برخی از كارشناس معتقدند علاوه بر خشكسالی، سرمازدگی، گرمازدگی، كاهش بارندگی، كمبود منابع آبی، كاهش سطح آب‌های زیرزمینی و كاهش كیفیت آب‌های زیرزمینی و مهم‌تر از همه وضع مقررات بازدارنده برای صادرات را می‌توان به عنوان دلایل این امر برشمرد.با این حال در سال گذشته ۱۰۰هزار تن پسته از ۴۵۰هزار هكتار باغات كشور تولید شد كه از این میزان حدود ۳۰هزار تن آن صادر گردید و فقط ۲۰۰میلیون دلار عایدی برای ذخایر ارزی كشورمان داشت. از طرف دیگر ۲۰ هزار تن از این محصول نیز در داخل كشور مصرف و ۴۰هزار تن آن درانبارها نگهداری شد. در سال جاری نیز یا به مصرف عموم رسید یا صادر شد.
استانهای تولید‌كننده پسته در كشور
۲۰ درصد پسته كشور دراستان‌های كرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، سمنان، یزد، مركزی، قزوین و در مناطقی از استان تهران تولید و ۸۰ درصد آن از مزارع شهرستان رفسنجان استان كرمان برداشت میشود.در همین خصوص جلیل كاربخش راوری، نایب‌رئیس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران گفت: سطح زیر كشت باغات ما در استانهای مختلف كشور در حال توسعه است به طوری كه اكنون در ۲۷استان كشور باغات پسته داریم و همچنان استان كرمان رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.وی اضافه كرد: استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، سمنان و فارس رتبه‌های دوم به بعد را دارا هستند.نایب رئیس هیات امنای انجمن ملی پسته ایران افزود: طبق آمارهای جهانی، آمریكا با تولید ۶۸۰ هزار تن در سطح زیر كشت بین ۱۵۰ تا ۲۰۰هزارهكتار باغ رتبه نخست تولید و صادرات پسته جهان را داراست و ایران در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته است. كاربخش علت پایین بودن بازدهی و بهره‌وری باغات پسته ایران نسبت به تولید پسته آمریكا را عملكرد در هكتار دانست و اظهار كرد: درآمریكا عملكرد درهرهكتار ۳تن است اما در ایران عملكرد در هكتار ۵۰۰ تن است.
ورود بانك مركزی به مشكل صادرات پسته
یكی از اصلی‌ترین مشكلات پسته‌كاران رفع موانع ارزی بود تا دوباره شاهد جهش صادرات پسته در كشور باشیم، از این رو برای عبور از چالش‌های موجود بر سر راه صادرات پسته، جلسه‌ای در مجلس با حضور رئیس كل بانك مركزی، تعدادی از بازرگانان و معاونان ارزی و اعتباری بانك مركزی به همراه قائم‌مقام وزارت جهاد كشاورزی و نماینده رفسنجان برگزار شد و اخبار منتشر شده از سوی حسین جلالی نماینده رفسنجان و انار در مجلس نشان از موافقت بانك مركزی برای رفع مشكل پسته‌كاران دارد. به گفته نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس، با وجود موانع مختلف تولید و صادرات پسته، صادرات این محصول در بازارهای جهانی با افت روبه‌رو شده بود كه در این جلسه تصمیماتی برای رفع مشكلات تولیدكنندگان و صادركنندگان گرفته شد تا بتوان شاهد عبور از مشكلات این بخش بود. وی توضیح داد: اختصاص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای كودهای كشاورزی، حل مشكلات تعهدات ارزی صادركنندگان و دیگر مواردی كه به عنوان موانع صادراتی از آنها یاد میشود، ازجمله قول‌هایی بود كه در این جلسه داده شد كه امیدواریم گرهی از مشكلات صادركنندگان و كشاورزان باز كند و شاهد رونق بازار پسته در جهان باشیم.
جزئیات آمار گمرک
آمارهای گمرک گویای آن است كه در ۹ ماهه سال جاری ۶۲ هزار و ۱۴۲ تن و ۵۸۷ كیلوگرم انواع پسته به ارزش ۴۱۵ میلیون و ۱۳۵ هزار و ۶۶۶ دلار یا ۱۵ هزار و ۶۹۰ میلیارد و ۳۳۹ میلیون و ۹۵۶هزار تومان به دیگر كشورها صادر شده، این در حالی است كه در همین بازه زمانی در سال گذشته فقط ۴۱هزار و ۵۶۴تن و ۵۹۱ كیلوگرم پسته به ارزش ۲۹۲ میلیون و ۷۸هزارو۶۸ دلار یا ۷۸۴۸ میلیارد و ۷۳۱ میلیون و ۱۳۰ هزار تومان صادر شده بود. بنابراین می‌توان گفت صادرات كشورمان در۲۷۰روز سال جاری با جهش ۲۱هزار تنی یا ۱۲۳میلیون دلاری روبه‌رو بوده، به عبارت دیگر می‌توان گفت صادرات پسته به لحاظ ارزشی با افزایش ۴۲درصدی و به لحاظ وزنی با افزایش۴۸ درصدی مواجه شده است.
۵۳ مقصد پسته صادراتی ایران
امارات عربی متحده، اردن، ارمنستان، ازبكستان، اسپانیا، استرالیا، افغانستان، اندونزی، انگلستان، اوكراین، ایتالیا، آلبانی، آلمان، بحرین، برزیل، بلاروس، بلژیک، پاكستان، تاجیكستان، تایلند، تركمنستان، تایوان، تركیه، تونس، جمهوری آذربایجان، مولداوی، چین، ژاپن، سنگاپور، سوریه، سوئیس، صربستان و مونته‌نگرو، عراق،عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، كانادا، كویت، گرجستان، لبنان، لهستان، لیبی، مالزی، مجارستان، نیوزیلند، ویتنام، هلند، هند و هنگ‌كنگ ۵۳ مقصد محصول صادراتی پسته‌كاران ایرانی در ۹ ماهه سال جاری بوده است.
