به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «محمدعلی چمنیان»، عضو هیات نمایندگان اتاق مشهد در ابتدای این نشست، با اشاره به اینکه بازار بورس یکی از ابزارهایی است که برای رشد تولید و مهار تورم به‌صورت هم‌زمان در دنیا استفاده می‌شود، گفت: درواقع بازار بورس، سرمایه‌ها و نقدینگی را به سمت تولید هدایت می‌کند. در پی اتفاقات سال 1399 و دخالت بیش‌ازحد دولت در بازار بورس، مردم تا حدودی نسبت به این بازار بی‌اعتماد شدند و نه مردم و نه فعالان اقتصادی رغبتی برای حضور در بورس نداشتند و بعضاً نگرشی منفی در خصوص شرکت‌هایی که برای ورود به بورس اعلام آمادگی می‌کردند، در سطح جامعه به وجود آمده بود.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه طی 2 الی 3 ماه اخیر اقدامات بسیار خوبی در بورس انجام‌گرفته که سبب جلب اعتماد شده است به‌طوری‌که هم‌اکنون شاهد روند افزایشی در خصوص تعداد شرکت‌ها و استقبال مردم برای ورود به این بازار هستیم. بنابراین بازار بورس رو به بهبود است و اگرچه که ریسک‌پذیری جزو لاینفک این بازار است؛ اما امیدواریم با اقدامات انجام‌گرفته شاهد نوسانات شدید در این بازار نباشیم و کنترل خوبی بر این بازار صورت بگیرد.
چمنیان بابیان اینکه بورس برای شرکت‌های دانش‌بنیان قواعد و قوانین جدیدی را پیش‌بینی کرده است، افزود: گویا تابلوی مجزایی برای این‌گونه شرکت‌ها در نظر گرفته‌شده است. علاوه بر این، رویکرد بورس نسبت به شرکت‌های دانش‌بنیان بهبودیافته و بحث‌های آینده‌نگر بیش از گذشته موردتوجه این بازار بوده است. در بازارهای جهانی سهام استارت آپ ها به شکلی چشمگیر خریداری می‌شود، چراکه آینده این شرکت‌ها مطلوب پیش‌بینی می‌شود.
مزایای پذیرش شرکت‌های متقاضی در بازارهای فرا بورس
«سارا سادات اخلاقی»، مدیر پذیرش فرا بورس ایران نیز ابتدای سخنانش در این نشست، از سهولت و سرعت پذیرش، امکان تأمین مالی آسان و ارزان، افزایش نقد شوندگی سهام، برخورداری از معافیت مالیات بر عملکرد، افزایش اعتبار داخلی شرکت، افزایش اعتبار بین‌المللی شرکت، کشف عادلانه قیمت سهام، امکان توفیق سهام جهت اخذ تسهیلات و افزایش قدرت چانه‌زنی شرکت به‌عنوان مهم‌ترین مزایای پذیرش در بازارهای فرا بورس ایران برای شرکت‌های متقاضی نام برد.
وی در خصوص مهم‌ترین شرایط عمومی شرکت‌ها در فرا بورس گفت: ثبت شرکت سهامی عام یا تعاونی سهام عام نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، پرداخت تمام‌بهای اسمی سهام، اظهارنظر حسابرس به‌صورت‌های مالی مقبول یا مشروط، برخورداری از سیستم اطلاعات حسابداری و کنترل داخلی مطلوب و متناسب با فعالیت، عدم محدودیت قانونی مؤثر برای نقل‌وانتقال سهام شرکت، نبود دعاوی حقوقی بااهمیت له و علیه شرکت و… از مهم‌ترین شرایط عمومی پذیرش در فرا بورس ایران است.
به گفته اخلاقی، وضعیت سرمایه/ حقوق صاحبان سهام، برخورداری از سهام شناور، نداشتن زیان انباشته، سودآور بودن، نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی‌ها و تعهد به داشتن حداقل یک بازار گردان و… ازجمله مهم‌ترین شرایط اختصاصی پذیرش در فرا بورس است.
پذیرش شرکت در بورس بازه زمانی خاصی ندارد
در ادامه، «سید مهدی علم الهدی»، معاون پذیرش فرا بورس ایران عنوان کرد: هر شرکتی برای ورود به بورس و فرا بورس با مسائل خاصی مواجه است، لذا نمی‌توان برای تمامی شرکت‌ها برای ورود به بورس نسخه‌ای واحد پیچید.
علم الهدی ادامه داد: مسئله پیدا کردن خریدار، شاید مهم‌ترین چالش شرکت‌هایی است که تمایل دارند از طریق فروش سهام تأمین مالی انجام دهند که البته این مسئله در بورس قابل‌حل است. از سویی، برای اخذ تسهیلات می‌توان با استناد به قیمت هر سهم اقدام کرد.
معاون پذیرش فرا بورس ایران در خصوص رویکرد فرا بورس به شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: با توجه به شعار سال گذشته، بورس به شرکت‌های دانش‌بنیان توجه ویژه‌ای داشته است. در سال جاری نیز امید داریم در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان شاهد اتفاقات خوبی باشیم. درگذشته رویکرد سازمان بورس برای پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان سخت‌گیرانه بود و در حال حاضر به دنبال آن هستیم که پذیرش این شرکت‌ها در فرآیند سهل‌تری امکان‌پذیر باشد.
وی بابیان امید داریم بتوانیم برای سهام شرکت‌ها به قیمت‌های خوب و منصفانه‌ای برسیم، تصریح کرد: مشاورانی که به شرکت‌ها برای بحث پذیرش در بورس مراجعه می‌کنند، نمی‌توانند برای پذیرش شرکت در بورس بازه زمانی خاصی را ادعا نمایند.
علم الهدی بابیان اینکه مسیر ورود به بورس شفاف است؛ هرچند ممکن است فرآیند ورود به این بازار دشوار و زمان‌بر باشد، یادآور شد: بازه زمانی پذیرش در بورس قابل پیش‌بینی نیست؛ اگر وضعیت شرکت به‌گونه‌ای باشد که قابلیت پذیرش در بورس را نداشته باشد اما تیم مشاور بتواند با اصلاح ساختار (جنبه مالی، عملیاتی و حسابداری و…) این مهم را محقق کند، این تیم قابل‌اعتماد خواهد بود. بعضاً و در برخی موارد، مشاوران پذیرش رسمی در بورس این اقدام را انجام می‌دهند. نکته قابل‌توجه آن است که بعضاً مشاورین اعداد و ارقام سنگینی از شرکت‌ها مطالبه می‌کنند، لذا صاحبان شرکت باید به تخصص این افراد توجه ویژه داشته باشند.
ریسک، جزو ماهیت بورس است
در بخش دیگری از نشست، «محمود سیادت»، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: نگرانی برخی از فعالان اقتصادی ناشی از ضرر سهامداران در بورس است. به همین دلیل پیشنهاد حداقل سود بانکی را برای سهامداران بورس مطرح می‌کنند که این مسئله با ذات و ماهیت بورس منافات دارد. انتظار ما از بورس عدالت محوری، شفافیت و حاکمیت قانون است. نظارت و کنترل و سختگیری‌های سازمان بورس باید به‌گونه‌ای باشد که شاهد سلب اعتماد مردم از این بازار نباشیم.
وی ادامه داد: نمی‌توان بورس را منفک از اقتصاد کلان دانست. متأسفانه در اقتصاد کلان شاهد رانت، فساد و… هستیم و نمی‌توان بازار بورس را از اقتصاد کلان ایزوله کرد.
سیادت بابیان اینکه ریسک جزو ذات و ماهیت بورس است، افزود: هر چه بازار بورس بر شفافیت و قانون‌مداری بیشتری تأکید داشته باشد، این مسئله سبب جلب اعتماد مردم خواهد شد.
در ادامه جلسه، «محمدهاشم صفار»، مسئول هماهنگی کمیسیون‌های اتاق خراسان رضوی به ارائه گزارشی از وضعیت بازار سرمایه در اقتصاد ایران طی سال گذشته و تحلیل ارزش کل شرکت‌های قرار گرفته در بورس و فرا بورس، حجم معاملات و ترکیب شرکت‌های هر یک از دو گروه پرداخت و گفت: اصولا به لحاظ ماهیتی تفاوت چندانی بین شرکت‌هایی که در بورس یا فرا بورس پذیرفته می‌شوند، وجود ندارد. بلکه صرفاً مکانیزمی ایجادشده که شرکت‌ها بتوانند بهتر وارد بازار سرمایه شوند و منابع مالی موردنیاز خود را جذب کنند.
ضرورت به‌کارگیری ابزارهای نظارتی در بورس به‌منظور جلب اعتماد مردم
در بخش دیگری از نشست، «عبدالله یزدان بخش»، عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان تصریح کرد: همگی بر وضعیت اقتصادی کشور، عدم تأمین مالی شرکت‌ها، نبود نقدینگی در واحدهای صنعتی و … واقف هستیم. بورس می‌تواند در این حوزه به شرکت‌ها کمک کند. متأسفانه اطمینان واحدهای صنعتی به دولت به حداقل رسیده و این مسئله به بورس و فرا بورس نیز تسری پیداکرده است. حال سؤال اینجاست که چگونه می‌توان به سهامداران این اطمینان را داد که یک واحد صنعتی برای ورود به بورس ابتدا ارزیابی می‌شود. این مسئله می‌تواند تا حدود زیادی از نوسانات شدید در بازار بورس جلوگیری کند. البته بعضاً ممکن است که این نوسانات و به‌هم‌ریختگی در اختیار مسئولین بورس نباشد اما بتوان با ابزارهای نظارتی آن را کنترل کرد.
یزدان بخش یادآور شد: این مهم است که مسئولان چگونه می‌توانند به سرمایه‌های خرد اطمینان دهند که بازار بورس قابل‌اعتماد است به‌گونه‌ای که مردم متقاعد شوند سرمایه‌هایشان را به‌جای بانک، در بورس بگذارند.
رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایی صنایع خراسان رضوی خاطرنشان کرد: سرمایه‌های سرگردان در مملکت فراوان است که باید آن را به سمت تولید و صنایع هدایت کرد. بسیاری از شرکت‌ها علاقه‌مند به حضور در بازار بورس هستند؛ اما نوسانات و به‌هم‌ریختگی سبب می‌شود که از اعتماد مردم به این بازار کاسته شود.
ضرورت لحاظ ارزش برند در قیمت‌گذاری شرکت‌های صنایع غذایی در بورس
«فرهاد سحرخیز»، عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت استان نیز در بخش دیگری از این نشست، از رویکرد بورس و فرا بورس نسبت به شرکت‌های صنایع غذایی سخن گفت و تصریح کرد: طی سال‌های اخیر تلاش کردیم که ارتباط مطلوبی با بورس کالا داشته باشیم؛ اما شاید رویکرد بورس و فرا بورس آن است که صنایع تبدیلی کشاورزی جزو صنایع کوچک محسوب می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: صنایع غذایی ممکن است مانند سایر صنایع، سرمایه‌گذاری سنگینی نداشته باشند؛ اما نباید از ارزش برند آن صنعت غافل بود. به اعتقاد بنده نقطه مبهمی در حوزه ارزش‌گذاری شرکت‌ها به‌ویژه صنایع تبدیلی و صنایع غذایی وجود دارد. به‌طور مثال، شاید ارزش برند یک شرکت فعال در حوزه صنایع غذایی از سرمایه‌گذاری حوزه ماشین‌آلات بیشتر باشد. به اعتقاد بنده باید پارامترهای دیگری مانند برندینگ، در ارزش‌گذاری سهام شرکت توسط بورس دیده شود.
سحرخیز ادامه داد: اگر فرآیندی در پذیره‌نویسی پیش‌بینی می‌شد که بر اساس آن اولویت پذیره‌نویسی برای قشر خاص ایجاد شود، شاهد نتایج مطلوبی از فعالیت شرکت‌های صنایع غذایی در بورس بودیم؛ به‌طور مثال در صنعت زعفران اگر می‌شد اولویت خرید سهام شرکتی که برای نخستین بار سهامش در بورس عرضه می‌شود را به کشاورزان و زعفران کاران داد، قطعاً توفیق بهتری حاصل می‌شد.
لزوم لحاظ ارزش‌گذاری فناوری شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس
«سید مهدی مدنی»، رئیس انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان خراسان رضوی نیز تصریح کرد: مهم‌ترین مسئله شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به بورس، آینده‌نگری و ارزش‌گذاری فناوری است. شرکت‌های دانش‌بنیان پتانسیل ویژه‌ای دارند و اگر به سمت جذب در بازار سرمایه حرکت کنند، هم برای خودشان و هم برای بازار سرمایه مزیت و اعتبار به دنبال خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان به دنبال آن است که تبادل‌نظری در این حوزه اتفاق بیفتد تا شرکت‌های بیشتری در خراسان رضوی برای ورود به فرا بورس ترغیب شوند. لذا باید این بستر از طریق پذیرش ارزش‌گذاری فناوری تسهیل شود. درواقع، باید مقوله ارزش‌گذاری فناوری در بورس و فرابورس موردپذیرش واقع شود.
در ادامه،«محمدمهدی شکورزاده»، عضو هیات مدیره خانه صنعت خراسان رضوی در خصوص مسائل و چالش‌های قطعه سازان در بورس و فرا بورس سخن گفت و اظهار داشت: قطعه سازان خراسان رضوی شرکت‌هایی قدرتمند با گردش مالی قابل قبولی هستند که عمده دریافتی آنان از سیستم بانکی است که به شکل خرید دین است. نکته اینکه، خرید دین که توسط سیستم بانکی به ما عرضه می‌شود، سبب کاهش نسبت مالکانه می‌گردد درصورتی‌که واقعیت این نیست. حال باید برای این مسئله راهکاری اندیشید..
در بخش پایانی این نشست، علم الهدی، معاون پذیرش فرا بورس ایران بار دیگر خاطرنشان کرد: مسئله شرکت‌های دانش‌بنیان فراگیر است و در این حوزه بحث اندازه شرکت بسیار مطرح است. بازار سرمایه باید سهام شرکتی را عرضه کند که نه کوچک و نه‌چندان بزرگ (به لحاظ ارزش بازاری) باشد.
وی ادامه داد: شعار ما در فرا بورس آن است که برای ورود تمامی شرکت‌ها به بازار بورس راه‌حل وجود دارد. لذا هر شرکتی با هر وضعیتی می‌تواند با راهکارهای پیشنهادی به بازار بورس ورود کند.
علم الهدی افزود: برای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک به بورس نیز 2 الی 3 راهکار داریم که به‌طور مثال این شرکت‌ها از طریق سازوکار ویژه (صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه) بزرگ خواهند شد. شرکت‌های کوچک در سال گذشته توانستند از این طریق 600 الی 700 میلیارد تومان سرمایه در گردش خود را تأمین کنند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از معضلات شرکت‌های کوچک آن است که شرکت صورت مالی تهیه نمی‌کند، این در حالی است که یکی از معیارهای اصلی برای ورود به بورس، داشتن صورت‌های مالی است.
معاون پذیرش فرا بورس ایران یادآور شد: ما پذیرای پیشنهاد دوستان در خصوص شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم و در صورت ضرورت، اصلاحات لازم انجام خواهد گرفت.
علم الهدی بابیان اینکه بسیاری از شرکت‌های کوچک پس از ورود به بورس بدون استثنا بزرگ شده‌اند، افزود: ما به دنبال بحث هوشمند سازی هستیم اما ذات کار بورس با مردم شکل می‌گیرد، این ارتباط و اطمینان باید صورت بگیرد. ما به دنبال استفاده از اتوماسیون و سیستم‌های جدید هستیم اما ارتباط چهره به چهره نیز باید انجام بگیرد و صاحبان صنایع بتوانند سهامداران را ببیند و بعضاً جلساتی با آن‌ها برگزار کنند.
