افت ۲۲ شاخص از ۲۸ شاخص کسب و کار استان!

به گزارش خراسان رضوی، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار پاییز امسال را منتشر کرد که بر اساس آن شاخص کشوری محیط کسب‌وکار نسبت به تابستان 2.89 درصد و نسبت به پاییز سال گذشته 1.78 درصد نامساعدتر شده است. شاخص کل محیط کسب‌وکار کشور در پاییز امسال به 6.05 رسیده است. (نمره بدترین ارزیابی 10 است)

 این داده‌ها نشان می‌دهد شاخص محیط کسب‌وکار خراسان رضوی 5.99 بوده که نسبت به تابستان امسال 1.38 درصد و نسبت به پاییز سال گذشته 2.57 درصد نامساعدتر شده است. محیط کسب‌وکار استان در مقایسه با دیگر استان‌ها چندان وضعیت مطلوبی ندارد و در جایگاه 18 قرار دارد درحالی‌که در پاییز سال گذشته جایگاه استان 11 بوده و این یعنی محیط کسب‌وکار استان در پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال 7 پله بدتر شده است. البته رتبه استان در مقایسه با تابستان امسال 3 پله بهتر بوده و بهبود پیداکرده است هرچند وضعیت محیط کسب‌وکار در استان‌های هم‌جوار یعنی خراسان شمالی و خراسان جنوبی نسبت به پاییز سال گذشته و تابستان امسال بهتر شده و استان تهران نیز وضعیت کسب‌وکار بهتری نسبت به پاییز پارسال داشته و استان اصفهان نیز شاهد بهبود وضعیت کسب‌وکار در مقایسه با پاییز پارسال بوده است.

برای این که بتوانیم تحلیل دقیق‌تری از وضعیت محیط کسب‌وکار استان داشته باشیم، باید 28 شاخصی را که مرکز پژوهش‌های اتاق ایران بر مبنای آن از فعالان اقتصادی استان نظرخواهی کرده است، بررسی کنیم.

به نظر فعالان اقتصادی استان، محیط کسب‌وکار در خراسان رضوی به لحاظ فراهم بودن زیرساخت‌ها و نیازهای اولیه وضعیت مطلوبی دارد. دسترسی به آب، حامل‌های انرژی، اینترنت، تلفن همراه و حتی استقبال مشتریان از محصولات، شاخص‌هایی هستند که همواره نمره 3 و 4 را دریافت کرده‌اند. پاییز سال گذشته 6 شاخص نمره کمتر از 5 گرفته‌اند که در پاییز امسال به 4 شاخص تنزل یافته‌اند و به نظر فعالان اقتصادی استان، دو شاخص «محدودیت‌های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» و «برداشت سلیقه‌ای از قوانین و مقررات توسط مأموران دستگاه‌ها» در پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال وضعیت نامطلوب‌تری پیداکرده‌اند که با توجه به وضعیت کلی کشور به لحاظ ارائه خدمات اینترنتی شاخص نخست قابل توجیه است اما این که به نظر فعالان، مأموران دستگاه‌ها در اجرای قوانین وضعیت بدتری نسبت به سال گذشته پیداکرده‌اند، قابل‌تأمل است.

از سوی دیگر در دسته‌بندی شاخص‌ها باید اظهار کرد در پاییز سال گذشته 6 شاخص نمره کمتر از 5(مساعد)، 10 شاخص نمره بین 5 تا 6( متوسط و بد)، 8 شاخص نمره بین 6 تا 7 (نامساعد) و 4 شاخص نمره بالاتر از 7(بسیار نامساعد) داشته‌اند که «غیرقابل‌پیش‌بینی بودن تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات» با نمره 8.48 بدترین وضعیت را داشته است. این شاخص در تابستان امسال کمی بهبود پیدا کرد اما در پاییز امسال مجدد بی‌ثباتی قیمت مواد اولیه، بدترین شاخص ازنظر فعالان اقتصادی ارزیابی‌شده که می‌توان دلیل اصلی آن را نوسانات شدید ارزی پاییز امسال دانست.

تحلیل این شاخص‌ها نشان می‌دهد ازنظر فعالان اقتصادی استان، دخالت نهادهای حاکمیتی، رویه‌های ناعادلانه ممیزی‌های مالیاتی و تأمین مالی از طرف بانک‌ها در پاییز امسال وضعیت نامساعدتری نسبت به پاییز پارسال پیداکرده است. البته به نظر فعالان اقتصادی استان، سیاست‌ها و رویه‌های ناظر بر کسب‌وکار استان در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته بهبود پیداکرده هرچند نمره این شاخص هنوز حدود 7 است.

علاوه بر این، بررسی ریز تغییرات شاخص محیط کسب‌وکار استان نشان می‌دهد؛ از میان 28 شاخص ارزیابی شده در پاییز امسال 6 شاخص وضعیت مطلوب‌تری نسبت به پاییز سال گذشته پیداکرده‌اند که البته این شاخص‌ها نمره چندان مطلوبی هم ندارند و از وضعیت بسیار نامساعد به نامساعد تغییر حالت داشته‌اند مثلاً عرضه کالاهای تقلبی، بی‌ثباتی سیاست‌ها، سخت‌گیری اداره کار و دخالت نهادهای حاکمیتی در پاییز امسال کمتر از پاییز سال گذشته ارزیابی‌شده است.

در مقابل، داده‌ها نشان می‌دهد از میان 28 شاخص وضعیت 22 شاخص در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته نامساعدتر شده است که «محدودیت دسترسی به آب»، «فقدان یا شفاف نبودن آمار و اطلاعات موردنیاز برای فعالیت اقتصادی»، «فقدان ارتباط مناسب میان عوامل تأمین مواد اولیه، تولید و عرضه یک محصول در بازار»، «برداشت سلیقه‌ای از قوانین و مقررات توسط مأموران دستگاه‌ها» و «محدودیت‌های دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت» نامساعدترین وضعیت را پیداکرده‌اند اما دو شاخص دسترسی به اینترنت و شبکه تلفن همراه و برداشت سلیقه‌ای مأموران دستگاه‌ها بالاترین نارضایتی را بین فعالان اقتصادی استان در پاییز امسال نسبت به پارسال ایجاد کرده‌است.

هرچند نمی‌توان این گزاره را چندان مثبت ارزیابی کرد زیرا وضعیت کسب‌وکارها هر فصل شرایط متفاوتی دارد اما بررسی شاخص‌های 28 گانه محیط کسب‌وکار استان نشان می‌دهد وضعیت 12 شاخص در پاییز امسال نسبت به تابستان بهبود پیداکرده‌ ولی بااین‌حال 16 شاخص وضعیت بدتری داشته‌است. شاخص «ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، هوایی…»،بعد از وضعیت دسترسی به اینترنت و شبکه تلفن همراه دومین شاخصی است که در پاییز امسال نسبت به تابستان از نظر فعالان اقتصادی وضعیت نامساعدتری پیدا کرده است.