بحث و گفت‌وگو در خصوص چگونگی تامین کسری آب شهر مشهد در سال 1403، راهکارهای موجود در این زمینه و تاکید بر مدیریت مشارکتی حوزه آب، برگزار شد.
ایران، رتبه چهاردهم جهان در تنش آبی و خشکسالی‌ها
گزارش‌های رسمی منتشر شده از منابع رسمی نشان از تداوم خشکسالی در سال آبی که به‌تازگی پشت سر گذاشته شده، دارد. به‌این‌ترتیب سایه سنگین این پدیده سه سال است که منابع آب را تحت‌تاثیر قرار داده است.
تغییرات اقلیمی، ایران را به کدام سو می‌برد؟
بررسی مدل‌های تغییر اقلیمی ایران، از احتمال وقوع بی‌هنجاری‌های دما تا افق 2040 در نیمه شمالی کشور و تغییرات عمده در بارش‌های یک‌روزه و افزایش روزهای خشک در سایر نقاط، به‌خصوص نیمه شرقی کشور حکایت دارد.
یک وجب تا خشکسالی
عمده سدهای کشور به گل نشسته‌اند و ذخیره آبی‌شان کمتر از آن است که یک ماه و نیم آینده توان تامین آب شرب کشور را داشته باشند. به‌ویژه آنکه پاییز خشک و بی‌بارانی داشته‌ایم. از سوی دیگر، به‌دلیل استفاده بی‌محابا از آبهای زیرزمینی، آن ذخیره را از دست داده‌ایم. ذخیره‌ای که در برخی شهرها به‌دلیل عدم رعایت اصول دفن پسماند، آلوده به شیرابه است.
بحران پذیرش بحران آب
مرتضی تهامیپور/ عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید بهشتی* توسعه مبتنی بر مصرف آب در بخش کشاورزی در دهه‌‌‌های اخیر به وضعیتی منجر شده است که در حال حاضر سهم عمده (حدود ۸۰درصد) منابع آب تجدیدپذیر سالانه کشور مصرف می‌شود و از طرفی به دلیل کاهش ریزش‌‌‌های جوی و برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی (بیلان منفی)، با عدم‌توازن شدید در منابع و مصارف آب مواجه هستیم. بنابراین توسعه گسترده کشاورزی آبی، تغییرات نامناسب اقلیمی، رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی و از همه مهم‌تر مصرف نامناسب، بی‌‌‌رویه و غیربهینه آب در بخش‌‌‌های مختلف، مهم‌ترین عوامل بروز بحران آب و محیط‌زیست هستند. اما به نظر می‌رسد به‌‌‌رغم اهمیت شناخت ریشه‌‌‌های وقوع ابرچالش محیط‌زیست و بحران آب در کشور، چاره‌‌‌اندیشی برای مدیریت پیامدهای ناشی از آن در کوتاه‌‌‌مدت، میان‌‌‌مدت و بلندمدت، در مقطع کنونی به‌مراتب ضرورت بیشتری دارد.
