به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، پروژه همکاری آموزش دوگانه شغلی ایران و آلمان با امضا تفاهم‌نامه‌ای در اسفندمـاه 1396 میان اتاق ایران، بنیاد آموزش و مهارت آلمان (SBH) و سازمان فنی و حرفه ای کشور آغاز شد.
این پروژه در سه فاز برنامه ریزی و اجرا شد. در فاز اول ( 2018) هدف اصلی انجام نیاز سنجی (base-line study) در کلیه استان ها جهت شناسایی آموزش شغلی مورد نیاز صنایع، معادن و کشاورزی بود. در فاز دوم پروژه (2019) در کنار خدمات مشاوره‌ای و ادامه اطلاع رسانی، پیاده سازی سیستم آموزش دوگانه در استان‌های منتخب هدف اصلی بود، که به تبع آن رابطه همکاری سه گانه اتاق‌های بازرگانی، بنگاه‌های اقتصادی و سازمان فنی و حرفه‌ای شکل گرفت. در نهایت در فاز سوم (2020) به ارزیابی پروژه و اقدامات لازم برای مراحل بعدی پروژه پرداخته شده است.
هدف این پروژه؛ اصلاح سیستم آموزش شغلی براساس تجربه موفق کشورهای توسعه یافته به خصوص آلمان در جهت افزایش بهره‌وری نیروی کار ماهر و متخصص و کاهش بیکاری با هدفمند و تقاضا محور کردن آموزش‌های مهارتی است. این پروژه به صورت پایلوت در استان خراسان رضوی و چهار استان دیگر در حال انجام است و از جمله شرکت‌های همکار طرح در استان می‌توان به شرکت‌های نیان الکترونیک، رینگ‌سازی، همگر توس، مدیریت تولید برق مشهد، هوشمندسازی تسلا و دردانه شرق اشاره کرد.
آموزش دوگانه شغلی سبب ارتقا مهارت نیروها خواهد شد
«پیام رشیدی»، سرپرست مرکز آموزش اتاق مشهد در جلسه کارگروه مشترک پروژه آموزش دوگانه شغلی ایران و آلمان و طرح مهارت‌آموزی در محیط واقعی کار در شرکت مدیریت تولید برق مشهد، اظهار کرد: پروژه همکاری آموزش دوگانه شغلی در بنگاه‌های اقتصادی، سبب ارتقا مهارت کارکنان شرکت هدف شده و شرکت‌ها در جذب نیروهای جدید بهره‌روی بیشتری خواهند داشت.
وی با بیان اینکه بایستی تجربه کشورهای موفق را در نظر بگیریم و نیروی ماهر را به صنعت جذب کنیم، اذعان کرد: در آلمان، شرکت‌ها با توجه به منافعی که از تربیت و بکاگیری نیروهای متخصص کسب می نمایند، به صورت فعال در نظام آموزش دوگانه شغلی مشارکت دارند و نه تنها به دنبال کسب امتیاز و یا معافیت های دولتی نمی باشند، بلکه به کارآموزان براساس قراردادهای رسمی کارآموزی، حقوق می پردازند. باید توجه داشت اگرچه صنعت کشور با معضلاتی مانند تحریم‌های اقتصادی و تأمین سرمایه و محیط نه چندان مناسب کسب و کار همچنان زنده است، قطعا بحران نیروی کار ماهر آن را نابود خواهد کرد. از این رو در فاز عملیاتی و اجرایی پروژه آموزش دوگانه و همزمان با مشارکت شرکت های پیشرو در پروژه، به دنبال ارتقاء اثربخشی و رفع نواقص احتمالی پروژه و استقرار نظام مند آن خواهیم بود.
هدف‌گذاری برای تاسیس مرکز خدمات آموزش نیروگاهی در نیروگاه برق مشهد
سپس اباذر دهقان‌پور، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق مشهد با اشاره به اینکه مشابه این طرح در مشارکت با دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه آزاد برنامه‌ریزی شد تا دانشجویان در کنار دروس تئوری، دو روز در هفته به صورت عملی در حوزه صنعت مشغول به کار شوند، تاکید کرد: نیروهایی که جذب نیروگاه برق می‌شوند، باید علاوه بر تسلط بر مباحث تئوری، از سطح مهارت های فنی بالایی برخوردار باشند
وی افزود: تامین نیروی ماهر در زمینه های مختلف از جمله شیمی نیروگاه برق از نیازهای کنونی ماست که کمتر به آن پرداخته شده است. نیروگاه برق مشهد در تلاش است که مرکز خدمات آموزش نیروگاهی را در نیروگاه تاسیس کند تا با ایجاد این مرکز گام مؤثرتری در راستای اهداف آموزش دوگانه شغلی بردارد.
دهقان‌پور، خاطرنشان کرد: در نیروگاه برق مشهد، اولین گروه هدف برای آموزش دوگانه شغلی، دانشجویان هستند. دانشجویان با گذراندن کلاس‌های عملی در مرکز آموزش نیروگاه، و محیط کار واقعی، مهارت کافی را کسب خواهند کرد و دیگر نیاز به آموزش آنان تا دوسال پس از فارغ‌التحصیلی نیست. باید توجه داشت که به دلیل شرایط خاص و حساس نیروگاه، ورود به آن با ملاحظات زیادی مواجه است چرا که محیطی استراتژیک و حساس می باشد. اگر مرکز مذکور تاسیس شود، بهترین مرکز آموزش در زمینه صنعت خواهد بود که با برنامه های موجود می توان پس از اخذ مجوز نهایی، ظرف مدت یک ماه افتتاح گردد.
مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق مشهد با بیان ملاحظات ذکر شده افزود: نیروگاه برق مشهد در سال جاری تنها سه نفر به عنوان کارآموز جذب نموده است و برنامه آموزش دوگانه این شرکت عمدتا در بش ارتقاء مهارت کارکنان متمرکز بوده است. وی همچنین اعلام نمود در سال 1403 حدود ۴۰ نفر از نیروهای ماهر شرکت بازنشسته می‌شوند و برای جذب نیروهای ماهر جوان در نیروگاه بایستی هرچه زودتر اقدام کنیم. نیروگاه برق مشهد با توجه به تنوع واحدهای اجرایی و عملیاتی نیاز به آموزش های متعدد دارد که با برخورداری از ابزارها و تجهیزات بی نظیر و کم نظیر، پتانسیل زیادی برای آموزش های داخلی و حتی همکاری با آموزش فنی و حرفه ای دارد.
معافیت کارفرما در تامین حقوق کار و بیمه تامین اجتماعی کارآموز
در ادامه مریم مشایخان، معاون اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی عنوان کرد: در سال‌های اخیر اشتغال‌زایی و تامین نیرو دغدغه اصلی سازمان فنی و حرفه‌ای بوده و در این راستا، مهارت آموزی در محیط واقعی کار و آموزش دوگانه شغلی را به کارآموزان به کارآمزان و بنگاه های اقتصادی توصیه می نماییم. دستورالعمل جدیدی که از شورای عالی اشتغال ارسال شده است، شرکت ها می توانند براساس آن تا سقف 18 ماه اقدام به جذب کارآموز نمایند که کارفرما این بازه‌زمانی از تعهدات قانون کار و تامین اجتماعی معاف می‌گردد. کارآموز در این بازه‌زمانی مهارت کافی دریافت می‌کند و کارفرما ، نیروی ماهر مورد نیاز خود را تربیت و تامین می‌کند. براین اساس گام بزرگی در جهت ارایه آموزش های هدفمند و افزایش اشتغال و بهره وری نیروی کار برداشته می شود.
وی با اعلام اینکه سقف سنی در جذب کارآموز برداشته شد تا کارآموزان بیشتری در این زمینه علاقه‌مند شوند، تصریح کرد: در سال‌های اخیر، شرکت ایران خودرو و پوشاک جامعه مشهد در این زمینه با سازمان فنی‌وحرفه‌ای همکاری داشته اند. این امر در راستای اهداف آموزش دوگانه و آموزش در محیط واقعی کار است.
مشایخان خاطرنشان کرد: سازمان فنی و حرفه‌ای می‌تواند مجوز مراکز کارآموزی جوار کارگاهی و بین کارگاهی را برای نیروگاه برق مشهد صادر کند تا کارآموز در محیط واقعی کار مهارت‌های لازم را کسب نماید.
ماندگاری نیروی ماهر در صنعت کم است
سپس علی اصغر سعیدی نسب، کارشناس آموزش اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی با تاکید بر اهمیت آموزش‌های دوگانه، بیان کرد: دغدغه کمبود نیروی ماهر، توانمند و آموزش دیده در صنعت وجود دارد. ماندگاری حضور نیروی ماهر در شرکت و کارخانجات کم است. بسیاری از مجموعه‌ها با کمبود نیرو مواجه شده‌اند. آلمان پیش‌تر این موضوع را متوجه شده بود و اعتقاد پیدا کرد که نیروها باید به صنعت دلبسته شوند. تاسیس یک مرکز آموزش در نیروگاه برق مشهد می‌تواند به عنوان یک مرکز استاندارد و پایه در زمینه آموزش سرفصل‌ها تلقی گردد. اداره کل فنی و حرفه‌ای نیز آمادگی لازم برای تاسیس یک مرکز آموزش جوار صنعت و در کنار آن، جذب کارآموز را دارد تا به صنعت و نسل جوان خدمت کند.
خط تولید می‌تواند کلاس درس باشد
در ادامه جواد بینش، مسئول آموزش در صنایع، صنوف و محیط کار واقعی سازمان فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی اظهار کرد: صدور مجوز برای تاسیس یک مرکز آموزشی کار دشواری نیست و فضای کارگاه می‌تواند خط تولید و نیز کلاس درس باشد. پیشنهاد ما به شرکت برق این است که کمیته‌ای فنی در مجموعه خود تشکیل دهند و یک نفر را به عنوان مسئول آموزش به مجموعه فنی و حرفه‌ای معرفی کنند. بدین ترتیب، در ادامه راه آموزش، مراحل ثبت نام، برگزاری کلاس، جذب نیرو و… با مرکز آموزشی خواهد بود. در انتهای برگزاری دوره آموزشی نیز، برگزاری آزمون در صورت صلاح دید مجموعه با سازمان فنی و حرفه‌ای خواهد بود.
کارآموز بعد از گذشت 18 ماه در چه جایگاهی قرار می‌گیرد؟
رشیدی، سرپرست مرکز آموزش اتاق مشهد نیز در این بخش از نشست با طرح این سوال که کارآموزی که در محیط کار واقعی تا سقف 18 ماه حضور دارد بعد از این بازه زمانی در چه جایگاهی قرار می‌گیرد؟ گفت: بخش‌نامه کارآموزی در محیط کار واقعی پتانسیل‌های متعددی دارد که می‌توان از آن استفاده کرد. همچنین وی برای آگاهی از پتانسیل های نیروگاه مشهد برای اجرای پروژه آموزش دوگانه شغلی پرسید: برنامه نیروگاه مشهد برای استخدام به چه صورت است؟ چند نفر کارآموز در صف جذب دارد؟ آیا برنامه‌ای برای جذب و استخدام کارآموز وجود دارد؟ گروه کارآموزانی که آموزش دوگانه را دریافت کردند، دیگر به چه موارد وسرفصل‌های آموزشی نیاز دارند؟ نیروگاه برق مشهد چه پتانسیل و ظرفیت‌هایی برای آموزش به دیگر شرکت‌ها دارد؟ اگر این این موارد به مرکز آموزش اتاق بازرگانی و سازمان فنی و حرفه‌ای اطلاع‌رسانی شود، می توانند در پیش‌برد فاز اجرایی پروژه آموزش دوگانه کمک نمایند.
رشیدی، با تاکید بر اینکه تجربه نشان داده که جذب نیروی ماهر و متخصص دشوار است، گفت: نیروی ماهر و متخصص باید تربیت شود و کارآموزی که در شرکت مشغول به آموزش می‌شود، بعد از کسب مهارت باید جذب گردد. در آلمان دانش‌آموزان از کلاس دهم وارد سیستم آموزش دوگانه شغلی می‌شوند. یک نوجوان حدود ۱۵ ساله با ورود به سیستم آموزش دوگانه شغلی و فراگیری مهارت، ماهانه حدود ۶۰۰ یورو حقوق دریافت می‌کند و بعد از گذشت ۱۸ ماه نیروی ماهر مورد نیاز شرکت تأمین شده است. نکته مهم این است که شرکت چندین برابر هزینه آموزش، منافع ناشی از بهره وری بالای نیروی کار کسب می نماید. مهرات آموزان بهترین نیرو برای اقتصاد و صنعت کشور آلمان هستند ارزشی که در اقتصاد آلمان ایجاد می نمایند چندین برابر هزینه آموزش ایشان می باشد. پیشنهاد می شود که نیروگاه برق هم نیاز خود را برای جذب کارآموز اعلام و سیستم آموزش دوگانه شغلی را اجرا نماید تا نیروهای ماهر در زمان مورد نیاز تأمین شوند.
مشکل عمده در جذب دانشجویان، نداشتن کارت پایان خدمت است
در ادامه این جلسه سعید جمالی، سرپرست امور بهره برداری نیروگاه تولید برق مشهد خاطرنشان کرد: مشکل عمده در جذب دانشجویان، نداشتن کارت پایان خدمت یا معافیت سربازی است. برای جذب افراد، دارا بودن کارت پایان خدمت اجباری است. اکثر دانشجویانی که برای کارآموزی به شرکت می‌آیند، دوره سربازی را نگذرانده و شرایط جذب ندارند. از سویی، انتظار می رود دولت در راستای جذب نیرو و ایجاد اشتغال پایدار معافیت ها و مشوق های بیشتری برای شرکت ها در نظر بگیرد.
سپس مصوبات این جلسه توسط سعیدی نسب، کارشناس آموزش اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای خراسان رضوی قرائت شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ایجاد مرکز دو منظوره در راستای اجرای دستورالعمل‌های ایجاد مرکز جوار آموزش در محیط کار واقعی و آموزش‌های دوگانه شغلی(با اخذ مجوز از سازمان فنی و حرفه‌ای) اشاره کرد. این مرکز به جهت آموزش‌های درون سازمانی و برون سازمانی در نیروگاه مشهد ایجاد خواهد شد.
همچنین، همکاری‌ها در زمینه ارائه تقاضاهای آموزشی و اجرای هدفمند آموزش‌ها، همکاری در زمینه تدوین استانداردهای آموزشی در حوزه آموزش‌های مورد نیاز نیروگاه و نیز در زمینه اجرای آموزش‌ها توسط اساتید شاغل در مجموعه نیروگاه مشهد، فنی و حرفه‌ای و هم‌افزایی در راستای همکاری‌های طرفین، برنامه‌ریزی جهت بازدید کارکنان شاغل نیروگاه مشهد از مجموعه مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای، پیگیری جهت اجرا و توسعه آموزش‌های مهارتی در راستای همسوسازی با طرح پروژه مهارت‌های دوگانه، برگزاری جلسات مشترک در راستای توسعه همکاری‌های فی مابین دانشگاه، نیروگاه مشهد، فنی و حرفه‌ای و اتاق بازرگانی مشهد، ارائه درخواست‌های استخدام و پذیرش کارآموز و ظرفیت نیروگاه جهت اجرای آموزش جهت دستگاه‌های متقاضی، از دیگر مصوبات این نشست بود.
