در گزارش جدید صندوق بین‌المللی پول (IMF)، گردشگری مجددا به‌‌‌عنوان محرک اصلی بهبود و رشد اقتصادی شناخته شده است. با توجه به اینکه داده‌‌‌های سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در بهترین سناریو، بازگشت تعداد گردشگران به ۹۵درصد از سطح قبل از همه‌گیری تا پایان سال را نشان می‌‌‌دهد، صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود به تشریح تاثیر مثبت بهبود سریع این بخش بر اقتصادهای خاص در سراسر جهان می‌‌‌پردازد. بر اساس گزارش چشمانداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۴ به میزان ۲.۹درصد رشد خواهد کرد. در حالی که این رقم بالاتر از پیش‌بینی‌‌‌های قبلی است، اما کمتر از نرخ رشد ۳.۵ درصدی ثبت شده در سال ۲۰۲۲ است. این کاهش رشد اقتصادی را باید در تاثیرات مداوم این بیماری همه‌گیر و تهاجم روسیه به اوکراین و بحران هزینه‌‌‌های زندگی دانست.
نقش کلیدی گردشگری برای رشد
صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود، رشد اقتصادی در هر منطقه جهانی را تجزیه و تحلیل می‌‌‌کند و عملکردها را با بخش‌‌‌های کلیدی از جمله گردشگری مرتبط می‌‌‌داند. براساس این گزارش، به طور قابل‌توجهی، آن دسته از اقتصادهایی که دارای «بخش‌‌‌های بزرگ سفر و گردشگری» هستند، انعطاف‌‌‌پذیری بسیار بیشتر و قوی‌‌‌تری را در سطوح فعالیت اقتصادی نشان می‌‌‌دهند. به طور خاص، کشورهایی که گردشگری در آنها درصد بالایی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌‌‌دهند، در مقایسه با اقتصادهایی که گردشگری بخش مهمی در آن کشور به‌‌‌شمار نمی‌‌‌رود، بهبودی سریع‌‌‌تری را در برابر تاثیرات همه‌گیری به ثبت رسانده‌‌‌اند.
این تاثیرگذاری را می‌توان در تقاضای گسترده خدمات سفر از اقتصادهای خدمات‌محور در مقاصد مهم گردشگری همچون فرانسه و اسپانیا مشاهده کرد. براساس آخرین چشمانداز صندوق بین‌المللی پول و آخرین تحلیل سازمان جهانی گردشگری از چشمانداز توریسم در سطح جهانی و منطقه‌‌‌ای، گردشگری بین‌المللی در مسیر رسیدن به ۸۰ تا ۹۵درصد سطوح پیش از همه‌گیری در سال ۲۰۲۳ قرار دارد. چشم‌‌‌اندازهای سپتامبر تا دسامبر ۲۰۲۳ نشان‌‌‌دهنده ادامه روند بهبود است که این را می‌توان به دلیل تقاضای متوقف شده در برخی مقاصد دانست. همچنین میزان بازیابی در اتصال هوایی به‌ویژه در آسیا و اقیانوسیه هنوز ضعیف است.
این گزارش همچنین به بررسی سهم کل سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی سراسر جهان از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ پرداخته است که نشان می‌‌‌دهد؛ در سال ۲۰۲۲، سهم کل سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی ۲۳درصد کمتر از سال ۲۰۱۹ ، سال قبل از شروع همه‌گیری ویروس کرونا بود. به طور کلی، سهم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهانی به ۷.۷ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۲ رسید. پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال ۲۰۲۳ به ۹.۵ تریلیون دلار برسد که ۵درصد کمتر از سطح قبل از همه‌گیری است.
باتوجه به اینکه«تولید ناخالص داخلی» ارزش کل همه کالاها و خدمات تولید شده یک کشور در یک سال را نشان می‌‌‌دهد، شاخص مهمی برای قدرت اقتصادی یک کشور محسوب می‌شود و هر تغییر مثبتی در تولید ناخالص داخلی نشانه «رشد اقتصادی» است. در سال ۲۰۲۲، ایالات متحده و چین بر اساس سهم کل سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی، بازارهای مسافرتی پیشرو بودند. در آن سال آلمان، بریتانیا و ژاپن پس از آن در این رتبه‌‌‌بندی قرار گرفتند.
پربازدیدترین کشورهای جهان کدامند؟
در سال ۲۰۲۱، تعداد ورود گردشگران بین‌المللی در سراسر جهان نسبت به سال قبل کمی افزایش یافت، اما بسیار کمتر از ارقام ثبت‌‌‌شده قبل از بحران کرونا باقی ماند. به‌رغم کاهش قابل توجه مسافران ورودی، فرانسه همچنان کشوری با بیشترین تعداد گردشگران بین‌المللی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ باقی ماند. در آن سال، این مقصد اروپایی نزدیک به ۵۰ میلیون بازدیدکننده بین‌المللی را پذیرا شد، در حالی که مکزیک و اسپانیا با بیش از ۳۰ میلیون گردشگر به ترتیب در رتبه‌‌‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
گردشگری بین‌المللی تا ژوئیه ۲۰۲۳ توانست حدود ۸۴درصد از سطوح پیش از همه‌گیری را بهبود ببخشد. آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری نشان می‌‌‌دهد که رسیدن گردشگری به تنها ۱۶درصد کمتر از سطح پیش از همه‌گیری در دوره ۷ ماهه ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۳، ناشی از بهبود قوی در سه‌ماهه دوم سال و اوایل تابستان بود. برآوردها نشان می‌‌‌دهد که به‌رغم قرار داشتن در بحبوحه چالش‌‌‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی، تقاضای سفر همچنان با انعطاف‌‌‌پذیری قابل‌توجه و بهبودی پایدار همراه است. پس از رسیدن به سطح۸۰درصد در سه‌ماهه اول ۲۰۲۳، ورود گردشگران بین‌المللی با تداوم حمایت تقاضای متوقف شده، به ۸۵درصد از سطوح قبل از همه‌گیری در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۳ و ۹۰درصد در ژوئیه ۲۰۲۳، رسید. تخمین زده می‌شود که ۷۰۰ میلیون گردشگر بین ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۳ سفرهای بین‌المللی داشتند که حدود ۴۳درصد بیشتر از ماه‌‌‌های مشابه سال ۲۰۲۲ است.
به تفکیک مناطق، خاورمیانه بهترین نتایج را در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۳ با ورود ۲۰درصد از سطح قبل از همه‌گیری تجربه کرد. اروپا، بزرگ‌ترین منطقه مقصد جهان، به ۹۱درصد سطوح قبل از همه‌گیری رسیده است که با تقاضای قوی درون‌منطقه‌‌‌ای حمایت می‌شود. آفریقا ۹۲درصد از بازدیدکنندگان قبل از بحران را در این دوره ۷ماهه و قاره آمریکا ۸۷درصد از بازدیدکنندگان را به دست آوردند. در آسیا و اقیانوسیه، ورود گردشگران خارجی به ۶۱درصد از سطوح قبل از همه‌گیری افزایش یافت.
در مقاصد کم‌طرفدار‌تر نیز، آفریقای شمالی (۸درصد)، آمریکای مرکزی (۲درصد) و اروپای مدیترانه جنوبی (یک درصد) در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۳ از سطح پیشاکرونا فراتر رفتند. این نتایج نشان می‌‌‌دهد که گردشگری بین‌المللی همچنان در مسیر رسیدن به ۸۰ تا ۹۵درصد سطوح پیش از همه‌گیری در سال ۲۰۲۳ است. بر اساس آخرین شاخص اعتماد سازمان جهانی گردشگری، چشمانداز سپتامبر-دسامبر ۲۰۲۳ به ادامه بهبودی اشاره دارد، هرچند که پس از فصل اوج سفر در ژوئن تا اوت، با سرعت متوسط‌‌‌تری در حرکت است. محیط چالش‌‌‌برانگیز اقتصادی می‌تواند بر الگوهای هزینه‌‌‌ها در باقی‌‌‌مانده سال تاثیر بگذارد، به طوری که گردشگران به‌‌‌طور فزاینده‌‌‌ای به دنبال ارزش پول، سفرهای نزدیک به خانه و انجام سفرهای کوتاه‌‌‌تر هستند.
